¿Imanaqtinmi ñak’ariykuna kan?

MANA ALLIN GOBIERNOKUNA

“Millay runakuna kamachikuqtinmi llaqtaqa khuyayta anchin” (Proverbios 29:2).

Ñawpaqmantapachan karqanpuni millay kamachikuqkuna, paykunan nishuta runakunata ñak’arichirqanku. Ichaqa manan llapa kamachikuqkunachu millay karqanku, wakinqa kallpachakurqankuña runamasinta yanapanapaq chaypas, repararqankun yanqa kasqanta. ¿Imarayku? Llaqtanku ukhupi ch’aqway kaqtin hukkunapas kamachiyta munaspa paykuna contra hatarisqankurayku, wakintaq runakunaq qolqenwan qhapaqyarqanku. Estados Unidos gobiernopi llank’aq runa nirqan: “Ñawpaqmantapachan kamachikuqkunaqa allinta imatapas ruwayta munarqanku, ichaqa manan atirqankuchu”, nispa.

Biblian nin: “Runaqa manan yachakunchu imayna kanantapas”, nispa (Jeremías 10:23). Runaqa manan yachanchu kawsaynin allin pusariyta, chaymi mana atinchu huk llaqta kamachiytaqa. Chaywanmi sut’ita reparanchis imarayku kamachikuqkuna mana ima llakitapas tukuchiy atisqanta. Aswanpas paykunan runamasinman ima llakitapas rikhurichimunku.

PANTASQA RELIGIONKUNA

“Ñoqaq yachachisqaykuna kasqaykichista llapa yachanqaku qankuna munanakuqtiykichis” (Juan 13:35).

Religionkunaqa munakuymanta huk sonqolla kawsanamanta rimanku, ichaqa chaypi kaq runakunaqa manan kawsayninkupi rikuchinkuchu. Aswanpas runankunatan tanqanku wañuyninkuwanraq religioninkuta defiendenankupaq, runamasinkuta cheqninankutapas. Religionkunata estudiaq runan libronpi nirqan: “Kay pachapi gobiernokunaq sinchi millay maqanakuykunaqa religionkunaq tanqasqanmi karqan”, nispa.

Hinaspapas religionpi umalliqkunaqa manan huchapaqchu qhawarinku mana casarakuspa tiyayta, hukwan pantaytapas, otaq warmipura qharipura t’inkinakuytapas. Chhayna kawsasqankuwanmi imaymana onqoykuna rikhurimun, askha warmikunan onqoq rikhurinku, familiapi t’aqanakuypas, abortopas yapakun.

PANTAQ RUNA KASQANCHIS, MANA ALLINKUNATA MUNAPAYASQANCHIS

‘Pipas kikinpa millay munayninwan aysachikuspa sonqontapas suwachikun [...]. Chay millay munaytaq saphichakuspa huchata paqarichin’ (Santiago 1:14, 15).

Huchayoq kasqanchisraykun llapallanchis pantanchis. Hinaspapas sonqochismi aysawanchis mana allinkaqta munapayananchispaq (Efesios 2:3). Sonqonchispa munasqanman hina imapas kaqtintaq ratolla urmaspa llakipi rikukunchis.

Huk reqsisqa runan libronpi nirqan: “Yaqa llapa llakikuyninchiskunaqa mana allinkunata nishuta munapayasqanchismantan”, nispa. Runakunaqa nishutan munanku: trago ukyayta, drogakuyta, pukllayta, warmi-qhari puñuyta hukkunatapas. Chhayna kasqankuraykun respetasqa runakunapas familiankuwan amigonkunawanpas mana allinta kawsanku. Pantaq runa kasqanchisraykun ñoqanchispi hunt’akun Bibliaq kay nisqan: ‘Diospa tukuy imaymana kamasqankunaqa kunankaman waqashanku muchushankupas’, nispa (Romanos 8:22).

MANA ALLIN ESPIRITUKUNA

Biblian willawanchis “kay pacha kamachiq diosqa” Satanas kasqanta, Paytan yanapanku atiyniyoq supaykuna (2 Corintios 4:4; Apocalipsis 12:9).

Satanás hinan supaykunapas runakunata pantachinku. Chaymi apóstol Pablo nirqan: “Manan runawanchu maqanakunchis, aswanpas kamachikuqkunawanmi, atiyniyoqkunawanmi, kay laqhayaq pachapi kamachikuqkunawanmi, hanaqkunapi kaq mana allin espiritukunawanmi”, nispa (Efesios 6:12).

Supaykunaqa runakunata ñak’arichinku, ichaqa manan chayllatachu ruwanku astawanqa Diosmanta runakunata karunchayta munanku (Salmo 83:18). Runakunata q’otuspan munasqankuta ruwachinku, layqakuykunawan, watuykunawan hukkunawanpas. Jehová Diosmi ichaqa willawanchis chaykunamanta cuidakunanchispaq, yanapawanchistaq paykuna contra qaqata sayananchispaq (Santiago 4:7).

‘TUKUKUY QAYLLA P’UNCHAYKUNAPIN’ KAWSASHANCHIS

Yaqa iskay waranqa wata ñawpaqtaraqmi Biblia willarqan: “Tukukuy qaylla p’unchaykunataqa sasa tiempokunan chayamunqa”, nispa.

Willarqantaq imarayku chhayna kananta, nirqanmi: “Runakunan kanqa paykuna kikinkuta munakuqkuna, qolqe sonqokuna, alabakuqkuna, hatunchakuqkuna [...] mana munakuyniyoqkuna, mana khuyapayakuqkuna, yanqa qasi tumpakuqkuna, aychankuq munaynillanta ruwaqkuna, millay yana alma runakuna, tukuy allinkaqta cheqnikuqkuna, amigonkunata hap’iykachiqkuna, waq’a hina ruwaqkuna, pay-payman tukuqkuna ima. Chay runakunaqa Dios munakunankutaqa aycha kusichiyllapin puriyta munanqaku”, nispa (2 Timoteo 3:1-4).

Qhawarisqanchis hina runakunaqa manapunin atinkumanchu ñak’ariykuna tukuchiyta maytaña munanku chaypas. Chay hinaqa, ¿pillan yanapawasunman? Kamaqnillanchismi. Payqa prometerqanmi Saqraq ruwasqankunta, qatikuqninkunaq ‘ruwasqankunatapas thuninanpaq’ (1 Juan 3:8). Qatimuq yachachikuymi willashan imaynata Diosninchis ñak’ariyta tukuchinanmanta.