Kuraq runakunaq yuyaychasqanmi kananku

¿PIN WAWAYKITA YUYAYCHANAN?

Wawakunaqa necesitankun kuraq runakunaq yuyaychananta, tayta-mamanmi astawanqa chayta ruwanan. Ichaqa juj kuraq runakunapas allintan yuyaychankuman.

¿IMANAQTINMI YUYAYCHANATA NECESITANKU?

Askha nacionkunapin wayna-sipaskunaqa kuraq runakunawan pisi tiempollata pasanku:

• Wawakunaqa sapa p’unchaymi askha horakuna escuelankupi kashanku, chaypiqa wiñaymasinkunan astawanqa kashanku, profesorkunapas juj kuraq runakunapas pisillan kanku.

• Wasinkuman kutimuspapas manan pitapas tarikunchu, tayta-mamanku llank’anankupi kashasqankurayku.

• Estados Unidos nacionpin juj qelqapi nirqan: “Pusaq watamanta 12 watayoqkama erqechakunan soqta horasta jina celularninkuta qhawaspa tiemponkuta pasanku”, nispa.a

Hold On to Your Kids (Aférrese a sus ­hijos) nisqa libropin nirqan: “Wayna-sipaschakunaqa manañan tayta-mamankuq ruwasqantaqa qatikunkuchu, nitaq kuraq runakunaq yuyaychasqantapas uyarikunkuchu, aswanpas [...] wiñaymasinkutan uyarinku”, nispa.

¿IMAYNATAN PAYKUNATA YUYAYCHAWAQ?

Tiempotan wawaykikunawan pasanayki

BIBLIAPIN NIN: “Wawata yachachiy imaynatachus kausananpaq, machuyapuspapas manapunin chaytaqa qonqanqachu”, nispa (Proverbios 22:6).

Wawakunaqa munankun tayta-mamankuq yuyaychananta. Wakin estudiaq runakunan ninku: “Wayna-sipaschakunapas tayta-mamankuq nisqantan aswan allinpaqqa qhawarinku, manan amigochankunaq nisqantachu”, nispa. Laurence Steinberg nisqa psicologon You and Your Adolescent (Su hijo adolescente y usted) libropi nirqan: “Wayna-sipaschakunaqa kuraq kanankukamapas tayta-mamankuq nisqanman jinan imatapas ruwanku”, nispa. Payqa nillarqantaqmi: “Waynayashaq wawaykiqa yuyaychasqaykitan aswan allinpaqqa qhawarin manaña nisunkichu chaypas, uyarintaqmi imachus nisqaykita, qallariypi manaña allinpaqchu qhawarinman chaypas”, nispa.

Wawakunaqa tayta-mamankuq ruwasqantaqa allinpaqmi qhawarinku. Chaymi paykunawan tiempota pasanayki. Mana manchakuspan willanayki imachus piensasqaykita, imatachus allinpaq mana allinpaq qhawarisqaykita, vidaykipi imakunachus pasasqasuykitapas.

Juj kuraq runakunaq yanapayninta mañakuy

BIBLIAPIN NIN: “Yachayniyoqkunawan puriqqa yachayniyoqmi kapunqa”, nispa (Proverbios 13:20).

¿Kashanchu wawaykiq qatikunanpaq jina allin kausayniyoq runakuna? ¿Imatan ruwawaq chay runakunawan wawayki tiempota pasarinanpaq? Chayta ruwaspaqa manan “manachá noqachu wawaytaqa yachachishayman” nispachu piensanayki. Aswanpas confianapaq runakunawanmi yanapachikushanki, paykunaqa wawaykiq allinninpaqmi imatapas ninqaku, manan mana allinninpaqchu. Bibliapin willashan Timoteomanta, payqa waynallaraq kashaspan apóstol Pablowan kuska purirqan, jinan Pablomanta imaymanata yacharqan. Kuraq kanankamapas amigontinmi karqanku, Pablopas imaymanatan Timoteomanta yacharqan (Filipenses 2:20, 22).

Kunan tiempopiqa askha familiakunapi wawakunan manaña abuelonkuwan, tionkunawan juj parientekunawanpas kuskachu kashanku, juj nacionkunapi tiyasqankurayku. Sichus familiaykipas chhaynapi tarikushan chayqa, waynayashaq wawaykikunatan juj kuraq runakunawan amigontin kanankupaq kallpachawaq, chhaynapin chay runakunaq allinkuna ruwasqankuta qatikunqaku.