Satanaspa gobiernonqa yanqan
“Millay runaqa manan allillanpuniqa kanmanchu.” (ECL. 8:13.)
1. ¿Imaraykun consolawanchis pisi tiempollamantaña millay ruwaqkuna jusgasqa kanan?
PISI tiempollamantan huchallapi kawsaq runakunaqa chanin kaqta ruwaq Diospa juzgasqan kanqaku, tukuy ruwasqankumantan Diosman cuentata qonqaku (Pro. 5:22; Ecl. 8:12, 13). Chayqa, ¡allin noticiamá chaninkaqta munakuq runakunapaq, millay runakunaq makinpi mana allinkunata sufriq runakunapaqpas! Astawanqa Satanasmi cuentata qonqa mana allinkunaq taytan kasqanrayku (Juan 8:44).
2. ¿Imaraykun tiempo pasanan karqan Edenpi sucedesqan allichakunanpaq?
2 Ñawpa tayta mamanchiskuna Edén huertapi tiyashaqtinkun, Saqraqa hatunchakuq kaspan paykunata kallpacharqan Diospa gobiernonta mana kasukunankupaq. Paykunataq chayman hina ruwaspanku Diospa autoridadnin contra hatarirqanku, chhaynapin huchallikuqman tukupurqanku (Rom. 5:12-14). Diosqa yacharqanña mana kasukuq kayninku imaynapi tukunanta chaypas, lliw angelkuna runakunapiwan chayta sut’ita yachanankupaqmi tiempota qonan karqan. Chayraykun tiempota qorqan chay iskayachiyta sut’inchakunanpaq, hinallataq chay mana kasukuqkunaq pantasqankumanta allinta yachakunanpaq.
3. ¿Imaynatan qhawarinchis runakunaq autoridadninta?
3 Diospa pusarisqanta mana kasukusqankuraykun runakunaqa paykunamantaña huk gobiernota paqarichinanku karqan. Apóstol Pablo cartata Roma cristianokunaman apachisqanpin paykunata sutichan ‘kamachikuqkuna’ otaq autoridadkuna nispa. Chay tiempopiqa Romapi kamachiq César Nerón runan umallisharqan 54, 68 watakuna ukhupi. Pablon nin: “Kamachikuqkunaqa Diospa churasqanmi”, nispa (leey Romanos 13:1, 2). Chayta nispan apostolqa rimasharqan paykuna Diospa allichasqanrayku permisonwan autoridad kasqankumanta. Chayraykun cristianokunaqa paykunata respetananchis.
Saqraq gobiernonqa mana imapin tukunan karqan
4. ¿Imaraykun runakunaq gobiernon yanqapi tukupunqa?
4 Ichaqa runakunaq gobiernonqa Saqraq makinpin kashan chayraykun qollupunqa. ¿Imarayku? Huknin razonqa manan Jehová Diospa yachayninwan yanapachikunkuchu. Arí, payllan niyta atinman mayqen gobienochus allin kasqantaqa (Jer. 8:9; Rom. 16:27). Runakunaqa imaymanapi pantasqankumantan yachanku, Diosmi ichaqa ñawpaqmantaña yachan ima ruwaychus aswan allin kasqanta. Chayrayku ima gobiernopas Diospa kamachikuyninkunata mana kasukuqtinqa manapuni allinchu kanqa. Chaymantapas, Saqra mana allin yuyaywan tukuy imatapas ruwasqanpiwanqa, ¿iman kanman? Saqraq paqarichisqan gobiernoqa yanqa mana imapi tukunanpaqmi qallariymantaraq karqan.
5, 6. ¿Imaraykun Saqra Diospa contranpi churakurqan?
5 Yachasqanchispas hina, allin yuyaykuq runaqa manan yanqapi tukuq empresaman llank’aq haykunmanchu. Ichaqa chaypaq kallpachakuqtinqa, qhepamanmi reconocenqa mana allin ruwasqanta. Qallariymantapacha tiempoq pasasqanman hinan, sut’ita yachakun tukuy atiyniyoq Dios contra hatariy yanqa kasqanta (leey Proverbios 21:30a). Saqraqa chaytapunin ruwarqan, hatunchakuq kasqanraykun Diospa contranpi sayarirqan, chhaynapitaq yuyaypipuni wañuyman apaq ñanta akllakurqan.
6 Unay tiempo pasaqtinñan Babiloniapi kamachiq rey, Saqra hina hatunchakuspa nirqan: “Hanaq pachamanmi wicharisaq, aswan altopi Diospa hatuchachaq ch’askankuna patapin kamachikuy tiyanayta churasaq [...]. Aswan altopin kashaq phuyukunaq hawanmanraqmi wicharisaq, Ancha hatun Dios hinaraqmi kasaq”, nispa (Isa. 14:13-15). Ichaqa chay mana allin yuyaykusqanqa yanqan karqan, chay llaqtaqa p’enqaytan thunichisqa chinkapurqan. Satanaspas kamachisqan pachapas ñan juzgasqaña kanqa
Imaraykun Dios hinallata qhawarqan
7, 8. ¿Ima allinkunan kan Dios huk tiempolla millay kawsayta consentisqanmanta?
7 Wakinmi tapukunku: “¿Imaraykun Dios mana hark’arqanchu runakuna Saqrata kasukunankuta, chhaynapi manaña yanqa gobiernokunata paqarichinankupaq?” nispa. Arí, payqa tukuy atiyniyoq Dios kaspan hark’ayta atirqan (Éxo. 6:3). Ichaqa manan hark’arqanchu, payqa qhepaman askha allinkuna kananpin yuyaykurqan. Tiempowanqa sut’itan yachakunan karqan Jehová Dios chanin, munakuq Rey kasqanta, chay decidisqanqa kasukuq runakunaq allinninpaqmi kanman.
8 Runakunaqa manan sufrinkumanchu karqan Diosmanta t’aqakunankupaq saqraq kallpachasqanta Adán Eva mana kasuqtinkuqa. Ichaqa nisqanchis hina, huk tiempolla runakuna kikinku gobiernanankupaq Diospa decidisqanqa askha allinkunatan apamurqan. Ñawpaqtaqa, askha runakunan sut’ita rikurqanku imamantapas aswan allinqa Diosta uyariy, paypi confiay allinninchispaq kasqanta. Watakunaq pasasqanman hinan rikukurqan imaymana gobiernokuna, ichaqa manan mayqenninkupas allinchu karqan. Chaymi Diospa siervonkunaqa yachanku Jehová Diospa gobiernollan aswan allin kasqanta. Arí, Satanás gobiernaqtinqa lliw runakunan sasachakuykunapi tarikurqanku. Ichaqa hunt’aq sonqowan Diosta serviqkunaqa askha allinkunatan chaskirqanku.
Mana kasukusqanku Diosta hatunchan
9, 10. ¿Imaynapin Saqraq gobiernon pay mana munashaqtinpas Diosta hatuncharqan?
9 Jehová Diosqa consentirqanmi runakuna Satanaspa kamachisqan kawsanankuta, hinaspa paykuna kikinku gobiernakunankuta. Ichaqa manan chayraykuchu Rey kasqanpi pisichasqa. Aswanpas chaymi rikuchin runakuna mana yachayniyoq kasqankuta, Jeremías nisqan hina (leey Jeremías 10:23). Chaymantapas saqraq churapakusqan hawan Jehová Diosqa imayna clase Dios kasqanta aswan sut’ita rikuchirqan. ¿Imaynapi?
10 Saqraq sinchi millay kamachikuyninqa mana allinpitaq tukun chayqa, sut’itan rikunchis Jehová tukuy imapipas sumaq Dios kasqanta. Chhaynapin payta munakuq runakunaqa atiyniyoq kasqanta rikunku. Chayraykun nisunman, saqraq kamachikuyninqa Dios hatunchasqa kananpaqmi yanapakun nispa. Chaypin rikukun imaynatachus pay kamachikuynin contra saqraq hatarisqanman kutichirqan chayta. Chayta aswan allinta entiendenapaq Dios imayna kasqanmanta qhawarisunchis, imaynatachus chaykunata huk hinamanta qhawarichirqan Saqra gobiernasqanrayku chaytapas.
11. ¿Imaynatan Jehová Dios munakuyninta rikuchirqan?
11 Munakuynin. Bibliaq nisqan hina, “Diosqa munakuymi” (1 Juan 4:8). Runakunata kamasqanpin yachanchis munakuq kasqanta. Kaqllatataqmi nisunman sumaq cuerpota qosqanmanta, runakuna kusisqa tiyanankupaq sumaq Hallp’ata qosqanmantapas (Gén. 1:29-31; 2:8, 9; Sal. 139:14-16). Ichaqa millay kawsay kay pachapi paqariqtinmi, hukniraymantañataq Jehová munakuyninta rikuchirqan. ¿Imaynata? Hukninmantan apóstol Juan willan Jesuspa nisqanta qelqaspa: “Diosqa anchatapunin runakunata munakurqan, chaymi sapan Churinta kachamurqan, pipas paypi iñiqqa ama wañunanpaq, aswanpas wiñay kawsayniyoq kananpaq”, nispa (Juan 3:16). Churinta huchasapakunarayku kachamuspaqa, ¡allintamá rikuchiwarqanchis ancha munakuwasqanchista! (Juan 15:13.) Chay ruwasqanqa allin ejemplon ñoqanchispaq. Chayraykun Jesús hina kallpachakunanchis sapa p’unchay munakuyta rikuchinanchispaq (Juan 17:25, 26).
12. ¿Ima ejemplon kan Jehová Dios atiyniyoq kasqanmanta?
12 Atiynin. “Tukuy-atiyniyoq Señor Diosllan” kawsay qoytaqa atin (Apo. 11:17; Sal. 36:9). Lliwpas nacesqanchismantapachan watakunaq pasasqanman hina, imakuna decidisqanchiswan, ruwasqanchiswan hinallataq experiencianchisman hina imayna runapas karqanchis. ¿Iman suceden wañupuqtinchis? Jehová Diosmi chayta yuyayninpi waqaychanman, p’unchay chayamuqtintaq sapankapas imaynachus karqanchis chay hinata kawsarichimpuwananchispaq (Juan 5:28, 29). Chhaynaqa, runaq wañunanqa manaña qallariypi Diospa munayninchu karqan chaypas, runakunata kawsarichispan rikuchin Tukuy-atiyniyoq kasqanta.
13. ¿Imaynatan Diospa chanin kasqan rikukun Jesuspa sacrificionpi?
13 Chanin. Jehová Diosqa manan llullakunchu nitaq ima mana chanintapas ruwanchu (Deu. 32:4; Tito 1:2). Payqa cheqaqkaqta chaninkaqtapunin ruwan mayninpiqa llakisqa tarikunanpaqña piensasunman chaypas (Rom. 8:32). ¡Maytachá sonqon nanarqan munakusqan wawanta suwata hina wañuchisqankuta rikuspa! Ichaqa, ¿imaraykun listo kasharqan chayta aguantananpaq? Runakunata munakusqanmantapas payqa chanin kamachikuyninkunaman hinan ruwayta munarqan (leey Romanos 5:18-21). Chhaynaqa, kay pachapi huchasapa runakunaq kawsasqan ukhupin Jehová rikuchirqan chaninkaqtapuni tukuy tiempopas ruwaq kasqanta.
14, 15. ¿Imaynatan Jehová Dios rikuchirqan ancha yachayniyoq, pacienciayoq kasqanta?
14 Yachaynin. Adanwan Evawan huchallikuqtinkun, Jehová willarqan imaynata mana kasukusqankurayku imaymanaq kasqanta allichanan karqan chayta (Gén. 3:15). Kasqan ratu chayta allichananpaq imakunachus necesitakusqanta ruwasqan, qhepamantaq pisi-pisimanta siervonkunaman munayninta willasqanmi rikuchin ancha yachayniyoq kasqanta (Rom. 11:33). Payqa yachanmi imaynata huk sasachakuyta allichayta. Kay mundopiqa q’oñirinmi qhelli kawsay, guerrakuna, mana kasukuy, sayapakuy, mana khuyapayakuy, mana yuyayniyoq-kay, iskay uya-kay ima. Chhaynaña kay pacha kashaqtinpas Diosqa askha kutipin rikuchirqan yachayninta. Discípulo Santiagon rimarqan imayna kasqanmanta: “Diosmanta hamuq yachayniyoq runakunan ichaqa ch’uya kawsayniyoq kanku, hinallataq sumaqpi kawsaqkuna, llamp’u sonqokuna, allin yuyaywan kawsaqkuna, tukuy imapi khuyapayakuqkuna, tukuy imapi allinkaqta ruwaqkuna, mana pimanpas sayapakuqkuna, mana iskay uyakuna ima” (Sant. 3:17).
15 Ancha pacienciayoq. Jehová Diosqa mana hayk’aqpas askha kutipi rikuchinmanchu karqan pacienciayoq kasqanta, sichus mana runakunaq chhaytukuy pantasqanta aguantanmanchu karqan chayqa. Chaytan ruwasharqan waranqa-waranqa watakuna, chaypin yachanchis ancha pacienciayoq kasqanta. Chayraykun cristianokunaqa chaykunamanta agradecekunanchis. Pedroq nisqan hinataq qhawarinanchis “Señorninchispa paciencianqa qespikunanchispaq kasqanta” (2 Ped. 3:9, 15).
16. ¿Imaraykun kusichiwanchis Jehová Diospa khuyapayakuynin?
16 Khuyapayakuq. Llapanchismi huchallikunchis, sapa kutillantaq pantanchispas (Sant. 3:2; 1 Juan 1:8, 9). ¡May agradecesqan kashanchis Jehová Dios ‘pampachayta munawasqanchismanta’! (Isa. 55:7.) Huchallantinña nacerqanchis chaypas, Diospa pampachayninta chaskisqanchismi anchata kusichiwanchis (Sal. 51:5, 9, 17). Chaymantapas, kawsayninchispi Diospa khuyapayakuyninta chaskisqanchismi kallpachawanchis Diosta munakunanchispaq runamasinchista munakunanchispaqpas (leey Colosenses 3:13).
¿Imaraykun kay pacha onqosqa hina tarikun?
17, 18. ¿Imakunapin Saqraq gobiernon yanqapi tukun?
17 Kay pachaqa Saqraq kamachisqanraykun tukuy tiempopas mana allinpi tarikun. 1991 watapin huk periodista kayta willarqan: “¿Onqosqachu kay pacha kashan? Arí, ichaqa manan Diospa huchanchu aswanpas llaqtakunaqmi”, nispa. ¡Cheqaqmi chay rimasqanqa! Satanaspa kallpachasqanmi ñawpa tayta-mamanchiskunaqa runakunaq gobiernonta akllakurqanku manataq Diospa gobiernotachu. Chhaynapin qallarichirqanku yanqapi tukuq imaymana clase gobiernokunata. Arí, Hallp’antinpi runakuna imaymana nanaywan sufrispa tarikusqankun sut’ita rikuchin runakunaq gobiernon chinkapunanpaqña kashasqanta.
18 Satanaspa gobiernonqa runakunatan kallpachan sapankapas allinnillankuta maskhanankupaq, hukkunapi mana piensaspa. Chhayna kayqa manan munakuyta atipanqachu Diosqa munakuywanmi tukuytapas kamachin. Satanasqa manan allin kawsayta, kusikuyta, thak kawsaytapas qatikuqninkunaman qorqanchu. Kunanqa, sut’itan yachakun ¡Jehová Diospa gobiernollan aswan allin kasqanta! ¿Ima pruebakunan kunan chaymanta kan? Chaytan t’aqwisunchis qatimuq estudiopi.
[Uranpi willakuy]
a Proverbios 21:30 (NM): ‘Manan yachaypas, reparaq kaypas, nitaq ima consejopas Diospa contranpi kaqqa valenchu’.
¿Imatan gobiernomanta yachanchis kay textokunata leespa?
[25 paginapi dibujokuna fotokunapiwan]
Saqraq gobiernonqa manan runakunata imapipas yanaparqanchu
[Fotota horqorqan]
U.S. Army poton
OMS fotonmi, P. Almasy
[26 paginapi dibujo]
Jehová Diosqa atiynintan rikuchinqa wañusqakunata kawsarichispa
[27 paginapi dibujo]
Jehová Diosqa munakuyninta chanin kasqanta iman rikuchirqan sacrificiopi Churinta qospa