Diospaq kausasunchis juñunakuypi yachanapaq referencia
1-7 JULIO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | COLOSENSES 1-4
“¿Saqepuranchisñachu ñaupa kausayninchista?”
(Colosenses 3:5-9) Chhaynaqa, wañuchiychis aycha cuerpoykichista, chhaynapi ama qhelli juchaman urmanaykichispaq, ama millakunapaq kaqkunata ruwanaykichispaq, ama sinchi warminayachikuywan otaq qharinayachikuywan vencechikunaykichispaq, ama mana allin ruwaykunapi piensanaykichispaq, ama imatapas sinchita munapayanaykichispaqwan, sinchi munapayayqa kaqllan ídolo adoraywanqa. 6 Chaykuna jawan Diospa phiñakuyninqa chayamunqa. 7 Ñaupaqqa qankunapas chaykunatan ruwaq karankichis. 8 Chaymantapas wijch’upuychis k’araq phiñakuyta, colerayta, millay kayta, mana respetowan rimayta, qhelli rimaytapas; 9 amallataq llullanakuychischu, saqepuychis ñaupa kausayniykichistapas, amaña chaytaqa ruwaychischu.
Diospa espiritunwan pusachikusun ama kay pacha espirituwanchu
12 ¿Mosoq runa kaywanchu p’achasqa kashani? (Leey Colosenses 3:8-10, 13.) Chaytaqa reparakusun ima mana allinpipas tarikuspan. Chaykuna kaqtin, ¿kay pacha espirituq kallpachasqanman hinachu imatapas ruwanchis? (Gál. 5:19-21.) ¿Imatan ruwanchis huk iñiqmasinchis phiñachiwaqtinchis, mana allinta rimaykuwaqtinchis, otaq ñoqanchis contra imatapas ruwaqtin? Chaymantapas qhawarikunanchismi wasinchispi imayna kawsasqanchista, chaypin astawanqa sut’ita rikukun Diospa espiritunpa munasqanman hinachus icha kay pacha espirituq munasqanman hinachus kawsashanchis chayta. Kaypi yuyaymanasun: kay soqta killa pasasqanpi, ¿cristiano hinapunichu imatapas ruwarqanchis rimarqanchispas, icha ñawpa kawsasqanchistachu yuyarirqanchis?
13 Santo espiritun yanapawanchis kay kamachikuyta kasukunapaq: ‘Ñawpa kawsayniykichispi millay ruwaykunata wikch’upuychis, hinaspa mosoq runa-kaywan p’achawan hina churakuychis’, nispa. Chayta ruwasun chayqa, sonqonchispin munakuy sumaq sonqo kaypas wiñanqa, pampachasunmi ñoqanchis contra huchallikuqkunatapas. Pipas millayta tratawaqtinchisqa manan ‘haya sonqowanchu, phiñapayaywanchu, k’arak phiñakuywanchu, qaparkachaspachu, tumpaspachu’ kutichisunchis, aswanmi kallpachakusun ‘khuyapayakuq’ kanapaq (Efe. 4:31, 32).
(Colosenses 3:10-14) Aswanpas Diospa qosqan mosoq runa kaywan p’achawan jina churakuychis, arí, allin yachaywan imayna runa kasqaykichista mosoqman tukuchiychis Diospa rijch’ayninman jina. 11 Mosoq runa kaypiqa igual-llan kanku griego runawan judío runawanqa, qhari kaynin qaracha kuchusqa runawan mana kuchusqa runawanpas, kamachi runawan libre kaqwanpas, waj llaqtayoqwanpas escita runakunawanpas; chaypiqa Criston tukuy imapas, lliupitaqmi kashanpas. 12 Diospa ajllakusqankunataq munakusqan ch’uya wawankunataq kankichis chayqa, p’achakuychis sumaq khuyapayakuq kaywan, sumaq sonqo kaywan, k’umuykukuq kaywan, llamp’u sonqo kaywan, pacienciawan ima. 13 Qankunapura paciencianakuychis, perdonanakuychis razonwanña pipaqpas phiñasqa kashankichis chaypas. Imaynan Jehová Diospas tukuy sonqowan perdonarasunkichis chhaynallatataq qankunapas ruwaychis. 14 Chaymantapas munakuywan p’achakuychis, munakuymi lliuta allintapuni jujllaman tukuchin.
¿Ñachu cambianchisña?
18 Ichaqa Bibliata leeyqa kawsayninchista cambianapaq qallariyllanmi. Askha runakunan maynillanpi Bibliata leenku, allintataq yachankupas. Yaqapaschá chhayna runakunawan tuparqanki predicasqaykipi. Wakinqa umallankumantan rimanku wakin textokunata. Ichaqa manan yachasqankuman hinachu kawsanku. Chay hinaqa, ¿imatan ruwanan kawsaynin cambiananpaq? Kallpachakunanmi Bibliaq yachachikuyninkuna sonqonman chayananpaq (Gál. 6:6). Chayraykun tiempota horqonanchis yachasqanchispi yuyaymananapaq. Tapukunanchismi: “¿Cheqaqpaqpunichu qhawarini religionniypi yachasqaykunata? ¿Rikurqanichu kawsayniypi chaykuna cheqaq kasqanta? ¿Ñoqata yanapawananpaq hinachu chay yachachikuykunata qhawarini, icha hukkunata yanapananpaq hinallatachu? ¿Jehová Diospas rimapayawashanman hinatachu qhawarini?”, nispa. Chay tapuykunapi yuyaymanaspaqa astawanmi Jehová Diosman asuykuyta munasun, astawantaq munakusunpas. Chaykunata ruwaqtinchisqa sonqonchismi kallpachawasun Diosta kusichinapaq hina kawsayninchista cambianapaq (Prov. 4:23; Luc. 6:45).
19 Sapa kutilla Bibliata leeypas, chaykunapi yuyaymanaypas kallpachawasunmi Pabloq kay nisqanta ruwanapaq: ‘Ñawpa kawsayniykichispi millay ruwaykunata wikch’upuychis, hinaspan mosoq runa-kaywan p’achawan hina churakuychis’, nispa (Col. 3:9, 10). Sichus Bibliapi yachachikuykunata allinta entiendesun chayman hinataq kawsasunpas chayqa, kallpachakushallasunmi allin runa kanapaq, chaytaqmi yanapawasun Satanaspa trampankunaman mana urmanapaq.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
(Colosenses 1:13, 14) Paymi laqhayaqpa atiyninmanta kacharichiwaspanchis munakusqan Churinpa gobiernonman churawaranchis, 14 chay Churinwanmi preciowan kacharichisqa karanchis, arí, juchanchismantan perdonasqa karanchis.
it-2-S 819 párrs. 4-6
Diospa gobiernon
‘Munakusqan Churinpa gobiernon’. Jesús janaq pachaman ripusqanmanta chunka p’unchay pasaqtinmi, 33 watapi Pentecostés fiestapi discipulonkuna sut’ita rikuranku Jesusqa ‘Diospa paña ladonpi tiyaykunanpaq jatunchasqa kasqanta’ (Hech. 1:8, 9; 2:1-4, 29-33). Chhaynapin ‘mosoq rimanakuy’ qallariran, paykunataq ‘ch’uya nacionta’ qallarichiq kapuranku, Diospa espiritual Israel llaqtan (Heb. 12:22-24; 1 Ped. 2:9, 10; Gál. 6:16).
Chhaynaqa Cristoqa Yayanpa paña ladonpin tiyasharan, jinaspapas iñiq t’aqatan umallisharan (Efes. 5:23; Heb. 1:3; Filip. 2:9-11). Biblian willan 33 watapi Pentecostés fiestamantapacha Cristo discipulonkunata gobiernashasqanta. Apóstol Pablo colosenses cristianokunaman qelqaspaqa willaranmi Jesucristo gobiernashasqanta. Niranmi: “[Diosmi] laqhayaqpa atiyninmanta kacharichiwaspanchis munakusqan Churinpa gobiernonman churawaranchis”, nispa (Col. 1:13; comparay Hech. 17:6, 7).
Cristoqa 33 wata Pentecostés fiestamantapachan discipulonkuna ukhupi gobiernayta qallariran. Discipulokunaqa santo espirituwanmi ajllasqa karanku Diospa wawankuna kapunankupaq. Paykunatan reqsikullantaq “Israel espiritual” nispa (Juan 3:3, 5, 6). Chay ajllasqa cristianokunaqa janaq pachapin recompensankuta chaskinku. Chhaynapin paykunaqa manaña kay pachapichu tiyanqaku Cristo gobiernamuqtin, aswanpas Cristowan kuskan janaq pachapi reykuna kapunqaku (Apo. 5:9, 10).
(Colosenses 2:8) Allinta cuidakuychis, paqtataq pipas runaq piensayninman jina yachaykunawan yanqa engañokunawan presota jina apasunkichisman, chaykunaqa runaq costumbrenkunaman jinallan kashan, kay pachaq kaqninkunaman jinataqmi kashanpas, manataqmi Cristoq yachachikuyninman jinachu.
Jehová Diospa Siminqa kawsaqmi Gálatas, Efesios, Filipenses, Colosenses cartakunamanta akllasqa yachachikuykuna
2:8. Apóstol Pablo nisqan hina, ¿imakunamantan ayqekunanchis? Ima yuyaykunachus yachachikuykunachus kay pachapi mana kasukuq runakunata kallpachan imatapas ruwanankupaq, chaykunamantan ayqekunanchis (1 Juan 2:16).
Bibliata leenapaq
(Colosenses 1:1-20) Diospa munayninpi Cristo Jesuspa apostolnin noqa Pablon iñiqmasinchis Timoteopiwan kay cartata apachimushaykichis 2 qankuna Colosas llaqtapi kaq junt’aq iñiqmasikunaman, arí, qankuna Cristowan jujllachasqa kaqkunaman: Qankunawan kachun Yayanchis Diospa ancha sumaq sonqo kaynin thaj kayninpas. 3 Qankunapaq mañakuspaykuqa “gracias” nillaykupunin Señorninchis Jesucristoq Yayan Diostaqa, 4 Cristo Jesuspi iñisqaykichismanta, llapa iñiqmasikunatapas mayta munakusqaykichismantawan yachaspayku. 5 Janaq pachapi suyakuyniykichis waqaychasqa kasqanraykupunichá chaytaqa ruwashankichis. Chay suyakuymantaqa cheqaq willakuyta, arí, allin willakuykunata uyarisqaykichispin yacharankichis ¿riki? 6 Chay uyarisqaykichis allin willakuykunaqa allintan rurushan, pachantinmantaqmi chayashanpas. Chhaynallataqchá qankuna ukhupipas pasashan Diospa ancha sumaq sonqo kaynin imaynapunichus kasqanta uyarispa allinta yachasqaykichis p’unchaymantapacha. 7 Chaytaqa ancha munasqa kamachimasiyku Epafras-si yachachisqasunkichis, payqa Cristoq junt’aq kamachinmi, rantiykupitaqmi qankunataqa yanapashasunkichispas. 8 Paymi willawanku Diospa espiritunman jina munakuq kasqaykichistapas. 9 Chhayna kasqaykichista yachasqayku p’unchaymantapachan Diosmanta mañakushallaykupuni qankunapaq, chhaynapi tukuy yachaywan santo espirituq entiendechisqanwan ima paypa munayninmanta allinta yachanaykichispaq. 10 Mañakullaykutaqmi Jehová Diospaq jina kausanaykichispaq, chhaynapi tukuy allin kaqkunata ruwaspa, paymanta cheqaq kaqta astawan yachaspa ima sonqonpaq jinapuni kanaykichispaq. 11 Mañakullaykutaqmi jatun atiyninman jina necesitasqaykichis atiywan kallpachasqa kanaykichispaq, chhaynapi pacienciawan kusikuywan ima tukuy imatapas aguantanaykichispaq, 12 Yayaman graciasta qonaykichispaqwan; paymi yanaparasunkichis k’anchaypi kashaq runakunaq herencia chaskiqmasin kanaykichispaq. 13 Paymi laqhayaqpa atiyninmanta kacharichiwaspanchis munakusqan Churinpa gobiernonman churawaranchis, 14 chay Churinwanmi preciowan kacharichisqa karanchis, arí, juchanchismantan perdonasqa karanchis. 15 Payqa mana rikuna Diospa rijch’ayninmi, tukuy imamantapas paymi ñaupaqta kamasqa karan. 16 Paywanmi janaq pachapi tukuy ima kaqkuna, kay pachapi tukuy ima kaqkunapas kamasqa karan: rikuna kaqkuna, mana rikuna kaqkuna, kamachikuqkuna, munayniyoqkuna, gobiernokuna, autoridadkunapas. Arí, paywanmi tukuy imapas kamasqa karan, paypaqtaqmi karanpas. 17 Chhaynaqa, paymi tukuy imamantapas ñaupaqta karan, paywantaqmi tukuy imapas kamasqa karan. 18 Paymi cuerpoq umanqa, arí, paymi iñiq t’aqaq umanqa. Paywanmi tukuy imapas qallariran, wañupuqkunamantapas paymi ñaupaqta kausarimpuran, chhaynapi pay tukuy imaymanaq qallariynin kananpaq. 19 Tukuy imapas paypi junt’asqa kanantan Diosqa munan. 20 Chaymantapas ñak’arina k’aspipi Cristoq jich’asqan yawarninwan kay pachapi kaqkunata janaq pachapi kaqkunatapas pay kikinwan allipunachiytan payqa munan.
8-14 JULIO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | 1 TESALONICENSES 1-5
“Qankunapura animanakushaychis kallpachanakushaychis”
(1 Tesalonicenses 5:11-13) Chayrayku imaynan ruwashankichis jinata qankunapura animanakushaychis kallpachanakushaychis. 12 Wayqe-panaykuna, valekuykikun qankuna ukhupi tukuy kallpankuwan llank’aqkunata respetanaykichispaq, paykunan Señorpa llank’ananpi umallishasunkichis yuyaychashasunkichispas. 13 Arí, chhayna llank’asqankumanta paykunataqa munakuywan allintapuni rikuychis; qankunapurapas sumaqta kausaychis.
‘Qankuna ukhupi llank’aqkunata respetaychis’
12 Ichaqa umallispa pusaychis nispaqa manan yachachinallankumantachu rimashan. 1 Timoteo 3:4 textopin taytakunamanta nin: “Paymi kanan wasinpi kaqkunata allinta kamachiq, wawankunatapas kasukuqta, respetakuqta yachachiq”, nispa. Kamachiq nispaqa manan wawakunata yachachillaymantachu nishan, aswanpas ‘kasukuq’ kayta yachachiymantawanmi. Chhaynatan umallikunapas iñiqkunata pusarinanku yanapanankutaqmi Jehová Dios kasukuyta yachanankupaq (1 Tim. 3:5).
‘Qankuna ukhupi llank’aqkunata respetaychis’
19 ¿Imaynatan agradecekusunman pipas huk regalota qowaqtinchis? Chay regalota utilizaspan. Jehová Diosmi Jesucristowan umallikunata “qorqan”. ¿Imaynatan rikuchisunman chay umallikunata chaninpaq qhawarisqanchista? Discurso qosqankuta allinta uyarispa, chayman hina kawsaspan. Ñawpaqmanta imatapas tapumuqtinku allinta kutichispa, predicacionpi huk ruwaykunapipas yanapakuspa. Hinaspapas willanchismi yuyaychawasqanchis imaynata yanapawasqanchista. Agradecekunchistaqmi familiantapas ñoqanchisrayku paykunawan pisi tiempolla kasqankumanta.
(1 Tesalonicenses 5:14) Chaymantapas, wayqeykuna, kallpachaykikun mana kasukuqkunata anyanaykichispaq, llakisqakunata sumaqta rimapayaspa kallpachanaykichispaq, pisipaqkunatapas yanapanaykichispaqwan; chaymantapas lliuwan pacienciakuq kaychis.
Ruwayninchiswan rikuchisun munakuq kasqanchista
13 Pisi-kallpayoqkunata yanapasun. Cheqaq munakuyninchistan rikuchillasunmantaq ‘pisipaqkunata yanapaspa paykunawan pacienciakuspa’ ima (1 Tes. 5:14). Wakin hermanokuna pisi iñiyniyoqña karanku chaypas tiempowanqa allin iñiyniyoqmi kapuranku. Wakin hermanokunan ichaqa unayña kashanku chaypas yanapanata necesitanku. ¿Imaynatan paykunata yanapasunman? Bibliawan kallpachaspa, paykunawan kuska predicaspa, ima llakikuynintaña willawaqtinchispas makilla uyarispa ima. Chaymantapas hermanonchiskunata “fuerten” otaq “pisikallpan” nishanamantaqa imapichus fuerte kanku chaytan masta qhawarinanchis. Apóstol Pablopas mayninpiqa pisiparanmi chaytan pay kikin willakuran (2 Cor. 12:9, 10). Runataq kanchis chayqa necesitanchispunin kallpachasqa kanata.
Jesús hina huch’uyyaykukuq khuyapayakuq kasun
16 Chaymantapas rimayninchiswanmi khuyapayakuq kasqanchista rikuchisunchis. Bibliaq nisqan hina “pisi kallpakunata” llakisqakunatan kallpachananchis (1 Tes. 5:14). ¿Ima nispan kallpachasunman? Paykunamanta llakikusqanchista willaspan, allin ruwasqankumantataq “kusa” ninanchis. Hinaspapas reparachinanchismi Jehová Dios munakusqanrayku llaqtanpi kasqankuta (Juan 6:44). Yuyarichisunmantaq Jehová Diosqa llakisqa sonqoyoqkunata ñak’ariqkunatapas munakusqanta (Sal. 34:18). Arí, sumaq simikunaqa llakisqa sonqoyoqkunatan anchata yanapan (Prov. 16:24).
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
(1 Tesalonicenses 4:3-6) Kaymi Diospa munayninqa: Qankunaqa ch’uyan kanaykichis, t’aqakunaykichismi qhelli juchamantapas. 4 Sapankaykichismi yachanaykichis cuerpoykichis kamachiyta, chhaynapi ch’uya kanaykichispaq allin qhawarisqa kanaykichispaqwan. 5 Ama Diosta mana reqsiq waj nacionkunamanta runakuna jinaqa kaychischu, paykunaqa mana controlakuspan sinchita warminayachikunku qharinayachikunku ima, manan chaykunawanqa amikunkupaschu. 6 Manapunin pipas chay mana allin ruwaykunataqa ruwananchu, manataqmi iñiqmasinmantapas aprovechakunanchu, chhayna ruwaqkunataqa castiganqan Jehová Diosqa; chaykunamantaqa willaraykikuñan kanpas, kunanpas astawanraqmi nishaykiku chaykunamanta cuidakunaykichispaq.
it-1-S 963 párr. 7
Qhelli jucha
Qhelli juchaqa jatun juchan chaymi pipas chay juchaman urmaqqa iñiq t’aqamanta qarqosqa kanman (1 Cor. 5:9-13; Heb. 12:15, 16). Apóstol Pablon explicaran qhelli juchaman urmaq cristianoqa pay kikinpa cuerpon contra juchallikusqanta. ¿Imaynapi? Payqa qhari kayninta otaq warmi kayninta mana ruwana sinchi qhelli ruwaypaq utilizasqanrayku. Chay juchaqa sinchi mana allinmi chay juchallikuqpa iñiyninpi. Diospa iñiq t’aqantan pisichan, jinaspapas wañuyman apaq imaymana onqoykunatan paqarichin (1 Cor. 6:18, 19). Qhelli juchaman urmaq cristianoqa ‘iñiqmasinkunamantan aprovechakun’ (1 Tes. 4:3-7). ¿Imaynapin aprovechakun? 1) Chay qhelli ruwayninqa, iñiq t’aqatan qhellichan pisichantaq kanpas (Heb. 12:15, 16). 2) Piwanchus qhelli juchaman urmaran paypa cuerpontan qhellichan, soltera otaq soltero kaqtintaq qhepaman casarakuqtin ch’uya kausaypi qallarinanta qhellichan. 3) Kikin familianpa allin qhawarisqa kaynintan p’enqayman churan, jinallataq, 4) qhelli juchaman urmaqmasinpa tayta-mamanta, qosanta otaq parlaqmasinta pisichan. Chay runaqa manan runa contrachu juchallikun, runakunaq churasqan leykunaqa yaqapaschá qhelli jucha ruwayta juchachanman otaq manapas. Payqa Dios contran juchallikun, Diosmi chay juchamantaqa cuentata mañanqa (1 Tes. 4:8).
(1 Tesalonicenses 4:15-17) Jehová Diospa siminman jinan kayta niykiku: Noqanchis ukhumanta pikunachus Señorpa chayamusqan tiempokama kausashaqkunaqa manan wañuypi puñushaqkunamanta ñaupaqtachu oqarisqa kanqaku. 16 Señor kikinmi kamachikuq kunkawan, arcángel kunkawan, Diospa trompetanwan ima janaq pachamanta uraykamunqa, jinan pikunachus Cristowan jujllachasqa kaspa wañuranku chaykuna ñaupaqta kausarimpunqaku. 17 Chaymantataq noqanchis ukhumanta kausashaqllaraq kaqkunapas phuyu sonqopi oqarisqa kasunchis chay kausarimpuqkunawan kuska tupananchispaq, Señorwan wayrapi tupananchispaqwan, chhaynapin Señorwan kuska wiñaypaq kapusunchis.
Salvakunanchis tiempon chayamushanña
14 ¿Iman pasanqa Diospa llaqtan contra Magog hallp’amanta Gog hatariqtin? Jesusmi “angelninkunata kachanqa teqsimuyuntinmanta akllakusqankunata huñumunankupaq” (Mar. 13:27; Mat. 24:31). ¿Ima ninantaq chay textoq nisqanri? Manan chay tiempopi cristianokuna akllasqa kanankumantachu nisharqan, nitaqmi kay pachapiraq kashaq akllasqa cristianokuna qhepa sellonkuta chaskinankumantachu nisharqan. Chay sellotaqa chaskinqaku manaraq manchay ñak’ariy qallarishaqtinmi (Mat. 13:37, 38; Apo. 7:1-4). Aswanpas akllasqa cristianokunata Jesús premiaspa hanaq pachaman pusapunanmantan nisharqan (1 Tes. 4:15-17; Apo. 14:1). Chaymi sucedenqa Diospa llaqtan contra Magog hallp’amanta Gog hatarisqan tiempopi (Ezeq. 38:11). Chay hinapin “chanin runakunaqa Dios Yayankuq qhapaqsuyunpi [gobiernonpi] inti hina k’ancharinqaku” (Mat. 13:43).
15 Askha runakunan creenku kay pachata kamachinanpaq Jesús kutimuspaqa ñawiq rikunanpaq hina hamunanta, hinaspa hanaq pachaman cuerpontinta allin runakunata pusapunanta. ¿Chay hinatachu kay pachapiraq kashaq akllasqa cristianokunata pusapunqa? Manan. Bibliaqa sut’itan willan Jesusqa mana ñawiq rikunanpaq hamunanta. Payqa ‘phuyupin hamunqa’, hanaq pachapitaq señal kanqa hamusqanta rikuchinanpaq (Mat. 24:30, NM). Hinaspapas Bibliaqa ninmi: “Runaqa manan iman kaq aycha cuerpoyoqchu Diospa qhapaqsuyunmanqa haykunqa”, nispa. Chhaynaqa, ¿imaynatataq akllasqa critianokunari hanaq pachaman ripunqaku? Biblian nin ‘hukniraqman tukuchisqa kanankuta, huk ratollan, ñawi ch’ipiq niyllapi, p’uchukay trompeta waqaqtin hina’ (leey 1 Corintios 15:50-53). Kay pachapiraq kashaq akllasqa cristianokunaqa hanaq pachamanmi espíritu cuerpopi apasqa kanqaku.
Bibliata leenapaq
(1 Tesalonicenses 3:1-13) Chaymi noqaykuqa manaña aguantayta atispayku noqallaykuña qhepakurayku kay Atenas llaqtapi, 2 Cristomanta allin willakuykuna willaypi Diosta serviq iñiqmasinchis Timoteotataq qankunaman kachamurayku allinta sayachinasuykichispaq iñiyniykichispi kallpachanasuykichispaqwan, 3 chhaynapi ama mayqenniykichispas chay sasachakuykuna jawa pisipanaykichispaq. Yachasqaykichis jinapas, chhayna sasachakuykunaqa kanqapunin. 4 Chaymantapas, qankunawan kashaspaykuqa “imaymana sasachakuykunatan pasasun” niqmá kaykichis riki; chhaynapunitaqmi karanpas ¿riki? 5 Chaymi noqaqa manaña aguantayta atispay Timoteota kachamurani imaynachus iñiyniykichispi kashankichis chayta yachanaypaq: “Tentaqpaschá paykunata urmachin, chhaynapi llank’asqayku yanqa kanqa”, nispay. 6 Kunanmi ichaqa ña Timoteoqa kutiramunña, paymi imaymana allinkunata qankunamanta willawanku, qankunaqa qaqatas iñiypi sayashankichis, munakuypipas allinsi kashankichis, munakuywansi noqaykutapas yuyariwankiku, maytas rikuytapas munawashankiku, imaynan noqaykupas qankunata rikuyta munashayku jinata. 7 Chayraykun wayqe-panaykuna, llakikuypiña ñak’ariypiña tarikuyku chaypas, qankunarayku chhayna junt’aq sonqo kasqaykichisrayku ima kallpachasqa tarikuyku. 8 Arí, Señorwan jujllachasqalla kasqaykichisraykun kallpachasqa kashayku. 9 Qankunaqa anchatan kusichiwankiku, chaymi qankunamanta Diosman graciasta qollaykupuni. 10 Tuta-p’unchaymi noqaykuqa tukuy sonqoykuwan Diosmanta rogakushayku qankunawan tupanaykupaq, chhaynapi necesitasqaykichisman jina iñiyniykichispi yanapanaykupaq. 11 Maytan munashayku Yayanchis Dioswan Señorninchis Jesuspiwan qankunaman jamunaykupaq ñanta kichariwanankuta. 12 Chaymantapas, maytan munashayku munakuyniykichista Señorninchis astawanraq yapananta, chhaynapi imaynan noqayku munakuykiku chhaynata qankunapas anchata munanakunaykichispaq, jujkunatapas chhaynata munakunaykichispaqwan, 13 chhaynapin sonqoykichispi qaqata sayankichis, Señorninchis Jesús llapa ch’uya angelninkunawan kuska chayamunanpaqpas Dios Yayaq ñaupanpi ch’uya mana juchachana kashankichis.
15-21 JULIO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | 2 TESALONICENSES 1-3
“Sinchi millay runa rijurimun”
(2 Tesalonicenses 2:6-8) Chaymantapas manan noqaykuqa runaq jatunchaynintachu maskhaq kayku, arí, manan qankunaq jatunchayniykichistachu ni piqpa jatunchaynintachu maskhaq kayku. Cristoq apostolninkuna kasqaykurayku maytaña gastachiykikuman karan chaypas, manan chaytachu noqaykuqa ruwarayku. 7 Aswanmi noqaykuqa llamp’u sonqowan sumaqta qhawariq kaykiku, imaynan ñuñuq warmiqa sumaqta wawachankunata cuidan chhaynata. 8 Qankunataqa anchatapunin noqaykuqa munakuykiku, chaymi mana Diosmanta allin willakuykunallatachu willayta munaraykiku, aswanpas vidaykutaraqmi qankunarayku qoyta munarayku.
it-1-S 676 párr. 1
Dios sonqo kay
“Sinchi millay runaq millay ruwayninqa” Jehová Diospa ‘pakasqa yachaynin’ contran kashan. Chay tiempopi cheqaq cristianokunaqa manan yacharankuchu imachus chay ‘sinchi millay runa’ nisqa kasqanta, Pabloq tiemponpiqa manaraqmi ‘sinchi millay runaqa’ juj grupo runakunawan tupachisqachu kasharan, nitaq sut’i reparaychu karan. Jinaspapas chay runa rijurimuqtinqa yaqa llapa runakunan mana reparanankuchu karan. ¿Imarayku? Dios sonqo runaman rijch’akuspa mana allinkuna ruwasqanta pakasqanrayku. Dios sonqo kayninqa yanqallan kanman. Pabloq tiemponpi kaq iñiq t’aqapiqa wakin iñiqkunan rikuchisharankuña millay piensaykunata. Chaymantan lloqsimunan karan apóstata cristianokuna, Pabloq nisqanman jina, sinchi millay runaq ruwayninqa “ñan ruwashanña mana allinkunata”. Paytan Señor Jesusqa chayamusqan tiempopi rikuchikusqanwan ch’usaqyachinqa. Ñaupaqtan ichaqa Saqraq umallisqan ‘sinchi millay runaqa’ ‘llapa “dios” nisqakunamantapas llapa ima adorana (gr. sé·ba·sma) kaqkunamantapas aswan jatunmanraq tukunan karan’. Saqraq manejasqan kasqanraykun Diospa contranpi churakuq sinchi millay runaqa engañaq kanan karan, payta qatikuq llapa runakunataq ch’usaqyachisqa kananku karan. Chay runaqa yanqallatan Dios sonqo runaman tukunan karan, tukuy mana allinkuna ruwasqanta pakananpaq (2 Tim. 2:3-12; comparay Mat. 7:15, 21-23).
(2 Tesalonicenses 2:9-12) Chay millay runa rijurimuspaqa Satanaspa atiyninwanmi rijurimunqa, jinaspa imaymana milagrokunata, engañanapaq señalkunata, admirakunapaq kaqkunatawan ruwanqa. 10 Chaymantapas tukuy imaymana mana allinkunata ruwaspan chinkayman rishaqkunata engañanqa, chay chinkayman rishaqkunaqa salvasqa kanankupaq cheqaq kaqta mana chaskikusqankurayku mana munasqankurayku iman chayman rishanku. 11 Chaymi Diosqa jinata paykunata saqerpariran pantasqa yachachikuywan engañachikunankupaq, chhaynapi llulla rimaykunata creenankupaq, 12 chhaynapitaq cheqaq kaqta mana creesqankumanta llapanku juzgasqa kanankupaq. Paykunaqa mana allin kaqwanmi astawanqa kusikunku.
it-2-S 368 párr. 7
Llullakuy
Jehová Diosqa dejallanmi wakin runakuna ‘pantasqa yachachikuywan engañachikunankuta’ sichus paykuna yuyaypi engañachikuyta munanku chayqa. Chhaynapi “llulla rimaykunata creenankupaq” amataq Jesucristomanta allin willakuykunatachu (2 Tes. 2:9-12). Chaymantan juj ejemplota tarinchis, ñaupa tiempopi Israelmanta rey Ajabta sucedesqanmanta. Llulla profetakunan paytaqa galaadpi Ramot llaqtaman guerrapi phawaykunanpaq niranku “atipankin” nispanku. Diospa profetan Micayan ichaqa willaran chay guerraman riqtinqa mana allinpi tukunanta. Profeta Micayaqa rijuriypin rikuran juj espíritu llullakuspa llulla profetakunata rimachisqanta, chay pasanantan Diosqa jinallata qhawaran. Chaytan Diospa profetanqa Ajabman sut’ita willaran ichaqa payqa manan kasuranchu, aswanpas uyariy munasqallantan chay llulla profetakunamanta uyariran. Chaymi engañachikuyta munasqanrayku wañuyninta tariran (1 Rey. 22:1-38; 2 Crón. 18).
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
(2 Tesalonicenses 1:7, 8) Qankuna ñak’ariqkunan ichaqa noqaykuwan kuska thaj kayta chaskinkichis, chayqa kanqa Señor Jesús atiyniyoq angelninkunawan kuska nina rauraypi janaq pachamanta rijurimuqtinmi. 8 Chaypachan payqa Diosta mana reqsiqkunamanta, paymanta allin willakuykunata mana kasukuy munaqkunamantawan vengakunqa.
it-1-S 972 párr. 4
Nina
Pedron qelqaran “kay tiempopi kaq cielopas kay pachapas ninapaq waqaychasqa kashan” nispa. Muyuriqninpi textokunata, jinallataq juj versiculokunatawan t’aqwirispan reparanchis chay ninaqa mana cheqaq ninachu kasqanta. Aswanpas chay ninaqa “wiñaypaq wañuy” kasqanta. Noepa tiemponpi pasasqanwanmi rijch’anachisunman. Chay tiempopi paraqa manan janaq pachata kay pachatawanchu ch’usaqyachiran, aswanpas millay runakunallatan. Chay jinallataqmi Señor Jesús atiyniyoq angelninkunawan kuska nina rauraypi janaq pachamanta rijurimuqtinpas, kay millay mundo otaq millay kausay jinallataq millay runakunapas wiñaypaq ch’usaqyachisqa kanqaku (2 Ped. 3:5-7, 10-13; 2 Tes. 1:6-10; comparay Is. 66:15, 16, 22, 24).
(2 Tesalonicenses 2:2) Ama yuyayniykichista ratollaqa cambiaychischu, amallataq mancharikuychischu pipas “Jehová Diospa p’unchayninqa kaypiñan kashan” niqtinpas, chay rimaykuna Diosmanta jamuq willakuy jinaña kanman chaypas, ima willakuyña kanman chaypas, noqaykumanta jamuq carta jinaña kanman chaypas.
w86-S 7/15 19 párr. 19
Diospa wawankuna jina kausashaychis
Apóstol Juanmi rikuchin imarayku makilla kashananchista (leey 1 Juan 4:1). Manan ‘llapa profeciakunatachu’ creenanchis, ‘t’aqwinanchismi chay profeciakunata Diosmantapunichus jamushan icha manachus chayta’. ¿Imarayku? ‘Askha llulla profetakuna kay pachantinman rijurimusqanrayku’. Chay pantasqata yachachiq runakunaqa juj ladokunamanmi viajasharanku, jinallataq askha iñiq t’aqakunaman jaykusharanku “iñiqkunata qhepankuta aysanankupaq” (Hechos 20:29, 30; 2 Juan 7). Chaymi junt’aq sonqo cristianokunaqa makilla kashananku karan.
Bibliata leenapaq
(2 Tesalonicenses 1:1-12) Noqa Pablo, Silvano, Timoteo iman kay cartata apachimushaykichis qankuna Tesalónica llaqtapi kaq iñiq t’aqaman, arí, qankuna Yayanchis Dioswan, Señor Jesucristowan ima jujllachasqa kaqkunaman. 2 Qankunawan kachun Dios Yayaq jinallataq Señor Jesucristoq ancha sumaq sonqo kaynin thaj kayninpas. 3 Wayqe-panaykuna, noqaykuqa obligasqan kashayku qankunamanta Diosman graciasta qonaykupaq. Chaytaqa ruwanaykupunin kashan iñiyniykichis astawan yapakusqanrayku, sapankaykichispa munakuyniykichis jinallataq llapaykichispa munakuyniykichispas jujkuna-jujkunapaq astawan yapakusqanrayku ima. 4 Chaymantapas qankunaqa qatikachasqaña kaspapas ñak’ariypiña tarikuspapas allintan aguantashankichis, allintataqmi iñiyniykichispipas sayashankichis, chaymi noqaykuqa qankunamanta kusisqa rimayku Diospa iñiq t’aqankunapi. 5 Tukuy chaykunapin rikukun Diosqa chanin juzgaq kasqanta, chaymantapas chaykunawanmi qankunaqa Diospa gobiernonman jaykunaykichispaq jina qhawarisqa kankichis, chayraykutaqmi ñak’arishankichispas. 6 Diosqa chanillantan ñak’arichisuqniykichiskunamanqa ñak’ariyllawantaq pagapunqa. 7 Qankuna ñak’ariqkunan ichaqa noqaykuwan kuska thaj kayta chaskinkichis, chayqa kanqa Señor Jesús atiyniyoq angelninkunawan kuska nina rauraypi janaq pachamanta rijurimuqtinmi. 8 Chaypachan payqa Diosta mana reqsiqkunamanta, paymanta allin willakuykunata mana kasukuy munaqkunamantawan vengakunqa. 9 Paykunan wiñaypaq wañuyman juchachasqa kaspanku Señorpa ñaupanmanta ch’usaqyachisqa kanqaku, manataq atiyninpa lliflli kaynintapas rikunqakuchu. 10 Chayqa kanqa ch’uya wayqenkunawan kuska jatunchasqa kananpaq jamuqtinmi, chay p’unchaymi paypi iñiqkunaqa ancha admirasqa payta qhawanqaku, chaypin qankunapas kashankichis willasqaykupi iñisqaykichisrayku. 11 Chayraykun noqaykuqa Diosmanta qankunapaq mañakushallaykupuni, chhaynapi imapaqchus wajarasunkichis chaypaq jina allinta qhawarinasuykichispaq, imachus munasqanta atiyninwan lliuta qankunapi ruwananpaq, iñiywan ruwasqaykichistapas junt’achinanpaqwan. 12 Chhaynapin Señor Jesuspa sutinqa qankunawan jatunchasqa kanqa, qankunapas payraykun jatunchasqa kankichis Diosninchispa jinallataq Señor Jesucristoq ancha sumaq sonqo kasqankuman jina.
22-28 JULIO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | 1 TIMOTEO 1-3
“Kallpachakuy iñiq t’aqapi astawan yanapakunaykipaq”
(1 Timoteo 3:1) Kay nisqayqa confianapaq jinan: Pipas iñiqkuna qhawariq kayta munashan chayqa, ancha allin ruwaytan munashan.
¿Kallpachakushankichu Diospa llaqtanpi astawan llank’anaykipaq?
3 Leey 1 Timoteo 3:1. Apóstol Pabloqa “allinmi” niranmi ‘iñiqkuna qhawariq kayta munaqkunata’. Pipas chayman aypayta munaqqa imapas altopi kaqman aypapakushanman jinan tukuy atisqanta kallpachakunan. ¿Imatan ruwanan yanapakuq kamachi kayta munaq hermano? Kallpachakunanmi requisitokunata junt’ananpaq, nombrasqa kaspataq umalliq kananpaqñataq kallpachakunan.
(1 Timoteo 3:13) Jujkunata allinta serviq qharikunaqa allin respetasqan kanku, mana manchakuspataqmi Cristo Jesuspi iñisqankumantapas rimanku.
km-S 11/78 4 párr. 7
Allinta servinankupaq kallpachakuqkuna
7 Apóstol Pablon niran: “Jujkunata allinta serviq qharikunaqa allin respetasqan kanku”, nispa. Chaypiqa manan jujkuna nisqanman jinachu iglesiakunapi allin puestoyoq kaymanta rimasharan. Aswanpas “jujkunata allinta serviq”, yanapakuq qharikunamantan rimasharan, paykunaqa yachankun Jehová Diospa Jesuspa bendicionnin chaskinankuta, chaymantapas allin respetasqan kanku iñiq t’aqapi yanapakusqankumanta. Jinaspapas sut’itan rimanku Jesuspi iñiyninkumanta, junt’aq kasqankuraykun paykunataqa valorakun; paykunaqa mana pitapas manchakuspan iñiyninkumanta rimanku.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
(1 Timoteo 1:4) Ama yanqa cuentokunata uyarinankupaq, ni ñaupa taytakunaq sutinkumanta listakunatapas t’aqwishanankupaqwan. Chaykunaqa manan imapaqpas valenchu, manataqmi iñiypi kallpachasqa kanapaq Diospa qosqanpaschu, aswanpas yanqa rimaykunallatan chaykunaqa jatarichin.
it-1-S 1007 párr. 3
Miraykuna
Yanqapaqmi karan pikunachus ñaupa taytanku kasqanta otaq miraykunamanta t’aqwiyqa. Chaymi Pabloqa Timoteota niran amaña ñaupaq taytakunaq sutinta t’aqwishanankupaq, chay tiempopaqqa Diosqa manan ajllaranñachu judiokunata juj nacionkunamanta (Gál 3:28). Chaymantapas yachakuranña Cristo Davidpa mirayninmanta jamusqanta. Jinaspapas Jerusalenqa pisillamantan thunisqa kanan karan, jinallataq ñaupa taytakunaq sutinta waqaychaq qelqakunapas. Diosqa manan waqaycharanchu chay qelqakunataqa, Pabloqa manan munaranchu Timoteo, iñiq t’aqakunapas miraykunamanta t’aqwispa tiemponkuta usuchinankuta nitaq pikunachus ñaupa taytanku kasqanta t’aqwispa ch’aqwapi jaykunankutapas. Bibliapiqa qelqasqañan kasharan Mesías otaq Cristo ima miraymanta jamusqanqa, chay yachaymi cristianokunapaqqa aswan importante karan. Bibliapin kashallantaq qelqasqa juj miraykunamantapas chaymi rikuchin Bibliaq nisqanqa cheqaqpuni kasqanta.
(1 Timoteo 1:17) Wiñay-wiñay reypaq, arí, mana jayk’aq wañuq, mana rikuna sapallan Diospaq kachun wiñay-wiñaypaq jatunchaypas qhapaq kaypas. Amén.
cl-S 11 párr. 15
“Kaymá Diosninchisqa”
15 Kallantaqmi juj titulopas ‘Wiñay-wiñay rey’ (1 Timoteo 1:17; Apo. 15:3). ¿Ima ninanmi? Yuyayninchispi pisitaña entiendenchis chaypas, Jehová Diosqa wiñaypaq Diosmi. Arí, Diospa kausayninqa mana jayk’aq tukukuqmi kunanpas wiñaypaqpas. Biblian Salmos 90 2 textopi nin: “Qanmi wiñaymanta wiñaykama Diosqa kanki”, nispa. Diospa kausayninpa qallariyninqa manan kanchu, payqa wiñay tiempomanta kausaqmi. Chaychá sutichakun, “Yuyaq Runa” nispa, payqa wiñay tiempokunamantañan kausaran, manaraq imatapas kamashaspa (Daniel 7:9, 13, 22). ¿Pitaq iskayachiyta atinman munayniyoq Dios kasqanta?
Bibliata leenapaq
(1 Timoteo 2:1-15) Astawanqa kallpachayki llapa runakunapaq Diosmanta rogapunaykipaq, mañapunaykipaq, valekapunaykipaq, paykunamanta graciasta qonaykipaq iman; 2 kaqllatataq ruwaychis reykunapaqpas llapa kamachikuqkunapaqpas, chhaynapi tukuy sonqowan Diosta servispa imatapas allinta ruwaspa ima thajpi sumaqta kausananchispaq. 3 Chay ruwayqa allinmi salvawaqninchis Diospaqqa, sonqonpaq jinataqmi kanpas. 4 Payqa llapa runapas salvasqa kanantan munan, cheqaq kaqtapas allinta yachanankutan munan. 5 Ch’ullallan Diosqa, ch’ullallataqmi Dioswan runakunawan rimanakusqankupi yanapaqpas, payqa Cristo Jesusmi. 6 Paymi entregakuspa llapa runakuna kacharichisqa kananpaq necesitakusqan preciota pagaran; chaykunamantaqa tiempollanpin willakunan. 7 Chaymanta willanaypaqmi noqaqa apóstol jina churasqa karani, arí, iñiymanta cheqaq kaqmantawan waj nación runakunaman yachachinaypaqmi churasqa karani, noqaqa sut’illantan chaytaqa nishani, manan llullakushanichu. 8 Chayraykun noqaqa munani maypiña juñukushankichis chaypas qharikunaqa ch’uya makinkuta oqarispa Diosmanta mañakushanankuta, manataqmi phiñachinakuspachu ni imamantapas discutispachu kashananku. 9 Warmikunapas munay rikukunankupaqqa manan imayna simp’akuypichu ni qorikunawan perlakunawan churakuypichu afanakunanku, nitaq nishu valeq p’achawan p’achakuypipaschu afanakunanku, aswanpas imayna p’achakunata jinallan p’achakunanku, p’enqakuywan, allin yuyaywan ima. 10 Arí, munay rikukunankupaqqa Dios sonqo warmikuna jinan allin kaqkunata ruwananku. 11 Chaymantapas, warmikunaqa k’umuykukuywanmi ch’inlla yachananku. 12 Manan munanichu warmiq yachachinantaqa, ni qharita kamachinantapas, aswanpas warmikunaqa ch’inllan kananku. 13 Adanmi ñaupaqtaqa ruwasqa karan, chaymantañan Evaqa. 14 Chaymantapas manan Adanchu engañasqaqa karan, aswanpas warmin engañasqaqa karan, chhaynapin Diospa kamachikuyninta p’akiran. 15 Chayraykun warmikunaqa wawakunayoq kananku allin waqaychasqa kanankupaq, ichaqa allintan sayananku iñiypi, munakuypi, ch’uya kaypi, allin yuyayniyoq kaypi ima.
29 JULIO-4 AGOSTO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | 1 TIMOTEO 4-6
“¿Dios sonqochu kanchis icha qolqe sonqochu?”
(1 Timoteo 6:6-8) Ichaqa imanchiswanpas contento kasun chayqa, qhapaq kayta tariy jinan Dios sonqo kayqa kanqa. 7 Yachasqayki jinapas, manan imatapas kay pachamanqa apamuranchischu, manallataqmi imatapas apasunchu. 8 Chayrayku mijunanchispas p’achanchispas kashaqtinqa, contentoyá chaykunawan kasun.
w03-S 1/6 9 párrs. 1, 2
Ima kaqninchiskunallawan kusisqa kausasun
Apóstol Pabloqa kaqninkunallawanmi kusisqa kausaran, imachus nesecitasqallanwan contento kasqanrayku. Chaymanta rimaspan compañeron Timoteoman qelqaran: “Ichaqa imanchiswanpas contento kasun chayqa, qhapaq kayta tariy jinan Dios sonqo kayqa kanqa. Yachasqayki jinapas, manan imatapas kay pachamanqa apamuranchischu, manallataqmi imatapas apasunchu. Chayrayku mijunanchispas p’achanchispas kashaqtinqa, contentoyá chaykunawan kasun”, nispa (1 Timoteo 6:6-8).
Apóstol Pabloqa imachus kaqnillanwan kausaytan tupanachiran Dios sonqo kaywan. Yacharanmi Dios sonqo kaspaqa kusisqa kausananta, chaymi Diosta kausayninpi ñaupaqman churaran, manataq kay pachapi qhapaq kaykunatachu. Mijunanpas p’achanpas kaqtinqa, chaykuna yanaparan Dios sonqo kayta astawan wiñachishanallanpaq. Chhaynaqa imachus kaqnillanwan contento kananpaqqa Kamaqninpin confiaran imaynapiña tarikuspapas.
(1 Timoteo 6:9) Qhapaq kaytapuni munaq runakunan ichaqa tentacionman, trampakunaman, yanqa mana allin munapayaykunaman ima urmanku, chhaynapitaq ch’usaqyachisqa kayman jaykunku.
g-S 6/07 6 párr. 3
¿Imakunapin tarikusunman qhapaq kaykunata maskhaspa?
Qhapaq kaykunata maskhayqa manapaschá wañuymanchu pitapas apanqa, ichaqa manan allintachu kausanku. Chaymantapas llank’anapi sasachakuykuna, qolqe mana kasqan otaq ima onqoykunapas kanmanmi. Ejemplopaq: sinchi manchakuywan kausanku, mana allintachu puñunku, uma nanaywan jap’ichikunku otaq gastritis onqoywanpas, chaykuna jawan mana allintachu kausanku otaq pisitapas kausanku. Wakinqa nishu sasachakuypi tarikuspañan reparakunku kausayninkupi cambianankuta. Qosanku otaq esposankupas manañan paypi confianñachu, wawankupas manañan allinchu sientekunku, onqoyninkupas astawanmi yapakun. Yaqapaschá wakin sasachakuyninkuta allichankuman ichaqa anchatan kallpachakunanku kanqa. Paykunaqa ‘imaymana nanaykunawanmi k’irikuranku’ (1 Timoteo 6:10).
(1 Timoteo 6:10) Qolqe sonqo kayqa imaymana mana allinkunaq saphinmi, chaymi wakinqa qolqe sonqo kasqankurayku iñiymanta t’aqakapuranku, jinaspa imaymana nanaykunawan k’irikuranku.
g-S 11/08 6 párrs. 4-6
Soqta consejokuna kusi kausayta tarinapaq
Ñaupaq articulopi nisqan jina, pipas kusisqa kausayta tarinanpaq qolqe maskhaypi afanakuqqa yanqapaqmi kallpachakun. Manan chayllachu, imaymana sasachakuypin tarikun. Wakinmi qhapaq kaykunata maskhaspa qonqanku familiankuta, amigonkutapas. Wakintaq mana allintachu puñunku astawan llank’anankurayku otaq nishuta llakikusqankurayku. Eclesiastés 5:12 textopin nin: “Llank’aqqa misk’itan puñun, askhataña pisitaña mijun chaypas, qhapaqtan ichaqa askha kaqninkuna mana puñuchinchu”, nispa.
Qolqeqa sasachakuykuna apamusqanmantapas, manan cheqaq kusikuyta apamunchu, chaychá Jesucristoqa niran: “Qhapaq kaypa engañon”, nispa (Mateo 13:22 willakuy). Qolqewanqa “kusisqacha kausasaq” nisunmanmi, ichaqa manan jinachu; aswanpas imaymana kayniyoq kayllatan sonqopi wiñachin. Chaytan Eclesiastés 5:10 textopi nin: “Qolqeman sonqollikuqqa, astawanpunin munan, imaymanayoq kayta munaqpas, astawanraqmi tariyta munan”, nispa.
Qolqe sonqo kayqa mana allininchispaqmi, imaymana llakikuykunata sasachakuykunatan apamun; mana allinkunatataqmi ruwachiwasunmanpas (Proverbios 28:20). Ichaqa qoykukuq kay, jujkunata perdonay, allin ch’uya kausayniyoq kay, munakuy otaq Dioswan allinpi kaymi kusi kausayta tarichiwanchis.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
(1 Timoteo 4:2) Chayqa iskay uya runakunaq llullakuspa rimasqankuwanmi kanqa, paykunaqa fierro pariwan marcasqa jina mana sienteq concienciayoqmi kanku.
Allin concienciayoq kasun
17 Apóstol Pedro niran: “Allin concienciawanpuni kausaychis”, nispa (1 Pedro 3:16). Askha runakunan mana kasukunkuchu Diospa yachachikuyninkunata, chaymi conciencianku manaña reparachinchu mana allin kaqta. Apóstol Pablon niran: ‘Fierro pariwan marcasqa jina mana sienteq concienciayoqmi kanku’, nispa (1 Timoteo 4:2). ¿Jayk’aqllapas ruphachikurankichu? Ruphachikusqayki aychaykiqa manañan sientenchu ¿riki? Kaqllataqmi conciencianchiswanpas, sapa kutilla mana allinkunata ruwasun chayqa manañan imatapas reparachiwasunchu.
(1 Timoteo 4:13) Chayamunaykamaqa leeshallaypuni jujkunaman Diospa simin qelqata, kallpachashallaypuni allin kaqta ruwanankupaqpas, yachachishallaypunitaq paykunataqa.
it-2-S 198
Askha runaq ñaupanpi leekusqan
Iñiq t’aqapi. Qallariy siglopiqa wakin runakunallan Bibliamanta rollokunata jap’iranku, chayraykun askha runakunapaq leekunan karan. Apóstol Pablon kamachiran apachisqan cartankunata mañanarikuspa congregacionkunapi leenankupaq, chhaynapi lliupas yachanankupaq (Col. 4:16; 1 Tes. 5:27). Pabloqa Timoteo waynatan aconsejaran Diospa siminta leeshanallanpaq, iñiq masikuna allin kaqta ruwanankupaq kallpachananpaq, yachachishanallanpaq ima (1 Tim. 4:13).
Askha runapaq leespaqa ch’uyatan leena (Hab. 2:2). Jujkuna yachananpaqtaq leekun chayqa, leeqqa allintan entiendenan leeshasqan qelqata, chaymantapas yachananmi imapaqchus chay qelqa qelqakusqanta; cuidakunantaqmi leeshaspa uyariqkunaman ama pantasqata entiendechinanpaq. Apocalipsis 1:3 nisqan jina, kusisqa kanku pikunachus alto kunkawan profeciata jujkunaman leeqkunaqa, jinallataq chayta uyarispa kasukuqkunapas.
Bibliata leenapaq
(1 Timoteo 4:1-16) Diospa espiritun nisqan jina, qhepa tiempomanqa t’aqakunqakupunin wakinqa iñiymanta, Diosmantapas jamunman jina yachachikuykunata uyarispanku, supaykunaq yachachiyninkunata uyarispanku ima. 2 Chayqa iskay uya runakunaq llullakuspa rimasqankuwanmi kanqa, paykunaqa fierro pariwan marcasqa jina mana sienteq concienciayoqmi kanku. 3 Paykunan runakunata prohibinqaku casarakunankuta, kamachinqakutaqmi wakin mijunakunata mana mijunankupaqpas; ichaqa Diosmi chay mijunakunataqa kamaran cheqaq kaqta allinta reqsispa iñiqkuna graciasta qospa mijunankupaq. 4 Allinpunin Diospa tukuy ima kamasqanpas; graciasta qospa chaykunata mijukun chayqa, manan imapas wijch’unapaq jinaqa kanmanchu; 5 chaykunaqa Diospa siminwan mañakuywan iman ch’uyanchakun. 6 Chay nisqaykunamanta iñiqmasikunaman yachachinki chayqa, Cristo Jesuspa allin kamachinmi kanki, qaqatan sayanki iñiymanta yachachikuykunapi, jinallataq purisqayki allin yachachikuykunapipas. 7 Ichaqa amapunin uyarinkichu wakin kuraq warmikunaq rimasqan cuentokunataqa, chay cuentokunaqa yanqan, Diospa contranpitaqmi kashanpas. Aswanpas kallpachakushallay Dios sonqo runa jinapuni purinaykipaq. 8 Ejercicio ruwayqa yanapawasunmanmi pisillataqa, Dios sonqo kaymi ichaqa tukuy imapi yanapawasun, chaywanmi kay tiempopipas jamuq tiempopipas bendicionkunata chaskisun. 9 Chay nisqayqa cheqaqpunin, tukuy sonqowan chaskinapaq jinataqmi kanpas. 10 Chaymi noqanchisqa mana sayk’uspa llank’ashanallanchis, tukuy atisqanchistataqmi kallpachakushananchispas; chaytaqa ruwananchis kausaq Diospi suyakusqanchisraykun, paymi llapa runa salvaqqa, astawanqa junt’aq kaqkunata salvaqmi payqa. 11 Chay kamachikuykunataqa willashallaypuni, yachachishallaypuni. 12 Amapuni pipas pisichachunchu wayna kasqaykitaqa. Llapa iñiqkunapaq ejemplo kay rimasqaykipi, imayna kausasqaykipi, munakuypi, iñiypi, ch’uya kaypi ima. 13 Chayamunaykamaqa leeshallaypuni jujkunaman Diospa simin qelqata, kallpachashallaypuni allin kaqta ruwanankupaqpas, yachachishallaypunitaq paykunataqa. 14 Amapunin qonqankichu qanmanta profetizasqa kasqanman jina imatachus Dios qorasunki chaytaqa; yachasqayki jinapas, Diosqa chayta qorasunki umalliqkuna makinkuta qanman churaykuqtinkun. 15 Llapa chaykunapi allintapuni piensay, tukuy yuyayta chaykunamanqa churay, chhaynapi iñiypi allin poqosqa kasqaykita lliupas rikunanpaq. 16 Chaymantapas allinta qhawarikuy imaynatachus kausashanki chayta, imaynatachus yachachishanki chaytapas. Ruwashallaypuni chaykunataqa, chayta ruwaspaqa qan kikiykitan salvakunki, uyarisuqniykikunapas salvasqallataqmi kanqaku.