16 YACHACHIKUY
87 TAKI ‘Ama juñunakuyninchista saqesunchu’
Iñiqmasinchiskunawan juj sonqolla kasun
“¡May allinmi hermanokuna juj sonqolla kasqankuqa! ¡May sumaqmi juj nisqalla kausasqankuqa!” (SAL. 133:1).
¿IMAMANTAN YACHASUN?
¿Imaraykun hermanokunawan jujlla kananchis? ¿Ima bendicionkunatan chaskisun chhayna kaqtinchis? Chaykunamantan kaypi yachasunchis.
1, 2. ¿Imatan Jehová Dios anchata valoran, ima ruwananchistan pay munan?
JEHOVÁ Diosqa anchatan valoran jujkunata sumaqta qhawariq runakunataqa. Chaychá Jesusqa “Runamasiykitan munakunki qan kikiykita jina” nispa nirqan (Mat. 22:37-39). Chaypaqqa Diosta mana adoraqkunatapas sumaqtan qhawarinanchis. Chayta ruwasun chayqa, kamaqninchis Diostan qatikushasunchis. Paymantan Jesús nirqan: “Payqa intintapas chanin runakunapaq mana chanin runakunapaqwanmi lloqsichimun, paratapas chanin runakunapaq mana chanin runakunapaqwanmi parachimun”, nispa (Mat. 5:45).
2 Jehová Dios llapa runakunataña munakun chaypas, payqa siminta kasukuq runakunatan astawanqa munakun (Juan 14:21). Noqanchispas pay jina kananchistan munan. Arí payqa “tukuy sonqo munanakunanchista”, wayqe-panantin jina anchata munanakunanchista iman munan (1 Ped. 4:8; Rom. 12:10). Chhayna munanakuyqa manan comunllachu. Imaynan familiapiqa sumaqta munanakunku chhaynan chayqa kanan.
3. ¿Imatan ruwana noqanchispura munanakunanchispaq?
3 Munakuyqa juj planta jinan. Chaymi chay munakuy wiñananpaqqa qarpashanallanchis. Chaymanta rimaspan apóstol Pablopas nirqan: “Munanakushallaychispuni wayqe-panantin jina”, nispa (Heb. 13:1). Chhaynaqa, Jehová Diosqa noqanchispura astawanraq munanakunanchistan munan. Chaymi kaypi yachasunchis imaraykus kallpachakushanallanchis hermanonchiskunawan juj sonqolla kananchispaq chayta, imaynatas chayta ruwasunman chaytapas.
¿IMARAYKUN HERMANOKUNAWAN JUJ SONQOLLA KANANCHIS?
4. ¿Iman yanapawasunman Salmos 133:1 textopi willasqan jujlla kasqanchista anchata valorananchispaq? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).
4 (Leey Salmos 133:1). Chay Salmos takita qelqaq runa nisqan jina, may allinmi Diosta munakuq runakunawan juj sonqolla kayqa. Ichaqa yaqapaschá mana piensaylla mana chayta valorashasunmanchu. Chaypaq piensasun juj jatun sach’ata munay sach’ata rikuq runapi. Payqa sapa p’unchaytaq rikushallan chay sach’ata chayqa, tiempowanqa manapaschá valoranmanñachu, manapaschá admirakunapaq jinañachu qhawarinman. Chhaynapaschá noqanchistapas pasawasunman, sapa kutillantaq hermanonchiskunawan tupashanchis chayqa, manapaschá valorasunmanñachu paykunata. Chhayna kashan chayqa, ¿iman yanapawasunman ñaupaq p’unchaypi jina paykunata valorananchispaq? Chaypaqqa tiempotan t’aqana sapankankupi allinta piensananchispaq. Imaraykus paykunaqa ancha valeq kanku, imaraykus Diospa llaqtanpaqpas ancha valeq kanku chaykunapin piensana.
Valorasun Jehová Diospa llaqtanpi juj sonqolla kasqanchista. (4 parrafota qhaway)
5. Noqanchispura sumaqta munanakusun chayqa, ¿imatan jujkunapas ruwayta munanqaku?
5 Wakin chayraq juñunakuykunaman jamuqkunaqa admirakunkun imaynas noqanchispura kausanchis chayta rikuspanku. Chayta rikuspan wakinqa ninku: “Kaypunin Diospa cheqaq llaqtanqa kanman”, nispa. Jesuspunin nirqan: “Qankunapura munanakusqaykichispin lliupas yachanqaku discipuloykuna kasqaykichista”, nispa (Juan 13:35). Chaithra sutiyoq sipaspi piensasun. Payqa universidadpi estudiashaspas Biblia estudiayta qallarisqa. Juj kutinsi yachachiqnin hermana kinsa p’unchay asambleaman rinanpaq invitasqa. Ñaupaq p’unchay risqan qhepamansi payqa hermananchista nisqa: “Papaypas mamitaypas manan jayk’aqpas abrazaykuwarqankuchu. Kay asambleaykipin ichaqa ñaupaq p’unchayllaraq 52 kutita abrazaykuwanku. Kay familiaqa Jehová Diospa familianpunin, paypa munakuynintan kaypiqa rikuni, noqapas munaymanmi kay familiamanta kayta”, nispa. Chay sipasqa bautizakunankamas Bibliata estudiasqa, payqa 2024 watapin bautizakapurqan. Chhaynaqa, sichus noqanchispura munanakusun, sumaqtataq kausasun chayqa jujkunapas munanqakun Diospa llaqtanman jamuyta (Mat. 5:16).
6. ¿Imaraykun nisunman “allinpunin hermanokunawan jujlla kayqa” nispa?
6 Hermanonchiskunaman jujllachasqa kasun chayqa, noqanchispa allinninchispaqmi chayqa kanqa. Chaymanta rimaspan apóstol Pablo nirqan: “Qankunapura sapa p’unchay kallpachanakushaychis, chhaynapi jucha ama sonqoykichista engañaspa k’ulluyachinanpaq”, nispa (Heb. 3:13). Hermanonchiskunawan jujlla kasun chayqa, jayk’aqpas imaynapipas pisipasunman, chhaynapitaq Diospa ñanninmanta pantashasunman chayqa chay hermanonchiskunawanmi Diosqa yanapachiwasunchis (Sal. 73:2, 17, 23). Chhaynaqa, ¡may allinpunin paykunawan jujlla kayqa!
7. ¿Imaraykun nisunman “munakuq kaymi yanapawanchis juj sonqolla kausananchispaq” nispa? (Colosenses 3:13, 14).
7 Diospa llaqtanpi kaqkunaqa munanakuspa kausananchispaq kallpachakuq runakuna ukhupin kashanchis, chaymi kay llaqtanpiqa imaymana bendicionkunata chaskinchispas (1 Juan 4:11). Imapiña pantarunchis chaypas paciencianakunchismi, munakuq kaymi chaypaq tanqawanchis. Chhaynapin noqanchisqa juj sonqolla kausanchis (Efes. 4:2-6; leey Colosenses 3:13, 14). Juñunakuyninchiskunapas may munaytan aparikun. Chaypin rikukullantaq munanasqa kasqanchisqa. Manan maypipas chhayna munay kausaytaqa tarisunmanchu.
NOQANCHISPURA RESPETANAKUSUN
8. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis juj sonqolla kananchispaq?
8 Diosta serviqkuna mundontinpi juj sonqolla kasqanchisqa juj milagron. Jehová Diosmi chay milagrota ruwashan (1 Cor. 12:25). Bibliapin nin: “Diosmi imaynachus qankunapura munanakunaykichistaqa yachachishasunkichis”, nispa (1 Tes. 4:9). ¿Imaynatan pay chayta ruwashan? Bibliapin niwanchis imaynatas juj sonqolla kausasunman chayta, chaymi Bibliataqa allinta estudiananchis. Chayta ruwaspan rikuchisunchis imaynas paywan yachachikushanchis chayta (Heb. 4:12; Sant. 1:25). Arí, Jehová Diospa testigonkunaqa kallpachakunanchismi Bibliata estudiananchispaq.
9. Romanos 12:9-13 textopi nisqanman jina, ¿imaynatan rikuchisunman jujkuna respetasqanchista munakusqanchistapas?
9 Ichaqa, ¿imaynatan Biblia yanapawasunman jujllachakunanchispaq? Chaypaq leesun imatachus apóstol Pablo Romanos 12:9-13 textopi nirqan chayta (leey Romanos 12:9-13). “Jujkuna-jujkunawan sumaqta respetanakuychis, chay ruwaypi ñaupariychis” nisqanpi piensasun. ¿Imaynatan rikuchisunman jujkuna respetasqanchista? Chaypaqqa tukuy atisqanchistan kallpachakunanchis jujkunata sumaqta qhawarinanchispaq, ofienderuwanchisña chaypas perdonapunanchismi, sumaqtan chaskinanchis, qoykunanchismi imanchischus kan chaytapas (Efes. 4:32). Chaypaqqa manan paykuna noqanchisman jamunankutaraqchu suyananchis, noqanchismi paykunaman asuykunanchis. Chayta ruwasun chayqa kusisqan kasunchis. Chaymanta rimaspan Jesuspas nirqan: “Qoypin aswan kusikuyqa kan, manan chaskiypichu”, nispa (Hech. 20:35).
10. Pitapas yanapana kaqtin, ¿imaynatan rikuchisunman payta respetasqanchista munakusqanchistapas? (Qhaway kay parrafopaq fotota).
10 Respetanakuychis nisqan qhepallamanmi apóstol Pabloqa nillarqantaq: “Tukuy sonqowan llank’aychis amataq qellakachakuychischu”, nispa. Chhaynaqa, ima llank’anatapas ganaswanmi ruwana, apuraytaqmi ruwanapas. Proverbios 3:27, 28 textopin nillantaq: “Yanapana kaqkunataqa yanapashallay, atishaspaqa yanapashallay paykunata”, nispa. Chhaynaqa pipas yanaparina kashan chayqa yanaparisun payta. Tukuy kallpata churasun chayman, ama nisunchu “chaymantaña ruwasaq”, nispaqa, ni “jujkunachá yanapanqaku” nispapas (1 Juan 3:17, 18).
Kallpachakunanchismi hermanonchiskunata yanapananchispaq. (10 parrafota qhaway)
11. ¿Iman yanapawallasunmantaq hermanokunawan juj sonqolla kananchispaq?
11 Jujkuna respetasqanchistan rikuchillasuntaq paykunata perdonaspanchis. Arí, imapipas ofiendewanchis chayqa perdonananchismi. Efesios 4:26 nin: “Aman p’unchay ch’isiyaqqa phiñasqalla kankichischu”, nispa. ¿Imaraykun mana allinchu kanman phiñasqalla kay? Versículo 27 nisqan jina, chhaynapin Saqraman mana campota qosunchischu. Bibliapiqa askha kutitan rimashan perdonakuq kaymantaqa. Colosenses 3:13 textopin nillantaq: “Qankunapura […] perdonanakuychis”, nispa. Sichus jujkunata perdonasun chayqa, astawanmi noqanchispura jujllachanakusunchis. Jujllachasqa kayta thaj kayta qoq santo espiritupas noqanchis ukhullapin kanqa (Efes. 4:3). Chhaynaqa, thaj kausananchispaqqa juj sonqolla kausananchispaqpas yachananchismi perdonakuq kayta.
12. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawasunman jujkunata perdonananchispaq?
12 Pipas nishuta ñak’arichiwarqanchis chayqa, manapaschá facilchu kanqa payta perdonayqa. Ichaqa Diospa espiritunpa yanapayninwanqa atisunpunin. Munakuq kaymanta, tukuy sonqowan llank’aq kaymanta rimasqan qhepamanmi Pabloqa nillarqantaq: “Santo espirituq yanapayninwan tukuy sonqollapuni llank’aychis”, nispa. Chay espirituq yanapayninwanqa atisunpunin allin kaqta ruwayta, sumaq sonqo kayta, jujkuna perdonayta, imanchischus kan chayta jujkunaman qoytapas (Romanos 12:11). Chhaynaqa, mañakusun Diosmanta chay espiritunta qowananchispaq (Luc. 11:13).
“QANKUNA UKHUPI AMA T’AQANAKUY KACHUNCHU”
13. ¿Iman mayninpi t’aqanachiwasunman?
13 Diospa llaqtanpiqa imaymana clase runakunan kashanchis, sapankataqmi jujnirayta piensanchis (1 Tim. 2:3, 4). Chhaynataq chayqa, mayninqa manapaschá igualtachu ima decisiontapas ruwasunchis. Jujniraytapaschá piensasun imayna p’achakuymanta, imayna jampichikuymanta, imayna kusirikuymantapas. Manachus allin yuyaywan chaykunata qhawarisun chayqa, yaqapaschá chaykunaqa t’aqanachiwasunman (Rom. 14:4; 1 Cor. 1:10). Chaymi Diosqa yachachiwanchis munanakunanchispaq, manataqmi jayk’aqpas creekunanchischu jujkunamanta aswan allinpaqqa (Filip. 2:3).
14. ¿Imata ruwananchispaqmi tukuy atisqanchista kallpachakunanchis, imaraykun chay ruway allinpuni?
14 ¿Imatawanmi ruwasunman ama t’aqanakunanchispaq? Tukuy atisqanchistan ruwananchis jujkunata kallpachananchispaq yanapananchispaq ima (1 Tes. 5:11). Kay tiempokunapin astawanraq chayta ruwananchis. ¿Imarayku? Kay tiempokunapin chiriyasqa hermanokuna t’aqasqa hermanokuna ima askha Diospa llaqtanman kutimpushanku. Paykunataqa sumaqtan munaytan chaskinanchis (2 Cor. 2:8). Juj hermanas chunka wataña mana juñunakuykunaman jampusqachu. Ichaqa juj kutinsi juj juñunakuyman jamusqa. Paymi nin: “Llapa hermanokunan kusisqa asuykamuwarqanku noqata abrazaykuq”, nispa (Hech. 3:19). ¿Imaynan pay tarikunman karqan chayta rikuspa? Paymi nillantaq: “Jehová Diospas may kusi kausayman kutichimuwashanman karqan jinan karqani”, nispa. Noqanchispas kutimpuq hermanokunata sumaqta chaskisun chayqa, Jesuspa makinpi juj herramienta jinan kasunchis, llasa q’epiyoqkunatan samachisunchis (Mat. 11:28, 29).
15. ¿Imata ruwaspan yanapakullasunmantaq juj sonqolla kananchispaq? (Qhaway kay parrafopaq fotota).
15 Imayna rimasqanchiswanpas yanapakusunmanmi jujlla kananchispaqqa. Chaymanta rimaspan Job 12:11 nin: “Qalluqa allintan reparan mijuna sumaqchus manachus chayta, chhaynatan ninripas allinta reparan runaq rimasqan sumaqchus manachus chayta”, nispa. Mijuna wayk’uq runaqa manaraq servishaspaqa ñaupaqtaqa malliykunraqmi chay mijuna ruwasqan sumaqchus kashan icha manachus chayta ¿riki? Chhaynatan rimaspapas ruwananchis. Manaraq imatapas rimashaspan ñaupaqta piensananchis rimasqanchis simikuna jujkunata kallpachanqachus yanapanqachus icha manachus chaypi (Sal. 141:3; Efes. 4:29).
Allinta piensaspa imatapas rimay. (15 parrafota qhaway)
16. ¿Pikunan astawanqa kallpachakunanku kallpachanapaq jina rimanankupaq?
16 Astawanqa casarasqa qharikuna, taytakuna, mamakuna iman kallpachakunanku allin yuyaywan rimanankupaq (Col. 3:19, 21; Tito 2:4). Umalliqkunapas kallpachakunankun jujkunata kallpachanankupaq jina rimanankupaq, Diospa ovejachankunata sumaqta sonqochanankupaq (Isa. 32:1, 2; Gál. 6:1). Proverbios libropin nin: “¡May allinmi tiempollanpi rimasqa simiqa!”, nispa (Prov. 15:23).
SIMINCHISWAN RUWASQANCHISWAN IMA RIKUCHISUN MUNAKUQ KASQANCHISTA
17. ¿Imatan ruwananchis hermanonchiskunata tukuy sonqomanta munakunanchispaq?
17 Apóstol Juanmi nirqan: “Ama simillawanchu ni rimayllawanchu munakusunqa, aswanpas tukuy sonqowan imatapas ruwaspa munakuq kasqanchistaqa rikuchisun”, nispa (1 Juan 3:18). ¿Imatan ruwasunman chhayna munakuq kananchispaq? Hermanonchiskunawanmi astawan tiempota pasananchis, chayta ruwasun chayqa astawanmi paykunata munakusunchis. Chhaynaqa, tukuy atisqanchista kallpachakusun juñunakuykunapipas predicaq rispapas paykunawan tiempota pasananchispaq. T’aqasun tiempota paykunata watukuq rinanchispaqpas. Bibliaq nisqan jina, Diosmi imaynachus munanakunanchistaqa yachachiwashanchis (1 Tes. 4:9). Chaykunata ruwananchispaq kallpachakusun chayqa, allintan rikusun Salmos 133:1 textopi imachus nisqanta. Chaypin nin: “¡May allinmi hermanokuna juj sonqolla kasqankuqa! ¡May sumaqmi juj nisqalla kausasqankuqa!”, nispa (Sal. 133:1).
90 TAKI “Kallpachanakusunchis”