Tukupuynin

1, 2. ¿Imaraykun usqhaylla kallpachakunanchis allin iñiyniyoq kanapaq? Huk rikch’anachiywan willay.

IÑIYMANTA uyariqtinchisqa ancha valorniyoq kasqanpin yuyaykunchis. Ichaqa allinmi kanman makilla kaywan iñiyta tupachiy. ¿Imaynapin tupan? Sichus manaraq iñiyniyoqraqchu kanchis chayqa usqhayllan kallpachakunanchis iñiyniyoq kanapaq; iñiyniyoqña kanchis chaytaq makilla cuidananchis, kallpachakunanchistaq aswan allin iñiyniyoq kanapaq. ¿Imaraykun chhayna makilla kashananchis?

² Ch’inneq pampantapas purishawaq hinata yuyaykuy. Ch’akiyllapiña purishaspa unuta tarispaqa tukuytan ruwanki unuyki ama pisiyananpaq. Hinaspapas unuykiwan mana pisichikunaykipaqmi tukuypi maskhaspa yapashallanki may risqaykiman chayanaykikama. Kunanpas huk ch’aki pampapi hinan tarikunchis Diosta servisqanchispi, iñiyqa ch’aki pampapi unu hina sasa tariymi, ratollataqmi chinkanmanpas sichus mana cuidasunchu nitaq kallpachakusunpaschu aswan iñiyniyoq kanapaq chayqa. Chayraykun usqhaylla tukuy atisqanchista ruwananchis allin iñiyniyoq kanapaq. Imaynan mana unuwanqa mana kawsayta atisunmanchu, chhaynatan mana iñiyniyoq kaspaqa mana atisunmanchu Dioswan amigontin kashallayta (Rom. 1:17).

3. ¿Ima yanapaytan Dios qowanchis allin iñiyniyoq kanapaq, imatan ruwananchis?

³ Jehová Diosqa yachanmi iñiyniyoq kayta mayta necesitasqanchista, kay tiempokunapi iñiyniyoq kaypas iñiyninchispi mana pisipanapaq kallpachakuypas sasa kasqanta. Chayraykun Bibliapi qelqachirqan allin iñiyniyoq runakunamanta, chhaynapi paykuna hina iñiyniyoq kanapaq. Apóstol Pablowanmi kayta qelqachirqan: ‘Diospa prometesqan herenciata iñiywan pacienciawan chaskiqkuna hina kaychis’, nispa (Heb. 6:12). Chayraykun Diospa llaqtanqa kallpachawanchis kay libropi yachasqanchis qharikuna warmikuna hina iñiyniyoq kanapaq. Chhaynaqa, ¿imatan ruwananchis? Astawanmi kallpachakunanchis allin iñiyniyoq kanapaq, hamuq tiempopi imachus chaskinanchispitaqmi yuyayninchis kashanan.

4. ¿Imatan Satanás ruwarqan iñiyta chinkachinanpaq, imaraykun mana manchakunanchischu?

⁴ Kallpachakushallasun allin iñiyniyoq kanapaq. Ancha valorniyoqmi iñiyqa, ichaqa kay pachata kamachiq Satanasmi maytapuni chinkachiyta munan. Paymi kay pachataqa ch’aki pampaman hina tukuchirqan, chayraykun iñiyniyoq runakunata tariyqa sasa, iñiynillayoq kashaypas sasan. Satanasqa aswan atiyniyoqña ñoqanchismanta chaypas manan manchakunanchischu. Atisunmanmi iñiyniyoq kayta iñiyninchispi mana pisipaytapas. Kaytaqa manan qonqananchischu: Diosqa amigontinmi kayta munan cheqaq iñiyniyoq kayta munaqkunawan. Hinaspapas paypa yanapayninwanqa Saqraq contranpin churakusunchis, chhaynapin ladonchismanta ayqerikapunqa (Sant. 4:7). Ichaqa Saqrata atipanapaqqa tukuy atisqanchistan ruwananchis Diospi astawan confianapaq. ¿Imaynatan chayta ruwasunman?

5. ¿Imaynapin ñawpa tiempopi Diosta serviqkuna iñiyniyoq karqanku?

⁵ Kay libropi yachasqanchis hina ñawpa tiempopi Diosta serviqkunaqa manan iñiyniyoqñachu nacerqanku. Paykunaq kawsayninmi rikuchin iñiyqa Jehová Diospa santo espiritunmanta paqarimusqanta (Gál. 5:22, 23). Paykunaqa Diospa yanapaynintan mañakuqku chaymi Diosqa iñiyninkupi kallpachaq. Ñoqanchispas kaqllatataqmi ruwananchis, mañakuqtinchisqa Diosqa mana mich’akuspan qowasunpuni santo espiritunta, chaypaqmi ichaqa mañakusqanchisman hina ruwananchis (Luc. 11:13). Ichaqa, ¿imatawanmi ruwananchis?

6. ¿Imatan ruwananchis Diosta serviq runakunamanta yachasqanchis yanapawananchispaq?

⁶ Kay libropiqa wakillanmantan yacharqanchis allin iñiyniyoq runakunamanta. Hukkunapas kanraqmi (leey Hebreos 11:32). Sapallanchis estudiasqanchispi allintapuni paykunamanta yachayqa allinninchispaqmi kanqa. Askhan paykunamanta yachanapaqqa kashan. Hawan hukhullanta yachayqa manan yanapawasunchu allin iñiyniyoq kanapaq. Chayraykun t’aqwinanchis imayna tiempopi kawsasqankumanta imayna runakunawan kawsasqankumantapas. Paykunaqa ‘ñoqanchis hina runakunallan karqanku’, chhaynata qhawarisun chayqa manan cuentopi runakuna hinachu kanqa (Sant. 5:17). Paykunapas kasunman hinata qhawarikuspaqa reparasunmi sasachakuyninchispi hina tarikuspa imayna sientekusqankuta.

7-9. a) ¿Imatan ñawpa tiempopi Diosta serviqkuna ruwankuman kay tiempopi hina Diosta servinankupaq niqtinku? b) ¿Imaraykun ruwayninchiskunawan iñiyninchista wiñachinanchis?

⁷ Jehová Diospa niwasqanchista hunt’asqanchismi yanapawasunchis aswan iñiyniyoq kanapaq. Bibliaq nisqan hina ‘allinkunata mana ruwaqtinchisqa iñiyninchisqa wañusqan kashan’ (Sant. 2:26). Kaypi yuyaykusun: Ñawpa tiempopi Diosta serviqkunaqa maytachá kusikunkuman kay tiempopi Diospa confiawasqanchis ruwaykunata chaskispa.

⁸ Kaypi yuyaykusun: Abrahamqa rumiwan perqasqa altarkunapin Jehová Diosta yupaycharqan, ichaqa imaynataraqchá kusikunman karqan iñiqmasinkunawan kuska huñunakuna wasipi hatun huñunakuykunapipas yupaychananpaq Jehová Dios niqtinqa. Abrahamman Diospa prometesqanqa manan paypa tiemponpiqa hunt’akurqanraqchu, imaynataraqchá payqa kusikunman imayna hunt’akusqanmanta yachaspa (leey Hebreos 11:13). Eliaspas Baalpa profetankunatan wañuchinan karqan, Diostapas servirqan mana kasukuq reypa tiemponpin, chay ruwaykunaqa sasan karqan. Chhaynaqa imaynaraqchá sientekunman karqan runakunaq wasinta rispa thak kawsaymanta allin suyakuymanta willamunanpaq Dios kamachiqtinqa. Ñawpa tiempopi Diosta serviqkunaqa mana iskayaspachá kasukunkuman kay tiempopi Diospa kamachiswasqanchistaqa.

⁹ Chhaynaqa astawan iñiyninchista wiñachishasun ruwasqanchiskunawan, ñawpa tiempopi hunt’aq sonqonkuwan Diosta serviqkunamanta yachasqanchisman hina ruwaspa. Chhaynapin kay libroq qallariyninpi nisqan hina paykunawan amigontin kasun. Pisi tiempollamantataqmi paykunawan tupaspa amigontin kawsasunchis.

10. ¿Imamantan paraisopi kusikusunchis?

¹⁰ Suyakuyninchispi tukuy yuyayninchista churasun. Ñawpa tiempopi Diosta serviqkunaqa kallpachasqan tarikurqan Diospa suyakuy qosqanpi yuyaykuspa. ¿Chaytachu ruwashanki? Llapa chanin runakuna kawsarimpuqtinqa may munaychá kanqa paykunata chaskiyqa (leey Hechos 24:15). ¿Yuyaykushankiñachu imata paykunata tapunaykipaq?

11, 12. ¿Imatan tapuyta munawaq... a) Abelta? b) Noeta? c) Abrahamta? d) Rut-ta? e) Abigailta? f) Esterta?

¹¹ Yaqapaschá Abelta tapuwaq imayna tayta-maman kasqanmanta, Edén huertata cuidaq querubinkunawan hayk’aqllapas rimarqanchus chaytapas. Noemantaqa yaqapaschá yachayta munawaq chay tiempopi hatunkaray runakunata manchakurqanchus icha manachus chayta otaq chhaytukuy animalkunata imaynata arca ukhupi huk wata uywasqanmanta. Abrahamtaqa tapuwaqpaschá sasachakuspachus Ur llaqtata saqesqanta, Semchus Diosmanta yachachirqan chaytapas.

¹² Hinaspapas yaqapaschá Bibliapi tarikuq warmikunatapas tapuyta munashanki. Yaqapaschá Rut-ta tapuwaq imarayku Diosta serviy munasqanmanta, Abigailpas Davidta yanapasqanmanta manchakurqanchu qosan Nabalman willayta otaq imaynatan Esterpas Mardoqueopas kawsarqanku Amán wañupusqan qhepaman chaykunata.

13. a) ¿Imakunatan yaqapas tapuwasunchis kawsarimpuqkuna? b) ¿Imaynan sientekunki ñawpa tiempopi Diosta serviqkuwan tupanaykita yachaspa?

¹³ Ñawpa tiempopi Diosta serviqkunapas kawsarimpuspaqa askhatachá ñoqanchistapas tapuwasunchis. May munaychá kanqa tukukuy p’unchaykunapi imayna kawsay kasqanmanta willayqa, sasa tiempokunapi llaqtanta imaynata Dios yanapasqantapas. Paykunaqa maytachá kusikunqaku tukuy prometesqanta Jehová Dios hunt’asqanta yachaspa. Chaymantapas paraisopiqa manañan yuyaykushasunchu imayna chay runakuna kasqanmanta, aswanpas paykunawanpunin tupasunchis. Chaykaman ichaqa paykunamanta allintapuni yachashasun. Paykuna hina iñiyniyoq kanapaq kallpachakusun, chhaynapin chay amigonchiskunawan kuska wiñaypaq Diosta servisunchis.