IÑIYNINKUTA QATIPAKUNAPAQ | MARIA
Espadapa tuksisqan hina nanaytam aguantarqa
MARIAQA wawanpa ñakarisqanta yuyarispanmi llumpayta llakikuspan waqarqa. Wawanta wañuchiptinkum, punchaw kachkaptinpas tutayarurqa hinaspa kay allpa Pachapas kuyurirqa (Mateo 27:45, 51). Tukuy chayna pasakusqanwanmi Mariaqa piensarqa Jesusta wañuchiptinku Jehova Dios llumpay llakisqa kasqanmanta.
‘Uma Tullu Patata’ otaq Golgota lawta puyu tapaykuchkaptinmi, Mariaqa wawanmanta waqachkarqa (Juan 19:17, 25). Yuyarirqachá 33 wata qepata Joseywan kuska warmachankuta Jerusalenpi temploman apasqankuta. Chaypim Simeon sutiyoq runa chay warmachamanta tukuy imata willakurqa, nirqataqmi Mariapa sonqonta espadapa tuksisqan hina nanachinanmantapas (Lucas 2:25-35). Chay nisqankuna cumplikusqantam qawarqa wawanta wañuchiptinku.
Mariapa sonqonqa espadapa tuksisqan hinam nanarqa
Runakunaqa astawanmi ñakarinku warmanku wañukuptin. Wañuyqa enemigonchik hinam, chaymi llapanchikta ñakarichiwanchik (Romanos 5:12; 1 Corintios 15:26). ¿Imataq yanapawachwan chayna llakipi tarikuptinchik? Mariapa vidanmanta yachasqanchikmi anchata yanapawasun iñiyninta qatipakunapaq, payqa Jesuspa predicay qallarisqanmantam wañukunankama ñakarisqanta qawarqa, chaywanmi paypas ñakarirqa.
“JESUSPA IMAM KAMACHISUSQAYKICHIKTA” RUWAYCHIK
Yuyarisunchik kimsa wata partenpi imakuna pasasqanta. Mariaqa qawarqachá Nazaret llaqtachapi runakuna Bautizaq Juanmanta rimasqankuta hinaspa wanakunankupaq nisqantapas. Chayta qawaspanchá Jesuspas piensarqa predicayta qallarinanpaq tiempo chayamusqanta, kaytaqa Mariapas yacharqam (Mateo 3:1, 13). Ichaqa wawan manaña wasinpi kaptinqa familianqa sasachakuypichá tarikunman karqa. ¿Imanasqa?
Yaqachusmi Mariapa qosan Joseyqa wañukurqa. Chaymi payqa yacharqa pipas wañukuptin ayllun imayna tarikusqanta. a Jesustaqa manam “carpinteropa churinmi” nispallachu suticharqaku, aswanqa “carpintero” nispankum. Qawasqanchikman hinaqa taytanpa llamkayninpim llamkarqa, chaynapi soqtan sullkankunata uywananpaq (Mateo 13:55, 56; Marcos 6:3).b Jacoboqa otaq Santiagoqa yaqachusmi Jesuspa qepanman nacerqa, payman chay llamkayta yachachiptinpas Jesuspa lloqsisqanqa sasachá karqa mamanpaq hinaspa wawqenkunapaqpas. ¿Manchakurqachu pasakunanmanta? Manam yachanchikchu. Ichaqa kanmi kay tapukuyraq: ¿Ima nirqaya Mariaqa Jesucristopiña otaq prometesqa Mesiaspiña Jesus rikuriruptin? Bibliapa willasqanmi yanapawasun chaymanta yachanapaq (Juan 2:1-12).
Jesusqa bautizakunanpaqmi Juanta maskaq rirqa, chaynapim payqa Mesiaspi otaq Diospa akllasqanpi rikurirurqa (Lucas 3:21, 22). Chaymanta qepamanmi akllarqa qatiqninkunata. Achka ruwayniyoq kaspanpas familianwan hinaspa amistadninkunawan kusirikunanpaqmi tiempochakurqa. Huk kutipim wawqenkunawan, qatiqninkunawan hinaspa mamanwan, Cana llaqtapi casamientoman rirqaku, chay llaqtaqa Nazaret lawmantam 13 kilometropi kachkan. Chaypim Mariaqa huk sasachakuyta musyarurqa. Yaqapaschá qawarqa noviopa familiankuna hukmanyasqa tarikusqankuta. ¿Imam pasachkarqa? Vinom tukururqa. Judio runakunapaqqa chayqa penqaymi karqa chaynataq ayllunkunapaqpas hinaspa casarakuqkunapaqpas. Chaymi Mariaqa Jesusta nirqa:
“Vinom pisirun”, nispa. ¿Ima ruwanantam munarqa? Manam yachanchikchu, ichaqa yacharqam admirakuypaq kaqkunata ruwananmanta. Chayraykuchá munarqa imatapas ruwananta. Jesusmi ichaqa kaynata nirqa: ‘Warmi, ¿imanasqataq chayta niwanki?’, nispan. Wakinkum ninku mana respetasqanrayku chaynata nisqanta, ichaqa manamá chaynachu. Jesusqa kuyakuywanmi mamanta yuyarichichkarqa imata ruwananpaqpas Taytan Jehova Dioslla niy atisqanta.
Mariaqa yachayniyoq hinaspa humilde kaspanmi warmanpa chayna nisqanta kasukurqa. Payqa yacharqam imata ruwananpaqpas manaña kamachiy atisqanta, aswanqa Jesuspa kamachisqantam ruwananku karqa. Chaymi fiestapi kaqkunata nirqa: “Ruraychik Jesuspa imam kamachisusqaykichikta”, nispa. Jesusqa entienderqam chayllaraq casarakuqkunapa llakinkutaqa. Chaymi punta kaq milagronta ruwarqa, yakutam vinoman tikrarurqa. Hinaptinmi paypa discipulonkunaqa iñiyta qallaykurqaku chaynataq Mariapas. Jesusqa manamá wawallanñachu karqa, aswanqa Salvaqninñam.
Kunan tiempopi tayta-mamakunapas Mariapa iñiyninmantaqa anchatam yachanmanku. Manamá pipas Jesus hina warmataqa uywarqachu, ichaqa llapan runakunam warmankupa wiñasqanta qawanku. Paykunata warmachakunata hinalla qawayqa manataqmi allinchu kanman (1 Corintios 13:11). ¿Imaynatam tayta-mamakuna yuyayniyoq warmankuta yanapanmanku? Paykunapi confiasqankuta qawachispankum, manam iskayrayankuchu Jehova Diosta warmanku kasukunankumanta hinaspa bendicionkuna chaskinankumantapas. Chay ruwasqankum warmankuta yanapan. Jesusqa anchatamá agradecekurqa qatiqnin watakunapi mamanpa yanapasqantaqa.
JESUSPA WAWQENKUNAQA MANAM PAYPIQA IÑIRQAKUCHU
Bibliaqa manam anchatachu Mariamantaqa riman Jesus kimsa wata parten Diosmanta willakusqanpiqa. Yaqapaschá payqa viuda kaywan wasinpi yachaq warmankunata uywanan karqa. Chaymi Jesuswan mayman riytapas mana ancha atirqachu (1 Timoteo 5:8). Chayna kaptinpas yuyaymanarqam Mesiasmanta yachasqankunapi hinaspapas manam saqerqachu huñunakunanku wasiman riytaqa (Lucas 2:19, 51; 4:16).
¿Imaynaya Mariaqa tarikurqa Nazaret llaqtapi Jesuspa yachachisqanta uyarispan? ¡Maynatachá payqa kusikurqa ñawpa tiempopi willakuy kikin Jesuspi cumplikusqanta uyarispanqa! Ichaqa hukmanyasqataqchá tarikurqa wakin runakuna wawanta qepanchasqankumanta. ¡Wañurachiytaraqmi munarqakupas! (Lucas 4:17-30.)
Manam chayllachu, Juan 7:5 nisqanman hinaqa Jesuspa tawan wawqenkunapas manam paypiqa iñirqakuchu. Chaymantapas Jesuspaqa yaqapaschá iskay paninkuna karqa. ¿Paykunaqa iñirqakuchu? Bibliaqa manam imatapas ninchu. Imayna kaptinpas, manam llapankuchu Diosta servirqaku. Chaymi Mariaqa Diosman sonqo kananpaq kallpanchakunan karqa hinaspa warmankuna Diosta servinankupaqpas mana hikutaspalla yanapanan karqa.
Huk kutipim, Jesuspa ayllunkuna hinaspa yaqapaschá wawqenkunapas Jesusta maskarqaku “locoyarunmi” nispanku pusanankupaq (Marcos 3:21, 31). Maria mana chaynata piensaspanpas wawankunatam riysirqa, ichapas piensarqa Jesusta uyarispanku wakin warmankuna iñinankuta. Ichaqa manamá milagrokunata qawaspankupas nitaq yachachisqanta uyarispankupas Jesuspiqa iñirqakuchu. Chaychá Mariaqa kaynata tapukunman karqa: “¿Imanasqañataq kaykunata qawaspankupas mana iñinkuchu?”
Qampaqqa, ¿llapan aylluykichu Diosta servinku? Mana chayna kaptinqa, Mariapa iñiyninmanta yachasqaykim yanapasunki. Payqa manam hukmanyarqachu familian Diosta mana servisqanraykuqa. Munarqam iñiyninrayku kusisqa hinaspa hawkalla kasqanta warmankuna qawanankuta. Chaymantapas Jesustam yanaparqa. ¿Llakikurqachu paymanta? ¿Wakinpiqa munarqachu wasinpi hinalla yachananta? Chayna kaptinqa imayna tarikusqantam controlarqa. Paypaqqa kusikuypaqchá karqa wawanta yanapayqa. ¿Qamqa yanapachkankichu warmaykikunata Jehova Diosta puntapi churanankupaq?
‘ESPADAPA TUKSISQAN HINAM SONQOYKITA NANACHINQA’
¿Imatam Mariaqa chaskirqa Jesuspi iñisqanrayku? Jehova Diosqa iñiyninraykum serviqninkunata bendicen Mariata hina (Hebreos 11:6). Payqa kusisqachá tarikurqa wawanpa yachachisqanta uyarispan otaq huk runakuna paymanta willaptinku.
Jesuspa rikchanachisqankunam yaqa llapanpi qawachin Joseypawan Mariapa yachachisqanta
Jesusqa rikchanachiykunawanmi yachachirqa, nirqam: Huk warmi qollqenta wischuruspan tarinankama wasin pichasqanmanta, iskay warmikuna kutasqankumanta hinaspa huk warmi mecherota ratachisqanmantapas. Chaykunata Maria uyarispanqa yuyarirqachá Jesus warmachallaraq kaspan chaykuna qawasqanta (Lucas 11:33; 15:8, 9; 17:35). Yugoyqa facil apayllam hinaspa qepiypas sampallam nispa Jesus yachachisqanta Maria uyarispanpas, yuyarirqataqchá huk kaqnin tarde yugo imayna ruwayta Josey Jesusman yachachisqanpipas (Mateo 11:30). Mariaqa mayna kusisqachá tarikurqa Jehova Diospa churinta uywananpaq hinaspa yachachinanpaq kamachisqanpi yuyaymanaspaqa, chay warmacham chaymanta Mesias karqa. Kusisqataqchá tarikurqa Jesuspa yachachisqanta uyarispanpas, payqa suma-sumaqtam imamantapas yachachiq.
Chayna wawayoq Maria kaspanpas humildem karqa. Wawanqa manam alabarqachu nitaq piensachirqachu yupaychana kanantaqa. Huk kutipim Jesusta huk warmi nirqa: “Mayna kusisqaraq wachakusuqniki [. . .] warmiqa”, nispa. Hinaptinmi Jesusñataq nirqa: “Aswan kusisqaraqmi Diospa palabranta uyarispa kasukuqkunaqa”, nispa (Lucas 11:27, 28). Chaynallataqmi, mamanwan wawqenkuna hamusqanmanta niptinkupas, nirqa paypi lliw iñiqkuna maman hinaspa wawqenkuna kasqankuta. ¿Mariaqa piñakururqachu chayna nisqanwan? Manam, payqa entienderqam wawanpa ima niy munasqanta, familiakunamantaqa Diosta serviqkunawan hukllawakuymi aswan allinqa (Marcos 3:32-35).
Chayna kaptinpas, maynatachá ñakarirqa wawanta wañuchiptinku. Apostol Juanmi Bibliapi qellqarqa qerupa waqtanpi Maria kasqanmanta. Payqa wawan wañukunankamam yanaparqa. Jesusqa wañuy patanpi kachkaspanpas Juantam nirqa mamanta uywananpaq. ¿Imanasqataq Juan uywanan karqa wawqenkuna kachkaptinqa? Paykuna Diosta mana servisqankuraykum. Kay ruwasqanwanmi qawachirqa Diosta serviq runaqa familian mantieney mana saqenanmanta, astawanraqmi iñiyninpiqa (Juan 19:25-27).
Jesus wañukuptinmi Mariaqa kay willakuypa cumplikusqanta yuyarirqa, espadapa tuksisqan hinam sonqoykita nanachinqa niqta. Chaywan ñakarispanpas anchatam kusikurqa kimsa punchawmanta wawan kawsarimusqanwan. Manam chayllachu, Jesusqa rikuriykurqataqmi wawqen Jacobomanpas, yaqapaschá mana pipa rikusqallanta (1 Corintios 15:7). Chaymanta qepallatam, Hechos 1:14 nisqanman hina Jesuspa mamanwan wawqenkunapas huñunakuypi karqaku huk sonqolla Diosta mañakuspanku. Kaymi qawachin Jesuspa wawqenkuna chayllaraq paypi iñiyta qallaykusqankumanta. Chaymantapas Jacobowan Judasqa sapakamam Bibliapi huk cartata qellqarqaku.
Mariaqa kusisqachá tarikurqa wawankuna Jesuspi iñiptinkuqa
Bibliaqa manañam Mariamantaqa rimanchu chay huñunakuymanta qepamanqa. ¡Anchatamá Mariamantaqa yachachwan! Iñiyninraykum espadapa tuksisqan hina nanaytapas aguantarqa hinaspam hanaq pachapi suyakuyniyoq kayta hayparqa. Iñiyninta qatipakuspaqa, ñoqanchikpas atisunmi maynaña sasachakuy kaptinpas hinalla atipayta, chaskisuntaqmi wiñay kawsaytapas.
a Bibliaqa Joseymantam willakun 12 watanpi Jesus kasqankama, chaymantaqa manañam paymantaqa willakunchu. Mariamanta hinaspa Jesuspa wawqenkunamantam ichaqa hinalla riman. Huk kutipim Jesusta nirqaku “Mariapa wawan” nispanku, manam Joseypa churin nispachu (Marcos 6:3).
b Jesusqa manam Joseypa churinchu karqa, chaymi wawqenkunaqa mamanmanta kaqkunalla karqaku (Mateo 1:20).