¿Imapas allinyananta suyasqanchikqa yanqallachu?
RELOJNIKI malograkuruptin arreglaq runata maskaspa, achka arreglay yachaq runakunata tariruwaq. Ichaqa tariruwaqtaq reloj ruwaq runatapas, hinaptin niykusunkiman: “Ñuqam allicharapusqayki mana qullqillapaq”, nispa. Chaynaqa, ¿pitataq niykuwaq relojnikita arreglarapusunaykipaq?
Imaynam reloj arreglaqta maskaptiki achkallataña arreglay munaqkunataqa tarinki. Chaynam sasachakuypi tarikuptinchikpas achka runakuna ninku yanapay atiwasqanchikta. Ichaqa aswan allinqa kanman Jehova Diospa yanapakuyninta maskaymi. Diosninchikqa reloj ruwaq runa hinam unanchawaqninchik kasqanrayku imayna kasqanchikta yachan, chaymi yanapaykuwachwan. Bibliapiqa ninraqmi ‘payqa mana llumpay karupi ñuqanchikmanta kasqanta’ hinaspa yanapaykuyta munawasqanchikta (Hechos 17:27; 1 Pedro 5:7).
Imapas allinyananta suyasqanchik
Yachaysapa runakuna hinaspa doctorkunam yachachinku kunan tiempopi imaynata allinlla kawsakunapaq. Bibliapas yachachiwanchikmi allinlla kawsakunapaq. Ichaqa niwanchiktaqmi hamuq tiempopipas kusisqa wiña-wiñaypaq kawsakunanchikta. Bibliapa chayna nisqanqa manam yanqallachu. Kaypi piensarisun, imatapas suyaspaqa munanchikmi chay munasqanchik ruwakunanta ichaqa manam munayllachu-munanchik aswanqa yachanchikmi imaynata chaykuna ruwakunanta. Bibliapipas willawanchikmi imaynata tukuy imapas allinyananmanta.
Imaynam Diospi iñinapaqqa paymanta sumaqta yachananchik, chaynallataqmi hamuq tiempopi Diosninchik imaynata imakunatapas allinyananmantapas sumaqta yachananchik (Hebreos 11:1). Ichaqa bibliapim nin Diospi iñiyqa, tukuy imata Dios allichananta suyasqanchikwanqa manam chaynalla kasqanta (1 Corintios 13:13).
Sumaqta yachaykunanchikpaq kaypi piensarisun: Riqsisqanchik amistadninchikta niykuchwan imapipas yanapaykuwananchikpaq. Ñuqanchikqa yachanchikmi pay “arí” niykuwananchikta. ¿Imanasqa? Ñawpaqtapas chayna yanapaykuwasqanchikraykum hinaspa allin runa kasqanta yachasqanchikraykum. Chaynallataqmi hamuq tiempopi imapas allinyananmantaqa mana iskayrayanchikchu Jehova Diosninchikta riqsisqanchikrayku. Chaymanta astawan qatiqninpi yachaykusun.
Jehova Diosqa hapipakunapaq Diosmi
Ñawpaq tiempopi Israel runakunapas Jehova Diospim hapipakuqku, chaymi paykunaqa Jehova Diosmanta nirqaku: ‘Confiakunapaq Diosnillayku’, nispanku (Jeremias 14:8). Paykunaqa Jehova Diospiqa hapipakurqaku Jehova Dios tukuy ima nisqanta cumplisqanraykum. Israel llaqtata kamachiq Josueypas llaqtamasinkunatam nirqa: “Yachaychikyá. [...] Tayta Diospa tukuy allin prometisqankunaqa cumplikusqanta, chaykunamantaqa manam chullapas yanqapaqqa karqachu”, nispa (Josuey 23:14).
Kunan tiempopipas Jehova Diosqa hapipakunapaq Diosmi. Jehova Diospa nisqanqa ñawpaq tiempopipas cumplikurqam chaytam biblia willawanchik. Diospa nisqankunaqa mana iskayrayanapaqmi chaymi bibliapiqa imakuna ruwananmanta nisqanqa ña cumplikuruchkanmanpas hinaña qillqasqa kachkan.
Bibliapa nisqankunaqa cumplikunqapunim. Jehova Diosmanta astawan yachaspanchikmi chayna kananmanta mana iskayrayasunchu. Apostol Pablom kaynata nirqa: “Ñawpaq tiempopi tukuy ima qillqasqa kaqkunaqa yachachiwananchikpaqmi qillqasqa kachkan. Chaynapi tukuy imata aguantaspanchik hinaspa Diospa qillqanwan sunqunchikta tiyaykachispanchik Diospa quwananchikta suyananchikpaq”, nispa (Romanos 15:4).
¿Imaynatam Jehova Dios yanapawanchik pipas wañukuptin?
¿Haykapitaq Jehova Dios astawan yanapaykuwananchikta munanchik? ¿Manachu pi ayllunchikpas wañukuptin? Kuyasqa ayllunchik wañukuptinmi llumpay llakisqa tarikunchik. Kikinchikpas wañukunanchiktaqa yachanchikmi. Imataña haykataña ruwaspapas wañuymantaqa manam librakuchwanchu, chaymi bibliapas nin wañuyqa ‘enemigonchik’ kasqanta (1 Corintios 15:26).
Chaynaqa, ¿imaynataq hawkayayta tarichwan pi ayllunchikpas wañukuptin? Chaypaqqa yanapawachwanmi wañuyta Jehova Dios chinkarachinanmanta yachasqanchik. ¿Jehova Diosqa atinmanchu wañuyta chinkarachiyta? Arí, atinmanmi. Payqa ancha atiyniyuqmi. Chayraykum ‘wañuytapas chinkachinqa’, chaytam qawachirqa ñawpaq tiempopi runakunata kawsarichispan. Bibliapim willawanchik isqun kutikama Jehova Dios atiyninwan runakunata kawsarichisqanmanta.
Huk kutipim Jehova Diosqa atiyninwan Jesusta yanapaykurqa amistadnin Lazarota kawsarichinanpaq. Payqa tawa punchawñam wañusqa kachkarqa. Jesusqa Lazarotaqa kawsarirachirqa achka runakuna qawachkaptinkum (Juan 11:38-48, 53; 12:9, 10).
Ichapas nichkanki: “¿Imanasqataq chay runakunataqa kawsarichirqa machuyaspanku yapamanta wañunankupaqqa?”, nispa. Ichaqa paykunata Dios kawsarichisqanraykum yachanchik Jehova Diosqa wañusqakunata kawsarichiy atisqanta. Chaymi mana iskayrayanchikchu hamuq tiempopipas kuyasqanchik ayllunchikkunata kawsarichinantaqa.
Jesusmi nirqa: ‘Ñuqam kani kawsarichiqpas hinaspa kawsay quqpas’, nispa (Juan 11:25). Jesusmi hamuq tiempopi wañuqkunata kawsarichinqa Diospa atiyninwan. Bibliapim nin: “Amayá kaymantaqa admirakuychikchu, tiempom chayamuchkanña sepulturapi llapallan kaqkuna [Jesuspa] qayasqanta uyarinankupaq hinaspam kawsarimunqaku”, nispa (Juan 5:28, 29). Arí, wañusqakunaqa kawsarimunqakum. Kay allpa pachanchik suma-sumaqña kaptinmi paykunaqa kusisqa wiñaypaq kawsakunqaku.
Bibliapim kaynata nin: ‘Dios taytalláy, wañuqnikikunam kawsarimunqa. Llaqtamasiykunapa ayankunam hatarimunqa. Allpapa ukunpi kaqkuna qaparimuychik. Hatarimuspa kusikuyllawanña qaparimuychik. Dios taytalláy, qampa sullaykim achikyaq sulla hina. Wañuqkunam allpamanta hatarimunqa nacemuchkaq hina’, nispa (Isaias 26:19).
Mayna sumaqmi kay ñawinchasqanchikkunaqa, wañukuq ayllunchikkunaqa sumaq waqaychasqam kachkanku. Imaynam huk wawapas mamanpa wiksanpi waqaychasqa kachkan, chaynam ayllunchikkunapas Diospa yuyayninpi waqaychasqa kachkanku (Lucas 20:37, 38). Chaymi tiempo chayaykamuptinqa Jehova Dios kawsariykachinqa. Chaytam llapallanchikpas suyachkanchik.
Tukuy imapas allinña kananta suyasqanchikqa yanapawanchikmi
Apostol Pablom nirqa hamuq tiempopi Diosninchik tukuy imata allichananmanta suyasqanchikqa cascowanpas churakuruchkachwan hina anchata yanapawasqanchikmanta (1 Tesalonicenses 5:8). ¿Imanasqataq chaynata nirqa apostol Pablo? Chay tiempopim soldadokunaqa peleaq rinankupaq cascowan churakuqku. Chaynapi umankuta imamantapas harkachikunankupaq. Ñuqanchikpas cascowan churasqa hinam kachkanchik hamuq tiempopi Jehova Dios tukuy imata ruwananpi umayuq kaspanchikqa, chaymi imaña haykaña kaptinpas llumpaytaqa mana hukmanyanchikchu nitaq mancharikunchikchu.
Chaymantapas apostol Pabloqa hamuq tiempopi tukuy imata Dios allichananmanta suyasqanchiktam tupachirqa buqueta sayachiq llasaq fierrowan (Hebreos 6:19). Apostol Pabloqa buquepi puriqmi karqa. Payqa rikurqam wayra-parakaykamuptinqa buquepi riqkuna chay llasaq fierrota yakuman chuqaykusqankuta. Chaynapi buqueta wayra mana kaylawman-waklawman apakachananpaq.
Ñuqanchikpaqpas hamuq tiempopi suyasqanchik chay llasaq fierro hina kaptinqa, ima sasachakuyña kaptinpas manam llumpaytaqa hukmanyasunchu. Jehova Diosmi niwanchik hamuq tiempopiqa guerrapas, mana allin ruwaq runakunapas nitaq wañuypas manaña kananmanta (10 kaq paginata qawaykuy). Hamuq tiempopi allinña kawsakunanchikmanta yachasqanchikqa yanapawasunmi Diosta mana riqsiq runakuna hina mana kawsakunanchikpaq. Aswanqa yanapawasunmi Diospa munasqanman hina kawsakunanchikpaq.
Jehova Diosqa munachkanmi “tukuy rikchaq runakuna salvakunankuta”. Arí, payqa munachkanmi qampas kay allpa pacha suma-sumaq kaptin chaypi kawsakunaykita. Ichaqa, ¿imatam chaypaq ruwanayki? ‘Chiqap kaq yachachikuytam imam kaqta yachanayki’ (1 Timoteo 2:4). Munaymankum qampas bibliamanta yachaykunaykita, chaynapi wiñaypaq kawsakunaykipaq. Kay yachasqanchikman hinam hamuq tiempopiqa kusisqaña kawsakusunchik.
Chayraykuyá imaña-haykaña kaptinpas ama hukmanyaychu. Payqa munasqanman hina kawsakunaykipaqmi yanapasunki (2 Corintios 4:7; Filipenses 4:13). Munankichá kusisqa kawsakuyta, manaña unquypas, wañuypas, sasachakuypas kananta. Bibliapim niwanchik tukuy chaykunata Dios chinkachinanmanta. Chayna sumaq kawsakuytaqa atichwanmi llapanchikpas.
[Recuadro]
Diosta suyasqanchikqa manam yanqapaqchu
Qatiqninpi bibliapa nisqankunam yanapawasun Diospa nisqanmanta mana iskayrayananpaq:
◼ Diosmi niwanchik allinña kawsakunanchikpaq.
Bibliapim nin hamuq tiempopiqa kay allpa pachanchik suma-sumaqña kananta hinaspa runakunapas hawkalla chaynataq kusisqa kawsakunanchikta (Salmos 37:11, 29; Isaias 25:8; Apocalipsis 21:3, 4).
◼ Diosqa manam llullakunchu.
Jehova Diosqa chiqninmi llullakuytaqa. Chaymantapas Jehova Diosqa chuyam hinaspa mana pantaqmi, chaymi llullakuytaqa mana atinmanchu (Proverbios 6:16-19; Isaias 6:2, 3; Tito 1:2; Hebreos 6:18).
◼ Diosqa tukuy atiyniyuqmi.
Payllam tukuy atiyniyuqqa. Paytaqa manam imapas harkanmanchu munasqanta ruwananpaqqa (Exodo 15:11; Isaias 40:25, 26).
◼ Diosqa munanmi wiñaypaq kawsakunanchikta.
(Juan 3:16; 1 Timoteo 2:3, 4.)
◼ Diosqa kuyakuywanmi qawamuwanchik.
Payqa manam pantasqanchikkunatachu qawamuchkan, aswanqa allin ruwasqanchiktam (Salmos 103:12-14; 130:3; Hebreos 6:10). Payqa munanmi allinkunata ruwananchikta. Chaymi allinkunata ruwaptinchikqa anchata kusikun (Proverbios 27:11).
◼ Manam sapallanchikchu kachkanchik.
Taytanchik Jehova Diosmi ñuqanchikwan kachkan paymi atiyninwan yanapawanchik (Filipenses 4:13).
◼ Diosqa hapipakunapaq Diosmi.
Diosninchikqa imatapas nisqanman hinam ruwan manam haykapipas saqiwasunchu (Salmos 25:3).
[Foto]
Imaynam soldadotaqa cascon umanta imamantapas harkan, chaynam ñuqanchiktapas Diospi suyasqanchik mana imawanpas hukmanyarunapaq yanapawanchik.
[Foto]
Llasaq fierro hinam Diospi suyasqanchikpas hawkalla kanapaq yanapawanchik.
[Reconocimiento]
Por gentileza de René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo