Cai Bibliaca shungumanmi chayan
“Taita Diospaj Shimica causajmi.” (HEB. 4:12)
CÁNTICO 37, 43
1. a) ¿Imatata Jehová Diosca Adandaca mandarca? b) Parlaita ushaimandaca ¿imatata Jehovata sirvijcunaca rurai ushan?
JEHOVÁ DIOSCA gentecunataca tucuicunahuan parlaita ushachunmi rurashca. Chaimandami, jardín de Edenbi Adanda churashpaca, Jehová Diosca tucui animalcunaman shutita churachun mandarca. Adanga aliguta ricushpa, pensarishpami animalcunamanga shutita churarca (Gén. 2:19, 20). Chai punllacunamandami Jehovata sirvijcunaca paita alabai ushan, shujcunamanbash Jehovamanda parlaita ushan. Ashtahuanbash, cunan punllacunapica Bibliata traducingapaj, shuj gentecuna Jehovata rijsichun ayudangapami parlana ushaitaca utilizan.
2. a) Comité de Traducción del Nuevo Mundoca ¿ima quimsa yuyaicunatata pactachingapaj munarca? b) ¿Imatata yachajupashun?
2 Gentecunaca Bibliataca ashtaca ashtaca shimicunamanmi traducishca. Shinapash na tucuicuna cabalta ninllu. Chaimandami, Traducción de la Biblia del Nuevo Mundo Comiteca, cabalta parlaj Bibliata llujchingapaca cai quimsa yuyaicunata pactachingapaj munarca: 1) Callaripi Dios escribichishca shimicunapi Taita Diospa shuti maipi ricurishcapi, Diospa Shutita churashpa jatunyachingapaj (Mateo 6:9, liingui). 2) Usharijpica cada shimita igual igualta traducingapaj. Cutin na usharijpica, chai shimi imata ningapaj munashcata churangapaj. 3) Gentecuna jahualla liishpa intindichun (Nehemías 8:8, 12, liingui).a Cai quimsa yuyaicunata catishpami 130 yali shimicunapi Bibliata traducishcanchi. Cai temapica, 2013pi inglés shimipi Traducción del Nuevo Mundo Bibliata revisangapaj, shuj shimicunaman traducingapajpash imashina chai quimsa yuyaicunata pactachishcatami ricushun.
CAI BIBLIACA DIOSPA SHUTITA JATUNYACHINMI
3. Callaripi Dios escribichishca Shimicunata ricushpaca ¿maijangunapita Diospa Shutica ricurin?
3 Hebreo shimipica Diospa Shutitaca chuscu letracunapimi escribirin. Chaitami Tetragrámaton nishpa rijsin. Callaripi Dios escribichishca Shimicunapica, Diospa Shutica ashtaca viajemi ricurin. Por ejemplo, Rollos del mar Muerto nishcapipashmi Diospa Shutica ricurin. Shinallata, Septuaginta nishcapa huaquin copiacunapipashmi Diospa Shutica ricurin. Chai copiacunaca Jesús shamungapaj 200 huatacuna faltajuj punllacunamanda callarishpa, Jesús shamushcamanda 100 huatacuna jipacamanmi rurashca carca.
4. Ashtaca traductorcunaca ¿imatata Diospa Shutihuanga rurashca?
4 Diospa Shutita Bibliapi churana cashcata cuenta japishpapash, ashtaca traductorcunaca Diospa shutita anchuchinmi. Huata 1901pica, la American Standard Version nishca Bibliami llujshirca. Cai Bibliapica Diospa Shuti tiajurcami. Shinallata, 1950pica Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas inglespimi llujshirca. Cai Bibliapipashmi Diospa Shutica tiajurca. Cutin, 1952pica Revised Standard Version nishca Bibliami llujshirca. Cai Bibliaca, 1901pi rurashca la American Standard Version Bibliata cutin revisashpa llujchishca Bibliami carca. Shinapash, cai Bibliapica ñana Diospa Shutica ricurircachu. ¿Imamandashi Diospa Shutita ñana ricurirca? Chai Bibliapa callari paginacunapica ninmi, ‘shujlla Diosmanda parlangapaj maijan shutitapash Diospa Shutimi nishpa churanaca, Jesusta catinchi nij iglesiacunapaca nalichu can’ nishpa. Shuj shimicunapipashmi Diospa Shutitaca Bibliamanda anchuchishca.
5. ¿Imamandata Diospa Shuti Bibliapi churanaca minishtirishcapacha can?
5 Diospa Shutita Bibliapi churanaca ¿minishtirishcapachachu can? Ari. Jehovami Bibliataca rurarca. Chaimandami, ashtaca textocunapi Diospa Shutitaca ricunchi. Jehová Diosca paipa shutita gentecuna rijsishpa, paipa shutita jatunyachichunmi munan. Traducción del Nuevo Mundo de la Santas Escrituras (con referencias) Bibliapica ashtaca textocunami Diospa Shuti tiana cashcata, Diospa Shutita jatunyachina cashcata ricuchin (Éx. 3:15; Sal. 83:18; 148:13; Is. 42:8; 43:10; Juan 17:6, 26; Hech. 15:14). Imashinami ricunchi, Diospa Shutita churanaca minishtirishcapachami can. Chaimandami, Jehová Diosca callaripi pai escribichishca Shimicunapica paipa shutita ashtaca viajeta churachun mandarca (Ezequiel 38:23, liinguib). Shinaca, Bibliata traducijcuna Diospa Shutita na churashpaca Taita Diosta na respetashcatami ricuchin.
6. Inglés shimipi Traducción del Nuevo Mundota revisashpaca ¿imamandata Diospa Shutica 6 viajeta ashtahuan ricurin?
6 Cunanbica, Diospa Shuti imamanda Bibliapi cana cashcataca ashtahuan alimi intindishcanchi. Inglés shimipi Traducción del Nuevo Mundo revisashca Bibliapica, 7 mil 216 viajemi Diospa Shutica ricurin. Cai revisashca Bibliata 1984pi llujchishca Bibliahuan ricujpica, Diospa Shutica 6 viajetami ashtahuan ricurin. ¿Imamandata Diospa Shutica 6 viajeta ashtahuan ricurin? Rollos del mar Muerto nishcata ricujpica, 1 Samuel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16 textocunapimi 5 viajeta Diospa Shutica ricurin.c Chai rollocunataca chairallami gentecuna ricuchun saquishca. Ashtahuanbash, callaripi Dios escribichishca Shimicunata ali investigashpaca, Jueces 19:18pipash Diospa Shutita churana cashcatami yachashcanchi.
7, 8. Diospa Shutica ¿imatata nisha nin?
7 Jesusta ali catijcunapaca, Diospa Shuti ima nisha nishcata ali intindinaca minishtirishcapachami can. Comité de Traducción del Nuevo Mundopi traducijcunaca, Diospa Shutica “ima tucuna cashpapash tucunalla cashcata o paipa munaita imashinapash pactachina cashcatami” intindishca. Ñaupa huatacunapica, ñucanchi publicaciongunaca Éxodo 3:14manda yuyaita japishpami, Diospa Shutica “Ñucaca ima tucuna cashpapash ñucami tucushalla” nijun nishpami yachachin carca. 1984 huatapi, inglés shimipi Traducción del Nuevo Mundo llujshishca Bibliapica nijurcami, Jehová Diosca paipa munaita pactachingapaca ima tucuna minishtirijpipash tucunllami nishpa.d Shinapash, 2013pi inglés shimipi revisashca Bibliapica ninmi: “Diospa Shutica Pai ima tucuna minishtirijpipash tucunalla cashcata nijushpapash, paipa munaita pactachingapaca, Paipa rurashcacunatapash pai munashcashna utilizajtapashmi nijun” nishpa (Guía para el estudio de la Palabra de Dios folletopa página 5ta ricupangui).
8 Jehová Diosca paipa rurashcacunataca imashinapash utilizaita ushanllami. Por ejemplo, Noé runagutaca arcata ali rurachunmi yuyaita cushpa ayudarca. Bezalel runagutapash tucuita ali yachajushca cashpa shujcunatapash yachachichunmi ayudarca. Gedeondapash guerracunapi alipacha macanajuchunmi ayudarca. Apóstol Pablotapash na israelita llactacunapi villachichunmi ayudarca. Imashinami ricunchi, Jesusta ali catijcunapaca Diospa shutica minishtirishcapachami can. Chaimandami, Comité de Traducción del Nuevo Mundopi ayudajcunaca Diospa Shutitaca Bibliamanda na anchuchirca.
9. ¿Imamandata uchalla ashtaca shimicunaman Bibliata traducina minishtirin?
9 Traducción del Nuevo Mundo Bibliaca 130 yali shimicunapimi tian. Chai tucui Bibliacunapica Diospa Shutita jatunyachingapami Diospa Shutita churashca (Mal. 3:16). Cutin shuj Bibliacunapica na churashcachu. Chaipa randica, ‘Mandaj Jatun Dios’ o maijanbash yanga dioscunapa shutitami churashca. Chaimandami, Cuerpo Gobernanteca uchalla ashtaca shimicunapi Traducción del Nuevo Mundo Biblia tiachun munan.
CAI BIBLIACA INTINDIRINALLA, CABALMI CAN
10, 11. ¿Imamandata Traducción del Nuevo Mundo Bibliata shuj shimicunaman traducinaca na fácil cashca?
10 Bibliata shuj shuj shimicunaman traducinaca na facilchu can. Por ejemplo, huata 1984pi llujshishca inglés shimipi Traducción del Nuevo Mundo Bibliapica, hebreo shimipi churashca Seol shimitallatami Eclesiastés 9:10pica churashca. Chaipica ninmi: “Tucui imata rurana canba maquiman shamujpipash, chaitaca canba ushaihuanllata rurailla. Can rina Seolpica imata ruranapash, imata yarijunapash, imata yachajunapash, ali yachaipash na tianllu” nishpa. Shinapash, Bibliata traducijushpa Seol shimitallata churajpica, Bibliata liijcunaca nali intindijurcachu. Ashtaca gentecunaca chai shimitaca na rijsinllu. Paicunapa diccionariocunapipash Seol shimica na tianllu. Tauca gentecunaca chai shimita uyashpaca, shuj llactami canga yashpami mapa nishca dibujocunapimi tianga nin carca. Chaita ricushpami Cuerpo Gobernantemanda huauquicunaca traductorcunataca nirca, hebreo shimipi Seol, griego shimipi Hades shimicunataca, “pambana pushtu” nishpa churanallami canguichi nishpa. Shina traducinami ashtahuan intindirinalla, cabal can.
11 Shuj ejemplotapash ricupashun. Hebreopi néfesch, griegopi psykjé shimitaca españolpica “alma” nishpami churan. Chai shimita shuj shimicunaman traducijpica nali intindirijurcachu. Huaquin shimicunapica, alma shimica pipash huañujpi imapash causashpa catijushcatami intindirijurca. Chaimandami, Cuerpo Gobernantemanda huauquicunaca traductorcunataca nirca, alma shimitaca imata ningapaj munashcata ricushpa, imamanda parlajushcata ali intindishpami traducina canguichi. Shinallata, Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras (con referencias) Bibliapa apendicecuna alma shimimanda imata nijujta catishpami traducina canguichi nishpa. Intindirinalla shimicunapi traducina minishtirishca cashcamandami shina rurarca. Shinallata, ashtahuan intindichunga revisashca Bibliapica huaquin notacuna, imata ningapaj munashcamanda ashtahuan informacionbashmi tian.
12. Inglés shimipi Traducción del Nuevo Mundo Bibliata cutin revisajpica ¿ima cambiocunata tiashca?
12 Mundo enteropi ñucanchi Bibliata traducijcunaca, huaquin textocunaca nali intindirijunllu nishpami escribinajurca. Chaimandami, Cuerpo Gobernanteca septiembre de 2007pica, inglés shimipi Traducción del Nuevo Mundo Bibliataca cutin revisanami can nirca. Chai revisionda rurajushpaca, mundo enteromanda traductorcunapa ashtaca tapuicunatami ricunajurca. Shinallata, gentecuna ñana intindishca yuyaicunata, cunan tiempopi ñana utilizashca shimicunatami Bibliamandaca llujchirca. Ashtahuanbash, liingapaj fácil cachun traducishpapash Bibliapa yuyaicuna cabalpacha cachunmi ninanda esforzarirca. Imashinami shuj cuchilloca shuj cuchillohuanllata ‘filoyachirin’, shinallatami Bibliata inglés shimipi cutin revisangapaca shuj shimicunapi imata nijujta intindina ayudashca (Prov. 27:17).
HUAUQUIPANICUNACA NINANDAMI AGRADICIN
13. Inglés shimipi revisashca Traducción del Nuevo Mundo Bibliata liijcunaca ¿imatata nishca?
13 Inglés shimipi revisashca Traducción del Nuevo Mundo Bibliata liijcunaca ¿imatata nin? Brooklyn (Nueva York) llactapi testigo de Jehovacunapa jatun oficinamanga, ashtaca ashtaca cartacunatami cai Bibliamanda pagui nishpa escribishca. Shuj paniguca escribircami: “Bibliaca juyailla, valishca rumigucunata alichishca cajongushnami can. Huata 2013pi llujshishca Bibliapi Diospa shimicunata liishpaca, chai cajongumanda juyailla rumigucunata shugu shugu llujchishpa, cada uno imashina cajta, ima color cajta, juyaillagu cajta ricungapaj llujchijunshnami sintirini. Intindirinalla shimicunapi Bibliata liinaca Jehová Diosta ashtahuan rijshichun, juyaj taita ugllashpa imagutapash alillaguta rinripi liijujta cuenda ricuchunmi ayudahuashca” nishpa.
14, 15. Traducción del Nuevo Mundo Bibliata shuj shimicunapi liijcunaca ¿imatata nin?
14 Inglés shimipi revisashca Traducción del Nuevo Mundo Bibliata liijcunapash, shuj shimicunapi liijcunapash ninandami cushijun. Sofía (Bulgaria) nishca llactamanda shuj mayorlla jarica, chai llactapi parlaj shimipi Bibliamandaca nircami: “Ashtaca huatacunatami Bibliata liijushcani. Shinapash, cai Biblia cuenda intindirinalla, shunguman chayaj Bibliataca nunca na liishcanichu” nishpa. Albania llactamanda shuj panica nircami: “Bibliata albanés shimipi liinaca juyaillagumi uyarin. Ñucanchi shimipillata Jehovapa shimita liinaca shuj jatun bendicionmi can” nishpa.
15 Ashtaca llactacunapica Bibliata charinaca na fácil canllu. Tiashpapash valishcami can. Ruanda llactamanda huauquicunaca ninmi: “Ashtaca gentecunaca ñucanchihuan unaita yachajujushpapash, Bibliata na charimandaca espiritualmente ñaupaman catitaca na ushanajurcachu. Iglesiacunapipash Bibliataca ashtaca culquipami jatun carca. Shinallata, chai Bibliapa ashtaca textocunaca na intindirinllu carca” nishpa. Ruanda llactapi parlaj shimipi Traducción del Nuevo Mundo Biblia llujshijpica, chuscu huahuacunata charij shuj familiaca nircami: “Cai Bibliamandaca Jehová Diostapash, aliguta cazushpa aliguta yarishpa sirvij esclavotapash ninandami agradicinchi. Culquigu illaimandaca cada unoman Bibliata randitaca na usharcanchichu. Shinapash, cunanga cada unomi shuj Bibliata charinchi. Jehovata ninanda agradicishcata ricuchingapaca, cada punllami gulpi familia Bibliataca liinchi” nishpa.
16. Jehová Diosca ¿imatata paita sirvijcunapaca munan?
16 Jipa punllacunaca, shuj shimicunapipashmi Traducción del Nuevo Mundo revisashca Bibliaca llujshinga. Diabloca jarcangapami munanga. Shinapash, Jehová Diosca tucui paipa sirvijcuna paicunapa propio shimipi Bibliata fácil, intindirinalla shimicunapi liichunmi munan (Isaías 30:21, liingui). Ñallami “tucui cai pachaca, Mandaj Diosta rijsina yuyaihuan junda” canga (Is. 11:9).
17. ¿Imatata quiquinga rurangapaj munapangui?
17 Traducción del Nuevo Mundo Bibliata, Jehovapa shuj carashcacunatapash alimi utilizana canchi. Cai Bibliaca Diospa shutita jatunyachinmi. Chaimandami, Jehovapa nishcacunata Bibliapi liishpa paita cada punlla uyangapaj esforzarina canchi. Paita mañanatapash na saquinachu canchi. Paihuan cutin cutin parlashpaca, paita ashtahuan rijsishpami paitaca ashtahuan juyashun (Juan 17:3).
“Ñucanchi shimipillata Jehová Diospa shimita liinaca shuj jatun bendicionmi can.”
a La Atalaya del 1 de mayo de 2008pi, “Cómo escoger una buena traducción de la Biblia” temata ricupangui.
b Ezequiel 38:23 (NM): “Shina rurashpami ñucaca jatunyachi tucusha, alicachi tucusha, ashtaca llactacunapa ñavipi rijsi tucusha. Shinami paicunaca ñuca Jehová Dios cajta yachanga”.
c Traducción del Nuevo Mundo Bibliata traducingapaca texto hebreo masorético nishcatami utilizarca. Chai texto hebreo masorético nishcata Rollos del mar Muerto nishcahuan ricujpica, cai rollocunaca mil huatacuna huashaman escribishcami can.
d Cai yuyaita shuj librocunapipash shinallata yachachijpipash, na tucuicuna shina yachachinllu.