WAYNA-SIPASKUNAQ TAPUKUSQAN
¿Imaynatan tayta-mamaykunawan rimayman kamachikuykuna qowasqankumanta?
“15 wataypi kashaqtiyqa tayta-mamaykunaq kamachiwasqantaqa facil-llatan kasukuq kani, kunan 19 wataypi kashaspaymi ichaqa noqallamantaña imatapas ruwayta munani” (Sylvia).
¿Qanpas Sylvia jinachu sientekunki? Chhayna kaqtinqa tayta-mamaykikunawan rimaymi yanapasunki.
Kaytan yachanayki
Manaraq tayta-mamaykikunawan kamachikuykuna churasqasuykimanta rimashaspa kaykunamanta yachay:
Mana kamachikuykuna kaqtinqa vidanchisqa manan allinchu kanman. Piensay askha carrokunaq phawasqan avenidapi. ¿Iman pasanman mana kanmanchu imayna manejanapaq señalkuna, mana ni semaforopas kaqtin? Chhaynallataqmi wasipi kamachikuykunapas yanapawanchis allinta kausananchispaq.
Tayta-mamaykikunaqa kamachikuykunataqa qosunki munakuspan. Sichus tayta-mamaykikuna mana ima kamachikuytapas qosunkikumanchu chayqa, manapas importawaqchu jinan kanman. Chhayna tayta-mamaykiq kasqanri, ¿allinchu kanman?
¿YACHARANKICHU KAYTA? Tayta-mamakunapas kay textokunaq kamachikusqantan kasukunanku Génesis 2:24; Deuteronomio 6:6, 7; Efesios 6:4; 1 Timoteo 5:8.
Chhaynaña kaqtinpas, ¿imatan ruwawaq tayta-mamaykikunaq kamachikuyninkuna sasapuni kasukuy kaqtin?
Kaytan ruwawaq
Manaraq rimashaspa piensay. ¿Kasukunkichu tayta-mamaykikunaq kamachisqanta? Mana kasukuqchu kanki chayqa yaqapaschá tayta-mamaykikunaqa mana qanpi confianqakuchu. Kay teman yanapasunkiman, “¿Imatan ruwayman tayta-mamaykuna noqapi confianankupaq?”.
Tayta-mamaykikuna ña rikunkuña kasukuq kasqaykita, chaywanpas paykunawan rimanaykipaqqa allintan piensanayki. Allinmi kanman paykunawan rimanaykipaq ñaupaqta anotawaq imaninaykita chayqa. Chaymantataq tayta-mamaykikunata tapuy jayk’aqmi paykunawan rimawaq chayta. Paykunawan rimaspaqa kaykunatan yuyarinayki:
Respetoyoqmi kanayki. Biblian nin: “K’araj simin ichaqa astawan phiñachin”, nispa (Proverbios 15:1). Ama qonqaychu: Sichus tayta-mamaykita k’araq simiwan otaq mana allin taytan kanki ninki chayqa discutispan tukunkichis.
“Tayta-mamaykunata respetaqtiyqa paykunapas astawanmi respetawanku. Chhayna kaqtinqa allintan entiendenakuyku” (19 watanpi kashaq Bianca).
Uyarikuqmi kanayki. Biblian nisunki kayta: “Allin uyariqmi kanaykichis, manataqmi comuntachu rimanaykichis”, nispa (Santiago 1:19). Yuyariy tayta-mamaykikunawan rimashasqaykita, manan paykunamanqa discursotachu qonayki.
“Wiñasqanchisman jinaqa yaqapaschá piensasunman paykunamanta astawan yachasqanchista, chhaynata piensayqa manan allinchu aswanpas uyarinanchismi consejonkunataqa”(20 watanpi kashaq Devan).
Imayna sientekusqankupin piensanayki. Tayta-mamaykikunaq imayna sientekusqanpi piensay. Biblian nin: “Amataq munaynillaykichistaqa maskhaychischu, aswanpas jujkunaq munaynintawan maskhaychis”, nispa (Filipenses 2:4).
¿Mayqentan ruwayta munawaq?
“Ñaupaqpiqa tayta-mamaykunataqa enemigoyta jinan rikuq kani manan amigoyta jinachu. Kunanmi ichaqa reparani paykunaqa allinta uywawanankupaqmi kallpachakusharanku, imayna noqapas allinta imatapas ruwanaypaq kallpachakusharani jinata. Imatapas paykunaqa ruwanku noqata munakuwaspankun” (21 watanpi kashaq Joshua).
Willay imaman risqaykita. Yaqapaschá tayta-mamaykiqa mana munanchu fiestaman rinaykipaq carrota manejaspa karuta viajanaykita. Tapuy paykunata ima llakichisqanta. Carrota manejaspa karuta viajanaykichu icha fiestaman rinaykichu.
Carrota manejaspa karuta viajanayki llakichin chayqa, yaqapaschá allin kanman carrota allin manejaq apanman chayqa.
Fiestaman rinayki llakichin chayqa, allinmi kanman pikunan chay fiestapi kanqaku, pin encargakushan chay fiestamanta chaykunata willay.
Ichaqa ama qonqaychu paykunawanqa respetowanmi rimanayki, pacienciawan uyarinayki ima nisqasuykichistapas. Sumaq simikunawan rimapayaspan rikuchinki ‘taytaykitapas mamaykitapas respetasqaykita’ (Efesios 6:2, 3). Chaykunata ruwaqtiykiqa yaqapaschá permisota qosunkiku otaq manapaschá. Imaynaña kaqtinpas ama kayta qonqaychu:
Tayta-mamaykiq decidesqanta kasukuy. Askha wayna-sipaskunan mana cuentata qokunkuchu tayta-mamankuta kasukuqtinkuqa astawan paykunapi confiasqankuta. Sichus tayta-mamayki mana permisota qosuqtiyki paykunawan discutinki chayqa, jujpiqa manañan permisota qosunkikuñachu. Sichus tayta-mamaykita kasukunki chayqa tiempowanqa tayta-mamaykikunaqa confianqakun qanpi.