NEHEMÍAS

1 Kaymi kashan Jacaliaspa churin Nehemiaspa*+ willakusqan: Reypa* kamachikusqan iskay chunka wata kislev killapin* muyuriq perqayoq Susa+ llaqtapi kasharqani. 2 Chay tiempopin chayamusqa wayqey Ananí,+ Judá llaqtamanta kaq wakin runakunapiwan. Paykunatan tapurqani Babiloniamanta kutipuq judío runakunamanta+ Jerusalén llaqtamantawan. 3 Jinan paykunaqa niwarqanku: “Judá provinciapi runakunaqa, Babiloniaman apasqa kasqankumanta kutipuq runakunaqa imaymana sasachakuypi, imaymana llakipin tarikushanku.+ Jerusalén llaqta perqakunapas lliumi thunisqa kashan,+ punkunkunapas kanasqan kashan”,+ nispa.

4 Chayta uyarispaymi tiyarparispa waqayta qallarirqani. Askha p’unchaymi sinchi llakisqa kasharqani. Ayunaspa+ janaq pacha Diosmanta mañakuspa iman kasharqani. 5 Paytan nirqani: “Jehová Diosníy, janaq pacha Diosníy, qanqa ancha jatun Diosmi kanki, manchakunapaq Diosmi kanki, rimasqaykitapas junt’aq Diosmi kanki, munakuqniykikunamanpas kamachikuyniykikunata kasukuqkunamanpas mana tukukuq munakuyta* rikuchiq Diosmi kanki.+ 6 Diosníy, ninriykita kutirichimuway, ñawiykiwan qhawariykamuway. Uyariykuy kay kamachiykiq rimasqanta, uyariykuy kay runaq mañakusqanta. Tuta p’unchaymi qanmanta mañakamushayki,+ kamachiyki Israel runakunapaqmi mañakuyki. Kay kamachiykikunaq juchantan willakuyki, qan contran juchallikunku, qan contran noqapas ñaupa taytaykunapas juchallikuyku.+ 7 Noqaykuqa yachaykun juchallikusqaykuta, qan contran juchallikuyku.+ Kamachikuyniykikunatan mana kasukuykuchu, kamachiyki Moiseswan qowasqaykiku leykunata, kamachikuykunatan mana junt’aykuchu.+

8 ”Ama jinachu kay Diosníy, yuyariy kamachiyki Moisesta imachus nisqaykita, paytan nisqanki: Qankunachus saqewankichis chayqa, lliu llaqtakunamanmi ch’eqechisaykichis.+ 9 Ichaqa noqaman kutimuspachus kamachisqaykunata kasukunkichis chayqa, may k’uchumanña apasqa karqankichis chaypas chaymantan kutichimpusaykichis.+ Chay k’uchumantan sutiy jatunchasqa kananpaq ajllakusqay cheqasman pusampusaykichis,+ nispa. 10 Diosníy, kay runakunaqa llaqtayki runakunan kanku, kamachiyki runakunan kanku. Qanmi paykunataqa atiyniykiwan kallpaykiwan libramurqanki.+ 11 Jehová Diosníy, ama jinachu kay, kay kamachiykiq mañakusqanta uyariykamuway, uyariykamuy sutiykita manchakuq runakunaq mañakusqantapas. Diosnilláy, yanapaykuway allillan kay p’unchay kawananpaq, reypas khuyapayawananpaq”,+ nispa.

Chay tiempopiqa reypa vino jaywaqninmi noqaqa kasharqani.+

2 Rey Artajerjes+ iskay chunka wataña+ kamachikushaqtinmi nisán killapi* vinota apamurqanku, chay vinotan noqaqa imaynatachus jaywallaqpuni kani chhaynata payman jaywarqani.+ Chay ratupaqqa sinchi llakisqan noqaqa kasharqani, reyqa manan jayk’aqpas chhayna llakisqataqa rikuwaqchu. 2 Chaymi niwarqan: “Llakisqatan rikushayki, ¿iman pasarun? Manamá onqosqapaschu kashanki, ¿imataq llakichishasunkiri?”, nispa. Chaywanmi noqaqa sinchitapuni mancharikurqani.

3 Jinan noqaqa reyta nirqani: “¡Wiñaypaq kausachun reyqa! Reyníy, ¿imaynan mana llakikuymanchu ñaupa taytaykunaq p’ampasqa kasqanku llaqta thunisqa kashaqtin, punkunkunapas ruphasqa kashaqtin?”,+ nispay. 4 Jinan reyqa niwarqan: “¿Ima ruwaytan munashanki?”, nispa. Chaymi noqaqa kaq ratu janaq pacha Diosmanta mañakurqani.+ 5 Jinaspa reyta nirqani: “Reyníy, allinpaq qhawarinki chayqa, kay kamachiyki runatapas allinpaq qhawariwanki chayqa, Judá llaqtaman kachaway, chhaynapi ñaupa taytaykunaq p’ampasqa kasqanku llaqtata wajmanta sayarichimunaypaq”,+ nispa. 6 Jinan reyqa niwarqan: “¿Jayk’a p’unchaytaq kamunkiri? ¿Jayk’aqtaq kutimunkiri?”, nispa. Reyqa munasharqanmi rinayta,+ chaymi nirqani jayk’a p’unchaymantachus kutimusaq chayta.+ Chay ratupaqqa reinapas ladonpin tiyasharqan.

7 Chaymantataq noqaqa reyta nirqani: “Reyníy, allinpaqchus qhawarinki chayqa, cartakunatayá qoykuwachunku Éufrates mayuq+ inti jaykuy ladonpi kaq kamachikuqkunapaq, chhaynapi Judaman chayanaykama jinallata pasachiwanankupaq. 8 Reypa Sach’a-sach’ankuna nisqata qhawaq Asafpaqwan cartata qoykuwachunku, chhaynapi temploq qayllanpi kaq soldadokunapaq allin perqasqa wasiq punkunkunapaq,+ llaqta perqakunapaq,+ tiyanay wasipaqpas k’aspikunata maderakunata qowananpaq”, nispay. Reyqa qowarqanmi chay mañakusqay cartakunata,+ ancha khuyapayakuq Diosniyqa noqawanpunin kasharqan.+

9 Rispaytaq Éufrates mayuq inti jaykuy ladonpi kaq kamachikuqkunaq kasqanman chayarqani, jinan noqaqa reypa qowasqan cartakunata paykunaman qorqani. Reyqa soldadokunaq umallinkunawan, caballopi sillaykusqa soldadokunawan kuskatan kachawarqan. 10 Israel runakunata yanapaq juj runa jamusqanta yachaspan Bej-Orón llaqtayoq Sanbalatwan+ Anmón llaqtayoq+ umalli Tobiaspiwanqa+ sinchita phiñakurqanku.

11 Jerusalén llaqtaman chayaspan kinsa p’unchayña chaypi kasharqani. 12 Chaymantataq tutalla jatarirqani, noqawan kuskan jatarirqanku wakin runakunapas. Manan pimanpas willarqanichu Jerusalenpi ima ruwanaytachus Dios munasharqan chaytaqa. Chaymantapas noqallan asnopi sillaykusqaqa kasharqani, chaymantaqa manan ima animaltapas aparqanichu. 13 Noqaqa Wayq’o Punku+ nisqantan chay tuta lloqsirqani, jinaspa Jatun Mach’aqway Pujyu nisqanta pasarqani, chaymantataq Q’opa Jich’ana Punku+ nisqaman chayarqani. Jerusalén perqakunaqa lliumi thunisqa kashasqa, punkunkunapas lliumi kanasqa kashasqa.+ 14 Chaymantataq Unu Pujyu Punku+ nisqanta pasaspa Reypa Estanquen nisqaman chayarqani. Chaymantaqa manañan uywaq purinanpaq jinañachu kasqa, chaymi noqaqa asnomanta uraykurqani. 15 Jinaspan tutaraq kashaqtin wayq’ontakama chakillapiña purirqani+ lliu perqakunata qhawaspa. Chaymantataq kutirimuspa Wayq’o Punku nisqanta kaqta llaqta ukhuman kutiykapurqani.

16 Kamachikuq runakunaqa+ manan yacharqankuchu maytachus rirqani, imatachus ruwarqani chaytaqa. Manaraqmi imatapas willarqanichu judío runakunamanqa ni sacerdotekunamanpas, autoridadkunamanpas, kamachikuq runakunamanpas ni llank’aq runakunamanpas. 17 Chaymantan ichaqa paykunata nirqani: “Rikusqaykichis jina Jerusalén llaqtaqa lliumi thunisqa kashan, punkunkunapas lliumi kanasqa kashan. Jaku sayarichisun kay Jerusalén llaqta perqakunata, chhaynapi amaña khayna p’enqaypi kananchispaq”, nispa. 18 Chaymantataq willarqani imaynas khuyapayakuq Diosniyqa noqawan kasharqan chayta,+ willarqanin reypa imachus nimuwasqantapas.+ Chaykunata uyarispan paykunaqa nirqanku: “¡Jaku ruwamusun chay perqakunata!”, nispa. Chaymantapas paykunapuran kallpachanakurqanku chay llank’ayta aparinankupaq.+

19 Chay ruwasqaykutan yacharusqaku Bej-Orón llaqtayoq Sanbalat, Anmón llaqtayoq+ umalli Tobías,+ Arabia llaqtayoq Guésen+ ima. Jinan paykunaqa jamuspa asipayawarqanku,+ pisichaspataq niwarqanku: “¿Imatataq qankunari ruwashankichis? ¿Rey contrachu sayarishankichis?”,+ nispa. 20 Jinan noqaqa paykunata nirqani: “Janaq pacha Diospa yanapayninwanmi noqaykuqa kayta ruwashayku, paypa yanapayninwanmi tukunaykukama kay perqakunata sayarichisaqku.+ Qankunaqri, ¿imaykichistaq kay Jerusalén llaqtapiri kan? Manan qankunaqqa imapas reclamanaykichis kanchu”,+ nispa.

3 Uma sacerdote Eliasibmi+ wayqenkunapiwan Oveja Punku+ nisqata wajmanta sayarichirqanku jinaspa punkukunata churarqanku, chaytataq Diospaq t’aqarqanku.+ Chaymantapas paykunaqa Meá Torre+ nisqakama, jinallataq Ananel Torre+ nisqakaman Diospaq t’aqarqanku. 2 Chayman qatiq perqakunataqa Jericó llaqta runakunan+ allicharqanku. Chayman qatiq perqakunatataq Inripa churin Zacur allicharqan.

3 Jasenapa churinkunan Challwa Punku+ nisqata wajmanta sayarichirqanku jinaspa punkupaq marcokunata churarqanku.+ Churallarqankutaqmi punkunkunatapas, aldabankunatapas, trancanankunatapas. 4 Chayman qatiq perqakunataqa Meremojmi+ allicharqan, payqa Uriyaq churinmi karqan, Uriyataq Acozpa churin karqan. Chayman qatiq perqakunatataq Mesulan+ allicharqan, payqa Berekiaspa churinmi karqan, Berekiastaq Mesezabelpa churin karqan. Chayman qatiq perqakunatataq Banapa churin Sadoc allicharqan. 5 Chayman qatiq perqakunatataq Tecoa runakuna+ allicharqanku. Chay runakuna ukhupi allichachaq runakunaqa manan llank’anapi churasqa umallikunaq kamachinpi llank’ayta munarqankuchu.

6 Paseaq churin Joiadawan Besodeyaq churin Mesulan iman wajmanta sayarichirqanku Ñaupa Llaqta Punku+ nisqata, jinaspa churarqanku punkupaq marcokunata. Churallarqankutaqmi punkunkunatapas, aldabankunatapas, trancanankunatapas. 7 Chayman qatiq perqakunataqa Gabaón llaqtayoq+ Melatiaswan, Meronoj llaqtayoq Jadonpiwanmi allicharqanku. Meronojqa Mizpá llaqta+ qayllallapin kasharqan. Chay llaqtakunatapas Gabaón llaqtatapas Éufrates mayuq+ inti jaykuy ladonpi kamachikuqmi kamachisharqan. 8 Chayman qatiq perqakunataqa Arayaq churin qolqe takaq Uzielmi allicharqan. Chayman qatiq perqakunatataq jawinakunata ruwaq Hananías allicharqan. Paykunan Jerusalén llaqtatapas Ancho Perqa+ nisqakama rumiwan mast’arqanku. 9 Chayman qatiq perqakunatataq Hurpa churin Refayá allicharqan. Payqa kuskan Jerusalén llaqtatan kamachirqan. 10 Chayman qatiq perqakunatataq Arumafpa churin Jedayá allicharqan, chayqa wasinpa chimpallanpin kasharqan. Chayman qatiq perqakunatataq Asafneyaq churin Atús allicharqan.

11 Chayman qatiq perqakunatataq Arinpa+ churin Malkiyawan Pajaj-Moabpa+ churin Asufpiwan allicharqanku, paykunan allicharqanku Hornokunaq Torren+ nisqatapas. 12 Chayman qatiq perqakunatataq Aloespa churin Salum ususinkunapiwan allicharqanku. Paypas kuskan Jerusalén llaqtata kamachiqmi karqan.

13 Anunwan Zanóa runakunapiwanmi+ sayarichirqanku Wayq’o Punku+ nisqata, jinaspa punkunkunata, aldabankunata, trancanankunatawan churarqanku. Chaymantapas paykunaqa yaqa tawa pachaj pisqa chunka metro* perqatawanmi allicharqanku hasta Q’opa Jich’ana Punku+ nisqakama. 14 Recabpa churin Malkiyataq Q’opa Jich’ana Punku nisqata sayarichirqan, jinaspa punkunkunata, aldabankunata, trancanankunatawan churarqan. Malkiyaqa Bej-Akeren llaqtapi+ kamachikuqmi karqan.

15 Colozepa churin Salumtaq Unu Pujyu Punku+ nisqata sayarichirqan, jinaspa techonkunata, punkunkunata, aldabankunata, trancanankunatawan churarqan. Paymi allicharqan Yarqha* Estanque+ nisqa perqakunatapas, chayqa kashan Reypa Huertan+ nisqaq ladonpin, chay perqakunatan allicharqan Gradas nisqakama,+ chay Gradas nisqaqa Davidpa Llaqtan+ nisqamantan jaykumuq. Salumqa Mizpapi+ kamachikuqmi karqan.

16 Chayman qatiq perqakunatan allicharqan Azbucpa churin Nehemías, payqa allicharqan Davidpa Panteonnin+ nisqaq chimpanmanta ruwasqa estanquekaman,+ hasta Atiyniyoqkunaq Wasin nisqakama. Nehemiasqa kuskan Bej-Zur llaqtapi+ kamachikuqmi karqan.

17 Chayman qatiq perqakunatataq Leví runakuna allicharqanku, paykunaqa Banipa churin Reunpa qhawarisqanmi llank’arqanku. Chayman qatiq perqakunatataq Queilapi+ kamachikuq Asabías allicharqan, payqa kamachisqan llaqtaq sutinpin chayta ruwarqan. 18 Chayman qatiq perqakunatataq paykunaq wayqenkuna allicharqanku. Paykunaqa Enadajpa churin Bavaipa qhawarisqanmi llank’arqanku. Bavaiqa kuskan Queilá llaqtatan kamachirqan.

19 Chayman qatiq perqakunatataq Jesuaq+ churin Ézer allicharqan, chayqa kasharqan Jatun Machón+ nisqa perqaq kasqanpin, Arma Waqaychana nisqaman rinaq chimpanpi. Ezerqa Mizpapi kamachikuqmi karqan.

20 Chayman qatiq perqakunatataq Zabaipa+ churin Baruc allicharqan, payqa tukuy atisqantan llank’arqan Jatun Machón nisqa perqamanta uma sacerdote Eliasibpa+ wasin punkukama.

21 Chayman qatiq perqakunatataq Meremoj+ allicharqan, payqa Uriyaq churinmi karqan, Uriyataq Acozpa churin karqan. Meremojqa Eliasibpa wasin punku cantomanta juj lado cantonkaman allicharqan.

22 Chayman qatiq perqakunatataq Jordán lado jallp’amanta+ sacerdotekuna allicharqanku. 23 Chayman qatiq perqakunatataq Benjaminwan Asufpiwan allicharqanku, paykunaqa wasinku chimpa perqakunatan allicharqanku. Chayman qatiq perqakunatataq Azarías allicharqan, payqa Maseyaq churinmi karqan, Maseyataq Ananiaq churin karqan. Azariaspas wasin qaylla perqakunatan allicharqan. 24 Chayman qatiq perqakunatataq Enadajpa churin Binuí allicharqan, payqa Azariaspa wasin qaylla perqamanta Jatun Machón+ nisqakaman allicharqan, Jatun Machón nisqamantataq esquinakama allicharqan.

25 Chayman qatiq perqakunatataq Uzaipa churin Palal allicharqan, chayqa kasharqan Jatun Machón nisqa perqaq chimpanpin, Reypa Wasin*+ nisqaq ladonpi pata torreq chimpanpin; chay torreqa Guardiakunaq Pation+ nisqapin kashan. Chayman qatiq perqakunatataq Parospa+ churin Pedaya allicharqan.

26 Chayman qatiq perqakunatataq Ofelpi+ tiyaq Diospa wasinpi llank’aqkuna*+ allicharqanku, paykunaqa inti lloqsimuy ladopi Unu Punku+ nisqaq chimpankama, perqamanta lloqsimuq torrekaman allicharqanku.

27 Chayman qatiq perqakunatataq Tecoa runakuna+ allicharqanku, paykunaqa perqamanta lloqsiq torre qayllamanta Ofel nisqa perqakaman allicharqanku.

28 Sacerdotekunataq Caballo Punku+ nisqaq wichay ladon perqakunata allicharqanku. Paykunaqa sapankankun wasinkuq chimpan perqakunata allicharqanku.

29 Chayman qatiq perqakunatataq Imerpa churin Sadoc+ allicharqan, paypas wasinpa chimpan perqakunatan allicharqan.

Chayman qatiq perqakunatataq Secaniaspa churin Semaya allicharqan, payqa Inti Lloqsimuy Lado Punku+ nisqata cuidaqmi karqan.

30 Chayman qatiq perqakunatataq Selemiaspa churin Hananiaswan Zalafpa soqta kaq churin Anunpiwan allicharqanku.

Chayman qatiq perqakunatataq Berekiaspa churin Mesulan+ allicharqan, payqa wasin chimpa perqakunatan allicharqan.

31 Chayman qatiq perqakunatataq qolqe takaq Malkiya allicharqan, payqa Diospa wasinpi llank’aqkunaq*+ negocio ruwaqkunaq wasinkukaman allicharqan. Chay wasikunaqa Juñukuna Punku nisqaq chimpanpin kasharqan. Malkiyaqa perqa muyurinapi altos pata cuartokaman allicharqan.

32 Perqa muyurinapi altos pata cuartomanta Oveja Punku+ nisqakamataq qolqe takaq runakuna negocio ruwaqkuna ima allicharqanku.

4 Perqakunata wajmanta sayarichishasqaykuta yacharuspan Sanbalatqa+ sinchita phiñakurqan, sonqonraqmi t’impurirqan. Jinaspapas noqayku judío runakunatan asipayayta qallariwarqanku. 2 Payqa wayqenkunaq ñaupanpi Samaria soldadokunaq ñaupanpi iman nirqan: “¿Imatataq kay wañu-wañu judiokunari ruwashanku? ¿Atisaqkun kay ruwayta nishankuchu? ¿Kaypin sacrificiokunata jaywasaqku nishankuchu? ¿Juj p’unchayllapin tukurusaqku nishankuchu? ¿Kay k’urpa montonmanta ruphasqa yana rumikunawanchu perqayta munashanku?”,+ nispa.

3 Paypa ladonpi kashaq Anmón llaqtayoq+ Tobiaspas+ nirqanmi: “Qhawariychis kay ruwasqankuta, chaytaqa atoqllaraqchá seqaruspa urmaykachimpunqa”, nispa.

4 Jinan noqaqa Diosta nirqani: “Diosnillayku, uyariy kay niwasqankuta. Khaynatan kay runakuna pisichawanku.+ Imachus rimasqankuta paykunaman kutichiy.+ Enemigonkuq makinman paykunata entregay. 5 Ama jinallataqa qhawaychu kay rimasqankutaqa, ama juchankutapas pampachaychu.+ Rikusqayki jina, paykunaqa perqa allichaqkunatan k’amishanku”, nispa.

6 Chaywanpas noqaykuqa allichashallarqaykun perqakunata, raqrankunatapas;* kuskan perqakaman chaytaqa ruwarqayku. Llapa runakunan tukuy sonqonkuwan llank’asharqanku.

7 Jerusalenpa perqankunata raqrankunatapas usqhaylla allichashasqaykuta yacharuspan Sanbalat, Tobías,+ Arabia runakuna,+ Anmón runakuna, Asdoj runakuna+ ima sinchita phiñakurqanku. 8 Chaymi llapanku rimanakurqanku Jerusalén llaqta contra phawaykamunankupaq, llaqtatapas sasachakuyman churanankupaqwan. 9 Jinan noqaykuqa Diosniykumanta mañakurqayku jinaspa cuidaqkunata churarqayku, chay cuidaqkunaqa tuta p’unchaymi makilla kasharqanku.

10 Wakin Judá runakunan nisharqanku: “Llank’aq runakunaqa sayk’usqañan kashanku, k’urpakunapas sasa orqonan kashan. Manan jayk’aqpas kay perqakuna ruwaytaqa tukusunmanchu”, nispa.

11 Enemigoyku runakunapas “manaraq pipas yachashaqtin mana reparachikuspalla paykuna ukhuman jaykusun, jinaspa wañuchisun paykunata, chhaynapin chay ruwasqankuta sayachisun” nispan nisharqanku.

12 Chay runakunaq tiyasqan qayllapi tiyaq judío runakunan jamuspa sapa kutillan niwaqku: “Chay runakunaqa jinantin ladomantan noqanchisman phawaykamuwasunchis”, nispa.

13 Chaymi noqaqa perqa qhepakunapi fácil jaykumuna pampakunapi cuidaqkunata churarqani. Paykunaqa sapankankun ima familiamantachus kasqankuman jina t’aqasqa kasharqanku, llapankutaqmi espadakunantin, lanzakunantin, flechana arcokunantin ima kasharqanku. 14 Runakuna manchasqa kasqankuta reparaspan noqaqa usqhaylla rispa autoridadkunata,+ kamachikuqkunata, llapa runakunatawan nirqani: “Ama manchakuychischu.+ Yuyariychis Diosninchis Jehová Diosta, payqa jatunmi, manchakuna Diosmi.+ Qankunaqa wayqeykichiskunarayku, wawaykichiskunarayku, warmiykichisrayku, wasiykichisrayku maqanakuychis”, nispay.

15 Enemigoyku runakunan yacharusqaku paykunaq imachus ruway munasqankuta yachasqaykuta, Diospas imachus ruway munasqankuta qolluchipusqanta. Jinan noqaykuqa kaqta kutirqayku perqa ruwanaykuman. 16 Chay p’unchaymantapachan ichaqa kuskan runakunalla llank’arqanku,+ kuskantaq lanzakunantin, flechana arcokunantin, jark’apakuna escudokunantin, maqanakuna chalecokunantin* ima kasharqanku. Autoridadkunataq+ llapa judío runakunata 17 llapa llank’aq runakunata kallpachaspa kasharqanku. Imapas apaqkunaqa jujnin makillankuwanmi chay apanankuta apaqku, jujnin makinkuwantaq lanzankuta jap’isharqanku. 18 Perqaqkunapas correankupi espadantinkaman perqarqanku. Waqra tocaqpas+ ladollaypin kasharqan.

19 Chaymantan noqaqa autoridadkunata, kamachikuqkunata, llaqta runakunatawan nirqani: “Kay llank’asqanchisqa sinchi jatunmi, nishu karu-karupitaqmi llank’ashanchispas. 20 Chayrayku, waqra tocaqta uyarinkichis chayqa, maypichus kasqaykuman phawamunkichispacha. Diosninchisqa noqanchismantan maqanakunqa”,+ nispa.

21 Chhaynatan noqaykuqa llank’arqayku. Pacha illariymanta ch’askakunaq k’anchamunankaman kuskan runakuna llank’arqanku, kuskantaq lanza jap’intinkama kasharqanku. 22 Chaypachan noqaqa llaqtantin runakunata nirqani: “Tutayaqtinqa sapanka runa yanapaqnintinkama Jerusalén llaqta ukhupi qhepakuchunku. Chhaynapi tutapi turnanakuspa cuidanankupaq, p’unchaytaq llank’anankupaq”, nispay. 23 Chaymi mana noqapas, wayqeykunapas, yanapaqniy runakunapas+ ni cuidaqkunapas p’achaykutaqa ch’utikurqaykuchu. Llapaykun paña makiykupi lanzantinkama kasharqayku.

5 Chaykuna qhepatan wakin runakunaqa warminkupiwan wayqenku judío runakuna contra rimayta qallarirqanku.+ 2 Wakinmi nisharqanku: “Noqaykuqa askhan kayku, askhan churiykupas ususiykupas. Manan mijunaykupas kanñachu, imawanmi kausasaqku”, nispa. 3 Wakintaq nisharqanku: “Manañan mijuyniyku kapushanñachu, chaymi mijuyta tarinaykupaq jallp’aykuta, uvas chajraykuta, wasiykuta ima prendapi qopushayku”, nispa. 4 Jujkunataq nisharqanku: “Reyman impuesto paganaykupaqmi qolqeta mañakamurqayku; jallp’ayku cuentan, uvas chajrayku cuentan mañakamurqayku.+ 5 Noqaykuqa llaqtamasintinpuran paykunawanqa kayku, wayqentinmi kayku; wawaykupas wawanku jinan kanku. Chaywanpas churiykutan ususiykutan esclavota jina paykunaman qopushayku. Wakin ususiykuqa ñan esclavoña kashankupas.+ Noqaykun ichaqa mana imatapas ruwayta atiykuchu, jallp’aykupas uvas chajraykupas ñan jujpa makinpiña kapun”, nispa.

6 Tukuy chaykunata uyariqtiymi sonqoyraq nanarqan. 7 Jinan noqaqa chaykunapi allinta piensaspay autoridadkunata umalli runakunatawan khaynata nirqani: “¿Imanaqtintaq qankunari llaqtamasiykichisman mañasqaykichismanta wachaynintawan mañakushankichis?”,+ nispay.

Chay ruwasqanku jawan llapa runakunata juñurqani. 8 Jinaspan paykunata nirqani: “Tukuy atisqaykutan noqaykuqa ruwarqayku kay wayqenchiskunata juj lado nacionkunapi esclavo kasqankumanta kacharichimunaykupaq, ¿qankunataqchu paykunata vendeyta munashankichis?+ ¿Jujmantayá kacharichimuchunku, nishankichischu?”, nispa. Chayta uyarispankun paykunaqa ch’in kapurqanku, manan imatapas rimarirqankuchu. 9 Noqaqa nillarqanitaqmi: “Chay ruwasqaykichisqa manapunin allinchu kashan. ¿Manachu Diosninchista manchakunkichis?+ ¿Manachu chay ruwasqaykichista rikuspa enemigonchis runakunapas asipayawasun? 10 Noqapas, wayqeykunapas, yanapaqniy runakunapas mañashaykun qolqetapas mijuytapas, ichaqa manan wachaynintawanchu chaytaqa chaskikapushayku. Qankunapas imatapas mañaspaqa ama wachaynintawanqa chaskiychischu.+ 11 Ama jinachu kaychis, kunanpacha kaqta kutichipuychis pimantachus jallp’anta,+ uvas chajranta, aceituna chajranta, wasinta chaskirqankichis chayta. Kutichipuychis qolqemanta, mijuymanta, vinomanta, aceitemanta wachaynin chaskisqaykichistapas”, nispay.

12 Jinan paykunaqa nirqanku: “Llapantan noqaykuqa kutichipusaqku, manan imatapas mañakusaqkuchu. Imatachus nishawankiku chayman jinan ruwasaqku”, nispa. Chaymi noqaqa sacerdotekunata wajachimuspay paykunaq ñaupanpi jurachirqani rimasqankuman jina junt’anankupaq. 13 Chaymantapas p’achayta* chhafchikuspan nirqani: “Chhaynata Diosqa chhafchichun pipas promesa ruwasqanta mana junt’aqtaqa, mana wasiyoqta mana imayoqta saqechun. Arí, chhayna chhafchisqa kachun, mana imayoqtaq qhepakuchun”, nispay. Chayta uyarispan llapallan runakuna nirqanku: “¡Chhayna kachun!”,* nispanku. Chaymantataq Jehová Diosta jatuncharqanku. Paykunaqa junt’arqankun promesa ruwasqankuta.

14 Rey Artajerjesmi+ iskay chunka wataña kamachikushaspa+ Judá ladopi kamachikuq kanaypaq churawarqan.+ Jinan noqaqa reypa kamachikusqan kinsa chunka iskayniyoq watakama+ Judá ladopi kamachikuq karqani, llapanpiqa chunka iskayniyoq watan karqan. Chay watakunaqa manan noqapas ni wayqeykunapas kamachikuqman qonanku mijunataqa mañakurqaykuchu.+ 15 Ñaupaq kamachikuqkunan ichaqa llaqta runakunata sinchita ñak’arichisqaku, sapa p’unchaymi t’antankupaq vinonkupaqwan tawa chunka siclo* pesaq qolqeta cobrasqaku. Yanapaqnin runakunapas nishutan llaqta runakunataqa ñak’arichisqaku. Noqan ichaqa Diosta manchakuspa+ mana chhaynatachu ruwarqani.+

16 Aswanmi noqa kikiy llank’arqani perqa sayarichiypi. Yanapaqniykunapas llank’aysikurqankun chaypiqa. Manan noqaykuqa ni jallp’atapas rantikurqaykuchu.+ 17 Wasiypi mijuq judío runakunapas kamachikuqkunapas pachaj pisqa chunkan karqanku, kallarqankutaqmi waj nacionkunamanta watukamuq runakunapas. 18 Sapa p’unchaymi noqaqa juj torota, soqta allin ovejakunata, wallpakunatapas* ñak’achiq kani. Sapa chunka p’unchaymantan imaymana clase vinotapas askhata apachimuq kani, noqamantan llapa chaykunaqa lloqsiq. Manapunin noqaqa kamachikuqman qonanku mijunataqa mañakuqchu kani. Llaqta runakunaqa ñan imaymana ruwanayoqña kasharqanku, chaymi manaña imatapas paykunamantaqa mañakurqanichu. 19 Jinan noqaqa Diosmanta mañakurqani: “Diosníy, amayá qonqawankichu, bendicionniykitapas churaykamuwankiyá. Amayá qonqankichu kay llaqtapaq tukuy ima ruwasqaytapas”,+ nispa.

6 Sanbalat, Tobías,+ Arabia ladomanta Guésen,+ wakin enemigoyku runakuna iman yacharusqaku perqakuna allichay tukusqaykuta,+ manaña ima raqrapas* kasqanta. (Punkukunallañan churana kasharqan).+ 2 Chayta yacharuspa jinan Sanbalatwan Guesenwanqa runakunata kachamusqaku “jamuy parlarisunchis, Onó+ nisqa pampapi mayqen llaqtapipas juñukunanchispaq juj p’unchayta qhawarisun” nispa niwanankupaq. Paykunaqa mana allinta ruwawanankupaqmi wajachimushawarqanku. 3 Jinan noqaqa willaqkunata kacharqani “ancha jatun llank’aytan aparishani, manan jaykumuymanchu. Jaykumuyman chayqa, kay llank’anachá sayanman” nispa nimunankupaq. 4 Tawa kutitan paykunaqa chhaynata willachimuwarqanku, chay tawantin kutipin noqaqa kaqllatapuni kutichirqani.

5 Jujtawanmi Sanbalatqa yanapaqninwan chhayna willakuyta chayachimuwasqa, chaywanqa ñan pisqa kutitaña chhaynata nichimushawarqan. Chaymantapas juj mana wisq’asqa cartatan apachimuwasqa. 6 Chay cartapin nisqa: “Nacionkunapin rimay kashan. Qanwan judío runakunapiwansi rey contra jatarinaykichispaq alistakushankichis.+ Chaysi perqakunatapas allichashankichis, qansi paykunaq reyninkupas kanki. Chhaynatan Guesenpas+ nin. 7 Chaymantapas ñas riki profetakunatapas ajllarukunkiña: ¡Judá llaqtapiqa kanñan rey!, nispa Jerusalén llaqtantinpi willamunankupaq. Chaykunataqa yacharunqapunichá reyqa, chayrayku jamuy chaykunamanta parlarisun”, nispa.

8 Jinan noqaqa payta nichimurqani: “Yanqatan qanqa chayta rimashanki, sonqoykimanta orqospan chaykunata nishanki”, nispa. 9 Paykunaqa manchachiytapunin munashawarqanku, paykunapuran nisharqanku: “Chay runakunaqa sayk’upunqakun,* manan chay ruwasqankutaqa tukuyta atinkumanchu”,+ nispa. Chaymi noqaqa Diosmanta mañakurqani: “Diosnilláy, kallpatayá qoykuway”,*+ nispay.

10 Chaymantan noqaqa Semayaq wasinta rirqani, payqa Delayapa churinmi karqan, Delayataq Metabelpa churin karqan. Semayaqa wasinpin wisq’asqa kasharqan. Paymi niwarqan: “Qanta wañuchiqmi jamunqaku, chayrayku Diospa wasinpi pakakamusun, chayman jaykuspa chaypi wisq’akamusun. Tutan jamunqaku qanta wañuchiq”, nispa. 11 Noqan ichaqa nirqani: “Manan noqaqa manchali runachu kani. Chaymantapas, ¿noqa jina runa Diospa wasinman jaykuspa kausashallanmanchu?+ ¡Manan noqaqa jaykusaqchu!”, nispay. 12 Chaymantan noqaqa yacharqani: Manan Dioschu paytaqa kamachisqa, aswanmi Tobiaswan Sanbalatpiwan+ pagasqaku chhaynata noqaman willawananpaq. 13 Paykunaqa manchachiwananpaq juchallichiwananpaq iman pagasqaku. Chhaynapi mana allinpi rikuchiwanankupaq pisichawanankupaq ima.

14 Chaymi noqaqa Diosmanta mañakurqani: “Diosnilláy, amayá qonqankichu Tobiaswan,+ Sanbalatwan imachus ruwasqankutaqa. Amayá qonqankichu profetisa Noadiaspas wakin profetakunapas manchachiy munawasqankutaqa”, nispa.

15 Chay perqakuna allichaytaqa iskay chunka pisqayoq p’unchay elul killapin* tukurqayku, pisqa chunka iskayniyoq p’unchaypin tukukurqan.

16 Chay ruwasqaykutan enemigoyku runakunaqa yacharusqaku, qayllaykupi kaq nacionkunapas rikurqankun, chaywanmi paykunaqa p’enqasqa rikukurqanku.+ Paykunaqa allintan repararqanku chaykunataqa Diosniykuq yanapayninwan ruwasqaykuta. 17 Chay p’unchaykunaqa askhatan Judapi umallikunaqa+ Tobiasman cartakunata apachisharqanku, paypas apachimushallarqantaqmi. 18 Askha Judá runakunan rimanakusqaku Tobiasta yanapanankupaq. Chay runaqa Arapa+ churin Secaniaspa qatayninmi karqan. Tobiaspa churin Jehoananpas Berekiaspa churin Mesulanpa+ ususinwanmi casarakusqa. 19 Chaymantapas chay Judá runakunaqa allintan Tobiasmanta rimaqku, imataña rimaq kani chaypas kaq ratun payman chayta willamuqku. Tobiastaq manchachiwananpaq cartakunata apachimuwaq.+

7 Perqa allichayta tukuspa jinan+ punkukunata churarqayku.+ Chaymantataq punku qhawaqkunata,+ takiqkunata,+ Leví runakunatawan+ imachus ruwanankuta junt’anankupaq churarqani. 2 Chaymantapas wayqey Ananita+ jinallataq allin perqasqa jatun wasipi+ umalli Hananiasta iman churarqani Jerusalenta qhawarinankupaq. Payqa confianapaq jina, Diosta manchakuq runan karqan,+ jujkunamanta astawanraqmi payqa Diosta manchakuq. 3 Paykunatan nirqani: “Jerusalén llaqta punkukunataqa chaupi p’unchayta jinañan kichankichis.* Tarden punku qhawaqkunapas allintan punkukunataqa wisq’anqaku trancanqaku ima. Jinaspapas Jerusalén llaqtayoq runakunatan qhawaqkunataqa churankichis, wakintan churankichis maypichus qhawaqkuna kananku chaypi, wakintataq wasinku chimpapi”, nispa. 4 Llaqtaqa jatunkaraymi karqan, chaypi kaq runakunan ichaqa pisilla karqanku;+ wasikunapas manaraqmi allichasqachu kasharqan.

5 Diosmi kallpachawarqan kamachikuqkunata, autoridadkunata, umallikunata, llaqta runakunatapas ima familiamantachus kasqankuman jina listapi churanaypaq.+ Chayllamanmi tarirqani juj qelqata, chay qelqapin kasqa Babiloniamanta ñaupaqta kutimpuq runakunaq sutin, chay listaqa kasqa ima familiamantachus kasqankuman jinan. Chaypin nisqa:

6 “Kaykunan karqanku provinciamanta* lloqsipuq runakuna, paykunatan rey Nabucodonosor+ Babilonia nacionman apasqa.+ Paykunaqa Jerusalenman Judaman iman kutimpurqanku, sapankankun llaqtankuman kutimpurqanku.+ 7 Chay runakunaq kutimpusqanpi pusariqkunan karqanku: Zorobabel,+ Jesúa,+ Nehemías, Azarías, Ramías, Namaní, Mardoqueo, Bilsán, Mispérej, Bigvái, Neún, Baná ima.

”Kaymi kashan jayk’a Israel qharikunachus kutimpurqanku chay:+ 8 Parospa mirayninmantan karqanku 2172 runakuna; 9 Sefatiaspa mirayninmantan karqanku 372 runakuna; 10 Arapa+ mirayninmantan karqanku 652 runakuna; 11 Pajaj-Moabmanta+ jamuq Jesuaq, Joabpa+ mirayninkunamantan karqanku 2818 runakuna; 12 Elampa+ mirayninmantan karqanku 1254 runakuna; 13 Zatupa mirayninmantan karqanku 845 runakuna; 14 Zacaipa mirayninmantan karqanku 760 runakuna; 15 Binuipa mirayninmantan karqanku 648 runakuna; 16 Bebaipa mirayninmantan karqanku 628 runakuna; 17 Azgajpa mirayninmantan karqanku 2322 runakuna; 18 Adonicanpa mirayninmantan karqanku 667 runakuna; 19 Bigvaipa mirayninmantan karqanku 2067 runakuna; 20 Adinpa mirayninmantan karqanku 655 runakuna; 21 Ezequiaspa familianmanta jamuq Aterpa mirayninmantan karqanku 98 runakuna; 22 Asunpa mirayninmantan karqanku 328 runakuna; 23 Bezaipa mirayninmantan karqanku 324 runakuna; 24 Arifpa mirayninmantan karqanku 112 runakuna; 25 Gabaonpa+ mirayninmantan karqanku 95 runakuna; 26 Belén, Netofá llaqtakunamantan karqanku 188 runakuna; 27 Anatoj+ llaqtamantan karqanku 128 runakuna; 28 Bej-Asmávej llaqtamantan karqanku 42 runakuna; 29 Quiryaj-Jearin,+ Kefirá, Beroj+ llaqtakunamantan karqanku 743 runakuna; 30 Ramá, Gueba+ llaqtakunamantan karqanku 621 runakuna; 31 Micmás+ llaqtamantan karqanku 122 runakuna; 32 Betel,+ Hai+ llaqtakunamantan karqanku 123 runakuna; 33 juj kaq Nebo llaqtamantan karqanku 52 runakuna; 34 juj kaq Elampa mirayninmantan karqanku 1254 runakuna; 35 Arinpa mirayninmantan karqanku 320 runakuna; 36 Jericó llaqtamantan karqanku 345 runakuna; 37 Loj, Adij, Onó+ llaqtakunamantan karqanku 721 runakuna; 38 Sená llaqtamantataq* karqanku 3930 runakuna.

39 ”Kaykunan kashan jayk’a sacerdotekunachus kutimpurqanku chay:+ Jesuaq familianmanta jamuq Jedayapa mirayninmantan karqanku 973 runakuna; 40 Imerpa mirayninmantan karqanku 1052 runakuna; 41 Pasjurpa+ mirayninmantan karqanku 1247 runakuna; 42 Arinpa+ mirayninmantan karqanku 1017 runakuna.

43 ”Kaykunan kashan jayk’a Leví ayllu runakunachus kutimpurqanku chay:+ Odevapa mirayninmanta jamuq Jesuaq, Cajmielpa+ mirayninkunamantan karqanku 74 runakuna. 44 Asafpa+ mirayninmanta takiqkunan karqanku+ 148 runakuna. 45 Salumpa, Aterpa, Talmonpa, Acufpa,+ Atitapa, Sobaipa mirayninkunamanta punku qhawaqkunataq karqanku+ 138 runakuna.

46 ”Diospa wasinpi llank’aqkunan* karqanku:+ Zijaq miraynin runakuna, Asufapa miraynin runakuna, Tabaojpa miraynin runakuna, 47 Querospa miraynin runakuna, Siaq miraynin runakuna, Padonpa miraynin runakuna, 48 Lebanapa miraynin runakuna, Agabapa miraynin runakuna, Salmaipa miraynin runakuna, 49 Jananpa miraynin runakuna, Guidelpa miraynin runakuna, Gajarpa miraynin runakuna, 50 Reayapa miraynin runakuna, Rezinpa miraynin runakuna, Necodapa miraynin runakuna, 51 Gazanpa miraynin runakuna, Juzapa miraynin runakuna, Paseaq miraynin runakuna, 52 Besaipa miraynin runakuna, Meuninpa miraynin runakuna, Nefusesinpa miraynin runakuna, 53 Bacbucpa miraynin runakuna, Acufapa miraynin runakuna, Arurpa miraynin runakuna, 54 Bazlijpa miraynin runakuna, Mejidapa miraynin runakuna, Arsapa miraynin runakuna, 55 Barcospa miraynin runakuna, Sisaraq miraynin runakuna, Temaq miraynin runakuna, 56 Neziaspa miraynin runakuna, Atifapa miraynin runakuna ima.

57 ”Salomonpa serviqninkunaq mirayninmanta kutimpuq runakunan karqanku:+ Sotaipa miraynin runakuna, Soferejpa miraynin runakuna, Peridapa miraynin runakuna, 58 Jalapa miraynin runakuna, Darconpa miraynin runakuna, Guidelpa miraynin runakuna, 59 Sefatiaspa miraynin runakuna, Atilpa miraynin runakuna, Pokérej-Azebainpa miraynin runakuna, Amonpa miraynin runakuna ima. 60 Diospa wasinpi llank’aqkunapas*+ Salomonpa serviqninkunaq miraynin runakunapas 392 runakunan llapanpiqa karqanku.

61 ”Chaymantapas kutimpullarqankutaqmi Tel-Méla, Tel-Arsá, Keruf, Adón, Imer llaqtakunamanta runakunapas, ichaqa manan paykunaqa rikuchiyta atirqankuchu ima familiamantachus karqanku chayta, Israel runakunachus karqanku icha manachus chaytapas.+ Paykunan karqanku: 62 Delayapa miraynin runakuna, Tobiaspa miraynin runakuna, Necodapa miraynin runakuna ima. Llapanpiqa 642 runakunan karqanku. 63 Sacerdotekunamanta kutimpuqkunataq karqanku Abayaq miraynin runakuna, Acozpa+ miraynin runakuna, Barzilaipa miraynin runakuna ima. Barzilaiqa Galaad llaqtayoq Barzilaipa+ jujnin ususinwanmi casarakurqan, chaymi suegronpa sutinwan sutichakurqan. 64 Paykunaqa qelqakunapin maskharqanku ima familiamantachus karqanku chayta, ichaqa manan tarirqankuchu, chaymi mana atirqankuchu sacerdote jina serviyta.+ 65 Chaymi kamachikuqqa*+ paykunata nirqan juj sacerdote Urimwan Tumimwan*+ Diosta tapunankama ch’uyay-ch’uya kaq mijunakunata ama mijunankupaq.+

66 ”Llapankupiqa 42.360 runakunan+ kutimpurqanku. 67 Qhari kamachikunapas warmi kamachikunapas+ manan paykunawan yupasqachu karqanku, chay kamachikunaqa 7337 runakunan karqanku. Kallarqantaqmi 245 takiqkunapas,* qhari takiqkuna warmi takiqkuna+ ima. 68 Caballonkun 736 karqan, mulankutaq 245 karqan, 69 camellonkutaq 435 karqan, asnonkutaq 6720 karqan.

70 ”Familiakunaq umallinkunamanta wakinninkun templopi llank’ay aparikunanpaq ofrendakunata qorqanku.+ Kamachikuqpas* qorqanmi waranqa qori dracmata,* pisqa chunka jatun p’ukukunata, pisqa pachaj kinsa chunka sacerdote p’achakunatawan.+ 71 Familiakunapi umallikunan qollarqankutaq iskay chunka waranqa qori dracmata, iskay waranqa iskay pachaj mina* qolqetawan. 72 Chaymantapas wakin runakunan qollarqankutaq iskay chunka waranqa qori dracmata, iskay waranqa mina qolqeta, soqta chunka qanchisniyoq sacerdote p’achatawan.

73 ”Sacerdotekuna, Leví runakuna, punku qhawaqkuna, takiqkuna,+ llaqtamanta wakin runakuna, Diospa wasinpi llank’aqkuna,* llapa Israel runakunapas sapankankun llaqtankupi tiyapurqanku.+ Qanchis kaq killa+ chayamunanpaqqa llapankuñan Israel runakunaqa llaqtankupi tiyasharqanku”,+ nispa.

8 Llaqtantin runakunan juj yuyaylla juñukurqanku Unu Punku+ nisqaq ñaupan plazapi. Paykunan copiaq* Esdrasta+ nirqanku Moisespa chaskisqan kamachikuy qelqata,+ Israel llaqtaman Jehová Diospa qosqan kamachikuy qelqata apamunanpaq.+ 2 Jinan sacerdote Esdrasqa qanchis kaq killapi,+ ñaupaq kaq p’unchaypi kamachikuy qelqata apamurqan llapa runakunaq ñaupanman.+ Chaypin kasharqanku qharikunapas warmikunapas, jinallataq yuyayniyoq wawakunapas. 3 Chaypin Esdrasqa Unu Punku nisqaq ñaupan plazapi leerqan chay kamachikuy qelqata.+ Payqa pacha illarimuymanta chaupi p’unchaykaman leerqan. Leesqantaqa qharikuna, warmikuna, yuyayniyoq wawakuna iman uyarisharqanku. Paykunaqa llapankun tukuy yuyaywan uyarisharqanku+ chay kamachikuy simikunata. 4 Qelqa copiaq Esdrasqa tableasqa alto patapin kasharqan, chaytaqa chay p’unchaypaqmi ruwasqaku. Paña ladonpin sayasharqanku Matitías, Sema, Anaya, Urías, Hilquías, Maseya ima. Lloq’e ladonpitaq sayasharqanku Pedaya, Misael, Malkiya,+ Asun, Jas-Badaná, Zacarías, Mesulan ima.

5 Esdrasqa llapa runakunamanta aswan altopin kasharqan. Chaymantapas payqa llapa runakunaq rikushasqanmi chay kamachikuy qelqata kicharqan. Jinan runakunaqa llapallanku sayarirqanku. 6 Chaypin Esdrasqa ancha jatun Jehová Diosta, cheqaq Diosta jatuncharqan. Llapa runakunataq makinkuta oqarispa nirqanku: “¡Amén!* ¡Amén!”,+ nispanku. Chaymantataq Jehová Diospa ñaupanpi qonqoriykukuspa pampakama k’umuykurqanku. 7 Leví runakuna Jesúa, Baní, Serebías,+ Jamín, Acuf, Sabetái, Odías, Maseya, Quelitá, Azarías, Jozabaj,+ Janán, Pelayá imataq chay runakunaman kamachikuy simikunata sut’ita entiendechirqanku.+ Chay ratupaqqa sayasharqankuñan chay runakunaqa. 8 Chay Leví runakunaqa fuertetan leesharqanku Diospa kamachikuynin qelqata, entiendechisharqanku iman. Chhaynatan paykunaqa llaqtantin runakunata yanaparqanku, allintan entiendechirqanku imatachus leesharqanku chayta.+

9 Chayta uyarispan llaqtantin runakuna waqayta qallarirqanku, jinan kamachikuq* Nehemiaswan, copiaq sacerdote Esdraswan,+ yachachiq Leví runakunapiwan llapa runakunata nirqanku: “Kay p’unchayqa Jehová Diospaq t’aqasqa jatun p’unchaymi,+ chayrayku ama waqaychischu, amataq pesapakuychischu ima ruwasqaykichismantapas”, nispa. 10 Chaymantataq Nehemiasqa paykunata nirqan: “Riychis, jinaspa allin mijunakunata mijumuychis, misk’i tomanakunata ujamuychis, mana kaqniyoqkunamanqa qankunan apachinkichis.+ Kay p’unchayqa Señorpaq t’aqasqa jatun p’unchaymi. Amaña llakikuychischu, Jehová Diosmanta jamuq kusikuymi kallpachasunkichis”,* nispa. 11 Leví runakunapas: “Ama waqaychischu, kay p’unchayqa Diospaq t’aqasqa jatun p’unchaymi. Ama llakikuychischu”, nispan llapa runakunata sonqochasharqanku. 12 Jinan llaqtantin runakuna ripurqanku mijuq, ujaq, mana kaqniyoqkunamanpas jaywariq ima. Diospa siminta entiendesqankuraykun paykunaqa kusisqa chay p’unchay kasharqanku.+

13 Qhepa kaq p’unchaytaq familiapi umallikuna, sacerdotekuna, Leví runakuna ima copiaq Esdraswan juñukurqanku, paykunaqa astawanmi Diospa kamachikuyninmanta yachayta munasharqanku. 14 Chay kamachikuy qelqapin, Jehová Dios Moisesman qosqan kamachikuypin tarirqanku juj kamachikuyta, chaypin willasqa Israel runakunaqa qanchis kaq killapi ch’ujllakunallapi tiyananku kasqanmanta,+ chaytaqa ruwananku karqan Ch’ujlla Ruway Fiestapin. 15 Chaypin willallasqataq imaynas paykunaqa llapa Jerusalenman llapa llaqtakunamanwan rispa k’allmakunata juñunankupaq kamachinanku karqan chayta,+ paykunan ninanku kasqa: “Orqo-orqo wichaykunaman riychis, jinaspa aceituna sach’a k’allmakunata, pino k’allmakunata, arrayán k’allmakunata, palmera k’allmakunata, juj k’allmasapa chhayna k’allmakunatawan juñumuychis, chaywantaq ch’ujllakunata ruwakuychis; imaynachus qelqasqa kasqanman jina ruwaychis”, nispa.

16 Chaymi runakunaqa llapanku k’allmakunata apamuq rirqanku, chay apamusqanku k’allmakunawanmi ch’ujllakunata ruwarqanku wasinku patapi, wasinku patiopi, Diospa wasin patiopi,+ Unu Punku+ nisqaq ñaupan plazapi, Efraín Punku+ nisqaq ñaupan plazapi ima. 17 Chhaynatan Babiloniaman apasqa kasqankumanta kutimpuq runakunaqa ch’ujllakunata ruwarqanku, jinaspa chaypi tiyarqanku. Paykunaqa may kusisqapunin kasharqanku. Nunpa churin Josuepa+ tiemponmantapachan chay fiestataqa mana chhaynatachu ruwakurqan.+ 18 Diospa kamachikuynin qelqataqa sapa p’unchaymi leerqanku,+ fiesta qallariy p’unchaymanta fiesta tukukuy p’unchaykama. Chaymantapas chay fiestaqa qanchis p’unchaymi aparikurqan. Pusaq kaq p’unchaytaq kamachikuy qelqapi nisqanman jina Diosta yupaychanankupaq juñukurqanku.+

9 Qanchis kaq killallapitaqmi iskay chunka tawayoq p’unchaypi Israel runakunaqa jujmanta juñukurqanku. Jinaspa qhasqa p’achakunawan churakuspa jallp’awan umankuman jach’ikuspa+ ima ayunarqanku. 2 Chaymantataq Israel llaqtayoqpuni kaq runakunaqa waj llaqtayoq runakunamanta t’aqakurqanku,+ jinaspataq sayarispanku juchankuta, ñaupa taytankuq juchanta ima willakurqanku.+ 3 Maypichus sayashasqankupin Diosninku Jehová Diospa kamachikuynin qelqata kinsa horata jina fuerteta leerqanku,+ juj kinsa horataq pampakama k’umuykuspa Jehová Diosninkuman juchankuta willakurqanku.

4 Chaymantataq Jesúa, Baní, Cajmiel, Sebanías, Buní, Serebías,+ Baní, Kenaní ima Leví runakunapaq tableasqa alto pataman seqarqanku,+ chaymantapachan Diosninku Jehová Diosta wajakurqanku. 5 Leví runakunamanta Jesúa, Cajmiel, Baní, Asafneya, Serebías, Odías, Sebanías, Petaías imataq nirqanku: “Sayariychis, Diosniykichis Jehová Diosta wiñay-wiñaypaq* jatunchaychis.+ Diosnillayku, ima jatunchaymantapas ima alabanzamantapas astawanraq ancha jatun sutiyki jatunchasqa kachun.

6 ”Diosniyku Jehová, qanllan kanki cheqaq Diosqa.+ Qanpa kamasqaykin kashan cielopas, chaypi llapa ima kaqkunapas.* Qanpa kamasqaykin kashan kay pachapas, chaypi llapa ima kaqkunapas; lamar-qochapas, chaypi llapa ima kaqkunapas. Janaq pachapi kaqkunapas qanman k’umuykusqan kashanku. 7 Jehová, qanmi kanki cheqaq Diosqa. Qanmi Abranta+ ajllakusqanki, jinaspa Caldea runakunaq llaqtan Urmanta+ pusamusqanki, paytan Abrahán+ nispa sutichasqanki. 8 Qanpaq junt’aq sonqo kasqanraykun+ paywan rimanakusqanki, payman miraynin runakunamanwan+ Canaán runakunaq, Het runakunaq, amorreo runakunaq, perizita runakunaq, Jebús runakunaq, guirgaseo runakunaq jallp’anta qonaykipaq. Qanqa junt’asqankin chay promesa ruwasqaykita, chanin Dios kasqaykiraykun chayta junt’asqanki.

9 ”Ñaupa taytayku Egiptopi sufrisqanta rikuspan,+ Puka lamar-qochamanta wajakamusqankuta uyarispan 10 imaymana señalkunata ruwaspa milagrokunata ruwaspa faraonta,* kamachinkunata, llaqtanpi llapa runakunatapas castigasqanki,+ llaqtaykita sarunchasqankumantan+ castigasqanki. Chhaynatan sutiykita lliuman reqsichisqanki, kunankaman llapanku yachanku pichus kasqaykita.+ 11 Qanqa paykunaq ñaupanpin lamar-qochata iskayman t’aqasqanki, ch’aki pampantan paykunata chimpachimusqanki.+ Qhepanta qatimuq runakunatataq chay lamar-qocha ukhuman wijch’uykapusqanki, rumita jinan chay aytikushaq qocha ukhuman chanqaykusqanki.+ 12 P’unchaymi sayaq phuyuwan paykunata pusamusqanki, tutataq k’anchashaq sayaq ninawan pusamusqanki. Chhaynatan qanqa mayninchus purinankuta k’anchamusqanki.+ 13 Sinaí orqomanmi uraykamusqanki,+ janaq pachamantapachan paykunata rimapayamusqanki.+ Allin chaninchaykunata, cheqaq leykunata, allin kamachikuykunata, allin yachachikuykunata iman paykunaman qosqanki.+ 14 Yachachisqankin samana p’unchay waqaychanankutapas.+ Kamachiyki Moiseswanmi qochisqanki yachachikuykunata, kamachikuykunata, leykunatapas. 15 Yarqasqa kashaqtinkupas mijuchisqankin, janaq pacha t’antatan paykunaman qosqanki,+ ch’akisqa kashaqtinkupas qaqamanta unuta orqospan ujachisqanki.+ Prometesqayki jallp’aman jaykunankupaqmi, chayta jap’ikapunankupaqmi kamachisqanki.

16 ”Paykunan ichaqa, ñaupa taytaykun ichaqa umata oqarisqaku,+ mana kasukuq k’ullumanmi tukupusqaku,+ manan kamachikuyniykikunata kasukusqakuchu. 17 Manan kasukuyta munasqakuchu,+ manan ñaupankupi imaymana jatun ruwaykuna ruwasqaykitapas yuyarisqakuchu. Aswanmi paykunaqa Egiptoman kutinankupaq juj umallita churakusqaku, k’ulluchakuspan esclavo kanankupaq juj pusaqta ajllakusqaku.+ Qanmi ichaqa Diosniyku, perdonaq, khuyapayakuq, sumaq sonqo Dios kanki, pacienciakuq,* mana tukukuq may jatun munakuyniyoq Dios kanki.+ Chaymi mana paykunata saqesqankichu.+ 18 Chaymantapas paykunaqa torilloman rijch’akuq idolotan* ruwakusqaku, chaytan nisqaku: Kaymi Egiptomanta orqomuwaqninchis Diosqa,+ nispa. Chhaynatan paykunaqa sinchita pisichasqasunkiku. 19 Chaywanpas khuyapayakuq kayniykipin mana paykunataqa chay ch’inneqpi saqerparisqankichu.+ P’unchayqa manan sayaq phuyu chinkasqachu, aswanmi mayninchus purinankuta rikuchispa jamusqa, tutapas manan k’anchashaq sayaq ninaqa chinkasqachu, chaypas mayninchus purinankuta k’anchaspan jamusqa.+ 20 Chaymantapas espirituykitan* paykunaman qosqanki chhaynapi yachayniyoq kanankupaq.+ Maná* nisqa mijunatapas qoshallasqankin,+ ch’akichikuqtinkupas qosqankin unuta.+ 21 Tawa chunka watan paykunata ch’inneqpi mijuchisqanki,+ manan imankupas faltasqachu. P’achankupas manan thantakusqachu,+ chakinkupas manan punkisqachu.

22 ”Jatun suyukunata llaqtakunata iman paykunaman qosqanki, t’aqa-t’aqatan chaykunata rakisqanki.+ Esbón llaqtapi+ kamachikuq rey Sehonpa jallp’antan paykunaqa jap’ikapusqaku,+ jap’ikapullasqakutaqmi Basanpi kamachikuq rey Ogpa jallp’antapas.+ 23 Wawankunatapas askhamanmi tukuchisqanki, cielopi ch’askakunaman jinaraqmi tukuchisqanki.+ Chaymantataq ñaupa taytankuman prometesqayki jallp’aman pusasqanki, jap’ikapunanku jallp’amanmi apasqanki.+ 24 Paykunaq wawankun chay prometesqayki jallp’aman jaykusqaku, chaytan jap’ikapusqaku.+ Chay jallp’api tiyaq Canaán runakunatan paykunaq ñaupanpi k’umuchisqanki.+ Paykunaq makinmanmi entregasqanki llaqtakunatapas reykunatapas, jinan paykunaqa ima munasqankuta chay runakunawan ruwasqaku. 25 Paykunaqa allin perqasqa llaqtakunamanmi jaykusqaku,+ allin jallp’akunatan jap’ikapusqaku,+ junt’a mijuyniyoq tukuy imaymanayoq wasikunatan jap’ikapusqaku. T’oqosqa pozokunata, uvas chajrakunata, aceituna chajrakunata,+ imaymana fruta sach’akunata iman jap’ikapusqaku. Chaykunata mijuspan paykunaqa sajsaykusqaku wirayasqaku ima. Sumaq sonqo kayniykipin anchata kusikusqaku.

26 ”Paykunan ichaqa mana kasukuqman tukupusqaku, qan contran jatarisqaku,+ kamachikuyniykikunatan qhepanchapusqaku. Qanman kutirikunankupaq willaq profetaykikunatapas wañuchipusqakun, sinchitan pisichasqasunkiku.+ 27 Jinan qanqa enemigonkuq makinman paykunata saqerparisqanki,+ paykunan nishuta sufrichisqaku.+ Chhayna sasachaykuypi kaspankun paykunaqa qanta wajakamusqasunkiku, qantaq sapa wajakamuqtinku uyarimusqanki, janaq pachamantapachan uyarimusqanki. Jinan ancha khuyapayakuq kayniykipi libraqkunata churapusqanki, paykunan enemigonkuq makinmanta kacharichisqaku.+

28 ”Manaña ima llakikuypipas kaspankun ichaqa jujmanta ñaupaykipi mana allinkunata ruwayta qallarisqaku.+ Jinan qanqa kaqta enemigonkuq makinman saqepusqanki, chay enemigonkun mayta sarunchaq kasqaku.+ Chhaynapi tarikuspan wajmanta paykunaqa wajakamusqaku,+ qantaq sapa wajakamuqtinku janaq pachamantapacha uyarimusqanki, jinaspa librasqanki, askha kutitan paykunataqa librasqanki. May jatunmi khuyapayakuq kayniyki Diosniyku.+ 29 Qanqa sapa kutinmi niq kasqanki kamachikuyniykikunata kasukunankupaq, paykunan ichaqa jatunchakuspa mana uyarikuqman tukupusqaku, manan kamachisqaykikunatapas kasukusqakuchu.+ Kamachikuyniyki simikuna kasukuqkunaman kausayta qoq kashaqtinpas manan chay kamachikuyniykikunata kasukusqakuchu,+ aswanmi mana kasukuspa mana allin ruwaykunata ruwasqaku. Qantan qhepanchasqasunkiku, mana kasukuq k’ullumanmi tukupusqaku, manapunin uyarikuytapas munasqakuchu. 30 Unaymi qanqa paykunawan pacienciakusqanki,+ chaymantapas profetaykikunaman espirituykita qospan paykunaman willachisqanki imakunachus paykunawan pasanqa chayta, paykunan ichaqa mana uyarikusqakuchu. Jinan qanqa, Diosniyku, chay jallp’ayoq runakunaq makinman saqerparisqanki.+ 31 Ichaqa may khuyapayakuq kasqaykiraykun paykunata mana chinkachisqankichu,+ manataqmi wijch’usqankipaschu. Qanqa sumaq sonqo khuyapayakuq Diosmi kanki.+

32 ”Diosnillayku, ancha jatun Diosniyku, atiyniyoq manchakuna Diosniyku, qanqa llapa rimasqaykitan junt’asqanki, mana tukukuq munakuyta* rikuchiq Diosmi kanki.+ Amayá pisipaqchu qhawarinki noqaykupas, llaqtayku reykunapas, autoridadkunapas,+ sacerdotekunapas,+ profetakunapas,+ ñaupa taytaykupas tukuy ima ñak’ariypi tarikusqaykutaqa. Kay llaqtaykiqa Asiria reykunaq tiemponmantapachan+ khayna llakipi tarikushayku. 33 Imakunapiña tarikurqayku chaypas chanillantan qanqa imatapas ruwarqanki, imachus nisqaykiman jinan ruwarqanki. Noqaykun mana allin ruwaqkunaqa kashayku.+ 34 Llaqtayku reykunapas, autoridadkunapas, sacerdotekunapas, ñaupa taytaykupas manan kasukusqakuchu kamachisqayki simikunataqa, manan cuentatapas churasqakuchu leyniykikunaman ni yuyarichiyniykikunamanpas.* 35 Reykunayoq kasqanku tiempopipas, tukuy imaymana qosqaykiwan sumaqta kausashaspankupas, qosqayki allin jallp’api jatun jallp’api kashaspankupas manan paykunaqa servisqasunkikuchu,+ aswanmi mana allin ruwayllaman qokusqaku. 36 Kunantaq qhawariy Diosniyku, ñaupa taytaykuman qopusqayki jallp’apin esclavo kashayku.+ Kay jallp’atan paykunaman qosqanki rurunta mijunankupaq, chaypi llapa imaymanawan kusisqa kausanankupaq. 37 Kunantaq ichaqa chay jallp’aq rurunta juj reykuna apakapushanku, juchayku jawa noqaykuman churamusqayki reykunan chaskikushanku.+ Paykunan munasqankuta noqaykuwan ruwashanku, ima munasqankutan uywaykutapas ruwashanku. May ñak’ariypin tarikushayku.

38 ”Chaymi kunan juj promesata ruwashayku,+ chay promesatan qelqapi churashayku, chaymanmi sellonkuta churashanku autoridadkuna, Leví runakuna, sacerdotekuna ima”,+ nispa.

10 Chay qelqaman sellonkuta churaq runakunan karqanku:+

9 Leví runakunamantan karqanku: Azaniaspa churin Jesúa, Enadajpa jujnin churin Binuí, Cajmiel,+ 10 Sebanías, Odías, Quelitá, Pelayá, Janán, 11 Micá, Reof, Asabías, 12 Zacur, Serebías,+ Sebanías, 13 Odías, Baní, Beninú ima.

14 Llaqta umalli runakunamantataq karqanku: Parós, Pajaj-Moab,+ Elam, Zatú, Baní, 15 Buní, Azgaj, Bebái, 16 Adonías, Bigvái, Adín, 17 Ater, Ezequías, Azur, 18 Odías, Asun, Bezaí, 19 Arif, Anatoj, Nebái, 20 Magpías, Mesulan, Ezir, 21 Mesezabel, Sadoc, Jadúa, 22 Pelatías, Janán, Anaya, 23 Hosea, Hananías, Asuf, 24 Aloés, Piljá, Sobec, 25 Reún, Asafná, Maseya, 26 Aíya, Janán, Anán, 27 Maluc, Arin, Baná ima.

28 Wakin sacerdotekunapas, Leví runakunapas, punku qhawaqkunapas, takiqkunapas, Diospa wasinpi llank’aqkunapas,* waj llaqtakunamanta t’aqakuspa Diospa kamachikuyninkunata kasukuy munaq runakunapas,+ warminkupas, wawankupas, chay promesa ruwakusqanta llapa entiendey atiqkunapas,* 29 chay wayqenkumanmi, umallinku runakunamanmi juñukurqanku, jinaspa jurarqanku Moisesman Diospa qosqan kamachikuykunaman jina kausanankupaq, Señorniyku Jehová Diospa kamachikuyninkunatapas leyninkunatapas llapanta makilla junt’anaykupaqwan. Diosmantan mañakurqanku chay jurasqankuta mana junt’aqtinkuqa paykunata castigananpaq. Chaymantapas prometekurqankun: 30 “Manan ususiykutapas ni churiykutapas kay suyu runakunawanqa casarachisaqkuchu.+

31 ”Kay suyu runakuna samana p’unchaypipas+ Diospaq t’aqasqa mayqen p’unchaypipas+ ima vendenatapas mijuytapas* apamunqaku chayqa, manan rantisaqkuchu. Chaymantapas sapa qanchis watan jallp’aykuta samachisaqku,+ pampachapusaqkun manusqaykutapas.+

32 ”Chaymantapas sapa watanmi Diospa wasinpi imapas ruwakunanpaq qolqeta* churasaqku;+ 33 Chaykunan kanqa Diosman jaywana t’antapaq,*+ jak’u ofrendapaq,+ samana p’unchaypi ruphachina ofrendapaq,+ mosoq killa p’unchaypi ruphachina ofrendapaq,+ fiesta p’unchaykunapaq,+ ch’uya cosaskunapaq, Israel runakunaq juchanku pampachay ofrendapaq,+ Diospa wasinpi tukuy imapas ruwakunanpaq ima.

34 ”Chaymantapas sacerdotekuna, Leví runakuna, llapa runakuna iman sorteasaqku ima ayllumantachus kasqaykuman jina turno-turnopi sapa wata Diospa wasinman llant’ata apamunaykupaq. Chhaynapi kamachikuy simipi nisqanman jina, Jehová Diospa altarninpi chayta ruphachikunanpaq.+ 35 Jinaspapas sapa watanmi Jehová Diospa wasinman apamusaqku ñaupaq oqarisqayku allin kaq rurukunata, sach’aykumanta ñaupaq oqarisqayku rurukunatapas.+ 36 Chaymantapas kamachikuy qelqaq nisqanman jinan, Diospa wasinman, Diospa wasinpi serviq sacerdotekunaq kasqanman apamusaqku+ phiwi* wawaykuta, ñaupaq wachay uywaykuta,+ ñaupaq wachay wakaykuta, ñaupaq wachay ovejaykutapas. 37 Sacerdotekunamanqa, Diospa wasinpi despensakunamanqa* apamullasaqkutaqmi+ ñaupaq oqarisqaykumanta ñaupaq chhanqa* kutasqa jak’uta,+ sach’a rurukunata,+ mosoq vinota, aceitetapas.+ Chaymantapas apamusaqkun cosechaykumanta Leví runakunaman tupaq chunka kaq partetapas.*+ Paykunataq kanku chajrapi llank’asqamanta chunka kaq parte chaskiqkuna chayqa qosaqkun chayta.

38 ”Chunka kaq parteta Leví runakuna chaskishaqtinkuqa chaypin kashanqa Aaronpa mirayninmanta juj sacerdote. Chay chunka kaq parte chaskisqankumantan Leví runakunaqa t’aqanqaku chunka kaq parteta Diospa wasinpi despensakunaman apanankupaq.+ 39 Israel runakunapas Leví runakunaq mirayninmanta kaqkunapas trigota, mosoq vinota, aceiteta+ iman Diospa wasinpi despensakunaman apamunqaku.+ Maypichus kashan Diospaq t’aqasqa serviciokuna, turnopi kaq sacerdotekuna, punku qhawaqkuna, takiqkunapas chaymanmi apamunqaku. Manapunin Diospa wasintaqa qonqasaqkuchu”,+ nispa.

11 Llaqta autoridadkunaqa Jerusalén llaqtapin tiyasharqanku.+ Wakin runakunan sortearqanku+ chunka familiamanta juj familia Jerusalén llaqtaman, ch’uya llaqtaman astakunanpaq. Wakin familiakunan ichaqa llaqtallankupi qhepakunanku karqan. 2 Chay astakuq runakunapaqmi, arí, kikillankumanta Jerusalenman ripuq runakunapaqmi llaqtantin runakunaqa Diosmanta mañapurqanku bendicionninta churamunanpaq.

3 Kaymi kashan Jerusalén llaqtapi tiyaq provinciapi umalli runakuna. (Wakin Israel runakunaqa, sacerdotekunapas, Leví runakunapas, Diospa wasinpi llank’aqkunapas,*+ Salomonpa+ kamachinkunaq miraynin runakunapas Judapi kaq wakin llaqtakunapin tiyarqanku, sapankankun llaqtankupi jallp’ankupi tiyarqanku.+

4 Jerusalenpiqa tiyallarqankutaqmi Judá ayllumanta wakin runakuna, Benjamín ayllumanta wakin runakunapas). Judá ayllumantan karqanku Ataya, payqa Uziaspa churinmi karqan, Uziastaq Zacariaspa churin, Zacariastaq Amariaspa churin, Amariastaq Sefatiaspa churin, Sefatiastaq Majalalelpa churin karqan, Majalalelqa Perezpa+ mirayninmantan jamurqan. 5 Maseya ima, payqa Barucpa churinmi karqan, Baructaq Colozepa churin, Colozetaq Azayaq churin, Azayataq Adayaq churin, Adayataq Joiarifpa churin, Joiariftaq Zacariaspa churin karqan, Zacariasqa Selá familiamantan jamurqan. 6 Jerusalén llaqtapi tiyaq Perezpa mirayninmanta jamuqkunaqa 468 kallpasapa runakunan llapanpiqa karqanku.

7 Benjamín ayllumantataq karqan Salú,+ payqa Mesulanpa churinmi karqan, Mesulantaq Joejpa churin, Joejtaq Pedayaq churin, Pedayataq Colayaq churin, Colayataq Maseyaq churin, Maseyataq Itielpa churin, Itieltaq Jesayapa churin karqan. 8 Saluqa Gabaiwan Salaiwan iman kasharqan. Llapankupiqa 928 runakunan karqanku. 9 Paykunata qhawariqtaq karqan Zicripa churin Joel, payman qatiq umallitaq karqan Asenuapa churin Judá.

10 Sacerdotekunamantan karqanku Joiarifpa churin Jedayá, Jakín,+ 11 Seraya ima. Serayaqa Hilquiaspa churinmi karqan, Hilquiastaq Mesulanpa churin, Mesulantaq Sadocpa churin, Sadoctaq Merayojpa churin, Merayojtaq Aitufpa+ churin karqan. Aitufqa Diospa wasinpin umalli karqan. 12 Paykunawanmi kasharqanku templopi serviq wayqenkunapas. Llapanpiqa 822 runakunan karqanku. Chaypin kashallarqantaq Adayapas, payqa Jeroanpa churinmi karqan, Jeroantaq Pelaliaspa churin, Pelaliastaq Anzipa churin, Anzitaq Zacariaspa churin, Zacariastaq Pasjurpa+ churin, Pasjurtaq Malkiyaq churin karqan. 13 Wayqenkunapas chaypin kasharqanku, paykunaqa familiankupi umalli runakunan karqanku. Llapankupiqa 242 runakunan karqanku. Chaypin kashallarqantaq Amashaipas, payqa Azarelpa churinmi karqan, Azareltaq Azaipa churin, Azaitaq Mesilemojpa churin, Mesilemojtaq Imerpa churin karqan. 14 Wayqenkunapas chaypin kasharqanku, paykunaqa mana manchakuq kallpasapa runakunan karqanku. Llapankupiqa 128 runakunan karqanku. Paykunaq umallinmi karqan Zafdiel, payqa juj allin familiamantan karqan.

15 Leví runakunamantan karqanku Semaya,+ payqa Asufpa churinmi karqan, Asuftaq Azricanpa churin, Azricantaq Asabiaspa churin, Asabiastaq Bunipa churin karqan. 16 Sabetái,+ Jozabaj+ ima. Paykunaqa Leví runakunaq umallinmi karqanku, paykunan Diospa wasinpi juj ruwaykunamanta encargasqa kasharqanku. 17 Chaypin kashallarqantaq Mataniaspas,+ payqa Miqueaspa churinmi karqan, Miqueastaq Zafdipa churin karqan, Zafditaq Asafpa+ churin karqan. Mataniasqa takiqkunaq umallinmi karqan, paymi Diosmanta mañakuna horaspi takikunata takichiq.+ Chaypin kasharqan yanapaqnin Bacbuquiaspas jinallataq Afdapas, payqa Samuaq churinmi karqan, Samuataq Galalpa churin karqan, Galaltaq Jedutunpa+ churin karqan. 18 Llapanpiqa 284 runakunan karqanku chay ch’uya llaqtapi tiyaq Leví runakunaqa.

19 Punku qhawaqkunamantataq karqanku Acuf, Talmón,+ wayqenkuna ima, paykunan llapa punkukunata qhawaqku. Llapankupiqa 172 runakunan karqanku.

20 Wakin Israel runakunaqa, sacerdotekunapas, Leví runakunapas Judapi kaq wakin llaqtakunapin kasharqanku; sapankankun herencia chaskisqanku jallp’api tiyarqanku. 21 Diospa wasinpi llank’aqkunataq*+ Ofelpi+ tiyarqanku. Zijawan Guispapiwanmi Diospa wasinpi llank’aqkunaq umallinkuna karqanku.

22 Jerusalén llaqtapi tiyaq Leví runakunaq umallinmi karqan Uzí, payqa Banipa churinmi karqan, Banitaq Asabiaspa churin, Asabiastaq Mataniaspa+ churin, Mataniastaq Micapa churin karqan, Micaqa Asafpa mirayninmantan jamurqan; chay runakunaqa takiqkunan karqanku. Uzimi qhawarirqan Diospa wasinpi imaymana ruwaykunata. 23 Reymi* kamachikusqa takiqkuna imayna rikusqachus kananku karqan chayta,+ sapa p’unchaymi tukuy ima necesitasqankuta qonanku karqan. 24 Petaiasmi karqan llaqtata imayna gobiernanamanta reyta yuyaychaq. Petaiasqa Mesezabelpa churinmi karqan, Mesezabeltaq Zeraq mirayninmanta jamuq karqan, Zeraqa Judapa churinmi karqan.

25 Kaymi kashan wakin llaqtakunamanta campokunamantawan willakuy. Judá ayllumanta wakin runakunan tiyarqanku Quiryaj-Arbá+ llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima, Dibón llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima, Jecafzel+ llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima, 26 Jesúa llaqtapi, Moladá+ llaqtapi, Bej-Pélej+ llaqtapi, 27 Azar-Sual+ llaqtapi, Ber-Seba llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima, 28 Ziclag+ llaqtapi, Meconá llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima, 29 En-Rimón+ llaqtapi, Zorá+ llaqtapi, Jarmuj llaqtapi, 30 Zanóa+ llaqtapi, Adulan llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima, Lakís+ llaqtapi muyuriqnin campokunapi ima, Azecá+ llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima. Paykunaqa Ber-Seba llaqtamanta Hinón wayq’okaman+ tiyarqanku.*

31 Benjamín ayllu runakunataq tiyarqanku Gueba+ llaqtapi, Micmash llaqtapi, Aía llaqtapi, Betel+ llaqtapi muyuriqnin llaqtakunapi ima, 32 Anatoj+ llaqtapi, Nob+ llaqtapi, Ananía llaqtapi, 33 Azor llaqtapi, Ramá+ llaqtapi, Guitain llaqtapi, 34 Adij llaqtapi, Zeboín llaqtapi, Nebalaj llaqtapi, 35 Loj llaqtapi, Onó+ llaqtapi ima, chay llaqtatan nikullantaq rumi thupana wayq’o nispa.* 36 Judá ayllu jallp’api tiyaq wakin Leví runakunaqa Benjamín ayllu jallp’api tiyanankupaqmi kamachisqa karqanku.

12 Kaykunan karqanku Sealtielpa+ churin Zorobabelwan+ Jesuapiwan+ kutimpuq sacerdotekuna, Leví runakunapas: Seraya, Jeremías, Esdras, 2 Amarías, Maluc, Atús, 3 Secanías, Reún, Meremoj, 4 Idó, Guinetói, Abías, 5 Mijamín, Madías, Bilgá, 6 Semaya, Joiarif, Jedayá, 7 Salú, Amoc, Hilquías, Jedayá ima. Paykunan karqanku Jesuaq tiemponpi sacerdotekunaq umallinkuna, wayqenkunaq umallinkuna ima.

8 Leví runakunataq karqanku Jesúa, Binuí, Cajmiel,+ Serebías, Judá, Matanías+ ima. Mataniasmi wayqenkunapiwan encargasqa kasharqanku graciasta qona ratupi takikunata takikunanpaq. 9 Wayqenku Bacbuquiaswan Unipiwantaq ñaupankupi sayasharqanku, paykunaqa cuidaqkunan karqanku. 10 Jesuaqa Joiaquinpa taytanmi karqan, Joiaquintaq Eliasibpa+ taytan, Eliasibtaq Joiadapa+ taytan, 11 Joiadataq Jonatanpa taytan, Jonatantaq Jaduaq taytan karqan.

12 Joiaquinpa tiemponpi sacerdotekunan, familiakunapi umallikunan kaykuna karqan: Serayamanta+ jamuq familiakunaq umallinmi karqan Meraya, Jeremiasmanta jamuq familiakunaq umallintaq Hananías, 13 Esdrasmanta+ jamuq familiakunaq umallintaq Mesulan, Amariasmanta jamuq familiakunaq umallintaq Jehoanán, 14 Malukimanta jamuq familiakunaq umallintaq Jonatán, Sebaniasmanta jamuq familiakunaq umallintaq José, 15 Arinmanta+ jamuq familiakunaq umallintaq Ajná, Merayojmanta jamuq familiakunaq umallintaq Elcái, 16 Idomanta jamuq familiakunaq umallintaq Zacarías, Guinetonmanta jamuq familiakunaq umallintaq Mesulan, 17 Abiasmanta+ jamuq familiakunaq umallintaq Zicrí, Miniaminmanta jamuq familiakunaq umallintaq [?],* Moadiasmanta jamuq familiakunaq umallintaq Piltái, 18 Bilgamanta+ jamuq familiakunaq umallintaq Samúa, Semayamanta jamuq familiakunaq umallintaq Jehonatán, 19 Joiarifmanta jamuq familiakunaq umallintaq Matenái, Jedayamanta+ jamuq familiakunaq umallintaq Uzí, 20 Salaimanta jamuq familiakunaq umallintaq Calái, Amocmanta jamuq familiakunaq umallintaq Éber, 21 Hilquiasmanta jamuq familiakunaq umallintaq Asabías, Jedayamanta jamuq familiakunaq umallintaq karqan Netanel.

22 Leví familiakunaq umallinkuna sacerdotekuna iman juj qelqapi qelqasqa karqanku, chayqa karqan Eliasibpa, Joiadapa, Joananpa, Jaduaq+ kausasqanku tiempopin. Chay qelqa ruwayqa Persia rey Darioq kamachikusqan tiempopin tukupurqan.

23 Leví familiakunaq umallinkunaq sutinqa Eliasibpa churin Joananpa tiemponkaman ñaupa tiempokunamanta willaq qelqapi churasqa karqan. 24 Leví runakunaq umallinkunan karqanku Asabías, Serebías, Jesúa+ ima, payqa Cajmielpa+ churinmi karqan. Wayqenkunan, cuidaq runakunan paykunaq ñaupanpi t’aqa-t’aqapi sayaykuqku Diosta jatunchanankupaq graciasta qonankupaqpas, paykunaqa Diospa kamachin Davidpa nisqanman jinan ruwaqku.+ 25 Punku qhawaqkunataq karqanku:+ Matanías,+ Bacbuquías, Abdías, Mesulan, Talmón, Acuf+ ima. Paykunan templo punku qayllapi kaq despensakunata qhawaqku. 26 Paykunaqa kamachikuq Nehemiaspa, copiaq* sacerdote Esdraspa,+ Joiaquinpa tiemponpin chay llank’ayta aparirqanku, Joiaquinqa Jesuaq+ churinmi karqan, Jesuataq Jozadacpa churin karqan.

27 Jerusalén llaqta perqakunata Diosman entregana p’unchaypaqmi paykunaqa Leví runakunata maskhaq rirqanku, maykunapichus tiyarqanku chaytan rirqanku. Jinaspa Jerusalén llaqtaman pusamurqanku perqa entregaypi kusisqa graciasta qoy takikunata takinankupaq,+ platillokunata, cuerdayoq tocanakunata, arpakunata tocanankupaq ima. 28 Chay kutipiqa askhan takiqkunaq wawankuna juñukamurqanku, paykunaqa Jordán ladokunamanta, Jerusalén llaqta muyuriqmanta, Netofá+ llaqtamanta, 29 Bej-Guilgal+ llaqtamanta, Gueba+ ladokunamanta, Asmávej+ llaqtamanta iman jamusqaku. Chay takiqkunaqa Jerusalén llaqta muyuriq campo ladokunapin llaqtachakusqaku. 30 Sacerdotekunapas Leví runakunapas llapankun ch’uyanchakurqanku, ch’uyancharqankun llaqta runakunatapas,+ punkukunatapas,+ llaqta muyuriq perqakunatapas.+

31 Chaymantataq noqaqa Judapi autoridadkunata perqa pataman seqachirqani. Chaymantapas iskay t’aqa takiqkunatan churarqani, sapanka t’aqapin Diosman graciasta qonapaq takiqkuna askha kasharqanku, sapanka t’aqaq qhepantataqmi askha runakuna risharqanku. Jujnin t’aqa takiqkunan paña ladoman rirqanku, paykunaqa perqa patantakaman rirqanku Q’opa Jich’ana Punku+ nisqa ladoman. 32 Osayawan Judapi kuskan autoridadkunapiwantaq paykunaq qhepanta rirqanku. 33 Rillarqankutaqmi Azariaspas, Esdraspas, Mesulanpas, 34 Judapas, Benjaminpas, Semayapas jinallataq Jeremiaspas. 35 Wakin sacerdotekunaq churinkunapas paykunawan kuskan trompetantinkama+ rirqanku, paykunan karqanku: Zacarías, payqa Jonatanpa churinmi karqan, Jonatantaq Semayaq churin, Semayataq Mataniaspa churin, Mataniastaq Micayaq churin, Micayataq Zacurpa churin, Zacurtaq Asafpa+ churin karqan. 36 Jinallataq wayqenkuna Semaya, Azarel, Milalái, Guilalái, Mái, Netanel, Judá, Ananí ima. Paykunaqa Diospa kamachin Davidpa tocanankuna+ apaykusqan rirqanku. Copiaq Esdraspas+ paykunaq ñaupankutan risharqan. 37 Unu Pujyu Punku+ nisqanta pasaspan paykunaqa Davidpa Llaqtan+ Gradas nisqaman+ rirqanku, chay perqantakama wichayman seqaspataq Davidpa wasin nisqa wichayman rirqanku, paykunaqa inti lloqsimuy ladopi Unu Punku+ nisqakaman rirqanku.

38 Juj kaq t’aqa takiqkunataq lloq’e ladoman Diosman graciasta qospa rirqanku, paykunaq qhepantan noqaqa rirqani kuskan runakunapiwan. Paykunaqa Hornokunaq Torren+ nisqanta pasaspan Ancho Perqa+ nisqaman chayarqanku, 39 Efraín Punku+ nisqa patanta pasaspataq, Ñaupa Llaqta Punku+ nisqanta rirqanku, jinaspa Challwa Punku+ nisqaman chayarqanku, chayninta pasaspataq Ananel Torre nisqanta+ Meá Torre nisqanta ima rirqanku, jinaspa Oveja Punku+ nisqaman chayarqanku, chaymantataq Guardia Punku nisqaman rirqanku, chaypin sayaykurqanku.

40 Chaymantataq Diosman graciasta qoq takiqkunaqa iskaynin t’aqa Diospa wasin punkupi sayaykurqanku. Noqapas noqawan kashaq kuskan kamachikuqkunapas sayaykullarqaykutaqmi. 41 Trompeta tocaq sacerdotekunapas sayaykullarqankutaqmi, paykunan karqanku: Eliaquin, Maseya, Miniamín, Micaya, Elionái, Zacarías, Hananías ima. 42 Chaypin kashallarqantaq Maseya, Semaya, Eleazar, Uzí, Jehoanán, Malkiya, Elam, Ezerpas. Takiqkunaqa fuertetan takisharqanku, Izraiasmi paykunata umallisharqan.

43 Chay p’unchayqa askhatan sacrificiokunata jaywarqanku, Diosmi paykunamanqa ancha kusikuyta qorqan.+ Warmikunapas wawakunapas may kusisqan kasharqanku.+ Jerusalenpi runakunaq q’ochukusqanqa karumanraqmi uyarikurqan.+

44 Chay p’unchaymi despensakunamanta encargakuq runakunata churarqanku,+ chay despensakunamanmi runakunaqa apamunanku karqan ofrendankuta,+ ñaupaq oqarisqanku ruruta,+ llapa kaqninkumanta chunka kaq parteta*+ ima. Chaypin waqaychananku karqan mijuy oqarisqankumanta sacerdotekunaman Leví runakunamanpas tupaq mijuykunata,+ kamachikuy qelqapi nisqanman jinan+ chayta ruwananku karqan. Sacerdotekunapas Leví runakunapas llank’anankuta ruwasqankuwanmi Judapi llapa runakuna may kusisqa kasharqanku. 45 Paykunaqa imachus ruwanankuta ruwaspan Diosta serviyta qallarirqanku, qallarirqankun tukuy imaymana ch’uyanchaytapas. Takiqkunapas punku qhawaqkunapas Davidpa nisqanman jina, churin Salomonpa nisqanman jinan imachus ruwanankuta ruwayta qallarirqanku. 46 Davidpa tiemponpiqa Asafpa tiemponpipas karqanmi takiqkunaq umallinkunaqa, karqanmi Diosta jatunchay takikunapas graciasta qoy takikunapas.+ 47 Zorobabelpa+ tiemponpipas Nehemiaspa tiemponpipas, Israel runakunaqa qoqkun takiqkunamanpas+ punku qhawaqkunamanpas+ imachus qonankuta. Sapa p’unchaymi imankuchus faltan chayman jina qoqku. Qollaqkutaqmi Leví runakunaman imachus qonankutapas,+ Leví runakunapas qoqkun Aaronpa miraynin runakunaman imachus qonankuta.

13 Llaqta runakunamanmi leerqanku Moisespa qelqasqan kamachikuyta.+ Chaypin willasqa imaynas paykunaqa mana Anmón runakunatapas ni Moab runakunatapas+ Diospa llaqtanmanqa chaskinankuchu karqan chayta.+ 2 Chay llaqta runakunaqa manan Israel runakunataqa sumaqtachu chaskisqaku, manan t’antallatapas ni unullatapas jaywarisqakuchu. Aswanmi Balanta pusakamusqaku paykunata ñakananpaq.+ Diosmi ichaqa chay ñakayta bendicionman tukuchisqa.+ 3 Chay kamachikuy simita uyarispa jinan paykuna ukhumanta t’aqarqanku waj llaqtayoq runakunata.*+

4 Manaraq chaykuna pasashaqtinqa, sacerdote Eliasibmi+ Diospa wasinpi despensakunamanta* encargasqa kasharqan.+ Payqa Tobiaswanmi+ familia karqanku. 5 Chay despensakunamantan Eliasibqa Tobiasman juj jatun cuartota qosqa. Chay cuartopiqa jak’u ofrendakuna, yuraq inciensokuna,* serviciokuna, jinallataq mijuykunamanta,* mosoq vinomanta, aceitemantapas+ chunka kaq parte* qosqankun waqaychasqa kasharqan. Chaykunaqa karqan Leví runakunapaq,+ takiqkunapaq, punku qhawaqkunapaq iman. Chaypin waqaychasqa kashallarqantaq sacerdotekunapaq ofrendakuna apamusqankupas.+

6 Chay tiempoqa manan noqaqa Jerusalenpichu kasharqani, Babilonia rey Artajerjespa+ kasqanmanmi kutipurqani, kutipusqay tiempopiqa ñan payqa kinsa chunka iskayniyoq wataña kamachikusharqan.+ Tiempowantaq reymanta permisota mañakurqani Jerusalenman kutimunaypaq. 7 Jerusalenman chayamuspaymi yacharqani Eliasibpa+ sinchi mana chaninkuna ruwasqanta. Tobiaspa+ gustonta ruwaspan Diospa wasin patiopi juj despensata payman qoykusqa. 8 Chay ruwasqanmantan sonqoyraq t’impurirqan, jinan Tobiaspa llapa imaymananta jawaman wijch’umurqani. 9 Chaymantataq chay despensakunata limpiachirqani, jinaspa kaqta churachipurqani Diospa wasinpi serviciokunata,+ jak’u ofrendata, yuraq inciensota*+ ima.

10 Leví runakunamanpas manan qosqakuchu imachus qonankuta.+ Chayraykun Diospa wasinpi llank’aq Leví runakunaqa takiqkunapas jallp’ankuman ripusqaku.+ 11 Jinan noqaqa umallikunata anyarqani,+ jinaspa nirqani: “¿Imaraykun Diospa wasinta jinata qhawarparirqankichis?”,+ nispa. Chaymantataq ripuq Leví runakunata juñumuspa imachus ruwanankuman kaqta churarqani. 12 Llapa Judá runakunan apamurqanku mijuyninkumanta, mosoq vinonkumanta, aceitenkumantapas chunka kaq parteta,+ chaykunatataq despensakunaman churarqanku.+ 13 Chay despensakunamanta encargakunankupaqmi churarqani sacerdote Selemiasta, copiaq* Sadocta, Leví ayllumanta Pedayata ima. Paykunata yanapananpaqtaq churarqani Jananta, payqa Zacurpa churinmi karqan, Zacurtaq Mataniaspa churin karqan. Paykunaqa confianza runakunan karqanku, paykunan churasqa karqanku wayqenkunaman imachus tupaqninkuta qonankupaq.

14 Jinan Diosmanta mañakurqani: “Diosníy, amayá qonqankichu kaykuna ruwasqaytaqa.+ Amayá sonqoykimantapas chinkachinkichu wasiykirayku tukuy imaymana ruwasqaytapas, ni wasiykipi munayniyki ruwaqkunapaq tukuy imaymana ruwasqaytapas.+ Chaykunata ruwaspan mana tukukuq munakuyniyta* rikuchirqayki”, nispa.

15 Chay p’unchaykunapin rikurqani runakunata samana p’unchaypi vinopaq uvas sarushaqta,+ trigonkutapas asnonkuman cargashaqta. Samana p’unchaypin paykunaqa Jerusalén llaqtamanpas vinota, uvasta, higosta, imaymana clase mijuyninkuta ima vendenankupaq apamushasqaku.+ Chaymi paykunata kamachirqani samana p’unchaypiqa ama imatapas vendenankupaq. 16 Llaqta ukhupi tiyaq Tiro llaqtamanta runakunapas samana p’unchaymi Jerusalenpi Judá runakunaman vendenankupaq challwakunata tukuy imaymanakunata apamushasqaku.+ 17 Chaymi Judá llaqtapi umallikunata anyarqani: “¿Imaraykun kay jatun juchata ruwashankichis? ¿Imaraykun samana p’unchayta sarunchashankichis? 18 ¿Manachu ñaupa taytanchiskunaq chhayna ruwasqan causa khaynapi tarikushanchis? ¿Manachu chay causa Diosqa noqanchistapas llaqtanchistapas castigashawanchis? ¿Chaychu qankuna samana p’unchayta sarunchashankichis? ¿Dios noqanchispaq astawan phiñakunantachu munashankichis?”,+ nispay.

19 Chaymantataq, manaraq llanthu Jerusalén llaqta punkukunaman chayamushaqtin, manaraq samana p’unchay qallarishaqtin runakunata kamachirqani punkukunata wisq’anankupaq, chay punkukunataqa samana p’unchay tukunankaman mana kichanankuchu karqan. Chaymantapas wakin yanapaqniykunatan churarqani punkukunata qhawanankupaq, chhaynapi samana p’unchaypiqa ama pipas ima vendenatapas Jerusalén llaqtaman apaykamunanpaq. 20 Jinan negocio ruwaqkunaqa tukuy ima vendeqkunapas iskay kutita Jerusalén llaqta jawapi puñurqanku. 21 Noqataq paykunata nirqani: “¿Imatataq qankunari kaypi ruwashankichis? Jujtawanchus kay perqa k’uchupi illarinkichis chayqa, wijch’usaykichismi”, nispa. Chaymantapachan paykunaqa manaña samana p’unchayqa jamurqankuchu.

22 Chaymantapas Leví runakunatan kamachirqani sapa kutillan ch’uyanchakunankupaq, jinallataq sapa samana p’unchay jamuspa punkukunata qhawanankupaq, chhaynapi samana p’unchayqa Diospaq t’aqasqalla kananpaq.+ Chaymantataq Diosta nirqani: “Diosníy, amapuni kay ruwasqaytapas qonqankichu, yuyarillankipuni kaykunataqa. Mana tukukuq may jatun munakuyniyoq Diosníy, khuyapayaykuway kay kamachiyki runata”,+ nispay.

23 Chaymantapas wakin judío runakunaqa Asdoj llaqtayoq,+ Anmón llaqtayoq, Moab llaqtayoq+ warmikunawanmi casarakapusqaku.*+ 24 Wawankupas manan jujpas judío runakunaq rimaynintaqa rimasqachu, aswanmi kuskan wawanku Asdoj runakunaq rimayninta rimasqaku, kuskantaq waj llaqtakunaq rimayninta. 25 Chaymi noqaqa chay judío runakunata k’araqta anyarqani juchacharqani ima. Wakintaqa soq’arqanin,+ chujchankunataraqmi pelarqani, nirqanitaq: “Diospa sutinpi juraychis. Aman ususiykichistaqa chay runakunaq churinwanqa casarachinkichischu, aman churiykichistapas chay runakunaq ususinwanqa casarachinkichischu, aman qankunapas chay warmikunawanqa casarakunkichischu.+ 26 ¿Manachu yuyankichis chhayna ruwasqan jawa Israel rey Salomonwan imachus pasasqanta? Payqa llapa nacionkunapi reykunamantapas aswan allin reyña karqan chaypas,+ Diosña munakusqanrayku+ llapa Israelta kamachinanpaq churarqan chaypas, waj llaqtakunamanta pusakamusqan warmikunan paytaqa juchallichirqan.+ 27 ¿Imaynapitaq qankunari khaynaniraqta juchapakurqankichis? ¡¿Maypin kunan waj llaqta warmikunarayku Diosta qhepanchayman?!”,+ nispa.

28 Uma sacerdote Eliasibpa+ churin Joiadapa+ jujnin churinpas Bej-Orón llaqtayoq Sanbalatpa+ qatayninmi kasqa, chaymi paytaqa qayllaymanta wijch’urqani.

29 Chaymantataq Diosta nirqani: “Diosníy, amayá qonqankichu chay runakunaq imachus ruwasqantaqa, manan paykunaqa respetasqakuchu sacerdote kayta, qhellichapusqakun sacerdotekunawan, Leví runakunawan rimanakusqaykitapas”,+ nispa.

30 Israel runakunamantan t’aqarqani waj llaqtayoq runakunata, chhaynatan paykunata ch’uyancharqani. Sacerdotekunatapas Leví runakunatapas imachus ruwanankumanmi kaqta churarqani.+ 31 Chaymantapas llant’ata turnanakuspa apamunankupaqmi runakunata churarqani,+ kamachirqanin ñaupaq oqariy mijuyta ama qonqaspa apamunankupaqpas.

Chaymantataq Diosmanta mañakurqani: “Diosníy, amayá qonqawankichu kay kamachiykitaqa”,+ nispa.