Hechos

7 Jinaqtinmi uma sacerdoteqa tapurqan: “¿Cheqaqchu chay nisqanku?”, nispa. 2 Jinan Estebanqa nirqan: “Wayqeykuna, taytakuna, uyariykuwaychis. Qhapaq atiyniyoq Diosmi ñaupa taytanchis Abrahanman rijurirqan Mesopotamiapi kashaqtin, manaraq Harán+ llaqtaman astakushaqtin, 3 jinaspa nirqan: Llaqtaykita parienteykikunatawan saqespa ripuy, may jallp’atachus rikuchisayki chayman ripuy,+ nispa. 4 Jinan payqa Caldea runakunaq llaqtanmanta lloqsispa Haranpi tiyarqan. Chaymantataq taytan wañupuqtin+ Dios nirqan kay tiyasqaykichis jallp’aman astakamunanpaq.+ 5 Ichaqa manan ima herenciatapas kaypiqa qorqanchu ni chakinta churaykunallanpaqpas. Ichaqa prometerqanmi payman mirayninmanwan+ kay jallp’ata qopunanpaq, chaytaqa prometerqan manaraq wawayoq kashaqtinmi. 6 Chaymantapas willarqanmi miraynin waj llaqtapi forastero jina tiyananta, chaypi esclavo kananta, tawa pachaj wata ñak’arichisqa kanantawan.+ 7 Diosqa nillarqantaqmi: Chay servisqanku naciontan noqaqa juzgasaq,+ chaykuna pasaqtinmi paykunaqa lloqsimpunqaku, jinaspa kay jallp’api serviwanqaku,+ nispa.

8 ”Chaymantapas Diosqa Abrahanwanmi rimanakurqan paypa qhari kaynin qaracha, llapa churinkunaq qhari kaynin qarachapas kuchusqa kananpaq,+ chaymi Abrahanqa churin Isaac+ naceqtin pusaq p’unchayninpi kashaqtin qhari kaynin qarachata kuchurqan.+ Isaacqa Jacobpa taytanmi karqan,* Jacobtaq chunka iskayniyoq umallikunaq* taytan karqan. 9 Chay umallikunan wayqenku Joseta envidiakuspa+ Egiptoman vendepurqanku.+ Diosmi ichaqa paywan kasharqan,+ 10 chaymi imaymana ñak’ariyninmanta librarqan, yanaparqantaq Egiptopi rey faraón allinta qhawarinanpaq, paypa ñaupanpi allin yachaywan imatapas ruwananpaqwan. Jinan chay reyqa Joseta churarqan Egipto llaqtata wasintawan kamachinanpaq.+ 11 Chay tiempopin jinantin Egipto llaqtapi jinantin Canaán jallp’api ima yarqay karqan, sinchi ñak’ariypunin chayqa karqan, chayraykun ñaupa taytanchiskunaqa mana mijuyniyoq tarikapurqanku.+ 12 Chayllamanmi Jacobqa uyarirqan Egipto llaqtapi mijuy kasqanta, jinan wawankunata chayman kacharqan.+ 13 Wajmanta kachaqtintaq Joseqa wayqenkunaman reqsichikurqan, jinan faraonqa yacharqan Josepa familianmanta.+ 14 Chaymi Joseqa taytan Jacobta llapa parientenkunatawan wajachimurqan Canaanmanta jampunankupaq.+ Llapankupiqa qanchis chunka pisqayoq runakunan jamurqanku.+ 15 Jinan Jacobqa Egiptoman jaykurqan,+ chaypin payqa wañukapurqan,+ chayllapitaqmi wawankunapas wañukapurqanku.+ 16 Paykunaq tullunkunatan Shejen llaqtaman aparqanku, jinaspa Jamor runaq wawankunamanta Abrahanpa rantisqan sepulturaman churarqanku.+

17 ”Abrahanman Diospa prometesqan junt’akunanpaq tiempo qayllaykamusqanman jinan llaqtanchisqa Egipto llaqtapi yapakuspa askhayasharqan, 18 Joseta mana reqsiq rey Egiptopi jatarinankama.+ 19 Chay reymi imaymana mana allinkunata ruwaspa ñaupa taytanchiskunata ñak’arichirqan, wawankutapas wijch’uchirqanmi, chhaynapi wañunankupaq.+ 20 Chay tiempopin nacerqan Moisés, payqa ancha munaypunin karqan Diospaqwanpas. Tayta-mamanqa kinsa killallan wasinkupi uywarqanku.+ 21 Saqerparisqa kaqtintaq+ faraonpa ususin apakapurqan, jinaspa wawanta jina uywakapurqan.+ 22 Chaymi Moisesqa Egipto runakunaq tukuy yachayninman jina uywasqa karqan. Jinan payqa allintapuni rimaq, allintataqmi imatapas ruwaq.+

23 ”Tawa chunka watanpi kashaspan payqa munarqan wayqenkuna watukuq riyta, arí, Israel runakunata watukuq riyta.+ 24 Jinan payqa rirqan, jinaspa rikurqan juj Egipto runa jujnin wayqenta maqashaqta, chaymi payqa wayqenta jark’akuspa chay Egipto runata wañuchirqan. 25 Moisesqa nisqa: Paywanchá Diosqa salvawasun ninqakuchá wayqeykunaqa, nispan; paykunan ichaqa mana chhaynatachu piensasqaku. 26 Qhepantin p’unchay kutiqtintaq iskay wayqenkuna maqanakushaqta rikurqan. Chaymi allipunachiyta munaspa nirqan: Qankunaqa wayqentinmá kashankichis riki. ¿Imaraykutaq maqanakushankichisri?, nispa. 27 Runamasinta maqashaqmi ichaqa Moisesta tanqarparispa nirqan: ¿Pitaq qantari kamachiqniyku kanaykipaq juezniyku kanaykipaqpas churarqasunki? 28 Icha, ¿qayna-unchay Egipto runata wañuchisharqanki jinatachu noqatapas wañuchiwayta munashanki?, nispa. 29 Chayta uyarispan Moisesqa ayqekapurqan, jinaspa Madianpi forastero jina tiyarqan, chaypin iskay wawayoq kapurqan.+

30 ”Tawa chunka wataña chaypi kashaqtintaq Sinaí orqo qaylla ch’inneqpi, kiskayoq sach’a nina rauraypi juj ángel payman rijurirqan.+ 31 Jinan Moisesqa chayta rikuspa anchata admirakurqan, imachus pasashan chayta yachananpaq qayllaykushaqtintaq Jehová* Diospa kunkanta uyarirqan: 32 Noqan kani ñaupa taytaykikunaq Diosnin, Abrahanpa, Isaacpa, Jacobpa Diosninpas,+ niqta. Jinan Moisesqa manchakuymanta khatatataspa* manaña astawan qhawarqanñachu. 33 Jehová* Diosmi payta nirqan: Usut’aykita ch’utikuy, chay sarusqayki pampaqa ch’uyan. 34 Allintan rikumuni Egipto llaqtapi llaqtaypa ñak’arichisqa kasqanta, uyarimunin khuyay waqasqankutapas,+ chaymi paykunata libraq uraykamushani. Chayraykun kunan qanta Egiptoman kachasayki, nispa. 35 Chay Moisestan pisichaspa nirqanku: ¿Pitaq qantari kamachiqniyku kanaykipaq juezniyku kanaykipaqpas churarqasunki?,+ nispa. Paytan Diosqa kiskayoq sach’a nina rauraypi rijuriq angelwan kacharqan+ llaqtanta kamachinanpaq librananpaq ima. 36 Paymi ñaupa taytanchiskunata Egipto llaqtamanta+ orqomurqan,+ chay llaqtapipas Puka lamar-qochapipas+ señalkunata milagrokunatawan ruwaspa, chaykunataqa ruwallarqantaqmi tawa chunka wata ch’inneqpi kashaspapas.+

37 ”Chay Moisesmi Israel runakunata nirqan: Diosmi qankuna ukhumanta noqa jina juj profetata jatarichipusunkichis,+ nispa. 38 Paymi Israel llaqtawan kuska ch’inneqpi kasharqan. Ñaupa taytanchiskunawan Sinaí orqopi rimapayaqnin angelwan+ iman chaypi kasharqan. Paymi kausaq simikunatapas chaskirqan qankunaman qonasuykichispaq.+ 39 Ñaupa taytanchiskunaqa manan payta kasuyta munarqankuchu,+ aswanmi qhepanchaspanku sonqonkupi Egiptoman kutipuyta munarqanku,+ 40 Aarontan nirqanku: Imachá pasakun Egipto jallp’amanta pusamuwaqninchis Moisestaqa,+ manan paymantaqa imatapas yachaykuchu. Chayrayku dioskunata ruwapuwayku ñaupanchista rispa pusawananchispaq, nispa. 41 Jinan chay p’unchaykunapi torilloman rijch’akuq idolota ruwakurqanku, jinaspa chayman apamurqanku sacrificiokunata; fiestatapas ruwarqankun imachus ruwasqankuwan kusikunankupaq.+ 42 Chaymi Diosqa paykunamanta karunchakapurqan, manataq jark’arqanchu cielopi kaqkunata*+ adoranankutapas, imaynan profetakunaq qelqasqan libropi nin jinata. Chaypin nin: Israel runakuna, ¿acaso noqamanchu ñak’asqa animalkunatapas sacrificiokunatapas jaywawarqankichis tawa chunka wata ch’inneqpi kashaspaykichis? 43 Aswanpas qankunaqa Moloc idoloq+ karpanta, Refán idoloq rijch’aynin ch’askata imamá apakacharqankichis, chay rijch’aykunatamá riki qankunaqa ruwakurqankichis adoranaykichispaq. Chaymi noqaqa Babiloniaq jaqayninmanraq apachisaykichis,+ nispa.

44 ”Ñaupa taytanchiskunan ch’inneqpi kashaspanku Diospa karpanta jap’irqanku, chay karpan rikuchirqan Dios paykunawan kashasqanta. Diosmi Moisesta kamachirqan imaynatachus chay karpata ruwananpaq, paytaq chayta ruwarqan Diospa rikuchisqanman jina.+ 45 Chay qhepamantaq chay taytanchiskunaq wawankuna chay karpata chaskispa Josuepiwan waj nacionkunaq llaqtanman apaykurqanku,+ chay nacionkunatan Diosqa qarqorqan paykunaq ñaupanmanta.+ Chaypin chay karpaqa karqan Davidpa tiemponkama. 46 Davidqa Diospa sumaq qhawarisqanmi karqan, chaymi payqa munarqan Jacobpa Diosninpaq juj wasi ruwapuyta.+ 47 Ichaqa manan paychu ruwarqan, aswanmi Salomón ruwapurqan.+ 48 Ancha jatun Diosmi ichaqa mana runakunaq ruwasqan wasipichu tiyan,+ profetapas qelqarqanmi: 49 Jehová* Diosmi nin: Janaq pachaqa tronoymi,+ kay jallp’a pachataq chaki sarunay.+ ¿Imayna wasitataq noqapaqri ruwapuwankichisman? ¿Maypin noqaq samanay kashan? 50 ¿Manachu tukuy kaykunataqa makiy ruwarqan?,+ nispa.

51 ”Yau mana uyarikuq, mana kasukuq k’ullu sonqo runakuna, qankunaqa ñaupa taytaykichiskuna jinan santo espirituman k’ulluchakushallankichispuni.+ 52 ¿Mayqen profetatataq ñaupa taytaykichiskuna mana qatikacharqankuchu?+ Paykunaqa chanin runa jamunanmanta llapa willaqkunatan wañuchirqanku.+ Chay chanin runatan qankunaqa jap’ichispa wañuchirqankichis.+ 53 Qankunamanmi Diosqa angelkunawan kamachikuy simita qorqasunkichis,+ qankunataq ichaqa mana waqaychankichischu”, nispa.

54 Chayta uyarispan paykunaqa sinchitapuni sonqonkupi phiñakurqanku, k’utupakurqankuraqmi Estebanpa contranpipas. 55 Paytaq ichaqa santo espirituwan junt’a kaspa cielota qhawarirqan, jinaspa rikurqan Diospa lliflli kayninta, Jesustataq rikurqan Diospa paña ladonpi sayashaqta,+ 56 jinaspa nirqan: “¡Qhawariychis! Cielotan rikushani kicharayashaqta, runaq Churintataq+ Diospa paña ladonpi sayashaqta”,+ nispa. 57 Jinaqtinmi paykunaqa sinchita qaparirqanku, manaña uyariyta munaspataq makinkuwan ninrinkuta tapakurqanku, jinaspa juj nisqalla Estebanman phawaykurqanku. 58 Llaqta jawaman orqomuspankutaq rumiwan ch’aqeyta qallarirqanku.+ Juchachaqnin testigokunaqa+ Saulo sutiyoq waynaq ñaupanmanmi jawa p’achankuta saqeykurqanku.+ 59 Rumiwan ch’aqeshaqtinkun Estebanqa rogakurqan: “Señor Jesús, kausayniyta* chaskiykuway”, nispa. 60 Qonqoriykuspataq fuerteta nirqan: “Jehová* Diosníy, ama kay jucha ruwasqankumantaqa juchachankichu”,+ nispa. Chayta nispataq wañupurqan.*