Jesusta jatunchashanku Jerusalenman asnochapi jaykushaqtin

¿Jesuspunichu Mesías karqan?

¿Imaninmi Biblia?

Arí. Kay pachapi kashaspan Jesusqa “umalli Mesíasmanta” askha profeciakunata cumplirqan, paymi “kay pacha runakunata salvaqpas” (Daniel 9:25; 1 Juan 4:14). Wañupusqan qhepamanpas cumplishallarqanmi Mesiasmanta willaq askha profeciakunata (Salmos 110:1; Hechos 2:34-36).

**¿Imaninanmi Mesías simi?**

Hebreo simipi Maschíaj (Mesías) nisqaqa, jinallataq griego simipi Kjristós (Cristo) nisqapas “ajllasqa” ninantan nin. Chhaynaqa Jesucristo simiqa Jesús ajllasqa kasqanmanta otaq Jesús Mesías kasqanmantan rimashan.

Ñaupa tiempopiqa juj runata autoridad kananpaq ajllaspaqa aceitewanmi umanman jich’aykuqku (Levítico 8:12; 1 Samuel 16:13). Diosmi Jesusta ajllarqan Mesías kananpaq, Mesiasqa autoridadniyoqmi (Hechos 2:36). Diosmi ichaqa Jesusta ajllarqan santo espiritunta payman qospa, manan aceitewan umanman jich’aykuspachu (Mateo 3:16).

¿Askha runapichu cumplikun Mesiasmanta profeciakuna?

Manan. Imaynan juj runaq dedonwan ñit’isqan huellaqa payllaman pertenecen, chay jinatan Mesiasmanta otaq Cristomanta willaq profeciakunapas rikuchin juj runallapi chaykuna cumplikusqanta. Chhaynaña kaqtinpas Biblian willarqanña: “Falso cristokunan, falso profetakunan rijurimunqa, jinaspan jatun milagrokunata admiranapaq jina kaqkunatawan ruwanqaku, chaykunawanmi ajllasqakunatawanraq pantachiyta munanqaku”, nispa (Mateo 24:24).

¿Pipas “noqan Mesías kani” nispa rijurimunmanchu?

Manan. Biblian sut’ita willan Mesiasqa Israelpi rey Davidpa familianmanta jamunan kasqanta (Salmos 89:3, 4). Chay reypa familianmanta pikunachus karqanku chaymanta willaq qelqakunaqa manan kapunñachu, yaqachus jina chinkapurqan 70 watapi Jerusalén llaqta thunichisqa kapuqtin.a Chaymantapachan manaña pipas rey Davidpa familianmanta jamusqantaqa rikuchiyta atinchu. Jesuspa tiempopin ichaqa kasharqan rey Davidpa familianmanta kaqkunata willaq qelqakuna, chaymi mana enemigonkunapas negayta atirqanchu Jesusqa rey Davidpa familianmantapuni jamusqanta (Mateo 22:41-46).

¿Jayk’a profeciakunan Mesiasmanta kashan?

Mesiasmanta willaq profeciakunata llapanta yupasunman chayqa, manan tupachisunmanchu. Chayta entiendenapaq rimasunchis Isaías 53:2-7 textopi imachus nisqanmanta, chaypin willashan imakunas Mesiaswan pasanan karqan chayta; chay parteta leespan wakin runakuna ninku “chaypiqa askha profeciakunan Mesiasmanta kashan” nispanku. Wakinñataq ichaqa chayta qhawarinku juj profeciallapas kanman jinata. Chayraykun mana igualtachu chay profeciakunata yupasunman.

Mesiasmanta willaq kay profeciakunan Jesuspi cumplikurqan

Profecía	Maypi kashan	Cumplikusqan
Abrahanpa familianmanta jamurqan	Génesis 22:17, 18	Mateo 1:1
Abrahanpa churin Isaacpa familianmanta jamurqan	Génesis 17:19	Mateo 1:2
Israelpi Judá ayllumanta jamurqan	Génesis 49:10	Mateo 1:1, 3
Rey Davidpa familianmanta jamurqan	Isaías 9:7	Mateo 1:1
Doncella sipaspa wawan karqan	Isaías 7:14	Mateo 1:18, 22, 23
Belenpi nacerqan	Miqueas 5:2	Mateo 2:1, 5, 6
Emmanuel nispa suticharqankub	Isaías 7:14	Mateo 1:21-23
Wajcha familia ukhupi nacerqan	Isaías 53:2	Lucas 2:7
Nacesqan qhepata wawakunata wañuchirqanku	Jeremías 31:15	Mateo 2:16-18
Egiptomanta wajasqa karqan	Oseas 11:1	Mateo 2:13-15
“Nazaret llaqtayoq” nisqa karqanc	Isaías 11:1	Mateo 2:23
Paypa ñaupanta juj willaq rinan karqan	Malaquías 3:1	Mateo 11:7-10
29 watapi santo espirituwan Mesías ajllasqa karqand	Daniel 9:25	Mateo 3:13-17
Diosqa Churinta reconocerqan	Salmos 2:7	Hechos 13:33, 34
Diospa wasintan anchata munakurqan	Salmos 69:9	Juan 2:13-17
Allin willakuykunata predicarqan	Isaías 61:1	Lucas 4:16-21
Galileapi predicasqanmi jatun k’anchay karqan	Isaías 9:1, 2	Mateo 4:13-16
Moisés jina milagrokunata ruwarqan	Deuteronomio 18:15	Hechos 2:22
Moisés jina Diospa nisqanta willarqan	Deuteronomio 18:18, 19	Juan 12:49
Askha onqosqakunata qhaliyachirqan	Isaías 53:4	Mateo 8:16, 17
Manan allin qhawarisqa kaytachu maskharqan	Isaías 42:2	Mateo 12:17, 19
Sufriqkunata khuyapayarqan	Isaías 42:3	Mateo 12:9-20; Marcos 6:34
Diosqa chanillanta ruwaq kasqanta yachachirqan	Isaías 42:1, 4	Mateo 12:17-20
Allin yuyaychaqmi karqan	Isaías 9:6, 7	Juan 6:68
Jehová Diospa sutintan willarqan	Salmos 22:22	Juan 17:6
Ejemplokunawanmi yachachirqan	Salmos 78:2	Mateo 13:34, 35
Umalliqmi karqan	Daniel 9:25	Mateo 23:10
Askhan mana paypi iñirqankuchu	Isaías 53:1	Juan 12:37, 38
Urmachiq rumi	Isaías 8:14, 15	Mateo 21:42-44
Despreciasqa karqan	Salmos 118:22, 23	Hechos 4:10, 11
Yanqapas qasi cheqnisqa	Salmos 69:4	Juan 15:24, 25
Jerusalenman asnochapi jaykuqtin jatuncharqanku	Zacarías 9:9	Mateo 21:4-9
Wawakuna alabarqanku	Salmos 8:2	Mateo 21:15, 16
Jehová Diospa sutinpi jamurqan	Salmos 118:26	Juan 12:12, 13
Amigonpa traicionasqan	Salmos 41:9	Juan 13:18
30 qolqepaq traicionasqae	Zacarías 11:12, 13	Mateo 26:14-16; 27:3-10
Amigonkuna saqerparipurqanku	Zacarías 13:7	Mateo 26:31, 56
Llulla testigokuna calumniarqanku	Salmos 35:11	Mateo 26:59-61
Tumpaqninkunaq ñaupanpi upallakurqan	Isaías 53:7	Mateo 27:12-14
Thoqaykurqanku	Isaías 50:6	Mateo 26:67; 27:27, 30
Umanpi p’anarqanku	Miqueas 5:1	Marcos 15:19
Jasut’irqanku	Isaías 50:6	Juan 19:1
Mana kutipakuspan maqachikurqan	Isaías 50:6	Juan 18:22, 23
Gobernantekuna pay contra rimanakurqanku	Salmos 2:2	Lucas 23:10-12
Makinkunamanta chakinkunamantawan k’aspiman clavarqanku	Salmos 22:16	Mateo 27:35; Juan 20:25
P’achanpaq sortearqanku	Salmos 22:18	Juan 19:23, 24
Juchasapata jina qhawarirqanku	Isaías 53:12	Mateo 27:38
K’amirqanku despreciarqanku	Salmos 22:7, 8	Mateo 27:39-43
Juchasapakunarayku ñak’arirqan	Isaías 53:5, 6	1 Pedro 2:23-25
Diospas saqerparinman jina karqan	Salmos 22:1	Marcos 15:34
Jaya qorakunayoq vinagreta qorqanku	Salmos 69:21	Mateo 27:34
Wañupunan patapi ch’akichikurqan	Salmos 22:15	Juan 19:28, 29
Vidantan Diosman jap’ichirqan	Salmos 31:5	Lucas 23:46
Vidantan entregarqan	Isaías 53:12	Marcos 15:37
Jucha pampachanapaqmi kausayninta qorqan	Isaías 53:12	Mateo 20:28
Manan ni juj tulluntapas p’akirqankuchu	Salmo 34:20	Juan 19:31-33, 36
Lanzawan t’urpurqanku	Zacarías 12:10	Juan 19:33-35, 37
Qhapaqkunawan p’ampasqa karqan	Isaías 53:9	Mateo 27:57-60
Kausarichisqa karqan	Salmos 16:10	Hechos 2:29-31
Traicionaqnin runaq rantinpi jujta churarqanku	Salmos 109:8	Hechos 1:15-20
Diospa paña ladonpi tiyaykurqan	Salmos 110:1	Hechos 2:34-36

a La Cyclopedia de McClintock, Strong qelqan nin: “Judío runakuna ima familiamantachus karqanku chaymanta willaq qelqaqa Jerusalén llaqta thunichisqa kapuqtinmi chinkapunman karqan, manan ñaupaqtaqa chinkanmanchu karqan”, nispa.

b Hebreo rimaypi Emmanuel sutiqa “Diosmi noqanchiswan kashan” ninantan nin. Chay sutin allinta rikuchin imakunatas Jesús Mesías kaspa ruwarqan chayta. Jesús kay pachaman jamuspa chaypi imaymanakuna ruwasqanwanmi sut’ita rikuchirqan Diosqa payta adoraqkunawan kashasqanta (Lucas 2:27-32; 7:12-16).

c Nazareno nisqa simiqa hebreo rimaypi “nétser” simimantan jamunman, chay simiqa “ch’ijchimuq” ninantan nin.

d Imaynatas Biblia rikuchin 29 watapi Mesías rikhurimusqanta yachayta munanki chayqa, qhaway: “Mesiaspa chayamunanta profeta Daniel willan” nisqa yachachikuyta.

e ¿Imanaqtinmi Mateo chay profeciamanta nirqan: “Jeremiaspa willasqan” nispa , chay willakuy Zacarías libropi kashaqtin? (Mateo 27:9). Mayninpis Bibliapi “profetakunaq qelqasqan” nisqa partepi primerota Jeremías librota churankuman karqan (Lucas 24:44). Chaypaschá Mateoqa chay “profetakunaq qelqasqan” partemanta rimaspa Jeremías nirqan, chay ukhupitaq Zacarías libropas kasharqan chayqa.