Diospaq kausasunchis juñunakuypi astawan yachanapaq
1-7 MARZO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 7, 8
“¿Imatan yachasunman ñaupaq tiempopi Diospa llaqtanmanta?”
it-1-S pág. 523 párr. 7
Diospa llaqtan
Israel llaqtapiqa umalliqkunan llaqtata yanapaqku imapas ruwakunanpaq (Esd. 10:14). Diospa karpanta tukusqanku qhepamanpas sapanka ayllumanta umalliqkunan ofrendakunata apamuranku (Núm. 7:1-11). Nehemiaspa tiemponpipas llaqtata umalliqkuna, Leví runakuna, sacerdotekunan prometekusqankuta qelqaspa sellaranku (Neh. 9:38–10:27). Israel llaqta ch’inneqpi kashaqtinkupas 250 Israelpi umallikunan Corewan, Rubenwan, Datanwan, Abiranwan, Onwan ima juñukuranku Moisés, Aarón contra sayarinankupaq (Núm. 16:1-3). Chaymantapas Jehová Dios kamachisqanraykun Moisesqa qanchis chunka runakunata ajllaran Israel llaqtapi umallikuna kanankupaq, chhaynapin payta yanaparanku Israel llaqtata kamachinankupaq (Núm. 11:16, 17, 24, 25). Levítico 4:15 textopi rimashan Israelpi kuraq runakunamanta, paykunaqa llaqtapi umallikuna, juezkuna iman kankuman karan (Núm. 1:4, 16; Jos. 23:2; 24:1).
it-2-S pág. 874 párr. 1
Rubén
Israel llaqta ch’in pampanta purimushaspaqa ordenpin karpakuranku. Uray ladopin Rubén ayllu runakuna karpakuranku, paykunawan kuskataq Simeón ayllu runakuna Gad ayllu runakuna karpakuranku. Karpakusqankumanta jujmanta puririnankupaqqa Judá, Isacar, Zabulón ayllukunan ñaupaqta puririranku, chaymantataq Rubén, Simeón, Gad ayllukuna puririranku (Núm. 2:10-16; 10:14-20). Diosta adoranapaq karpa ruwayta tukukusqan p’unchaypipas ordenpin ofrendankuta aparanku, ñaupaqtan Judá, Isacar, Zabulón ayllukuna aparanku, chaymantataq juj aylllukuna (Núm. 7:1, 2, 10-47).
w04-S 1/8 pág. 25 párr. 1
Números libromanta allin yachachikuykuna
8:25, 26. Leví runakuna llank’ayninkuta allinta ruwanankupaqmi kuraqkunata samachipuqku. Ichaqa atirankun yanapakuyta chaypi llank’aq Leví runakunata. Kay tiempopiqa manan pipas Dios servisqanchismantaqa jubilakunchischu. Ichaqa levitakunapaq Diospa qosqan kamachikuymantan imaymanata yachasunman. Kay tiempopi kuraq hermanonchiskuna manaña wayna-sipakuna jinañachu Diospa llaqtanpi yanapakunku chaypas, kallpachakunkumanmi atisqankuman jina yanapakuyta.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
it-2-S pág. 717 párr. 3
Phiwi qhari wawakuna
Israel llaqtapiqa phiwi qhari wawakunan familiankupi umalli karanku, paykunataqmi llaqtaq rantinpi rimaqku. Jinaspapas Jehová Diosqa Israel llaqtatan “phiwi churiymi” nispa niran, chaytaqa niran Abrahanwan rimanakusqanraykun (Éx. 4:22). Egipto llaqtapi Israelmanta phiwi qhari wawakunata salvasqanraykun Diosqa niran: ‘Llapa phiwi qhari wawakuna, animalkunaq ñaupaq wachasqankunan noqapaq kanku’, nispa (Éx. 13:2). Chhaynaqa llapa phiwi qhari wawakunan Jehová Diospaq t’aqasqa karanku.
it-2-S pág. 939 párr. 2
Ch’uyan kananchis
Israel llaqtapiqa llapankupas ch’uyan kananku karan, astawanqa sacerdotekuna. Paykunaqa Diostan templopi serviranku, llaqtaq rantinpitaqmi ofrendakunata Diosman jaywaqku. Chaymi paykunaqa ch’uya kausayniyoq kananku karan, chayta ruwaspallan Diospa qhawarinanpaqpas ch’uya karanku (Lev. 21; 2 Crón. 29:34). Profetakunapas Diospa siminta qelqaqkunapas ch’uya kausayniyoq runakunan karanku (2 Ped. 1:21). Apóstol Pedropas ñaupaq tiempopi tukuy sonqonkuwan Diosta serviq warmikunatan “ch’uya warmikuna” nispa niran (1 Ped. 3:5). Israelmanta soldakunapas ch’uyan karanku, Diospa guerranpi maqanakusqankurayku (Núm. 21:14; 1 Sam. 21:5, 6). Israelmanta phiwi qhari wawakunapas Jehová Diospaqqa ch’uyan karanku, paykunatan Jehová Diosqa wañunankumanta salvaran Pascua fiestata Egiptopi ruwaqtinku, chaymi chay phiwi wawakunaqa paypaq karanku (Núm. 3:12, 13; 8:17). Chayraykun llapa phiwi qhari wawakunamanta temploman ofrendata apananku karan (Éx. 13:1, 2; Núm. 18:15, 16; Luc. 2:22, 23). Juj qharipas otaq warmipas juj tiempo nazareo kananpaq Diosman prometekuran chayqa, nazareo kaspaqa ch’uyan karan. Nazareo kashaspaqa tukuy tiempon Diosta serviran. Chaymantapas nazareokunapaq imatachus Dios kamachiran chaytan kasukunan karan. Chay kamachikuyta p’akiqtaqa qhelli runatan jina qhawariranku. Chayta ruwaqtinqa Diosmanmi juchallikusqanmanta ofrendata jaywanan karan. Juchallikusqan tiempokama nazareo kasqantaqa manañan yupakurankuchu, chaymi payqa Diosman nazareo kananpaq prometekusqanta jujmanta junt’anan karan (Núm. 6:1-12).
8-14 MARZO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 9, 10
“¿Imaynatan Jehová Dios llaqtanta pusarin?”
it-1-S pág. 403 párr. 6
Israel runakuna ch’inneqpi kashaqtinku
Israel runakunaqa ordenpin ch’ineqpiqa purimuranku. Diospa karpanpi phuyu sayaykuqtinqa manan purirankuchu, Diospa karpanmanta phuyu puririqtinmi ichaqa astakuqku. Diospa kamachisqanman jinan puririrankupas karpakurankupas (Núm. 9:15-23). Jehová Diosqa iskay trompetakunata tocachispan chayta willachiq (Núm 10:2, 5, 6). Trompetakunata p’iti-p’iti tocasqankuta uyarispan Israel runakunaqa puririnankupaq sayariqku. Ñaupaq kutipi trompetakunata uyarispa puririsqankuqa karan Egiptomanta lloqsimuspa iskay kaq wata, iskay kaq killa, iskay chunka p’unchaypin. Diospaq arcantan ñaupaqta apaqku, chay qhepamantaq Judá, Isacar, Zabulón ayllukuna puririqku. Chay qhepamantaq Guerson, Merarí runakuna Diospa karpamanta kaqkunata apaspa puririqku. Chaymantataq Rubén, Simeón, Gad ayllukuna puririqku. Chay qhepamantaq Qohaq runakuna ch’uya cuartomanta, ch’uyay-ch’uya cuartomanta kaqkunata apaqku. Chay qhepamantaq Efraín, Manasés, Benjamín ayllukuna puririqku. Llapa chay ayllukunaq qhepantataq puriqku Dan, Aser, Neftalí ayllukuna. Chhaynaqa ñaupaqpipas qhepapipas askha runakunayoq ayllukunan riranku (Núm. 10:11-28).
¿Agradecekushanchischu Jehová Diosta pusawasqanchismanta?
¿Imata ruwaspan rikuchisunman pusawasqanchismanta agradecido kasqanchista? Pablon, nirqan: “Umalliykichiskunata uyariychis, paykunata kasuychis”, nispa (Heb. 13:17). Chayta ruwayqa sasapaschá kanman. Kaypi yuyaykusun. Qansi Moisespa tiempopi israelita kanki. Askha p’unchayñan sayaq phuyuq qhepanta purishankichis. Ichaqa qonqayllan sayarqon. Yaqapaschá tapukunki: “¿Hayk’a tiempotaq kaypi sayanqa? ¿Huk p’unchay? ¿Huk semana? ¿Icha aswan unaychu?” nispa. Iskayyashankichá q’epiykita paskanaykipaq. Chaymi imaykitapas mana sasata q’epichanaykipaq necesitasqallaykita horqonki. Ichaqa askha p’unchayña sasata imaykitapas horqopakusqaykiraykun llapanta paskarparinki. Chayllamanmi sayaq phuyu puririn. “¡Imachá kayqa!”, nispachá yapamanta llapa kaqniykikunata q’epichanki. Ichaqa munay mana munay llapallaykichismi ‘astakuyta’ qallarinkichis (Núm. 9:17-22).
¿Imatan ñoqanchispas ruwanchis Diospa llaqtanpi ima kamachikuypas kaqtin? ¿Kaqpachachu kasukunchis icha ñawpaqpi hinallachu imatapas ruwanchis? ¿Kasukushanchischu Bibliamanta yachachinapaq, huk llaqtayoq runakunaman predicanapaq, familiapi estudianapaq, Comités de Enlace con los Hospitales nisqata yanapakunapaq, hatun huñunakuykunapaq chayllaraq lloqsimuq kamachikuykunata? Hinaspapas tukuy chaskisqanchismanta agradecekusqanchista rikuchinapaqqa uyarikunan yuyaychawasqanchista. Chaymi imatapas decidinanchis kaqtinqa Jehová Diospa yanapayninta maskhananchis. Sinchita pararimuqtin taytanman phawariq wawa hinan ñoqanchispas kay pachapi ima sasachakuypas kaqtinqa Diospa llaqtanman phawarinanchis.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
it-1-S pág. 226 párr. 4
Asamblea
Juñunakuykunaqa ancha allinpunin. Israel runakunatan Jehová Diosqa kamachiran sapa wata Pascua fiestata ruwanankupaq, chayta ruwasqankun paykunataqa yanaparan Jehova Diospi confianankupaq. Sichus pipas atishaspa chay fiestata mana ruwanmanchu karan chayqa wañuchisqan kanan karan (Núm. 9:9-14). Juj kutinmi rey Ezequías Judá runakunaman Israel runakunamanwan willachimuran Jerusalén llaqtapi Pascua fiestata ruwanankupaq, paykunatan niran: “Israel runakuna Señorman kutirikuychis, ama ñaupa taytaykichis jinaqa k’ulluchakuychischu, Señor Diosta kasuychis. Pay yupaychana wasiman jamuychis, chaytan Señor Diosqa wiñaypaq sapaqcharan. Diosniykichis Señor Diosta serviychis, jinan payqa manaña qankunapaq phiñakunqachu. Diosniykichis Señor Diosqa ancha khuyapayakuqmi, sumaq sonqotaqmi kutirikuqtiykichisqa manan wijch’usunkichischu”, nispa (2 Crón. 30:6-9). Chay kamachikuyta mana kasukuqkunaqa Jehova Diostan pisichasharanku. Kay tiempopiqa manañan Pascua fiestata ruwakunñachu, ichaqa Jesusta qatikuqkunaqa kay kamachikuytan kasukunanchis: “Chaymantapas, jujkuna-jujkunawan allintapuni reqsinakusun, chhaynapin kallpachanakusunchis astawan munanakunanchispaq ancha allin ruwaykunatapas ruwananchispaqwan. Amapuni juñunakuyninchiskunatapas saqesunchu imaynan wakinkuna saqeshanku jinataqa, aswanpas astawanraq kallpachanakushasun; Diospa p’unchayninpas cercapiñataq kashan chayqa astawanyá chaykunata ruwashasun”, nispa (Heb 10:24, 25).
15-21 MARZO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 11, 12
“¿Imanaqtinmi mana rimapakunanchischu?”
w01-S 15/6 pág. 17 párr. 20
Ama yanqa uyariqllachu kasun
20 Qhelli jucha ruwaymanqa pisi iñiqmasinchiskunallan urmanku, ichaqa imanisunman rimapakuq kaymanta. Sichus sapa kutilla rimapakusunman chayqa Jehová Diosninchistan phiñachisunman. Chaymi apóstol Pablo niran: “Amallataq Jehová Diostapas pruebaman churasunchu imaynan wakinninku pruebaman churaranku jinataqa. Chay ruwasqanku jawan mach’aqwaypa picasqan wañuranku. Amallataq rimapakuqchu kasun, imaynan wakinninku rimapakuq karanku jinaqa. Chhayna kasqankuraykun paykunataqa wañuchiq wañuchiran”, nispa (1 Corintios 10:9, 10). Israel runakunaqa Moisés contra, Aarón contra, kikin Dios contran rimapakuranku, paykunaqa manan kusisqachu kasharanku maná nisqata Jehová Dios qosqanmanta (Números 16:41; 21:5). Chhaynaqa ima ruwasqankun Jehova Diosta astawan phiñachiran, ¿qhelli jucha ruwasqankuchu icha rimapakuq kasqankuchu? Bibliapi willasqan jina chay rimapakuq runakunaqa mach’aqwaypa picasqanmi wañuranku (Números 21:6). Juj kutipipas Jehova Diosqa ñan wañuchiranña 14.700 runakunata pay contra rimapakusqanrayku (Números 16:49). Chhaynaqa manan pisipaqchu qhawarinanchis Jehova Diospa qowasqanchista.
w06-S 15/7 pág. 15 párr. 7
‘Ama rimapakuspa tukuy imatapas ruwaychis’
7 Jehová Diosmi Israel runakunata Egipto llaqtamanta orqomuran, Puka lamar-qochata t’aqarparispataq paykunata salvaran, jinan paykunaqa Jehova Diosta anchata agradecekuranku takispanku (Éxodo 15:1-21). Ichaqa ch’inneqpi purimuyqa sasan karan paykunapaq, chaymantapas Canaán llaqtapi runakunatan manchakuranku, jinan Israel runakunaqa manaña Diosta agradecekurankuchu, aswanpas pay contran rimapakuyta qallariranku. Jehová Diosqa sut’itan repararan paykunarayku tukuy imaymana ruwasqanmanta mana agradecekusqankuta, jinan niran: ‘¿Jayk’aqkamataq kay Israel millay runakunari Noqa contra rimapakunqaku?’, nispa (Números 14:27; 21:5).
it-2-S pág. 855 párr. 2
Runamasinwan phiñakuq
Rimapakuq runakuna. Rimapakuq kayqa sinchi mana allinmi, jujkunatapas pisi kallpayachinmi. Israel runakunan Egipto llaqtamanta lloqsimusqanku qhepallaman Jehová Dios contra rimapakuranku, manan allinpaqchu qhawariranku Moiseswan Aaronwan llaqtanta pusarisqanta (Éx. 16:2, 7). Israel runakunaq rimapakusqanqa sinchitan Moisesta llakichiran jinan payqa wañuytaraq munaran (Núm. 11:13-15). Rimapakuq kayqa wañuymanmi apawasunman. Moisés contra rimapakuspaqa Jehová Dios contran rimapakusharanku, Diosmi paytaqa churaran llaqtanta pusarinanpaq (Núm. 14:26-30). Chaymi paykunaqa rimapakusqankurayku wañuranku.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
it-2-S pág. 288
Maná
¿Imaynan maná nisqa karan? Maná nisqaqa ‘culandro mujuman rijch’ayniyoqmi karan q’elluniraq resina jina. Chaymantapas saborninqa mielniyoq t’anta jinan karan otaq aceitewan chapusqa t’anta jina. Chayta pallaspankun molinopi kutaspa otaq saqtaspa wayk’uqku otaq t’antata ruwaqku (Éx. 16:23, 31; Núm. 11:7, 8).
22-28 MARZO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 13, 14
“Allin iñiyniyoq kaspaqa mana manchakuqmi kasun”
w06-S 1/10 pág. 17 párrs. 5, 6
Iñiyniyoq kaspaqa mana manchakuqmi kasunchis
5 Josuewan Calebwanqa maytan munasharanku Diospa prometesqan allpaman jaykuyta, chaymi llaqtamasinkuta niranku: ‘Canaán runakunata atipayqa t’anta mijuy jinallan kanqa. Paykuna waqaychaqqa manan pipas kanchu, yanapaqninchismi ichaqa Señor Diosninchis. ¡Ama paykunata manchakuychischu!’, nispa (Números 14:9). ¿Imaraykun chayta niranku? Paykunaqa Israel runakunawan kuskan rikuranku imaynatachus Jehová Diosqa Egipto llaqtata chunka plagakunawan castigasqanta, faraonta soldadonkunatapas Puka qochapi millp’uchispa wañuchisqantapas (Salmos 136:15). Chunka qhamiyaq runakunapas paykunaq nisqankuta kasukuqkunapas manan Jehová Diospi iñirankuchu, chaymi mancharikuranku. Jinan Jehová Diosqa paykunamanta niran: “¿Jayk’aqkamataq kay runakunari pisichashallawanqa? Paykuna ukhupi askha milagrokunata ruwashaqtiypas, ¿manapunichu jap’ipakuwanqaku?”, nispa (Números 14:11).
6 Israel runakunaqa Jehová Diospi mana iñisqankuraykun manchapakuranku, chaytan Diosqa sut’ita niran. Allin iñiyniyoq kasunchis chayqa, mana manchakuqmi kasunchis, chaymi apóstol Juan iñiq t’aqaman qelqaspa niran: “Iñiyninchiswantaqmi kay pachataqa atipanchispas”, nispa (1 Juan 5:4). Kay tiempopipas Josué, Caleb jina allin iñiyniyoq kasqanchisraykun Diospa gobiernomanta allin willakuykunata willashallanchis machuña, waynaña, kallpayoqña, mana kallpayoqña kaspapas. Manan pi enemigonchispas tukuy sonqowan Diosmanta willasqanchistaqa upallachiyta atiranchu (Romanos 8:31).
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
it-1-S pág. 740
Israel runakunaman Diospa qosqan allpa
Israel runakunaman Diospa prometesqan allpaqa sumaqmi karan. Moisesmi runakunata kacharan Diospa prometesqan allpata qhawamunankupaq, kamachirantaqmi chaymanta mijuykunata apamunankupaq, jinan paykunaqa higosta, granadasta, uvastawan apamuranku, iskaymantaraqmi uvas ch’ampata q’epimuranku jatun kasqanrayku. Chunka qhamiyaqkuna Diospi mana iñisqankurayku manaña chay allpaman jaykuyta munarankuchu chaypas, paykunaqa nirankun: ‘Cheqaqtapunin lecheq miel misk’iq askha kasqan allpa kasqa’, nispa (Núm. 13:23, 27).
29 MARZO-4 ABRIL
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 15, 16
“Manan jatunchakunanchischu nitaq yachaysapamanchu tukunanchis”
¿‘Reqsiwanchu’ Jehová Dios?
12 Ichaqa Prometesqa Hallp’aman risqankupin Coreqa mana allinpaq hina qhawarirqan llaqtanta Dios imayna kamachisqanta. 250 llaqta kamachiq qharikunawan huñunakuspan munasqankuman hina ruwayta munarqanku. Diospa yanapayninta chaskinankupaq yuyaykuspachá Moisés contra hatarirqanku. Aarontawan Moisestawanmi nirqanku: “¡Chaykamalla kachun munaychakuyniykichisqa! Llapa llaqtan Señor Diospaq t’aqasqa, payqa llapanchiswantaqmi kashan”, nispa (Núm. 16:1-3). Paykunaqa hatunchakuq runakunan karqanku. Moisesqa mana phiñakuspan nirqan: ‘Señor Diosmi sut’inchanqa pichus paypa akllakusqanta’, nispa (leey Números 16:5). Paqaristinmi Coreqa qatikuqninkunawan wañuchisqa karqanku (Núm. 16:31-35).
¿‘Reqsiwanchu’ Jehová Dios?
11 Moisestawan Coretawanqa manan kaqtakamachu Jehová Diosqa rikurqan. ¿Imarayku? Paykunaqa mana kaqtachu yuyaykurqanku Diospa imayna ruway munasqanta, kamachikusqantapas. Coreqa Leví ayllumanta Cohatpa mirayninmantan karqan. Payqa allin ruwaykunatan Diospa llaqtanpi chaskirqan, yaqapaschá rikurqan Puka Qochapi Dios llaqtanta qespichisqanta, hinaspapas allinpaqchá qhawarirqan Sinaí Orqopi mana kasukuqkunata Dios wañuchiqtin, yanapakurqanchá rimanakuy arca apaypipas (Éx. 32:26-29; Núm. 3:30, 31). Payqa askha watakunachá hunt’aq sonqo Diospaq karqan chaychá israelitakunaqa allinpaq payta qhawarirqanku.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
w98-S 1/9 pág. 20 párrs. 1, 2
Aswan allin kaqta ñaupaqta ruway
Jehová Diosmi Moisesta niran: “Chay runaqa wañuchinapaq juchachasqan kanqa”, nispa (Números 15:35). ¿Imaraykun Jehová Dios chay runaq ruwasqanta sinchi mana allinpaq qhawariran?
Israel runakunaqa soqta p’unchaykunan llant’ata pallananku karan, mijunankupaqpas p’achakunankupaqpas llank’ananku karan. Qanchis kaq p’unchaypin ichaqa Diosta adoraranku. Chaymi qanchis kaq p’unchaypi llant’ata pallaypas juj ruwaykunata ruwaypas manapuni allinchu karan, chayta ruwaspaqa manan respetasharankuchu Jehová Diosta. Manaña Moisespa chaskisqan kamachikuykunaman jinachu kausanchis chaypas, chay willakuymi yachachiwanchis Jehová Dios serviyta ñaupaqman churananchispaq (Filipenses 1:10).
5-11 ABRIL
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 17-19
“Noqan [...] herenciaykipas kani”
¿Jehová Dioschu herencianchis?
9 Yachasqanchis hina, Leví aylluqa manan hallp’ata chaskirqanchu. Paykunaqa Dios serviyllamanmi qokuqku chaymi Dios paykunataqa cuidarqan. Kaytan prometerqan: “Ñoqan [...] kaqniykipas herenciaykipas kani”, nispa (Núm. 18:20). Manaña levitakuna, sacerdotekuna hinachu Dios yupaychana wasipi servinchis chaypas, paykuna hinan Jehová Diospi confianchis tukuy necesitasqanchistapas qowananchispi. Astawan tukukuy p’unchaykuna asuykamusqanman hinan chay iñiyninchisqa aswan importante (Apo. 13:17).
Jehová Diosmi herencianchisqa
4 Arí, Leví aylluqa manan ima hallp’atapas chaskirqanchu, aswanmi paykunaq ‘herencianqa’ “Diospa sacerdoten kayninkun” karqan (Jos. 18:7). Chaymi Dios nirqan: ‘Ñoqan Israel runakuna ukhupi kaqniyki [...] kani’, nispa (Núm. 18:20). Chhaynaqa, ¿wakchachu qhepakapunanku karqan? Manan (leey Números 18:19, 21, 24). Levitakunaqa ‘pagonkuta hinan’ “Israel runakunaq diezmonkunata” chaskiqku, otaq llapa cosechasqankumanta uywankuq wachasqanmantapas pachakmanta chunka kaqta. Levitakunataq llapa chaskisqankumanta chunkaman t’aqaspa huk kaqta aswan allinninta sacerdotekunaman qollaqkutaq (Núm. 18:25-29). Sacerdotekunaqa yupaychana wasipaq israelitakuna “[Diospaq] t’aqasqan llapa ofrendakunatan” chaskillaqkutaq. Sacerdotekunaqa tukuy necesitasqankuta Diospa qonanpin suyakunanku karqan.
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
g02-S 8/6 pág. 14 párr. 2
Kachiqa ancha valorniyoqmi karan
Ñaupaq tiempopiqa kachiwanmi aychakunata llusiqku unayta waqaychanankupaq. Chaymi runakunaqa wiñaypaq rimanakusqankuta rikuchinankupaq iskayninku kachiyoq mijunata mijuqku (Números 18:19). Chaymantapas Diosmi Israel runakunata kamachiran jaywasqanku ofrendakunata kachichanankupaq, yaqapaschá chayqa rikuchisharan chay ofrenda mana imanasqa kasqanta.
12-18 ABRIL
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 20, 21
“Mana allintaña ruwawaqtinchispas llamp’u sonqon kananchis”
Llamp’u sonqo kaspan Jehová Diosta kusichisun
19 Yanapawasunmi mana juchallikunapaq. Moisesqa unay watakunan Jehová Diosta kusichiran llamp’u sonqo kaspa. Israelitakunaqa tawa chunka watakunan ch’inneq pampata purimuranku chay kutipin Moisesqa mana llamp’u sonqochu karan. Egipto llaqtapi yanapaqnin pananmi wañupuran jinan Qadespi p’ampapuranku. Israel runakunaqa sapa kutillanmi unu mana kaqtin Moisés contra rimapakuranku. Paykunaqa allintan yacharanku Moiseswan Jehová Dios milagrokuna ruwasqanta, unay watakunaña Diospa llaqtanta umalliq kasqantapas, chaywanpas mana allintan paymanta rimaranku. Unu mana kasqanmantan payta juchacharanku (Núm. 20:1-5, 9-11).
Llamp’u sonqo kaspan Jehová Diosta kusichisun
20 Chhaynapi tarikuspan Moisesqa sinchita phiñakuran. Jehová Diosmi kamachiran qaqata rimapayananpaq, paymi ichaqa Israel runakunata phiñarikuspa paypas milagrota ruwanman jinata niran. Jinaspa iskay kutita qaqata waqtaran, jinan askha unu lloqsimuran. Jatunchakuspa sinchita phiñakusqanmi Moisestaqa juchallichiran (Sal. 106:32, 33). Chhaynata phiñakusqanwanmi Jehová Diosqa mana jaykuchiranchu prometesqan allpaman (Núm. 20:11, 12).
21 ¿Imatan Moisesta pasasqanmanta yachasunman? 1) Kallpachakushanallanchismi llamp’u sonqo kananchispaq. Sichus mana kallpachakusunchu chayqa, ratollan jatunchakusunman jinaspa mana allinkunata rimasunman ruwasunmanpas. 2) Sinchi llakisqa sayk’usqa kashaspan astawanqa kallpachakunanchis llamp’u sonqo kananchispaq, mana jinaqa mana allintan ruwasunman.
Diosqa chanin Juezmi
Manayá Diosqa Moisesta kamachiranchu runakunata rimaykunanpaq nitaq “k’ullu runakuna” nispa phiñaykunanpaq. Chaymantapas Moiseswan Aaronwanqa manan Diosta hatuncharankuchu, chaymi Jehová Diosqa paykunata phiñarikuran (12 versículo). Paykunaqa atiyninkuwanpas unuta horqonkuman karan: “¿Kay qaqamantachu unuta horqosaqku?” nispan niranku. Chaymantapas Diosqa ñawpaqpiqa ñan huchachasqaña chhayna mana kasukuqkunata, chaymi mana Canaán hallp’amanpas haykuchisqachu mana kasukuq Israel runakunata (Números 14:22, 23). Hinaspapas, Moiseswan Aaronwanqa llaqta umalliqkunan karanku, chaymi Diosqa aswan kasukuq kanankuta mañaran (Lucas 12:48).
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
¿Imaynatan pisi kallpakunata qhawarinanchis?
12 Jehová Diosqa castiganmanmi karqan Aaronta chaykuna ruwasqanmanta. Ichaqa allin runa kasqanpin yuyaykurqan. Yaqapaschá Aaronqa hukkunaq tanqasqan otaq imapas kasqanrayku chaykunata ruwarqan. Ichaqa huchankunata reqsikuspan Diospa nisqanta kasukurqan (Éx. 32:26; Núm. 12:11; 20:23-27). Jehová Diosqa Aaronpa iñiynintan astawanqa qhawarirqan, pesapakusqanta ima. Chaymi askha watakuna qhepamanpas, Diosta manchakuqkunata hina Aaronta miraynintapas qhawarikushallarqan (Sal. 115:10-12; 135:19, 20).
19-25 ABRIL
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 22-24
“Jehová Diosqa yanapanmi llaqtanta”
bt-S pág. 53 párr. 5
“Jesusmantan allin willakuykunata willani”
5 Ñaupaq tiempopi jinan kunanpas enemigonchiskunaqa runakunaman Diosmanta willananchista mana jark’ayta atinkuchu. Jehová Diosta servisqankuraykun wakin hermanonchiskunata carcelman aparanku wakintataq karu llaqtakunaman, chay ruwasqankuwanmi paykunaqa yanapakusharanku chay llaqtakunapi runakunaman Diosmanta willananchispaq. Segunda guerra mundial tiempopin karu llaqtakunaman apasqa hermanonchiskunaqa chaypi tiyaq runakunaman Diosmanta willaranku. Chaymi juj judío runa niran: “Repararanin Jehová Diospa testigonkunaqa Bibliaq nisqanman jina yachachisqankuta, chayman jina kausasqankutapas, chaymi bautizakurani Jehová Diospa testigon kanaypaq”, nispa.
it-2-S pág. 250
Mana yuyayninpi kashaq runa
Jehová Diospa contranpi ruwayqa mana yuyayniyoq kaymi. Profeta Balaamqa askha kutipin Israel llaqtata ñakayta munaran, Moab llaqtayoq rey Balacmanta qolqeta chaskinanrayku. Jehová Diosmi ichaqa jark’aran chay ruwananta. Apóstol Pedron Balaammanta qelqaspa niran: “Asnonmi chay profetata runa jina rimapayaran mana yuyaywan ruwashasqanta jark’ayta munaspa”, nispa. Chay profetaq ruwasqantan apóstol Pedroqa griego simipi pa·ra·fro·ní·a nispa qelqaran, chaytaqa mana yuyayninpi kashaq runatan nikun (2 Ped. 2:15, 16; Núm. 22:26-31).
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
w04-S 1/8 pág. 27 párr. 2
Números libromanta allin yachachikuykuna
22:20-22 ¿Imanaqtinmi Jehová Dios sinchita phiñakuran Balaampaq? Jehová Diosqa sut’itan profeta Balaamta kamachiran Israel runakunata ama ñakananpaq (Números 22:12). Balaammi ichaqa mana kasukuyta munaranchu. Payqa qolqeraykun Moab llaqtayoq rey Balacpa munasqanta ruwayta munaran (2 Pedro 2:15, 16; Judas 11). Ichaqa mana munashaspan Israel llaqtata bendeciran, jinan rey Balacmanta qolqeta chaskinanrayku payta yuyaycharan Baal diosta serviq warmikunawan Israel qharikunata juchallichinanpaq (Números 31:15, 16). Chaymi Jehová Diosqa sinchita phiñakuran Balaampaq, payqa qolqeyoq kayta munaspan Diospa kamachisqan contrapi ruwaran.
26 ABRIL-2 MAYO
BIBLIAPI QORI JINA YACHACHIKUYKUNA | NÚMEROS 25, 26
“Juj runaq ruwasqallanmi askha runaq allinninpaq karan”
“¡Ayqeychis qhelli jucha ruwaymanta!”
CHALLWAQ runaqa ima challwatas jap’iyta munan chayman jinan juj trampata churan, jinaspa anzuelota wijch’uykun challwata jap’inapaq, challwa jap’imuqtintaq aysanpacha.
2 Runakunapas juj trampamanmi urmasunman. Chaymi pasaran Israel runakunawan, paykunaqa Moab pampapin kasharanku Diospa prometesqan allpaman jaykunankupaqña. Ichaqa Moab reymi Balaam runaman prometeran Israel runakunata ñakaqtin askha qolqeta qonanpaq. Jinan Balaamqa Israel runakunata imaynata juchaman urmachinanpaq piensaykuran. Jinaspan Moab llaqtamanta sipaskunata kacharan Israel runakunaq karpanman, qharikunaq sonqonta suwanankupaq (Números 22:1-7; 31:15, 16; Apocalipsis 2:14).
“¡Ayqeychis qhelli jucha ruwaymanta!”
4 ¿Imaraykun Israel runakuna urmaranku Balaampa trampanman? Aychankuq munayninta ruwayllapin piensasharanku, qonqarankutaqmi paykunarayku Diospa ruwasqanta. Paykunaqa Diospaqmi junt’aq kananku karan. ¿Imarayku? Diosqa Egipto llaqtamanta paykunata orqomuran, desiertopitaq tukuy necesitasqankuta qoran prometesqan allpaman jaykunankukama (Hebreos 3:12). Chaywanpas qhelli juchatan ruwaranku. Chaymi apóstol Pablo niwanchis: “Amataq qhelli juchatapas ruwasunchu imaynan wakinninku ruwaranku jinataqa”, nispa (1 Corintios 10:8).
Maskhasun ancha allin yachachikuykunata
it-2-S pág. 238 párrs. 1, 2
Allpata rakinakusqanku
Israel llaqtapi ayllukunaman allpata rakinankupaqqa kaykunatan ruwakuran: Ñaupaqtaqa sorteakuranmi, chaymantataq qhawariranku sapanka ayllupi jayk’a runachus kasqanta. Sorteaspaqa sapanka ayllun yacharan uray ladopichus, wichay ladopichus, kinray ladopichus, orqo-orqopichus, icha qocha patapichus paykunaman tupasqanta. Chhaynaqa Jehová Diosmantan karan sapanka aylluman maypi tupananqa, chaymi mana phiñachinakurankuchu (Prov. 16:33). Chaymantapas sorteaspa rakinakusqankuraykun Jehová Diosqa atiran Jacobpa willasqanman jina Israelpi ayllukunaman allpata rakiyta. Wañuy patapi kashaspan Jacobqa willaranña wawankunaq familiankuna maypichus tiyanankuta, chaymantan willashan Génesis 49:1-33.
Sapanka ayllupaq allpata rakisqanku qhepamanmi qhawariranku chay ayllupi jayk’a runachus kasqanta, chayman jinan allpata yaparanku otaq pisiyachiranku. Bibliapin niran: “Askha runakunayoq familiakunamanqa jatun allpatan qonkichis, pisi runayoq familiakunamantaq juch’uy allpta qonkichis, sapanka familiakunan suerteq tupasqanman jina chaskinqaku”, nispa (Núm. 33:54). Sorteasqankuman jina may ladopichus allpanku tupasqantaqa manan cambiayta atirankuchu, ichaqa allpankutan pisiyachiranku otaq yaparanku sapanka ayllupi jayk’a familiakunayoq kasqankuman jina. Chaymi pasaran Judá aylluq allpanwan, paykunapaqqa sinchi jatunmi allpanku karan, chaymi wakin allpankuta Simeón aylluman qopuranku (Jos. 19:9).