13 capítulo
Jehová Diospa tiyanan ñawpaqenpi ancha askha runakuna
1. a) Manaraq Diospa prometesqanta chaskishaspa, ¿imapin ñawpaqta rikukunku ñawpa tiempopi Diospa kamachinkuna pachak tawa chunka tawayoq waranqa runakunapas? b) ¿Imatan suyakunku kay tiempopi ‘ancha askha runakuna’?
ABELMANTAPACHA Bautizaq Juankaman Jehová Diospa hunt’aq kamachinkunapaq Diospa munaynin ruway aswan importante karan, wañupunkuña chaypas paykunaqa mosoq pachapi kawsarinpuyta suyakuspan wañupuranku. Pachak tawa chunka tawayoq waranqa runakunapas Diospa Reinonpi Cristowan kuska kamachikamunankupaqqa wañupunankuraqmi. Ichaqa kay p’uchukay tiempomanta willaspan Apocalipsis 7:9 texto rikuchin llapa suyukunamanta ‘ancha askha runakuna’ mana wañuyta rikuspa wiñay kawsayman aypanankuta. Qanri, ¿chay runakuna ukhupichu kashanki?
Ancha askha runakunamanta yachakun
2. ¿Imaynapin yachakuran Apocalipsis 7:9 textopi willasqan ancha askha runakuna pikuna kasqanta?
2 1923 watapin Jehová Diospa kamachinkuna entienderanku Mateo 25:31-46 textopi rikch’anachiypi willasqan ‘ovejakuna’, Juan 10:16 textopi willasqan “wak ovejakunapas” Hallp’api wiñaypaq tiyaqkuna kasqankuta. 1931 watapin yachakullarantaq Ezequiel 9:1-11 textopi willasqan hina, mat’inpi marcasqa runakuna paykunallataq kasqankuta. 1935 watapitaqmi sut’inchakuran Jesuspa rikch’anachiypi willasqan wak ovejakuna ancha askha runakuna kasqanta. Chay saminchasqa runakunan kunan millonninpiña kashanku.
3. Ancha askha runakunan “kamachikuy tiyanaq ñawpaqenpi” sayashanku nisqanqa manan hanaq pachaman rinankumantachu nishan, ¿imaynapin chayta yachanchis?
3 Chay ancha askha runakunaqa manan hanaq pachapichu kanku. “Kamachikuy tiyanaq ñawpaqenpi” sayashanku, nispaña nin Apocalipsis 7:9 texto chaypas, manan hanaq pachapi kanankumantachu nishan. Chaytaqa nishan paykunata Jehová Dios qhawashasqanmantan (Salmo 11:4). Ancha askha runakunaqa manan hanaq pachatachu rinqaku, chaytan kaypi yachakun: Paykunaqa “mana piqpa yupay atinan” kanku, Apocalipsis 7:4-8; Apocalipsis 14:1-4 textokunataq willan hanaq pachaman ripuqkunaqa pachak tawa chunka tawayoq waranqa runakunalla kasqankuta.
4. a) ¿Imamantan ancha askha runakuna qespichisqa kanqaku? b) Apocalipsis 7:11, 12 textopi nisqan hina, ¿pikunan ancha askha runakunawan kuska Diosta yupaychanqaku?
4 Ancha askha runakunamantan Apocalipsis 7:14 texto nillantaq: “Manchay ñak’ariymanta lloqsimuqkunan [kanku]”, nispa. Chay runakunaqa mana hayk’aq sucedesqan sinchi ñak’ariymantan qespichisqa kanku (Mateo 24:21). Qespichisqa kasqankumanta Jehová Diostapas Cristotapas tukuy sonqomanta agradecekuqtinkun, paykunawan kuska hanaq pachapi kaq llapa angelkunapas Jehová Diosta yupaychaspa ninqaku: “¡Ahinapuni kachun! Hatunchaypas, qhapaqchaypas, yachaypas, gracias qoypas, yupaychaypas, atiypas, kallpapas, Diosninchisman wiñay-wiñaypaq kachun. ¡Amén!” nispa (Apocalipsis 7:11, 12).
Imaynatan rikuchinku qespichisqa kanankupaq kasqankuta
5. ¿Imatan ruwananchis ancha askha runakuna ukhupi kanapaq?
5 Chanin kamachikuyninman hinan Jehová Diosqa manchay ñak’ariypi ancha askha runakunata qespichinqa. Biblian sut’ita willan imayna kawsayniyoq runakunan qespichisqa kanqaku, chaymi chanin kaqta munakuqkunaqa kunanmantapacha kallpachakunanku chayman hina kawsanankupaq chhaynapi qespichisqa kanankupaq. ¿Imatan ruwananku?
6. ¿Imaraykun ancha askha runakunata tupachikun ovejakunawan?
6 Ovejakunaqa llanp’ullan kanku kasukuqtaqmi kankupas. Chaymi Jesusqa wak ovejankunamanta willasqanpi rimasharan kay Hallp’api wiñay kawsayta munaq kasukuq runakunamanta. Chaymi niran: “Ovejaykunaqa kunkaytan uyarinku, ñoqapas paykunataqa reqsinin, qhepaytataq purinkupas”, nispa (Juan 10:16, 27). Chay runakunaqa makillan Jesusta uyarikunku kasukunkutaqmi, chaymantataq qatikuqninkuna kapunku.
7. ¿Ima sumaq kaykunatan Jesuspa qatikuqninkuna paykunapi wiñachinanku?
7 ¿Ima sumaq kaykunatan Jesuspa qatikuqninkuna paykunapi wiñachinanku? Diospa Simin kutichin: “Chayrayku, ñawpa kawsayniykichista wikch’upuychis, chay mawk’a runaqa q’otukuq mana chanin munayninkunawanmi waqllisqa kashan. [...] Qankunaqa Diosman rikch’akuq kamasqa mosoq runawan p’achallikuychis, chaymi rikuchikun chanin kawsaypi cheqaq ch’uya kawsaypiwan”, nispa (Efesios 4:22-24). Huk hinalla kawsanankupaqmi Jesusta qatikuqkuna kay sumaq kaykunata paykunapi wiñachinku: “munakuyta, q’ochukuyta, sumaq kawsayta, pacienciayoq-kayta, sumaq sonqo-kayta, allin runa-kayta, rimasqanta hunt’aq [otaq iñiyniyoq]-kayta, llamp’u sonqo-kayta, cuerpo kamachiq kaytawan” (Gálatas 5:22, 23).
8. ¿Ima sasachakuykunapin tarikunku ancha askha runakuna pisi t’aqa runakunata yanapasqankumanta?
8 Hanaq pachapaq suyakuyniyoq cristianokunan Hallp’api predicayta umallishanku, chaypin ancha askha runakuna yanapakushanku (Mateo 24:14; 25:40). Chay wak ovejakunaqa qatiykachasqa kanankuta yachashaspapas yanapakushankun, paykunaqa yachankun Cristo angelninkunapiwan Satanasta supayninkunatawan kay pachaman wikch’uyamusqankuta chaymantapacha p’uchukay p’unchaykuna qallarisqantapas. ¿Iman chaywan kanan karan? Biblia kutichin: “¡Ay, imaynaraqmi kankichis kay pachapi [...] tiyaqkuna! Saqran qankunaman uraykamun, sinchi phiñasqan kashan, tiempoqa pisillaña kananta yachaspa” (Apocalipsis 12:7-12). P’uchukay p’unchaypaq pisillaña kananta yachaspan Satanasqa Diospa kamachinkunata astawan qatiykachashan.
9. ¿Ima allinkunan kashan Diospa kamachinkunaq llank’ayninpi, imarayku?
9 Sinchi millay qatiykachaykunaña kashan chaypas predicakushallanmi. Reinomanta predicaqkunaqa askhañan kashanku, I Guerra Mundial nisqa tukushaqtinmi waranqallanpi karanku kunantaq ichaqa millonninpiña kashanku, chaymantan Jehová Dios niran: “Manan ima ruwasqa armapas imanasunkipaschu”, nispa (Isaías 54:17). Ñawpa tiempopi tribunal supremo nisqapi kaq runapas yacharanmi Diosmanta hamuq llank’anataqa mana pipas ch’inyachinanta. Jesuspa qatikuqninkunamanta rimaspan fariseokunata niran: “Kay runakunataqa ama imanaspalla kacharipuychis. Kay yuyaykusqankupas kay ruwasqankupas runakunallamanta kashan chayqa, ch’inyapullanqan, Diosmanta kaqtinmi ichaqa mana ch’inyachiyta atiwaqchischu. Paqtataq Dioswan churanakushawaqchis”, nispa (Hechos 5:38, 39).
10. a) ¿Imatan rikuchin ancha askha runakunaq ‘marca’ chaskisqanku? b) ¿Imaynatan Diospa kamachinkuna kasukunku “hanaq pachamanta huk kunkata”?
10 Ancha askha runakunaqa marcayoq hinan kanku qespichisqa kanankupaq (Ezequiel 9:4-6). Chay ‘marca’ chaskisqankun rikuchin Jehová Diosman qokusqankuta, Jesucristoq qatikuqnin kanankupaq bautizakusqankuta, cristiano hina kawsanankupaq kallpachakusqankutawan. Paykunaqa ‘hanaq pachamanta huk kunkatan’ kasukunku, chay kunkan Satanaspa kamachisqan teqsimuyuntinpi pantasqa religionkunamanta nin: “Llaqtalláy, chay llaqtamanta lloqsipuychis, ama huchallikuqmasin kanaykichispaq, amataq manchay ñak’arichisqamasin kanaykichispaqwan”, nispa (Apocalipsis 18:1-5).
11. ¿Imapin ancha askha runakuna rikuchinku Jehová Diospa kamachinkuna kasqankuta?
11 Chaymantapas Jesusmi qatikuqninkunamanta niran: “Chhaynapin ñoqaq yachachisqaykuna kasqaykichista llapa yachanqaku qankuna munanakuqtiykichis”, nispa (Juan 13:35). Pantasqa religionpi kaqkunan ichaqa huk-huk suyumanta kasqankuraykulla paykunapura wañuchinakunku. Diospa Siminmi nin: “Chaywanmi sut’i reqsisqa pikunachus Diospa wawankuna kasqan, pikunataqchus saqraq wawankuna kasqanpas. Pipas chaninkaqta mana ruwaqqa, iñiqmasintapas mana munakuqqa, manan Diospa wawanchu [...]. Hukkuna hukkunawanmi munanakunanchis. Ama Caín hinaqa kasunchu, paymi saqraq kasqanrayku wawqenta wañuchirqan”, nispa (1 Juan 3:10-12).
12. ¿Imatan Jehová Dios ruwanqa manchay ñak’ariy p’unchaypi mana allinkunata ruruq sach’aman rikch’akuq religionkunawan?
12 Jesusmi kayta yachachiran: “Llapa allin sach’aqa allin rurukunatan rurun, mana allin sach’akunan ichaqa mana allin rurukunata rurun. Allin sach’aqa allintakamallapunin rurun, mana allin sach’ataq mana allintakamallapuni rurun. Mana allinta ruruq sach’ataqa wit’uspan ninaman kanaykapunku. Chay hinaqa, ruwasqankunapin llulla profetakunataqa reqsinkichis”, nispa (Mateo 7:17-20). Kay pachapi religionkunaq ruwasqanmi rikuchin mana allin ‘sach’akuna’ hina kasqankuta, chaymi Jehová Diosqa manchay ñak’ariy p’unchaypi paykunata chinkachinqa (Apocalipsis 17:16).
13. ¿Imaynatan rikuchinku ancha askha runakuna huk hinalla Jehová Diospa ‘kamachikuy tiyanan ñawpaqenpi’ sayashasqankuta?
13 Apocalipsis 7:9-15 texton willan imatan ancha askha runakuna ruwanku qespichisqa kanankupaq. Llapallankun huk hinalla Jehová Diospa kamachikuq kayninta q’emiykuspa “kamachikuy tiyanaq ñawpaqenpi” kashanku. ‘P’achankuta t’aqsaspa Corderoq yawarninpi yuraqyachisqankun’ rikuchin Jesuspa sacrificionpi iñisqankuta (Juan 1:29). Jehová Diosmanmi qokunku, chaytataqmi bautizakusqankupi rikuchinku chaymi paykunaqa p’achankupas yuraqyachisqa kashanman hina Diospa ñawpaqenpi ch’uya concienciayoq kanku “tuta-p’unchaytaq” Diospa munayninta ruwashanku. ¿Kallpachakuwaqchu qanpas chaypi nisqanman hina kawsanaykipaq?
Kay tiempopi saminchaykuna
14. ¿Ima saminchaykunatan kay tiempopi Jehová Diospa kamachinkuna chaskikunku?
14 Rikurankipaschá Jehová Diospa kamachinkuna ancha sumaq saminchaykuna chaskisqankuta. Diospa munayninmanta yachashaspan yachallarankitaq hamuq tiempopaq sumaq suyakuy kasqanta. Kunanqa yachankiñan ima ruwanaykita: sumaq Paraisopi wiñay kawsayta suyakuspa cheqaq Diospa kamachikusqan ruwayta. Arí, Kamachikuq Jesucriston ancha askha runakunata ‘kawsay unu pukyukunaman’ pusanqa (Apocalipsis 7:17).
15. ¿Ima saminchaykunatan Jehová Diospa testigonkuna chaskinku Bibliapi kamachikuyman hina kawsasqankumanta politicapi mana chhaqrukusqankumantawan?
15 Ancha askha runakunaqa huk saminchaytan chaskillankutaq: teqsimuyuntinpin anchata munanakuspa huk hinalla kawsanku. Espiritualpi huk mikhuyllata chaskisqanchisraykun Diospa Siminmanta kaq kamachikuyllata kasukunchis, chaymi politicokunaq yuyaykusqankupas llaqtakunaq yuyaykusqankupas mana t’aqawanchischu. Hinaspapas allin kawsanapaq kamachikuykuna qosqanman hinan kawsanchis (1 Corintios 6:9-11). Chaymi Jehová Diospa llaqtanqa espiritual paraisopi kawsan, manan kay pacha hinachu mana allin kawsaypi, t’aqanakuypi, ch’aqwaypichu. Chaymantan Isaías 65:13, 14 texto willashan.
16. Ima sasachakuykunapiña tarikunku chaypas, ¿imatan suyakushanku ancha askha runakuna?
16 Jehová Diospa kamachinkunapas pantaqmi kanku. Hinaspapas kay pachapi llapa runakuna hinan sasachakuykunapi ñak’ariykunapi tarikunku otaq suyukuna huk suyukunawan hatun maqanakuykunapi kaqtin mana huchankumanta ñak’arichisqa kanku. Chaymantapas onqonkun, ñak’arinkun, wañupunkutaqmi. Chhaynapiña tarikunku chaypas paykunaqa iñinkun mosoq pachapi Dios ‘paykunaq ñawinkumanta tukuy weqeta pichananpi, mana wañuypas kananpi, manallataq llakikuypas, waqaypas, nanaypas kananpi’ (Apocalipsis 21:4).
17. Imapiña tarikunchis chaypas, ¿ima sumaq suyakuymi kan Jehová Diospa kamachinkunapaq?
17 Sichus machuyaywan, onqoywan, accidentepi, otaq qatiykachaypi wañupunki chayqa Jehová Diosmi hukmanta hatarichimusunki sumaq Paraisopi tiyanaykipaq (Hechos 24:15). Waranqa Wata Cristo Kamachikushantinpas espiritual mikhunataqa chaskishallankin. Diospa munaynin hunt’akusqanta rikuspan payta munakunki, runakunaman askha saminchaykuna apachimusqanta chaskispataq aswantaraq munakunki (Isaías 25:6-9). ¡Ancha munay kawsaytan Diospa llaqtan suyakushan!
Yuyarinapaq
• ¿Ima sucedesqanwanmi Biblia tupachin ancha askha runakunata?
• Sichus Diospa sumaq qhawarisqan ancha askha runakuna ukhupi kayta munanchis chayqa, ¿imatan ruwananchis?
• ¿Imaynatan qhawarinki ancha askha runakunaq saminchaykuna chaskisqankuta mosoq pachapi saminchaykuna chaskinankutapas?
[123 paginapi dibujo]
Ancha askha runakunan huk hinalla cheqaq Diosta yupaychanku