Proverbios
30 Kaykunan Jaquepa churin Agurpa ancha allin willakuyninkuna, chaykunatan Itielman Ucalmanwan willarqan.
2 Llapa runakunamantapas aswan mana yuyayniyoqmi kani,+
manan runaq yuyaynin yuyayniyoqpaschu kani.
3 Manan yachaytaqa ayparqanichu,
manan ch’uyay-ch’uya Diospa yachayninpas noqapiqa kanchu.
4 ¿Pin janaq pachaman wicharqan, jinaspa uraykamurqan?+
¿Pin wayrata makinkunapi jap’irqan?
¿Pin unuta p’achanwan p’isturqan?+
¿Pin kay jallp’aq cantonkunata tajyachirqan?*+
¿Iman sutin? ¿Iman churinpa sutin, yachankichu?
5 Diospa siminkunaqa llapallanmi ch’uya.*+
Diosqa paypi pakakuqkunatan escudo jina jark’aykun.+
7 Diosnilláy, kay iskayllatan mañakuyki,
manaraq wañukapushaqtiy chaykunata qoykuway.
8 Noqamanta karunchay q’otuytapas llullakuytapas.+
Ama wajchayachiwaychu ni qhapaqyachiwaypaschu.
Sapa p’unchay mijunallayta qoykuway.+
9 Paqtan imaymanayoq kaspa “¿pitaq Jehová Diosri?”+ nispa negapuykiman,
otaq wajchayaspa suwakuyman, jinaspa sutiykita pisichayman.
10 Ama kamachita patronninpa ñaupanpi tumpaychu,
paqtan ñakasunkiman, jinaspa juchachasqa kawaq.+
12 Kanmi ch’uyapaq qhawarikuq runakuna,+
ichaqa manan qhellinmanta limpiasqachu karqanku.
13 ¡Kanmi sinchita jatunchakuq runakuna,
sinchita jatunchakuspa qhawakuq runakuna!+
14 Kanmi espadakuna jina kiruyoq runakuna,
cuchillokuna* jina waqoyoq runakunapas.
Kay jallp’api pisipaq qhawarisqakunatan oqoykunku,
wajchakunatan millp’uykunku.+
15 Yawar ch’onqaq kuruq iskay ususinkunan “¡qoway!, ¡qoway!” nispa qaparinku.
Kanmi kinsa mana sajsaqkuna,
tawan mana jayk’aqpas “¡chayllata!” ninkuchu. Chaykunan kanku:
16 Sepultura,*+ mana wijsallikuyta atiq warmi,
unuta mana chaskiq jallp’a,
mana jayk’aq “¡kaykamalla!” niq nina ima.
17 Taytanmanta burlakuqtaqa, mamantapas pisichaspa mana kasukuqtaqa,+
wayq’opi kaq cuervokunan* ñawinta orqonqaku,
ankaq uñankunataq mijuykapunqaku.+
18 Kinsa cosasmanmi yuyayniy mana aypanchu,*
tawatan mana entiendenichu:
19 cielopi phalaq ankaq ñanninta,
qaqa patapi suchuq mach’aqwaypa ñanninta,
lamar-qochapi puriq barcoq ñanninta,
juj qhariwan juj sipaswan purisqanku ñanta ima.
20 Kaymi jujwan pantaq warmiq ñannin:
Mijuykuspan siminta pichakun,
chaymantataq nin: “Manan ima mana allintapas ruwarqanichu”,+ nispa.
21 Kinsa ruwaykunan kay jallp’ata chhafchirin,
tawa ruwaykunatan runakuna mana aguantankumanchu:
22 kamachi runa rey kapusqanta,+
sonso runa mijunawan amikusqanta,
23 mana munasqa* warmi casarakusqanta,
kamachi warmi patronanpa rantinpi patrona kapusqanta.+
24 Kanmi kay jallp’api tawa kaqkuna, juch’uykunaña kanku chaypas,
jinapunin yachaysapa kanku.+ Chaykunaqa kaykunan:
25 sisikuna,* manaña kallpasapachu kanku chaypas,
q’oñi tiempopin mijunankuta juñunku;+
26 damán qowikuna,*+ manaña atiyniyoqchu kanku chaypas,
qaqakunapin wasinkuta ruwakunku;+
27 langostakuna,*+ manaña reyninku kanchu chaypas,
llapallankun wachuchasqa* lloqsinku;+
28 geco qaraywa,+ chakinkunawanmi jap’ipakun,
reypa palacionmanmi jaykun.
29 Kanmi kinsa sumaqta puriqkuna,
tawan kan aswan qharita puriqkuna:
30 león, leonqa llapa animalkunamantapas aswan kallpasapan,
manan imatapas manchakunchu;+
31 galgo nisqa alqo, orqo cabra,
soldadonkunawan puriq reypas.
32 Qanchus mana yuyayniyoq runa jina qan kikiykita alabakurqanki chayqa,+
otaq chay ruwayta yuyaykurqanki chayqa,
simiykita makiykiwan tapakuy.+
33 Imaynan lecheta qaywispa mantequillata ruwakun,
kallpawan senqata pichakuspapas yawarta orqokun,
chhaynatan k’araqta phiñachiypas ch’aqwayta jatarichin.+