INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
quichua (imbabura)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONGUNA
  • TANDANAJUICUNA
  • bt cap. 3 págs. 22-30
  • ‘Tucuicunami Taita Diospa espíritu santota chasquirca’

Cai agllashca videoca nara tiapanllu.

Shuj jarcaimi tiapan, cunan horasca descargaitaca na ushapanguichu.

  • ‘Tucuicunami Taita Diospa espíritu santota chasquirca’
  • Tucui ladocunapi Taita Diospa Gobiernomanda villachipashunchi
  • Subtitulocuna
  • Cai temamandallata parlajuj información
  • “Tucuillacunami chai huasipillata tandanajushca carca” (Hechos 2:1-4)
  • “Chai gentecunapa idiomacunapimi parlanajurca” (Hechos 2:5-13)
  • ‘Pedroca shayarishpami gentecunataca shinllita cashna nirca’ (Hechos 2:14-37)
  • ‘Bautizarinami capanguichi’ (Hechos 2:38-47)
  • Jehová Diospa mushuj llacta
    Jehová Diospa Reinomandami Villajun 2014
  • Jesuspa discipulocunaca espirítu santota cashquirca
    Bibliapica ¿imatata yachajuni?
Tucui ladocunapi Taita Diospa Gobiernomanda villachipashunchi
bt cap. 3 págs. 22-30

CAPÍTULO 3

‘Tucuicunami Taita Diospa espíritu santota chasquirca’

Pentecostés punllapica espíritu santoca ashtacatami ayudarca

Hechos 2:1-47​manda japishcami can

1. Pentecostés fiestapica ¿imacunallata pasajurca?

JERUSALÉN llactapica ashtaca ashtaca gentecunami carca.a Templo altarpica jahuacamanmi cushnijurca. Chaipimi levitacunaca Salmo 113​manda 118​caman candanajurca (Salmos de Hallel). Talvez huaquingunaca shuj parteta, cutin huaquingunaca chaishuj partetami candanajushcanga. Callecunapica shuj shuj llactamanda ashtaca gentecunami Elam, Mesopotamia, Capadocia, Ponto, Egipto, Roma llactacunamanda carca.b ¿Imashpata ashtaca gentecuna tiarca? Pentecostés fiesta o ‘punda fucushca mushuj granopa’ fiestami carca (Núm. 28:26). Cai fiestataca cada huatami cebada cozechana tucurijujpi, trigo cozechana tiempo callarijujpi ruran carca.

Cai mapapica, huata 33 Pentecostespi ali villaigucunata uyashpa maijan llactamandalla gentecuna shamushcatami ricuchijun. 1. Llactacuna: Libia, Egipto, Etiopía, Bitinia, Ponto, Capadocia, Judea, Mesopotamia, Babilonia, Elam, Media y Partia. 2. Llactacuna: Roma, Alejandría, Menfis, Antioquía (de Siria), Jerusalén y Babilonia. 3. Marcuna: mar Mediterráneo, mar Negro, mar Rojo, mar Caspio y golfo Pérsico.

JERUSALENBIMI JUDIOCUNACA DIOSTA ADORAN CARCA

Hechos libropa callari capitulocunapi parlashca ashtaca cosascunaca Jerusalenbimi pasarca. Jerusalén llactaca Judea urcucuna yalijuj chaupipimi can. Mar Mediterraneomanda 55 kilometrocuna indi llujshimujuj ladoman. Cai llactaca Sion urcupimi tiai callarirca. Cai urcutaca rey Davidmi huata 1070​pi Jesús cai alpaman nara shamujpillata conquistarca. Davidca chaipimi causarca y chai llactapimi mandai callarirca.

Sion urcu ladollaca Moria urcupashmi can. Cai urcutaca judiocunaca ninandami alicachin carca. Caipimi Abrahanga paipa churi Isaacta sacrificangapaj aparca. Caica Hechos libropi parlashcacuna pactarichun 1.900 huatacuna huashamanllatami pasarca. Cai urcuca Jehová Diosman Salomón primer templota rurajpimi Jerusalén llactapa parte tucurca. Chai punllamandapachami judiocunapaca cai llactaca paicunapa causaipi, adoracionbi importantepacha carca.

Santuariomanga Taita Diosta sirvij judiocunaca tucui ladocunamandami sacrificiocunata rurangapaj, Jehovata adorangapaj, Jehová mandashcashna fiesta punllacunata yaringapaj rin carca. Jehová Diosca cashnami mandarca: “Cambaj llactapi causanajuj tucui jaricunaca, canda Mandaj Taita Diospaj ñaupajpimi, paillata agllashca pushtupi, huatapi quimsacaman ricurimunga” (Deut. 16:16). Ashtahuanbash Jerusalenbimi Jatun Sanedrín carca. Caica judiocunapa ashtahuan jatun tribunal, consejo administrativomi carca.

2. Huata 33 Pentecostespica ¿imacunallata pasarca?

2 Huata 33 Pentecostés punllapi, más o menos 9 tutamandaca nuncapash na cungai shuj jatun ruraimi pasarca. Ñapashmi ‘jahua cielomandaca huaira ninanda huacamunshna uyarirca’ (Hech. 2:2). 120 discipulocuna tianajujpimi, huairaca ninanda huacamunshna ucu entero uyarirca. Chaipi cajcunaca cada unopa umapi rupajuj uchilla ninacunashna tiarijtami ricunajurca.c Chaimi paicunaca ‘Taita Diospa espíritu santota chasquishpa’ shuj shuj idiomacunapi parlai callarirca. Jesuspa discipulocuna llujshishpa chai gentecunapa idiomapi parlajpica, chai gentecunaca ninanda manllarishpami uyanajurca (Hech. 2:1-6).

3. a) ¿Imamandata Pentecostespica shuj importante arreglomi tiai callarirca ninchi? b) Pedroca ¿imashinata Taita Diospa Gobiernopa punda llavetaca utilizarca?

3 Cai capitulopi parlashcacunaca, Jehovapa llactapi shuj importante arreglo tiai callarishcatami ricuchin. Jesusta catij ungido huauquicunapa congregación o mushuj Israel espiritualmi tiai callarirca (Gál. 6:16). Shinapash na chaillachu pasarca. Chai punllallatami Pedroca ashtacacunapa ñaupapi parlashpa, ‘Diospa Gobiernopa quimsa llavecunamanda’ punda llaveta utilizashpa, shuj punguta pascashna shuj shuj llactamanda gentecunaman villachi callarirca (Mat. 16:18, 19). Punda llaveca judiocunapash, judío tucushcacunapash ali villaicunata chasquishpa, espíritu santota chasquichunmi ayudana carca.d Shinami, Jehovata tucui shunguhuan sirvishpaca, mushuj Israelpurapi cashpa, Diospa Gobierno mandajpica reycuna, sacerdotecunashna mandana carca (Apoc. 5:9, 10). Chai oportunidadtallatami samaritanocunapash, shuj shuj llactamanda gentecunapash charigrinajurca. Cunanbipash Jesusta catijcunaca, Pentecostespi imacunalla pasashcacunamandaca ¿imatata yachajupanchi?

“Tucuillacunami chai huasipillata tandanajushca carca” (Hechos 2:1-4)

4. ¿Imamandata cunanbi congregacionga huata 33​pi callarichishca congregacionllatami can ninchi?

4 Jesusta catijcunapa congregacionga 120 discipulocuna ‘chai huasipillata tandanajushca cajpi’, espíritu santota chasquijpimi tiai callarirca (Hech. 2:1). Chai chishillatami ashtaca gentecuna bautizarirca. Chaica callarillami carca, cunangamanmi mirashpa catijun. Cunanbipash tucurimui punlla nara chayamujpillatami shuj shuj llactamanda jaricuna, huarmicuna ‘ali villaicunataca tucui llactapi gentecuna uyachun, mundo enteropi predicanajun’ (Mat. 24:14). Paicunaca testigo de Jehovacunami can.

5. Primer siglopipash, cunanbipash congregaciongunaca ¿imapata can?

5 Pentecostespi tiai callarishca congregacionga, primeroca ungidocunapash, tiempohuanga ‘shuj llamagucunapash’ espiritualmente animaringapami carca (Juan 10:16). Pabloca huauquicuna caishujmanda chaishujmanda apoyarijta ricushpaca ninandami cushijurca. Chaimi Roma llactamanda huauquipanicunamanga cashna escribirca: “Taita Diospa bendicionmanda parlashpa, paihuan ashtahuan ali amigocuna tucuchun ayudashpa shinllichingapami, quiquingunataca ricungapaj munani. Shuj shimipi nishpaca, canguna crishcamandapash, ñuca crishcamandapash randimanda ayudarishpa shinlli tucungapami, cangunataca ricungapaj munapani” (Rom. 1:11, 12).

ROMA LLACTAMI ASHTAHUAN JATUN LLACTA CARCA

Hechos libropi parlashca tiempopica Roma llactaca ashtahuan jatun, importante llactami carca. Cai jatun llactaca Gran Bretañamanda África jahua ladocaman, shinallata océano Atlanticomanda golfo Persicocamanmi carca.

Roma llactapica shuj shuj ladomanda gentecuna, shuj shuj costumbrecuna, shuj shuj idiomacuna, shuj shuj religiongunami tiarca. Shinallata ali ñanguna tiaimandami chaimanga tucui ladomanda gentecuna, productocunapash chayamun carca. Barcocuna shayarij Ostia shuti ladolla paradamanga ashtaca barcocunami shamun carca. Chai barcocunaca negocio pushtucunamandami ashtaca micuna cargahuan, shinallata chaipi gentecunapa shuj shuj cosascunahuan tigramun carca.

Jesuspa punllacunapica chai llactapica más de millón gentecunami causarca. Casi chaupica esclavoshnami causashcanga. Talvez juiciopi condenai tucushcamanda, jatushpa cachai tucushcamanda, taitamamacuna jichushpa saquishcamanda o guerracunapi prezu japi tucushcamandami shina causashcanga. Prezu japi tucushcapuracunapica general Pompeyo apamushca judiocunapashmi carca. Paica huata 63​pi Jesús cai alpaman nara shamujpillatami Jerusalenda llaquichirca.

Libre gentecunamanda mayoriaca pobremi carca. Paicunaca jatun edificiocunapimi ashtaca ashtacacunapura tandanajushpa jahuan jahuan causarca. Paicunaca gobiernocuna micunahuan, culquihuan ayudajpimi causarca. Shina cajpipash, jatun mandajcunaca chai llactapica, huaquin importante monumentocunatami shayachirca. Chaicunapica teatrocuna, jatun estadiocunapashmi carca. Chaipica gentecuna macanajushpa ricuchijcuna, carro carreracuna, shuj shuj ricuchijcunapashmi gratis tiarca.

6, 7. Jesús mandashcashna tucui llactacunapi villachingapaca ¿imatata congregaciongunaca ruranajun?

6 Primer siglopishnallatami cunanbi congregaciongunapash shinallata rurashpa catin. “Tucui llactapi gentecunapaman ripaichi y ñucapa discipulocuna tucuchun yachachigripaichi. Paicunataca Taita Diospa shutipi, paipa Churipa shutipi y espíritu santopa shutipi bautizapanguichi. Paicunamanga tucui ñuca imata mandashcata pactachichun yachachipanguichi” nishpa mandashcatami pactachin (Mat. 28:19, 20).

7 Cunanbipash ñaupa punllacunapishnallatami ashtaca shimicunapi villachinaca asha shinlli can. Shinapash testigo de Jehovacunaca, más de mil idiomacunapimi Bibliamanda publicaciongunata llujchin. Ñucanchica ali villaicunata regularmente villachijushpa, shuj gentecunapash discipulocuna tucuchun ayudajushpaca ninandami cushijuna capanchi. Shinami, huaquingunalla cashpapash Jehová Diospa shutimanda tucuicunaman villachinajushcata ricuchinchi.

8. Congregacionbica ¿ima bendiciongunatata chasquinchi?

8 Cai shinlli punllacunapica tucui shunguhuan, animohuan villachinaca na facilchu can. Chaimi Jehová Diosca mundo enteropi huauquipanicunata utilizashpa ñucanchitaca ayudan. Ñucanchicunapash hebreos huauquicunaman Pablo escribishcashnami beneficiarinchi. “Shujcunata juyangapaj y ali cosascunata rurashpa ñucanchipura ayudaringapaca, cada unomi caishujmanda chaishujmanda pendiente cana capanchi. Huaquingunaca tandanajunata saquina costumbretami charin. Pero ñucanchicunaca tandanajunataca na saquinachu capanchi. Ashtahuangarin caishuj chaishujmi animarina capanchi. Taita Diospa punlla chayamujujta ricushpacarin, ashtahuanmi chaicunataca rurana capanchi” (Heb. 10:24, 25). Congregaciondaca Jehová Diosmi callarichirca. Chaipica randimandami animari ushanchi. Chaimandami ñucanchi huauquipanicunahuan tandanajunataca nunca na saquina capanchi.

“Chai gentecunapa idiomacunapimi parlanajurca” (Hechos 2:5-13)

Jesuspa discipulocunaca judiocunaman, judío tucushcacunamanmi ashtaca gentecunapa chaupipi villachinajun.

“Taita Diospa alipacha rurashcacunata parlanajujtaca, ñucanchi idiomapi uyashcanchi” (Hechos 2:11).

9, 10. Shuj idiomacunapi villachingapaca ¿imatata huaquingunaca rurashca?

9 Pentecostespica ninan cushijuimi tiashcanga. Judiocunamanda, judío tucushcacunamanda mayoriaca griegota o hebreotami parlan cashcanga. Shinapash cunanga paicunapa idiomapilla parlajtami uyanajurca (Hech. 2:6). Paicunapa propio idiomapi ali villaigucunata uyashpaca ninandami cushijushcanga. Cunanbica Jesusta catijcunaca espíritu santo milagrota rurajpi yangata shuj shuj idiomacunapi parlaitaca na ushanchichu. Shinapash ashtacacunami ali villaicunata shuj llactacunapi villachingapaj esforzarishca. ¿Imatata rurashca? Huaquingunaca ladolla congregacionda apoyangapaj o shuj llactacunapi ayudangapami shuj idiomacunata yachajushca. Chaita ricushpaca gentecunaca ninandami manllarin.

10 Christine panigupash chaitami rurarca. Paipash, 7 testigocunapashmi gujaratí idiomata yachajungapaj shuj cursota japirca. Chai idiomata parlaj trabajomanda compañerahuan tuparishpaca, cursopi yachajushcashnami saludarca. Compañeraca manllarishpami ¿imamandata gujaratí idiomata yachajujungui? nirca. Christineca shuj alipacha testimoniotami curca. Paipa compañeraca: “Maijan religionbash cai shinlli idiomata yachajuchunga na animangachu. Canguna villachijushcaca importantepachami canga” nircami.

11. Shuj idiomacunata parlaj gentecunaman villachingapaca ¿imatata rurai ushapanchi?

11 Ciertota parlashpaca na tucuicunachu shuj idiomata yachajuita ushanchi. Shinapash shuj idiomacunapi villachingapami siempre preparado cana canchi. Chaipaca ¿imatata rurai ushapanchi? JW Language® nishca aplicaciondami utilizai ushapanchi. Chai aplicacionhuanga shuj saludotallapash, gentecuna Bibliamanda yachajuna munaita charichunmi shuj presentaciondallapash shuj idiomacunapi yachajuita ushapanchi. Ashtahuanbash, jw.org paginata mascachun animai ushapanchi o ñucanchillatami gentecuna parlashca idiomapi videocunata, publicaciongunata ricuchi ushapanchi. Cai ayudacunata aprovechashunchi. Shinami Jesusta punda catijcunashna, ñucanchipash paicunapa propio idiomapi gentecuna ali villaicunata uyajpi ninanda cushijushun.

JUDIOCUNACA MESOPOTAMIA Y EGIPTOPIPASHMI CAUSARCA

Emil Schürer historiadorca: “Mesopotamia, Media y Babilonia llactacunapica Israelmanda 10 jatun familiapa miraicuna, asiriocuna, babiloniocuna prezo apashca judiocunapashmi causarca” nin. Esdras 2:64​pi nishcashnaca Babiloniaman prezo apai tucushcacunamandaca 42.360 israelitacunallami tigramurca. Jesús cai alpaman tigramungapaj 537 huatacuna faltajpillatami shina pasarca. Primer siglopica, Flavio Josefo nishcashnaca “Babiloniapica” ashtaca huaranga huaranga judiocunami causarca. Cai judiocunami tercero y quinto siglocunapica Talmud de Babilonia nishca librota llujchirca.

Cutin Egiptomanda parlashpaca, 2.600 huatacuna huashamanga judiocunaca chai llactapica ñami causanajurca. Chai tiempopaca Jeremiasca Egipto y Menfis pueblocunapi causaj judiocunamanga shuj mensajetami cacharca (Jer. 44:1). Shinallata, griegocuna shuj llactacunata mandajuj punllacunapi, 323 huatamanda 30 huatacamanga talvez ashtahuan judiocunami Egiptomanga chayamushcanga. Josefoca ninmi, paipuramanda judiocunaca Alejandría llactapica paicunami primero causai callarirca nishpa. Tiempohuanga chai llactapa shuj parteca paicunapami quidarca. Historiador judío Filón nishcashnaca, primer siglopaca millón israelitacunami Egiptopica causarca. “Libia llactamanda callarishpa Etiopía llactacamanmi causarca”.

‘Pedroca shayarishpami gentecunataca shinllita cashna nirca’ (Hechos 2:14-37)

12. a) Pentecostespi ¿ima pasanatata profeta Joelca villarca? b) ¿Imamandata primer siglopi discipulocunaca Joelpa nishcacuna pactarichun shuyanajurca?

12 Ima ashtahuan pasashcata ricupashun. Pedroca shuj shuj shimita parlaj ashtaca gentecunapa ñaupapimi shayarirca (Hech. 2:14). Paica chai gentecunamanga Taita Dios shuj milagrota rurajpi shuj shuj idiomacunapi parlai ushashcata, Joel parlashca profecía pactarijushcatami explicarca. Profeta Joelca: “Ñuca espiritutami talinshna tucui gentecunaman cachamusha” nircami (Joel 2:28). Primer siglopi discipulocunaca shina pasanatami shuyanajurca. Jesusllatami cieloman nara rishpallata: Ñuca Taitataca rogashpami mañasha. Chaimi ñuca Taitaca cangunata para siempre ayudachunga shuj ayudatapash cunga. Espíritu santotami cunga’ nirca (Juan 14:16, 17).

13, 14. a) Gentecunapa shunguman chayangapaca ¿imatata Pedroca rurarca? b) Ñucanchipash ¿imashinata Pedropa ejemplota cati ushapanchi?

13 Pedroca paipa discursotaca cai shinlli shimicunahuanmi tucuchirca: ‘Cangunaca jatun racu caspipi huarcushpami Jesustaca huañuchircanguichi. Paitami Taita Diosca Gobernante cachun y Cristo cachunbash churashca. Chaitaca Israel llactapi gulpi gentecunami yachana can’ nircami (Hech. 2:36). Pedrota uyajcunamanda mayoriaca, Jesusta jatun racu caspipi huarcushpa huañuchishca horasca na chaipi carcachu. Shinapash chai llactamanda paicunapash caimandami Jesusta huañuchishcamandaca responsable carca. Shina cajpipash Pedroca paipa huauqui judiocunataca respetohuan, shunguman chayaj shimicunahuanmi parlarca. Na culpangapaj munarcachu. Arripintirichunmi munarca. Pedroca paipa nishcacunahuanga ¿llaquichircachu? Na. Ashtahuangarin, chai ‘gentecunaca imahuanbash shungupi clavajpi nanachinshna llaquirishpami’, Pedrotaca: “¿Imatata rurana capanchi?” nirca Apóstol Pedro ali shimicunahuan parlajpimi ashtacacunaca chaicunata ali chasquishpa arripintirishcanga (Hech. 2:37).

14 Ñucanchicunapash gentecunapa shunguman chayangapami Pedropa ejemplota catina capanchi. Villachijushpa panda yuyaicunata uyashpa paicunahuan pliturijunapa randica, imatapash alita nijpica chai yuyaimandami parlashpa catina canchi. Shinami chai yuyaimanda Biblia ima nijta ricuchi ushashun. Chashnallami ali shunguta charij gentecuna Diospa shimita chasquichun ayudashun.

PONTO LLACTAMANDA JESUSTA CATIJCUNA

Pentecostés punllapi apóstol Pedropa discursotaca Ponto llactamanda judiocunapashmi uyarca. Pontoca Asia Menor jahua ladomanmi carca (Hech. 2:9). Huaquingunaca ali villaicunataca paicunapa llactapimi villachi callarirca. Apóstol Pedroca paipa primera cartataca “caita chaita rishpa Ponto” llactapi, shuj llactacunapi causajcunamanmi escribirca (1 Ped. 1:1).g Ashtahuanbash paicunapa femanda ‘shuj shuj pruebacuna ricurishcamanda, asha tiempota llaquilla cashpapash cushijushcapachami carca’ ninmi (1 Ped. 1:6). Paicunataca ninanda catiriashpami llaquichishcanga.

Pontomanda Jesusta catijcuna pruebacunata aguantashcataca huaquin documentocunami ricuchin. Por ejemplo Bitinia, Ponto llactacunata mandaj Plinio el Joven nishca gobernadorca, emperador Trajano nishcahuanmi cartacunata escribirirca. Huata 112​pi Pontomanda escribishpaca gobernadorca nircami: “Jesusta catijcuna ashtahuan mirashpaca ‘shuj ungui cuendami’ jaricunapa, huarmicunapa, huahuacunapa, mayorcunapa, charijcunapa, pobrecunapapash shuj peligro canga” nishpa. Shinallata Jesusta catijushcamanda juiciopi cashpaca Jesusta na catijunichu nishpa negana oportunidadtami curca. Shinapash chai oportunidadta na aprovechashpaca huañuchi tucunami carca. Shinallata pitapash nara libre saquishpallatami Jesusta maldicichun o shuj dioscunapa ñaupapi o Trajanopa monumentopa ñaupapi cungurichun mañan carca. Plinio gobernadorpachapashmi:“chai ruraicunataca Jesusta ciertopacha catijcunataca na obligaita usharinllu” nirca.

g “Caita chaita rishpa” causanajurca nishpaca, griego shimipica judiocuna grupo grupo comunidadcunapi causanajushcatami nisha nin. Shinaca Jesusta punda catijcunamanda ashtacacunaca judiocunami carca.

‘Bautizarinami capanguichi’ (Hechos 2:38-47)

15. a) Pedroca ¿imatata nirca? Paita uyashpaca ¿imatata rurarca? b) ¿Imashpata ashtaca ashtaca gentecuna chai punllallata bautizarirca?

15 Chai cushijui punllaca ali villaicunata chasquij judiocunatapash, judío tucushcacunatapash Pedroca: “Cada unomi arripintirishpa Jesucristopa shutipi bautizarina capanguichi” nircami (Hech. 2:38). Chaimandami chai punllaca más o menos tres mil gentecuna Jerusalenba ladolla llactacunapa estanquecunapi bautizarishcanga.e Paicunaca ¿yangata cushijuimandallachu chashna rurarca? Cai ejemploca Bibliamanda yachajujcuna, testigo de Jehovacunapa huahuacuna ¿narapash listo cashpata, uchalla ña bautizarina cashcatachu intindichin? Na, na shinachu can. Pentecostés punllapi bautizarishca judiocuna, judío tucushcacunaca ñami Bibliamanda ali yachajurca. Jehová Diospa llactamandapashmi carca. Ashtahuanbash, ashtacacunaca cai fiestapi cangapaca carutami viajana carca. Shinami Jehovata sirvina munaita charishcata ricuchinajurca. Paicunaca Diospa Gobiernopi Jesús imata rurana cashcata intindinatallami minishtirca. Ña intindishpaca Jehovata sirvishpa catingapami Jesusta catijcunashna bautizarirca.

JUDÍO TUCUSHCACUNACA ¿PICUNATA CARCA?

Pentecostespi Pedro cushca discursotaca ‘judiocunapash, judío tucushcacunapashmi’ uyarca (Hech. 2:10).

‘Micunaguta partichun mingashca’ Jesusta catij jaricunapurapica Nicolaspashmi carca. Paica “Antioquía llactamanda judío tucushca runagumi carca” (Hech. 6:3-5). Judío tucushcacunaca shuj llactacunamandami carca. Na judiocunapachachu carca. Paicunataca judiocunatashnami ricun carca. Paicunaca Israelpa Diostapash, Moisesman Cushca Leycunatapash, Israel llactapa leycunatapashmi chasquirca. Yanga dioscunataca ladomanmi saquirca. Jaricunaca circuncisiondami rurarirca.

Huata 537​pi Jesús cai alpaman nara shamujpillata Babiloniamanda llujchi tucushpaca ashtaca israelitacunaca paicunapa llactapi na causashpapash, paicunapa religiondami practicashpa catirca. Chaimandami Israel ladolla llactacunapipash caru llactacunapipash judiocunapa religionda rijsirca. Horacio, Séneca, shuj escritorcunapashmi shuj shuj llactacunamanda ashtaca gentecuna judiocunapa costumbrecunata, paicunapa feta catishpa na judiocuna cashpapash judiocuna tucushpa paicunahuan causai callarishcata nin.

16. Primer siglopi Jesusta catijcunaca ¿imashinata paicunapura ayudarirca?

16 Chai punllapi bautizarishcacunataca Jehová Diosmi bendiciajurca. Bibliapica ninbashmi: “Tucuilla mushuj discipulocunami tandanajun carca. Paicunaca tucui imata charishcagutami paicunapura cararin carca. Paicuna charishca cosascunatapash, alpacunatapash jatushpami, chai jatushca culquitaca cada uno según mashnaguta minishtishcata ricushpa caranajurca” nin (Hech. 2:44, 45).f Cunanbi Jesusta catijcunapash paicunashnami ayudarina juyaita ricuchina capanchi.

17. Bautizaringapaca ¿ima requisitocunatata pactachina can?

17 Jehovaman dedicaringapaj, bautizaringapaca cunanbipash Bibliapi nishcashnami huaquin requisitocunata pactachina can. Primeroca Bibliamandami yachajuna can (Juan 17:3). Jipaca feta charishcata, nalita rurashcamanda tucui shunguhuan arripintirishcatami ricuchina can (Hech. 3:19). Shinallata causaipi cambiocunata rurashpa, alita rurashpami Jehová Dios mandashcashna causana can (Rom. 12:2; Efes. 4:23, 24). Ultimopica, shuj oracionbimi Jehová Diostalla sirvingapaj decidishcata nina can. Jipaca bautizarinami can (Mat. 16:24; 1 Ped. 3:21).

18. Bautizarishcacunaca ¿ima oportunidadtata charin?

18 Quiquinga ¿imatata ruragripangui? Jesusta catingapaca ¿Jehová Diostalla sirvingapaj dicidishpachu bautizarishcangui? Shina cashpaca chai oportunidadtaca valichinami cangui. Diosmanda aliguta yachachishpa intindichijujpi, Diospa munaita rurajujpica, primer siglopi discipulocunaman paipa espíritu santota cushcashnami, quiquindapash paita sirvichun alipacha utilizanga.

a Recuadrota ricupangui. “Jerusalenbimi judiocunaca Diosta adoran carca”.

b Cai recuadrocunata ricupangui. “Roma llactami ashtahuan jatun llacta carca”. “Judiocunaca Mesopotamia y Egiptopipashmi causarca”. “Ponto llactamanda Jesusta catijcuna”.

c ‘Rupajuj uchilla ninacunashnaca’ na ninapachachu carca. Espíritu santo urai shamujushcata ricuchunllami rupajuj uchilla ninacunashna ricurirca.

d Recuadrota ricupangui. “Judío tucushcacunaca ¿picunata carca?”

e Casi shinallatami 7 de agosto de 1993 huatapi, Kiev Ucrania llactapi shuj asamblea internacionalpica, 7.402 gentecuna seis piscinacunapi bautizarirca. Caica ishcai horas y 15 minutocunatami pararca.

f Shina ruranaca, Jerusalenman shamushcacunata paicunapa feta shinlliyachingapaj asha tiempota chaipi quidashcacunata ayudangapami carca. Paicunaca imagutapash paicunapa munaimi compartin carca. Pipash na obliganllu carca (Hech. 5:1-4).

    Quichua Imbabura publicacionguna (1993-2025)
    Llujshingapaj
    Caipi yaicupai
    • quichua (imbabura)
    • Cai informacionda shujcunaman cachangapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • ¿Imashinata utilizana can?
    • Quiquinba datocunataca alimi cuidashun
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Caipi yaicupai
    Cai informacionda shujcunaman cachangapaj