Génesis

31 Tiempowanmi Jacobqa yacharurqan Labanpa wawankuna paymanta rimashasqankuta. Paykunan nishasqaku: “Jacobqa papanchispa tukuy kaqninkunatan jap’ikapushan, papanchispa kaqninkunawanmi payqa qhapaq kashan”,+ nispa. 2 Labanpa uyanta qhawarispan Jacobqa repararqan manaña ñaupaqpi jinañachu paypaq kasqanta.+ 3 Chaymi Jehová Diosqa Jacobta nirqan: “Papaykiq, abueloykiq, jinallataq familiaykikunaq llaqtanman kutipuy.+ Noqaqa qanllawanpunin kashasaq”, nispa. 4 Jinaqtinmi Jacobqa Raquelta Leatawan wajachirqan uywakuna michishasqan campoman rinankupaq. 5 Chaypin paykunata nirqan:

“Reparasqayman jinaqa papaykichisqa manañan ñaupaqpi jinañachu qhawariwan.+ Ichaqa papaypa Diosninmi noqawan kashan.+ 6 Qankunaqa allintan yachankichis papaykichispaq tukuy kallpaywan llank’asqayta.+ 7 Papaykichisqa pagoyta askha kutipi* cambiaspan engañayta munawarqan, ichaqa Diosmi mana dejarqanchu ima ruwawanantapas. 8 Papaykichis “ch’eqchi color uywakunan pagoyki kanqa” niwaqtinqa, llapa uywakunan ch’eqchitakama wachaq; “wachu-wachu colorniyoq uywakunan pagoyki kanqa” niwaqtintaq llapa uywakuna wachu-wachu colorniyoqtakama wachaq.+ 9 Chhaynapin Diosqa papaykichispa uywankunata qechuspa noqaman qopuwan. 10 Juj kutinmi uywakunaq cruzachikusqan tiempopi mosqokurqani, chaypin orqo cabrakuna china cabrakunata cruzashasqaku, chay orqo cabrakunan kasqaku wachu-wachu colorniyoqkuna, ch’eqchikuna, murukuna* ima.+ 11 Chay mosqoyniypin cheqaq Diospa angelnin nishawasqa: ¡Jacob!, nispa. Noqataq nisqani: Kaypin kashani, uyarishaykin, nispa. 12 Chay angelmi niwallasqataq: Qhawariy, cruzashaq orqo cabrakunaqa wachu-wachu colorniyoq, ch’eqchi colorniyoq, muru colorniyoq iman kanku. Rikumunin Labán imatachus ruwashasunki chayta,+ chaymi munarqani uywankunawan chay pasananta. 13 Noqan kani Betelpi+ rijuriqniyki cheqaq Dios, chaypin qanqa rumita sayachispa aceiteta jich’aykurqanki, juj promesatapas ruwawarqanki.+ Kunanqa alistakuy, kay llaqtamanta ripuy nacesqayki llaqtaman,+ nispa”.

14 Jinan Raquelwan Leawanqa nirqanku: “Papaykuq wasinpiqa manan ima herenciaykupas kanchu. 15 Payqa waj runata jinamá qhawariwanku, vendewasqanku qolqewantaq kausashanpas.+ 16 Paymanta Diospa lliu qechusqanqa noqaykuqmi wawaykuqpiwan.+ Chayrayku ruwallay Diospa tukuy nisqasuykiman jina”,+ nispa.

17 Chaymantataq Jacobqa wawankunata esposankunatawan camellokunapi sillaykachirqan.+ 18 Jinaspan payqa chay Padán-Aram llaqtapi adquirisqan llapa uywankunata qatirikuspa, tukuy kaqninkunata+ aparikuspa ima Canaán jallp’aman puririrqan, papan Isaacpa tiyasqanman.+

19 Labanqa ovejankunata rutuqmi risqa, chaykaman Raquelqa papanpa wasinpi kaq terafim* idolokunata+ suwakurqan.+ 20 Jacobpas yuyaysapa kaspan Aram runa Labanman mana willarqanchu ripushasqanta. 21 Chhaynapin payqa tukuy imaymanantin Éufrates mayuta+ chimparqan, chaymantataq Galaad+ orqo-orqo ladoman rirqan. 22 Kinsa p’unchaymantañan Labanqa yacharqan Jacob ch’inlla pasapusqanta. 23 Chaymi Labanqa familian qharikunata juñuspa Jacobpa qhepanta phawarqan, qanchis p’unchaypitaq payman tariparqan Galaad orqo-orqo ladopi. 24 Jinan Diosqa juj tuta+ Aram+ runa Labanman mosqoyninpi rijurispa nirqan: “Allinta piensaykuspan rimanki, chaytaq imatapas Jacobta nishawaq”,+ nispa.

25 Labanmi familian qharikunawan Galaad orqo-orqopi karpachakurqan, Jacobpas chaypiñan karpachakusqa. Jinan Labanqa Jacobpa karpachakusqanman rispa 26 nirqan: “¿Imatan kayta ruwawanki? ¿Imaraykun ch’inlla pasakampurqanki? ¿Imaraykun ususiykunatapas guerrapi preso jap’isqakunata jina aparikamurqanki? 27 ¿Imaraykun engañawarqanki pakallapi jamuspa? Willawankiman karqan chayqa, fiestatan ruwapuykiman karqan, jinaspa takikunawan, panderetakunawan, arpawan ima despedimpuykiman karqan. 28 Manan nietoykunatapas* ni ususiykunatapas much’aykamullanipaschu despedikamunaypaq. Mana yuyayniyoq runa jinan kaytaqa ruwarqanki. 29 Noqaqa ima mana allintapas ruwaykichismanmi, ichaqa papaykiq Diosninmi mosqoyniypi tuta rijuriwan, chaypin niwan: Allinta piensaykuspa rimanki, chaytaq imatapas Jacobta nishawaq,+ nispa. 30 Papaykiq wasintaña kutipuyta munarqanki chaypas, ¿imaraykutaq diosniykunatari+ suwakamurqanki?”, nispa.

31 Jinan Jacobqa nirqan: “Ususinkunatachá qechurapuwanqa nispaymi manchakuspa pakallapi pasampurqani. 32 Chay niwasqayki diosniykikunataqa maskharuy kaqniykuna ukhupi, familianchiskunaq rikushasqan. Piqpapichus tarirunki chayqa, wañunqan chay runaqa”, nispa. Ichaqa Jacobqa manan yacharqanchu Raquel chay idolokunata suwakamusqanta. 33 Jinan Labanqa Jacobpa karpanman jaykuspa maskhayta qallarirqan, maskhallarqantaqmi Leaq karpanpipas warmi kamachinkunaq+ karpanpipas, ichaqa manan tarirqanchu. Leaq karpanmanta lloqsimuspataq Raquelpa karpanmanñataq jaykurqan. 34 Chaykaman Raquelqa chay idolokunata camelloq monturan ukhuman pakarqan, chay patapitaq tiyaykurqan. Chaymi Labanqa k’uchun-k’uchuntaña maskhaspapas mana tarirqanchu. 35 Raquelqa papantan nirqan: “Papáy, amayá phiñarukunkichu, manan ñaupaykipiqa sayariymanchu, killaywanmi kashani”,+ nispa. Jinan Labanqa kaqta maskhashallarqan, ichaqa maytaña maskhaspapas manapunin idolonkunata+ tarirqanchu.

36 Chaymi Jacobqa phiñasqa nirqan: “¿Ima mana allintataq ruwarqaykiri? ¿Ima juchatataq contraykipiri ruwarqani chhaynataraq qatikachamuwanaykipaqri? 37 Kunanqa ñataq maskharunkiña tukuy kaqniykuna ukhupi chayqa, ¿tarirurqankichu imallaykitapas? Tarirqanki chayqa, familianchiskunaq ñaupanpi orqomuy, chhaynapi paykuna juzgawananchispaq. 38 Iskay chunka watantin qanwan kashaqtiyqa manan mayqen ovejaykipas nitaq cabraykipas sullurqanchu,+ manataqmi mayqen ovejaykitapas* mijurqanichu. 39 Manan jayk’aqpas salqa animalkunaq+ wañuchisqan uywataqa apamuqchu kayki, aswanpas noqan chaytaqa sayachipuq kani. Mayqen uywaykipas tutaña p’unchayña suwasqa kaqtinpas noqatan chaymantaqa pagachiwaq kanki. 40 P’unchayqa ruphaymi kankawaq, tutataq chiriñataq wañuchiwaq, manan puñuypas aysawaqchu.+ 41 Iskay chunka watantinmi qanpaq llank’arqani. Chunka tawayoq watan iskaynin ususiykikunarayku llank’apurqayki, soqta watataq uywaykikunata qowanaykipaq llank’arqani. Askha kutipin pagoytapas cambiawarqanki.+ 42 Abueloy Abrahanpa Diosnin, papay Isaacpa manchakusqan Diosmi+ noqawan tukuy tiempo kasharqan, mana chayqa ch’usaq makintintachá kachampuwankiman karqan. Diosmi rikumurqan sufrisqayta, may sasawan llank’asqaytapas, chaymi tuta phiñarikurqasunki”,+ nispa.

43 Chaymi Labanqa nirqan: “Kay warmikunaqa ususiykunan, kay wawakunapas wawaykunan, uywakunapas uywaykunan. Tukuy ima rikusqaykipas noqaqmi ususiykunaq ima. ¿Imaynapitaq ususiykuna contra, jinallataq wawanku contrapas imatapas ruwayman? 44 Chhaynaqa juj acuerdotayá ruwasunchis, chhaynapi chay acuerdo noqanchis ukhupi testigo kananpaq”, nispa. 45 Jinan Jacobqa juj rumita oqarispa sayachirqan.+ 46 Jinaspan runankunata nirqan: “Rumikunata apamuychis”, nispa. Chaymi paykunaqa rumikunata apamuspa tauqarqanku, jinaspa chaypi mijurqanku. 47 Chay tauqasqa rumikunatan Labanqa Jegar-Sadutá* nispa suticharqan, Jacobmi ichaqa Galeed* nispa suticharqan.

48 Labanmi nirqan: “Kay tauqasqa rumikunan noqanchis ukhupi testigo kanqa”, nispa. Chaymi chay tauqasqa rumikunataqa Galeed+ nispa sutichakurqan. 49 Chaymantapas Labanmi nirqan: “Jehová Diosmi qantapas noqatapas qhawawasun mana kuskachu kashaqtinchis”, nispa. Chaymi chay tauqasqa rumikunataqa Qhawana Torre nispa sutichakullarqantaq. 50 Labanqa nillarqantaqmi: “Sichus ususiykunata sufrichinki, juj warmikunawanpas casarakunki chayqa, manaña pi runapas chayta rikunqachu chaypas Diosmi rikunqa noqanchis ukhupi testigo kasqanrayku. 51 Kay tauqasqa rumikuna, sayachisqay rumi iman noqanchis ukhupi testigo kanku. 52 Noqaqa manapunin kay tauqasqa rumikunata, sayashaq rumitapas pasamusaqchu qanta ima mana allintapas ruwanaypaqqa, qanpas manallataqmi pasamunkichu ima mana allintapas ruwawanaykipaqqa. Chayta prometenakusqanchismantan kay tauqasqa rumikuna, sayashaq rumipas testigo kanku.+ 53 Abrahanpa Diosnin,+ Nacorpa Diosnin, taytankuq Diosnin noqanchis ukhupi juez kachun”, nispa. Jinan Jacobqa taytan Isaacpa manchakusqan Diospa+ sutinpi jurapurqan.

54 Chaymantataq Jacobqa Diosman orqopi sacrificiota jaywarqan, chaymantataq llapa familiankunata wajarqan mijunankupaq. Mijuspankutaq chay orqopi puñurqanku. 55 Tutamanta jatarispataq Labanqa despedikunanpaq nietonkunata+ ususinkunatapas much’aykurqan, jinaspa bendecirqan.+ Chaymantataq wasinman kutipurqan.+