Allin yachachiq kay

CHAYLLARAQ predicayta qallarishanki chayqa, yachaytachá munashanki Bibliamanta imayna yachachiyta, Jesusmi qatikuqninkunata kamachirqan runakunata yachachimunankupaq, chhaynapi yachachisqankuna kanankupaq (Mat. 28:19, 20). Unayñataqchus yachachishanki chayqa, sonqoman chayaqtachá yachachiyta munanki. Wawaykikuna kan chayqa, munashankichá paykunata allin yachachiyta, chhaynapi Diosta servinankupaq (3 Juan 4). Umalli kanki otaq chayman aypayta munanki chayqa, Jehová Diosta munakunankupaq kasukunankupaq hinachá rimamuyta munanki. ¿Imatan ruwawaq allin yachachiq kanaykipaq?

Ancha Allin Yachachiq Jesucristomantan yachanayki (Luc. 6:40). Askha runakunaman otaq iskay kinsallaman rimaykuspaqa sonqonkumanpunin chayaq. Jesusqa runakunatan yuyaymanachiq, sonqonkutapas kuyurichiq, hinallataq imatapas ruwanankupaq hina sut’i entiendeyta yachachiq. ¿Atiwaqchu qanpas pay hina yachachiyta?

Jehová Diosman hap’ipakuy

Jesuspa yachachisqanqa ancha allinpunin karqan Yayanmanta hap’ipakusqanrayku espiritunwan yanapachikusqanraykupiwan. Qanri, ¿tukuy yuyaywanchu Jehová Diosmanta mañakushanki Bibliamanta allinta yachachinaykipaq? Wawayoq kanki chayqa, ¿mañakushankichu paykunata allinta yachachinaykipaq? ¿Sonqomantachu mañakunki discurso qonaykipaq preparakuspayki otaq huñunakuykunata aparinaykipaq? Chhaynata Jehová Diosman hap’ipakuspaykin atinki allin yachachiq kayta.

Jehová Diosman hap’ipakusqanchistaqa rikuchillanchistaqmi Bibliapi confiaspanchis. Manaraq wañupushaspan Jesusqa Yayanmanta mañakurqan: “Ñoqaqa ñan paykunaman simiykita willaniña”, nispa (Juan 17:14). Ancha yachayniyoqña karqan chaypas, Yayanpa yachachisqallantan yachachirqan, ñoqanchispas pay hinan yachachinanchis (Juan 12:49, 50). Diospa Simin Qelqaqa atiyniyoqmi, chaymi runaq yuyayninman sonqonman haykuspa allinman tukuchin (Heb. 4:12). Bibliamanta yachayninchis yapakusqanman hina predicaymi yanapawasun allin yachachiq kananchispaq, chhaynapi hukkunata yanapasun Diosman asuykunankupaq (2 Tim. 3:16, 17).

Jehová Diosta hatunchay

Jesús hina allin yachachiq kayqa manan munay discursokuna qoyllachu. ‘Sumaq simikunawan’ rimaspa musphachirqanña chaypas, ¿imaraykun chhaynata rimarqan? Jehová Diosta hatunchananpaqmi, manan pay kikinta allinpaq qhawarichikunanpaqchu (Luc. 4:22; Juan 7:16-18). Hinaspapas yachachisqankunatan yuyaycharqan: “K’anchayniykichis runakunaq ñawpaqenpi k’anchachun, allin ruwasqaykichista rikuspa, hanaq pachapi kaq Yayaykichista yupaychanankupaq”, nispa (Mat. 5:16). Ñoqanchispas Jehová Diosta yupaychananchispaqmi yachachinanchis. Chayraykun imayna yachachinanchista yuyaykushaspaqa tapukunanchis: “¿Jehová Diosta yupaychanankupaq hinachu rimamusaq, icha ñoqa kikiyta allinta qhawarichikunaypaqchu?” nispa.

Rikch’anachiykunamanta, imapas pasasqanmanta otaq hukkunaq kawsayninmanta ima allin kaqtapas willayqa allinmi kanman, ichaqa chaykunamanta nishuta rimasunman chayqa, manapaschá allintachu entiendewasunman. Chhaynallataqmi ima willasqanchispas uyariqkunaq kusirikunallanpaq kaqtinqa, mana yanapawasunmanchu Jehová Diosta hatunchananchispaq, aswanpas kikinchistan allinpaq qhawarichikusunman.

Allinta ‘reparachiy’

Pipas Cristota qatikuyta munaqqa allintan entiendenan Bibliamanta yachachikuykunata. Allintan reparanan mayqenchus Diosmanta cheqaq yachay kasqanta, mayqentaqchus mana chaytapas. Chaymi chayta reparachiq hina yachachina.

Sapa kutillanmi Jehová Diosqa llaqtanta kamachirqan qhelli kaqta mana qhelli kaqmanta allinta ‘reparanankupaq’ (Lev. 10:9-11). Diospa Hatun espiritual Templonpi yupaychaqkunapas yachachinankun karqan “ch’uyakaqta qhellikaqmanta reparanankupaq” (Eze. 44:23). Proverbios qelqapin reparachiwanchis chanin kaqta mana chanin kaqmanta, yachaysapamanta mana yachayniyoqmanta. Kaq t’aqallamanta kaqkunatapas reparasunmanmi imallapipas hukniray kasqankuta. Romanos 5:7 apóstol Pablo reparachirqan chanin runawan sumaq runawanqa mana kaqllachu kasqankuta. Hebreos qelqapipas reparachirqanmi uma sacerdote Cristoq ruwananqa Aaronpamantaqa aswan allin kasqanta. Ñawpa tiempopin huk allin yachachiq runa qelqarqan: “Yachachiyqa imapas imayna kasqanta reparachiymi, imapaq kasqanta, maymanta paqarimusqantapas, hinaspan qhawarichina hukkunawan mana kaqllachu kasqanta. [...] Chayta ruwaqqa allin yachachiqmi”, nispa.

Piwanpas Diospa Gobiernonmanta rimashawaq, paytaq mana yachanmanchu imas chay kasqanta chayqa, ¿imatan ruwawaq? Bibliawanmi qhawarichiwaq chay Gobiernoqa mana runaq sonqonpichu kasqanta, nitaq kay pacha gobiernokuna hinachu kasqanta. Ichaqa, sichus chaykunata yachanmanña chayqa, sut’inchawaqmi Mesiaspa Gobiernonwan Jehová Diospa ‘hinantin pachakunata kamachisqanwanqa’ mana kaqllachu kasqanta (Sal. 103:19). Otaq ‘munasqa Churinpa qhapaqsuyunwan’ Diospa ‘llapallanta Cristowan huñusqanwanpas’ mana kaqllachu kasqanta (Col. 1:13; Efe. 1:10). Chhaynata tupanachispa yachachinki chayqa, allintan entiendenqaku imas Diospa Gobiernon kasqanta.

Chhaynatan Jesuspas yachachiq. Paymi rimarqan Kamachikuy Simita runakunaq mana allin entiendesqankumanta, sut’incharqantaq imaynatas entiendekunan kasqanta (Mat. 5:21-48). Rimallarqantaqmi Dios sonqo kaymanta, fariseo runakunaq iskay uya kasqankumantapas (Mat. 6:1-18). Chaymantapas yachachisqankunatan nirqan ama hukkuna hina ‘munaychakuq’ otaq sarunchaq kanankupaq, aswanpas huch’uyyaykukuspa servinankupaq (Mat. 20:25-28). Huk kutinpas uyariqkunatan tapurqan imaynachus Dios sonqoman tukuq runa kasqanta, imaynataqchus tukuy sonqowan Diosman kutirikuq runa kasqantawan reparanankupaq (Mat. 21:28-32). Chaypin yachallanchistaq allin yachachiq kanapaq ima ruwanamanta.

Uyariqkunata yuyaymanachiy

Mateo 21:28 textopin Jesús nirqan: “¿Ima niwaqchistaq kaymanta?” nispa, chay simikunawanmi qallarirqan huk rikch’anachiyta willananpaq. Allin yachachiqqa manan sut’inchayllachu imatapas sut’inchan, nitaq tapukuykunata kutichispallachu qhepakun, aswanpas allin yuyaywan entiendenankupaq hinan uyariqkunata yachachin (Pro. 3:21; Rom. 12:1, MR). Chaypaqqa yachananmi tapuyta. Jesusmi Mateo 17:25 textoq nisqan hina khaynata tapukurqan: “Simón, ¿ima niwaqtaq? Kay pacha reykunaqa, ¿pimantataq contribuciontapas impuestotapas cobranku? ¿Llaqta-masinkumantachu icha wak llaqtayoqmantachu?” nispa. Chaywanmi Pedroqa allinta repararqan pikunan yupaychana wasipaq impuestota pagananku karqan chayta. Huk kutinmi huk runa Jesusta tapurqan: “¿Pitaq runamasiyri?” nispa, paytaq sacerdotemanta, Leví runamanta, Samaria llaqtayoq runamanta ima willayta qallarirqan, tukuspataq tapurqan: “¿Mayqentaq chay kinsantinmanta suwakunaq ch’utisqanpa runamasin? ¿Imaninkitaq?” nispa (Luc. 10:29-36). Rikusqanchis hina, Jesusqa chay tapukuqnintan yanaparqan pay kikin tapukusqanta kutichikunanpaq (Luc. 7:41-43).

Sonqonkuman chayay

Diospa munasqanman hina yupaychayqa manan imatapas yachayllachu, wakin kamachikuykunata kasuyllachu, aswanpas Dioswan allinpi kaspa kamachikuyninkunata ancha allinpaq qhawarispa tukuy sonqowan payta serviymi, chaytan allinta yachanku Bibliaq yachachisqanta entiendeqkuna (Deu. 10:12, 13; Luc. 10:25-27). Diospa Simin Qelqapi sonqo simiqa imayna runa kasqanchista, yuyaykusqanchista, munakuyninchista, ima yuyaywan imatapas ruwasqanchistan sut’inchan.

Runakunaqa runaq rikch’aynillantan qhawanku, Jehová Diosmi ichaqa runaq sonqonta qhawan, chaytan Jesusqa yacharqan (1 Sam. 16:7). Chaymi Diostaqa sonqomanta munakuna, manan hukkuna allinpaq qhawariwananchispaqchu (Mat. 6:5-8). Fariseokunaqa runaq rikunallanpaqmi imaymanata ruwaqku. Kamachikuy Simipi huch’uy kaqkunatan astawan hunt’achiyta munaqku, chayman yapaykusqanku kamachikuykunatawan, ichaqa qonqapurqankun khuyapayakuq kayta, chanin kaq ruwayta, Dios munakuytapas (Mat. 9:13; Luc. 11:42). Jesusqa yachachirqanmi Diospa nisqanta kasukuy allinpuni kasqanta, ichaqa yachachillarqantaqmi sonqomanta kasukunanchista (Mat. 15:7-9; Mar. 7:20-23; Juan 3:36). Pay hinan ñoqanchispas mana Diospa kamachikuyninkunallatachu yachachinanchis, aswanpas yachachinallanchistaq Jehová Dios reqsiyta munakuyta ima, chhaynapi payta munakuspa tukuy imatapas ruwanankupaq.

Chay yachachikuykuna runakunaq allinninpaq kananpaqqa, ñawpaqtan concienciankuta qhawarikunanku. Jesusmi runakunata kallpacharqan imayna runa kasqankuta t’aqwikunankupaq. Mana allin yuyaykusqankumanta anyaspataq tapuq imaraykus chhaynata yuyaykurqanku, rimarqanku, ruwarqankupas chayta. Chaymantataq pisi rimayllapi imatapas niq, mana chaytaq rikch’anachiy simita willaq, otaq imatapas ruwaq allinta entiendechinanpaq (Mar. 2:8; 4:40; 8:17; Luc. 6:41, 46). Qanpas uyariqniykikunatan niwaq khaynata tapukunankupaq: “¿Imaraykun chay ruwayta munani?” otaq “¿Imaraykun chhayna kani?” nispa. Hinaspa kallpachay Jehová Diospa yuyaykusqanman hina yuyaykunankupaq.

Yachachiy ima ruwanankuta

“Yachayqa tukuy imamantapas ancha chaniyoqmi”, chaytan allinta reparan allin yachachiqqa (Pro. 4:7). Yachayniyoqqa yachasqanwanmi sasachakuykunata atipan, manan sasachakuykunaman churakunchu, munasqantan aypan, runamasintapas yanapanmi. Yachachiqqa estudiantentan yachachinan chaykuna ruwayta ichaqa manan paypa rantintaqa ruwananchu. Bibliaq kamachikuyninkunamanta yachachispaqa allintan entiendechinqa imaynatas chayman hina ruwanman chayta, chaypaqmi willanman huk sasachakuymanta, hinaspa tapunman: “¿Imaynatan Bibliaq kay yachachikuyninwan chayta atipawaq?” nispa (Heb. 5:14).

Chaytan apóstol Pedro ruwarqan 33 watapi, Pentecostés fiestapi. Chaypin discursota qospa uyariqninkunata yachachirqan ima ruwanankuta, chhaynapin cambiarqanku (Hech. 2:14-36). Runakunaq reqsisqanku kinsa profeciakunata willaspan chay p’unchaypi imakuna rikusqankuman hina sut’incharqan imayna hunt’akusqanta. Hinan paykunaqa entienderqanku chayman hina ruwananku kasqanta. ¿Chhaynatachu qanpas uyariqniykikunaq sonqonman chayanki? Imatapas willanallaykimantaqa, ¿entiendenankupaq hinachu yachachinki? ¿Kallpachashankichu yachasqanku allinninkupaq kasqanta yuyaymananankupaq? Manapaschá Pentecostés p’unchaypi hinachu: “¿Imatan ruwasaqku?” ninqaku, ichaqa sichus textokunata allinta yachachisun chayqa, chayman hinan ruwanqaku (Hech. 2:37).

Tayta-mamakunaqa wawankuman Bibliata leespaqa, yachachinankun imaynatas Bibliaq kamachikuyninkuna yanapanman chayta (Efe. 6:4). Semanapi leesqanchis capitulokunamantan iskay kinsa textokunata akllawaq, sut’inchaspataq tapuwaq: “¿Imaynapin chay textokuna yanapawasunman? ¿Imaynatan chay textokunawan predicasunman? ¿Imatan Jehová Diosmanta yachachiwanchis chayman hina astawan munakunanchispaq?” nispa. Kallpachaytaq Bibliamanta Allin Yachachiq Kanapaq Escuelapi chaykunata comentanankupaq. Chayta ruwaspankuqa chay textokunan umankupi qhepanman.

Ejemploykiwan yachachiy

Manan rimayllawanchu yachachinchis, aswanpas ruwayninchispiwanmi. Rimasqanchistaqa ruwasqanchiswanmi hunt’anchis, chhaynapin wawakunata yachachishanchis chayman hina ruwanankupaq, paykunaqa tayta-mamankuq ruwasqanta rikuspan kaqllatataq ruwayta munanku. Maypachachus estudiantekunapas ‘qanmanta yachaqakunqaku imaynan qanpas Cristomanta yachaqakunki hinata’ chayqa, allintan rikunqaku Jehová Diospa ñanninpi puriyqa ancha kusikunapaq kasqanta (1 Cor. 11:1). Chhaynapitaq tukuy ima ruwasqankupi reparanqaku paykunatapas Dios munakusqanta.

Sichus ‘Dios sonqo purispa Diosllapaqña kawsasunchis’ chayqa, hukkunamanmi allin ejemplota qoshanchis Bibliaq nisqanman hina ruwanankupaq (2 Ped. 3:11). Pitapas kallpachashanki Bibliata leenanpaq chayqa, qanpas kallpachakuy leenaykipaq. Wawaykikuna Bibliaq nisqanman hina imatapas ruwanankuta munanki chayqa, Diospa munasqanman hina qanpas tukuy imatapas ruway. Sichus kallpachashanki iñiqmasikunata tukuy sonqowan predicanankupaq chayqa, qanpas tukuy sonqowanmi predicanayki. Yachachisqanchisman hina imatapas ruwaqtinchismi hukkunapas kallpachakunqaku chayta ruwanankupaq (Rom. 2:21-23).

Allin yachachiq kanaykipaq tapukuy: “¿Yachachisqay yanapanchu hukkunata allin runaman tukunankupaq? ¿Reparachishanichu allin kaqta mana allin kaqmanta? ¿Imatan ruwashani estudianteykuna, wawaykuna otaq uyariwaqniykunapas yachachisqayta yuyarinankupaq? ¿Sut’itachu imatapas rikuchini imayna kasukunankupaq? ¿Yachachisqayman hinachu kawsashani? ¿Reparachinichu imaynatas yachachisqay yanapanqa Jehová Diosman astawan asuykunankupaq?” nispa (Pro. 9:10). Chay tapuykunapi yuyaymanay, kasukuytaq Pabloq nisqanta, paymi nirqan: “Qan kikiykita allinta cuidakuy, hinallataq yachachikuyniykitapas, chaykunapi qaqata sayay. Chayta ruwaspaqa qan kikiykitan qespichikunki, hinallataq uyariqniykikunatapas”, nispa (1 Tim. 4:16).