¿Imaninmi Jehová Dios yawarmanta?

Manachus yawarninchis kanman chayqa, manan pipas kausasunmanchu. Ichaqa, Diostaq kamawarqanchis chayqa, tukuy derechonpin payqa kashan imatas yawarwan ruwananchis imatataqsi mana chayta niwananchispaq. Chayrayku, ¿ima ninmi pay yawarmanta? ¿Mijusunmanchu yawarta? ¿Churachikusunmanchu yawarta? ¿Iman yanapawasunman allinta tanteakuspa imatapas ruwananchispaq? Chaykunamantan kunan yachasunchis.

1. ¿Imaynatan Jehová Dios yawarta qhawarin?

Jehová Diosmi ñaupa tiempopi serviqninkunata nirqan: “Ima kausaqpa kausayninpas yawarninmi”, nispa (Levítico 17:14). Chaypi nisqan jina, Jehová Diospaqqa yawarpin kausayqa kashan. Paytaq kausayta qowarqanchis chayqa, kausayqa ch’uyan, sagradon; yawarpas chhaynallataqmi ch’uya sagrado.

2. ¿Imaninmi Jehová Dios yawarmanta?

Jehová Diosqa ñaupa tiempomanta pacharaqmi serviqninkunata kamachirqan yawarta ama mijunankupaq (leey Génesis 9:4; Levítico 17:10). Jesuspa discipulonkunatapas chhaynatan kamachillarqantaq. Chay tiempopi llaqtanta pusariq umalliqkunawanmi willachirqan: “Aman yawarwanqa imatapas ruwankichischu”, nispa (leey Hechos 15:28, 29).

¿Imaninantan nisharqan chay nisqanwan? Sichus juj doctor nisunkiman “kunanmantaqa amañan tragota ujankichu” nispa chayri, ¿ujashallawaqchu? ¿Mijuwaqchu tragoyoq mijuykunata? ¿Venaykimantachu tragota churarachikuwaq? Manan chaytaqa ruwawaqchu ¿riki? Chhaynallataqmi yawarwanpas, manan yawartaqa mijunanchischu ni ujananchischu. Manan yawarniyoq aychatapas ni yawarwan preparasqa mijuykunatapas mijunanchischu.

Ichaqa doctorkuna nisunkiman yawarta churachikunaykipaq chayri, ¿imatan ruwawaq? Wakin doctorkunaqa ima onqoyta jampinankupaqpas yawartan mayninqa churanku. Maynintaq yawarpi kaq glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas, plasma nisqakunata churanku. Chaykunamanta mayqentapas churachikusunman chayqa Diostan mana kasukushasunmanchu. Mayninpiqa yaqapaschá nisunkikuman chay tawantin partemanta lloqsimuq mayqen jampiwanpas churachikunaykipaq. Maynintaq nisunkikuman kasqan yawarnillaykitataq kutiyachinasuykikupaq. Chaykunamantaqa manan Diosqa imaninpaschu, sapankamantan kanqa chaskikunqachus manachus chayqa (Gálatas 6:5).a

ASTAWAN YACHASUNCHIS

3. Jehová Diospa munayninman jinapuni imatapas ruway

¿Iman yanapasunkiman imatas Jehová Dios yawarmanta piensan chayman jina imatapas ruwanaykipaq? VIDEOTA qhawaychis, jinaspa qatiqninpi yuyaychaykunaman jina parlariychis.

VIDEO: ¿Imakunapin ñaupaqmantaraq piensananchis ama yawarta churachikunapaq? (5:47)

• Diosmanta mañakuy yachayta qonasuykipaq (Santiago 1:5).

• Bibliapi maskhay chaymanta rimaq textokunata, jinaspa chayman jina ruway (Proverbios 13:16).

• Allinta qhawariy tiyasqayki llaqtapi ima tratamientokunas kashan chayta.

• Allinta qhawariy imakunatas manapuni chaskiwaqchu chayta.

• Ima ruwasqaykipas concienciayki mana juchachanasuykipaq jinan kanan (Hechos 24:16).b

• Concienciaykiman jinachus imapas ruwanayki kanqa chayqa, manan chaypiqa ni esposapas, qosapas, pi umalliqpas, ni Bibliamanta yachachiqniykipas ninasunkichu imachus ruwanaykitaqa (Romanos 14:12).

• Imaynachus ruway munasqayki sut’i kananpaq qelqay chayta.

4. Jehová Diospa testigonkunaqa allin jampisqa kaytan munanchis

Manaña yawarta churachikunanchischu chaypas, allin tratamientokunawanmi jampichikunanchis. VIDEOTA qhawaychis.

VIDEO: Massimo Franchi doctorwan parlarisun (1:36)

Leeychis Tito 3:2 textota, jinaspa jamuq tapuykunaman jina parlariychis.

• ¿Imanaqtinmi medicinamanta yachaqkunawan allin acuerdoman jaykunanchis? ¿Imanaqtinmi paykunawan sumaqllata respetowan ima parlarinanchis?

Manan churachikunanchischu	Sapankanchismantan kanqa
A. Yawarpi kaq plasma	Plasma nisqamanta lloqsiq
B. Yawarpi kaq glóbulos blancos	Glóbulos blancos nisqamanta lloqsiq
C. Yawarpi kaq plaquetas	Plaquetas nisqamanta lloqsiq
D. Yawarpi kaq glóbulos rojos nisqakunata	Glóbulos rojos nisqamanta lloqsiq juch’uy partekuna churachikuyqa

5. Yawarmanta lloqsiq juch’uy partekuna

Yawarmantan lloqsin glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas, plasma nisqakuna; chay tawantinmi yawarpi kashan. Sapankamantan lloqsillantaq aswan juch’uy partekuna, chaykunatan “fracciones” nikun.c Chaykunamanta wakinwanmi jampikunata ruwanku imaymana onqoyta jampinankupaq sinchita yawar phawamuqtin sayachinankupaq ima.

Yawarpi tawantin partemanta lloqsimuq juch’uy kaq partekunata chaskikunqachus manachus chayqa sapankamantañan kanqa. Wakinqa manapaschá munanqachu mayqentapas chaskikuyta, wakinqa yaqapaschá chaskikullanqa. Sapankan chaykunataqa qhawarinqa Bibliaq pusarisqan conciencianman jina.

Chaykunapi allinta piensarispayki tapukuy:

• “¿Imaynatan doctorman willayman imaraykus yawarpa wakin partenkunata chaskiyman wakintataq mana chayta?”, nispa.

IMATAN YACHAMURQANCHIS

Jehová Diosqa pay jina respetowan yawarta qhawarinanchistan munan.

Yuyarisun

• ¿Imaraykun Jehová Dios yawarta ch’uyapaq qhawarin?

• ¿Atisunmanchu yawarwan churachikuyta? ¿Imarayku?

• ¿Iman yanapasunkiman yawarwan imapas ruwana kaqtin allinta tanteakuspa imatapas ruwanaykipaq?

ASTAWAN YACHANAYKIPAQ

¿Imakunatan ñaupaqta entiendena munasunmanchu kikin yawarninchiswan jampichikuyta icha manachu chaypaq? Chaymantan kay qelqapi rimashan.

“Leeqkunaq tapukuynin” (Qhawaq, 2000 watapi 15 octubre)

Yawarpa juch’uy partenkunata chaskiwaqchus manachus chayta yachanaykipaq leey kay qelqata.

“Leeqkunaq tapukuynin” (Qhawaq, 2004 watapi 15 junio)

¿Iman juj doctorta yanaparqan yawarmanta Jehová Diospa imachus kamachisqan allinpuni kasqanta entiendenanpaq? Yachanaykipaq leey kay qelqata.

“Kunanqa Diospa qhawarisqanta jinan yawartaqa qhawarini” (¡Rijch’ariy!, 2003 watapi 8 diciembre)

¿Imaynatan hospitalkunapi rimaq umalliqkuna iñiqmasinkuta yanapanku? Chaypaq qhaway kay videota.

Jehová Diosqa sumaqtan cuidan onqosqakunata (10:23)