GENTECUNACA TAPUNMI
¿Navidad costumbrecunaca alichu can?
Siempremi uyashcanchi, Navidadpica Jesús nacirishcatami yarinchi nijta. Shinapash ashtaca gentecunaca tapurinmi, Navidadpi costumbrecunaca ¿imatata Jesushuanga ricunata charin? nishpa.
Santa Claus, o Papá Noelmanda ¿uyashcanguichu? Papá Noeltaca puca ropahuan, yura barbas junda, ñavi chichupash rosado, cushilla cajtami ricuchin. Pundapica shuj cola botellapimi 1931 huatapi ricuri callarirca. 1950 huatacunapica Papá Noelta anchuchingapaj munashpami Brasil llactapica Vovô Índio runa taitaguta churangapaj munarca. Shinapash Carlos Fantinati profesor nishca shinaca, Papá Noelca chai runa taitagutapash misharca, niño Jesustapash cungachircami. Chaimandami 25 de diciembretaca Jesustaca ñana yapata yarishpa Papá Noeltara yarin ninmi. Shinapash Navidad punllacunapica shuj costumbrecunapashmi tian. Chai costumbrecunamanda yachangapaca Jesuspa callari catijcunapa punllacunata ricupashun.
Encyclopedia Britannicaca ninmi: “Jesús huañushcamanda casi 200 huatacuna jipaca, Jesús nacirishca punllatapash, shuj ali gentecuna nacirishca punllatapash Jesusta ali catijcunaca na yarinllu carca nishpa. ¿Imamandata na yarin carca? Paicunaca yanmi carca, Diosta na sirvij gentecunami nacirishca punllacunataca yarin nishpa. Chaimandami nacirishca punllata o cumpleañocunataca na ruran carca. Ashtahuangarin, ima punllapi Jesús nacirishcataca Bibliapica na villajunllu.
Jesusta catijcuna cumpleañocunata na rurajpipash Católico Iglesiaca Navidadta ruranatami callarichirca. Católico Iglesiaca ashtahuan autoridadta charingapaj munashpami romanocunapa yanga dioscunata adorana fiestacunata, solsticio de invierno nishca fiestacunatapash aprovecharca. P. Restad escritoraca cashna nishpami escribirca: Tucui huatacunami ashtaca romanocunaca 17 de diciembremanda callarishpa 1 de enerocaman paicunapa dioscunata adoranchi nishpa “ashtacata micushpa, apostashpa, fiestacunata rurashpa yalin carca” (Christmas in America). 25 de diciembretaca Sol Invicto nishca nacirishcatami ruran carca. Chai fiesta punllacunapillata Navidadta rurai callarijpica, ashtaca romanocunami Indi nacirishcata yarinapa randica Jesús nacirishcata yari callarirca. Shuj libropica Gerry Bowlerca nircami: “Romanocunaca paicunapa fiestacunapi costumbrecunataca cushijushpami rurashpa catirca” nishpa (Santa Claus, a Biography). Paicunaca “mushuj fiestacunata rurai callarishpapash punda costumbrecunatallata catishpami ruran carca”.
Navidadmanda parlashpaca Stephen Nissenbaumca paipa libropica escribircami: “Navidad fiestaca Jesús nacirishcata yaringapashnalla cashpapash yanga dioscunata adorana costumbremandami shamun” nishpa (The Battle for Christmas). Chaimandami Taita Diospash paipa Churi Jesuspash chai fiestacunataca na alicachin. Bibliapica ninmi: ‘Na crijcunahuanga na tandanajunachu canguichi. ¿[Alita] ruranahuan, nalita ruranahuanga tandanajunllu? ¿Michapash, yana yana tutahuanga tandanajunllu? nishpa (2 Corintios 6:14). Navidad fiestaca shuj vishtuyashca quiru cuendami can. Imashinami vishtuyashca quirutaca na rectoyachi ushanchi, shinallatami Navidadca alimi can nishpa ricuchitaca na ushanchi (Eclesiastés 1:15).