INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quichua (Imbabura)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONGUNA
  • TANDANAJUICUNA
  • lvs cap. 4 págs. 45-59
  • Autoridadta charijcunata respetashunchi

Cai agllashca videoca nara tiapanllu.

Shuj jarcaimi tiapan, cunan horasca descargaitaca na ushapanguichu.

  • Autoridadta charijcunata respetashunchi
  • Taita Diosta juyashpa catipashunchi
  • Subtitulocuna
  • Cai temamandallata parlajuj información
  • ¿IMAMANDATA RESPETANACA SHINLLI CAN?
  • ¿IMAMANDATA JEHOVAPA AUTORIDADTA RESPETANA CAPANCHI?
  • FAMILIAPI
  • CONGREGACIONBI
  • GOBIERNOPA TRABAJAJCUNA
  • Shujcunata respetashcata ricuchipashunchi
    Jehová Diospa Reinomandami Villajun (Tandanajuipi yachajungapaj revista)—2025
  • ¿Gentecunaca respetanllu?
    Rijcharipaichi 2024
  • ¿Quiquinba familiaca cushilla causaita ushanllu?
    ¿Imatata Bibliaca yachachin?
  • Diospa Shimipi yachachishca shinami organizarishca canchi
    Jehová Diospa Reinomandami Villajun 2016
Ashtahuan ricungapaj
Taita Diosta juyashpa catipashunchi
lvs cap. 4 págs. 45-59
Taitami paipa churigutaca juyaihuan aliguta intindichijun

CAPÍTULO 4

Autoridadta charijcunata respetashunchi

‘Tucuicunata alicachishpa [o respetashpami] juyarina canguichi. Taita Diosta manllashpami, llactata jatun mandajtapash alicachina canguichi’ (1 PEDRO 2:17, MTQI ).

1, 2. a) ¿Pitata respetana capanchi? b) ¿Maijan tapuicunatata cai capitulopica yachajupashun?

¿HUAHUA cashcata yaripanguichu? Quiquin na munajpipash, taitamamaca siempremi imatapash mandan carca. Taitamamata juyashpa, cazuna cashcata yachashpapash, siempre cazungapaca na munaparianguichu.

2 Jehová Diosca ñucanchita juyashpami cuidan, tucui imata minishtishcatapash caran. Ali causachunmi ali ñanda ricuchijun. Jehovapa autoridadtaca siempremi respetana capanchi. Ñucanchita ñaupaman pushangapaca, huaquin gentecunatapashmi churashca (Proverbios 24:21). Shinapash ¿imamandata huaquinbica shuj gentecuna ñucanchita ñaupaman pushachunga na munapanchi? ¿Imamandata Jehová Diosca cazunami canguichi nin? ¿Imashinata paipa autoridadta respetashcata ricuchipanchi? (nota 9​ta ricupangui).

¿IMAMANDATA RESPETANACA SHINLLI CAN?

3, 4. a) ¿Imamandata gentecunaca juchayu capanchi? b) ¿Imamandata shujcuna ñucanchita ñaupaman pushachunga na gushtapanchi?

3 Adán y Evata jucha illajta rurashca cajpipash, Jehovapa autoridadta na respetashpami juchayucuna tucurca. Chai punllamandami gentecunaca juchayucuna nacirinchi, Jehovapa autoridadtapash, shuj gentecunapa autoridadtapash cazunataca na gushtanchi. Shinallata, ñaupaman pushachun Jehová agllashca gentecunapash juchayucunami can. Chaimandami paicunapa autoridadta respetanatapash na gushtanchi (Génesis 2:15-17; 3:1-7; Salmo 51:5; Romanos 5:12).

4 Juchayucuna caimandacarin jariyanchillami. Chaimandami shujcuna ñaupaman pushachunga na gushtanchi. Shuj ejemplota ricupashun. Israelitacunata ñaupaman pushachun Moisesta Jehová Dios agllajpica, tauca huatacunata Jehovata sirvijushpapashmi, Coré shuti runaca jariyashpa Moisestaca na respetarca. Moisesca israelitacunata ñaupaman pushajushpapash na jariyarcachu. Bibliapica ninmi, chai punllacunapica Moiseshna humildeca pipash na tiarcachu nishpa. Shinapash Coreca, Moisesta na cazungapaj munashpami, shujcunatapash Moisesta ama cazuchun yachachirca. Chaimi Jehová Diosca Coreta, chai gentecunatapash tucuchirca (Números 12:3; 16:1-3, 31-35). Bibliapica jariyashcacuna llaquicunapi urmajtami yachachin (2 Crónicas 26:16-21; nota 10​ta ricupangui).

5. Autoridadta charimandaca ¿imatallata gentecunaca rurashca?

5 ¿Uyapashcanguichu “autoridadta charishpaca gentecunaca huaglinmi” nijta? Gentecunaca, unaitapachami autoridadta charimanda shuj gentecunataca ninanda llaquichishca (Eclesiastés 8:9, liipangui). Rey Saulta yaripashun. Israel llactata mandachun Jehová Dios agllajpica humilde, alimi carca. Shinapash jipamanga jariyashcami tucurca. Envidiamandami Davidtapash yangamanda catiriashpa llaquichirca (1 Samuel 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11). Jipamanga, Davidmi Israel llactata alipacha mandai callarirca. Shinapash tiempohuanga, paipa autoridadta aprovechashpami, Urías nishca soldadopa huarmihuan faltapi urmarca. Paipa juchata pacangapaca, contra soldadocuna huañuchichunmi, Uriastaca macanajujcunapa ñaupajpi churachun Davidca mandarca (2 Samuel 11:1-17).

¿IMAMANDATA JEHOVAPA AUTORIDADTA RESPETANA CAPANCHI?

6, 7. a) ¿Imamandata Jehovata respetanchi? b) ¿Imashinata Jesuspa ejemplota cati ushapanchi?

6 Juyaimandami Jehovata respetanchi. Paita ninanda juyaimandami cushijuchun munanchi (Proverbios 27:11; Marcos 12:29, 30, liipangui). Adán y Evapa punllacunamandami Diabloca, gentecunaca Jehovapa autoridadta na respetachun munashca. Chaimandami, Jehová Diosca mandana derechotaca na charinllu nishpa gentecuna pensachun munashca. Shinapash na crinchichu. Chaipa randica Jehovatami cashna ninchi: “Jatun Dioslla, canmi tucui imatapash rurashcangui. Chaimandami canga, ninan punchapamba tiajunata, ninanda alicachi tucunata, ninan ushaihuan tiajunata chasquinapacha cangui” nishpa (Apocalipsis [Revelación] 4:11).

7 Uchilla cashpaca, na munashpapash taitamamata respetana cashcatami yachajupariangui. Huaquinbica, Jehovata sirvijcunapashmi cazunataca ashata na gushtanchi. Shinapash Jehovata juyaimanda, respetaimandami paita cazungapaj esforzaripanchi. Jesusca, shinlli cajpipash Jehovata cazushpami, shuj ali ejemplota saquirca. Paica nircami: “Ama ñuca munashcata rurapaichu, cambaj munaita pactachipai” nishpa (Lucas 22:42; nota 11​ta ricupangui).

8. Ñucanchita ñaupaman pushangapaca ¿imatallata Jehová Diosca cushca? (“Consejajpica uyapashunchi” nishca recuadrotapash ricupangui).

8 Cunanbica, ñucanchita ñaupaman pushangapami Jehová Diosca, Bibliatapash, congregacionbi ancianocunatapash cushca. Paicunata respetashpami, Jehovapa autoridadta respetashcata ricuchinajupanchi. Paicunapa ayudata na chasquishpaca, Jehovapa ayudata na chasquijuj cuendami capanchiman. Israelitacuna Moisesta na cazungapaj munajpica, paita na cazungapaj munajpishnami Jehová Diosca sintirirca (Números 14:26, 27; nota 12​ta ricupangui).

CONSEJAJPICA UYAPASHUNCHI

JEHOVAPA yachachishcacunahuan pipash consejajpica ¿imamandata huaquinbica na uyangapaj munapanchi? Quimsa yuyaicunata ricupashun (Proverbios 19:20).

  • Chai consejoca nalichu can yuyanchimi. Huaquinbica, napash ali intindishpatami consejahuarca yashpami shina pensanchi (Hebreos 12:5). Shinapash pensaripai ¿imamandashi consejahuarca? nishpa (Proverbios 19:3). Imamanda consejashcata intindishpaca, tal vez ashtahuan jahuallami consejotaca chasquishun (Proverbios 4:13, liipangui).

  • Huaquinbica imashina consejashcatami nalicachinchi. Jucha illaj cashpallami, na imapipash pandarishpa tucuipi ali consejaita ushanchiman (Romanos 3:23; Santiago 3:2). Shinaca, imashina consejashcata pensarijunapa randica, imata consejashcata, imashina pactachinatarapash pensaripai.

  • Cutin huaquinbica, mayorlla caimanda o experienciata charimandami consejachunga na minishtijunichu yuyanchi. Punda Israel llactapica, reytapashmi profetacuna, sacerdotecuna, shujcunapash consejan carca (2 Samuel 12:1-13; 2 Crónicas 26:16-20). Humilde cashpa, Bibliahuan consejajpi ali uyashpaca, ashtahuanmi Jehovapa amigo tucushun (Tito 3:2).

Yaripangui, Bibliahuan cushca consejocunaca Jehovapami can. Paica ñucanchita juyanmi, ali causachunmi munan. Shinaca, pipash consejajpica aliguta uyashpa, pactachingapaj esforzaripangui (Hebreos 12:6-11, NM ).

9. ¿Imamandata cazushpaca juyashcata ricuchinajupanchi?

9 Jehová churashca autoridadta respetashpami, ñucanchi huauquipanicunatapash juyashcata ricuchipanchi. Shuj ejemplota ricupashun. Shuj terremoto o imapash llaqui tiajpica, llaqui apashcacunata ayudangapami gentecunaca, grupo tucushpa, aliguta organizarishpa ayudai callarin. Shinapash, aliguta ayudangapaca shujmi grupotaca ñaupaman pushajuna can. Tucuicunami paita cazuna can. Shinapash, shujca instrucciongunata na catishpa, paipa munashcata rurangapaj munajpica ¿imata tucunman? Callaripi ayudangapaj munashca cashpapash, na cazungapaj munaimandami paipa cumbacunataca llaquicunapi urmachinman. Ñucanchicunapash, Jehovapa instrucciongunata na catingapaj munashpa, pai agllashca gentecunata na cazungapaj munashpaca, shujcunatami llaquichinchiman. Cutin Jehovata cazushpaca, ñucanchi huauquipanicunata juyashcata, Jehovapa autoridadta respetashcatapashmi ricuchishun (1 Corintios 12:14, 25, 26).

10, 11. ¿Imatata yachajugripanchi?

10 Jehová Diosca, ñucanchita juyaimandami imatapash mandan. Familiapi, congregacionbi, gobiernopa trabajaj gentecunapa autoridadta respetanaca ñucanchipallatami ali can (Deuteronomio 5:16; Romanos 13:4; Efesios 6:2, 3; Hebreos 13:17).

11 Shinaca, paicunata imashina respetana cashcata yachajupashun. Paicunata imamanda Jehová Dios respetachun munashcata intindishpami, cazuna munaita charipashun.

FAMILIAPI

12. ¿Imashinata cusaca Jehovapa autoridadta respetashcata ricuchin?

12 Jehová Diosca familiacuna tiachun munashpami cada unoman shuj obligacionda curca. Cada uno paipa obligacionda pactachijpica, familiapica tucuillami ali causanga (1 Corintios 14:33, NM ). Jehová Diosca, cusamanmi paipa familiata ñaupaman pushana autoridadta cushca. Chaimandami Jehová Diosca, cusa paipa huarmitapash, huahuacunatapash cuidachun, juyaihuan ñaupaman pushachun munan. Cusa paipa familiata nali tratajpica, Jehová Diosca na yangata saquingachu. Cusaca, congregacionda Jesús imashina tratajta ricushpami, familiataca juyaihuan, aliguta tratana can. Shinami cusaca Jehovata respetashcata ricuchin (Efesios 5:23; nota 13​ta ricupangui).

Shuj taitami Aprendamos del Gran Maestro librota paipa huahuagucunaman liijun

Imashinami Jesusca congregacionda aliguta tratan, shinallatami taitacunaca paipa familiataca aliguta tratan.

13. ¿Imashinata huarmica cusapa autoridadta respetashcata ricuchin?

13 Jesusta catij huarmicunaca, paipa cusa familiata aliguta ñaupaman pushachun ayudana obligaciondami charin. Cusata ayudashpami, huahuacunataca aliguta viñachina can. Huahuacunapash respetanata yachajuchunga, mamami cusata respetashpa ejemplota ricuchin (Proverbios 1:8). Huarmica cusata respetashpami, cusapa decisiongunata apoyan. Shuj decisionbi cusahuan na de acuerdo cashpaca, pai imata pensashcatami respetohuan, ali shimicunahuan parlan. Cusa na Testigo cajpicarin, shuj problemacunapashmi ricurin. Shinapash juyaihuan, respetohuan siempre tratajpica, cusapashmi tal vez jipamanga Jehovata rijsingapaj, sirvingapaj munanga (1 Pedro 3:1, liipangui).

14. ¿Imashinata huahuacunaca taitapa, mamapa autoridadta respetashcata ricuchin?

14 Jehová Diosca ninandami huahuacunataca juyan. Ashtahuanbachaca huahuacunami cuidachun, ali ñanda ricuchichun minishtin. Cazushpami huahuacunaca taitamamata cushilla sintichin. Ashtahuangarin Jehovata respetashcata ricuchishpami, Jehovatapash cushichin (Proverbios 10:1). Huaquinbica, taita o mamami huahuacunataca sololla viñachina tucun. Sololla viñachinaca shinllimi can. Shinapash huahuacuna cazujpi, ayudajpica tucuicunallatami ashtahuan aliguta causai ushanga. Tucui familiacunami llaquicunataca charinchi. Shinapash, familia ucupi Jehová Dios nishcata cada uno pactachishpami, ashtahuan cushilla causaita ushan. Shinami familiacunata callarichishca Jehová Diosta jatunyachinchi (Efesios 3:14, 15).

CONGREGACIONBI

15. ¿Imashinata congregacionbi Jehová churashca autoridadta respetashcata ricuchipanchi?

15 Ñucanchita ñaupaman pushangapaca, congregaciondapashmi Jehová Diosca cushca. Congregacionda ñaupaman pushachunga, Jesustami Jehová Diosca churashca (Colosenses 1:18). Cutin Jesusca, cai Alpapi Jehovata sirvijcunata cuidachunga, ‘aliguta cazushpa aliguta yarishpa sirvij’ esclavotami churashca (Mateo 24:45-47). Cunanbica, chai esclavomi Cuerpo Gobernante can. Shinlli feta charichunmi chai esclavoca, ñucanchi minishtijuj horaspi yachachin. Ancianocuna, siervo ministerialcuna, superintendente de circuitocunaca, mundo enteropi congregaciongunata ayudangapami esforzarinajun, Cuerpo Gobernantepa instrucciongunatapash catinajun. Chai huauquicunaca, ñucanchita cuidana responsabilidadtami charin. Ñucanchita imashina cuidajushcataca Jehová Diosca ricujunmi. Shinaca paicunata respetashpaca, Jehovatami respetanajunchi (1 Tesalonicenses 5:12a; Hebreos 13:17, liipangui; nota 14​ta ricupangui).

16. ¿Imamandata nipanchi ancianocuna, siervo ministerialcunaca Jehovapa espíritu santohuan agllashcacunami can nishpa?

16 Ancianocuna, siervo ministerialcunaca congregacionbi huauquipanicuna Jehovata sirvichun, shujllashna tandanajushca cachunmi ayudan. Paicunaca ñucanchishnallata juchayucunami can. Bibliapi tauca requisitocunata pactachijujta ricushpami, shuj huauquitaca anciano cachun, o siervo ministerial cachun agllan (1 Timoteo 3:1-7, 12; Tito 1:5-9). Jehová Diosca paipa espíritu santohuanmi, chai requisitocunataca Bibliapi escribichirca. Shinallata, anciano cachun, siervo ministerial cachun ricunajushpaca, Jehovatami paipa espíritu santohuan ayudachun mañan. Imashinami ricupanchi, Jehovapash Jesuspashmi congregaciongunata ñaupaman pushanajun (Hechos 20:28, NM ). Congregacionbi ñucanchita cuidajuj huauquicunataca Jehová Diosmi carashca (Efesios 4:8, NM ).

17. ¿Imashinata shuj paniguca autoridadta charijcunata respetashcata ricuchita ushan?

17 Huaquinbica, congregacionbi responsabilidadcunata pactachingapaj shuj anciano, o shuj siervo ministerial na tiajpimi, bautizarishca huauquicuna ayudaita ushan. Shuj huauqui na tiajpica, shuj panimi fachalinahuan, chalinahuan o imahuanbash umataca aliguta taparishpa ayudaita ushan (1 Corintios 11:3-10). Umata taparishpami chai panica familiapi, congregacionbi Jehová churashca autoridadta respetashcata ricuchin (nota 15​ta ricupangui).

GOBIERNOPA TRABAJAJCUNA

18. ¿Imatata Romanos 13:1-7​pica yachajupanchi?

18 Cunanbica gobiernocunamanbashmi Jehová Diosca asha autoridadta cushca. Chaimi paicunatapash respetana capanchi. Paicunami llactacunapi, comunidadcunapi ama imapash pasachun, yacu, micha tiachun ricurianajun. Jesusta catijcunaca, Romanos 13:1-7​pi shimicunataca pactachinchimi (chai textocunata liipangui). ‘Jatun mandajcunataca’ respetanchimi. Maijan llactapi, comunidadpi causashpapash, familiacunaman cushca leycunata, negociocunapa leycunataca cazunchimi. Impuestocunata pagana cajpi, o imapash documentocunata jundachina minishtirijpica jundachinchimi. Shinapash, Taita Diospa leyta ama cazuchun imatapash mandajpica, apóstol Pedroshnami nipanchi: “Taita Diostami, runacunatapash yali ashtahuan cazunapacha canchi” nishpa (Hechos 5:28, 29).

19. ¿Imashinata gobiernotapash, autoridadta charij shuj gentecunatapash respetashcata ricuchipanchi?

19 Juezcunahuan, policiacunahuan, o gobiernopa shuj trabajadorcunahuan parlashpaca, respetota ricuchinami capanchi. Jesusta catij jovengunaca profesorcunatapash, escuelapi shuj trabajadorcunatapash respetanami can. Trabajopi cumbacuna na respetajpipash, dueñotaca respetanami capanchi. Shinami, shinlli cajpipash apóstol Pablopa ejemplota catinajushcata ricuchipanchi (Hechos 26:2, 25). Shuj gentecuna nali tratajpipash, respetohuanmi tratashpa catipanchi (Romanos 12:17, 18, liipangui; 1 Pedro 3:15).

20, 21. ¿Imamandata shujcunata respetanaca ali can?

20 Cunanbi gentecunaca ñana pitapash respetangapaj munanajunllu. Shinapash Jehovata sirvijcunaca, apóstol Pedro nishca shinami ‘tucuicunata alicachingapaj’ o respetangapaj esforzarinchi (1 Pedro 2:17). Ñucanchicuna shujcunata respetajtaca gentecunaca ricunajunmi. Jesusca nircami: ‘Gentecunapa ñaupajpi michagushna punchayachijpimi, shuj gentecunapash jahua pachapi Taitata ninanda alicachinajunga’ nishpa (Mateo 5:16).

21 Familiapi, congregacionbi churashca autoridadta respetajta, gobiernopa trabajadorcunata respetajta ricushpami shujcunapash, Jehovamanda ashtahuan yachangapaj munanga. Ashtahuangarin, shuj gentecunata respetashpami Jehovata respetashcata ricuchinchi. Chaimi Jehová Diospash paita juyashcata cuenta japin, cushijunbash.

a 1 Tesalonicenses 5:12 (MTQI ): “Tucui crijcuna, canguna aliguta catichun yachachijcunataca cazupanguichi ninchimi. Paicunaca Apunchi Jesuspajta rurajcuna cashpami, cangunataca cuidanajun”.

JEHOVAPA YACHACHISHCACUNA

1 JEHOVÁ DIOSCA ÑUCANCHITA ÑAUPAMAN PUSHANGAPAMI HUAQUINGUNATA AGLLASHCA

‘Tucuicunatami alicachina [o respetana] canguichi. Taita Diostaca manllanami canguichi’ (1 Pedro 2:17).

¿Imamandata huaquinbica, shujcuna ñaupaman pushachunga na gushtapanchi?

  • Números 16:1-3; Eclesiastés 8:9; Romanos 5:12

    Ñucanchita ñaupaman pushachun Jehová Dios agllashcacunaca, ñucanchishnallata juchayucunami can.

  • Lucas 22:42

    Jesusca, Jehová Diosta siempre cazushpami, ñucanchicunamanga shuj ali ejemplota saquirca.

  • Proverbios 27:11; Marcos 12:29, 30

    Jehová Diosta juyashpaca, pai churashca autoridadtaca respetashunmi. Familia ucupica, cusami ñaupaman pushana autoridadta charin. Escuelapica profesorcuna, congregacionbica ancianocuna.

2 JEHOVÁ DIOSMI FAMILIATACA CALLARICHIRCA

‘[Taita Diosmandami] tucui familiacuna paipa shutita japinajun’ (Efesios 3:14, 15).

¿Imamandata Jehová Diosca familiapi pai churashca autoridadta respetachun munan?

  • Proverbios 10:1

    Huahuacuna aliguta viñachun, tucuicuna juyarishpa causachunmi, Jehová Diosca familiata churarca.

  • Proverbios 1:8; 1 Corintios 11:3; Efesios 6:1-3; 1 Pedro 3:1

    Familia ucupi, taita, mama, huahuacuna paicunapa obligacionda pactachijpica, tucuilla familiami ali causan.

3 JEHOVÁ DIOSCA JESUSMANMI CONGREGACIONDA ÑAUPAMAN PUSHANA AUTORIDADTA CURCA

“Cristoca, tandanajuj [huauquipanicunataca] umashnami mandajun” (Efesios 5:23).

¿Imamandata congregacionda ñaupaman pushajcunata apoyana capanchi?

  • Mateo 24:45-47

    Jesusca, cai Alpapi Jehovata sirvijcunata cuidachunmi, ‘aliguta cazushpa aliguta yarishpa sirvij’ esclavota churashca.

  • 1 Tesalonicenses 5:12b; Hebreos 13:17

    Ancianocuna, siervo ministerialcunaca huauquipanicuna shinlli tucushpa catichunmi ayudan. Paicunata apoyashpaca, Jehovapa autoridadta respetanajupanchi.

  • Hechos 20:28

    Congregacionbi ancianocunata tucui shunguhuan apoyanaca, tucuicunapallatami ali can. Paita adorachunmi Jehová Diosca ancianocunata churashca.

4 JEHOVÁ DIOSCA GOBIERNOCUNAMANBASHMI ASHA AUTORIDADTA CUSHCA

“Mandana ushaitaca, Taita Dios cujpillami charin. Cunambi mandajcunaca, Taita Dios churajpimi mandanajun” (Romanos 13:1).

¿Imashinata gobiernocunata respetashcata ricuchinchi?

  • Mateo 5:16; 1 Pedro 3:15

    Ñucanchi parlocunahuan, ruraicunahuanmi paicunata respetashcata ricuchinchi. Shinami Jehová Diostapash respetashcata ricuchinchi.

  • Hechos 26:2, 25; Romanos 12:17, 18

    Jesusta catijcunaca, maijan llactapi causashpapash, chai llactapi churashca leycunata cazushpami causanchi. Nali tratajpipash respetashpami catinchi.

  • Romanos 13:1-4

    Jehová Diospa yachachishcacunami, autoridadta charijcunata respetachun ayudan.

  • Mateo 22:37-39; 26:52; Juan 18:36; Hechos 5:27-29; Hebreos 10:24, 25

    Jehovapa leycunata ama pactachichun gobiernocuna imatapash mandajpica, quiquinmi gobiernopa leycunata, o Jehovata cazunata agllana capangui.

b 1 Tesalonicenses 5:12 (MTQI ): “Tucui crijcuna, canguna aliguta catichun yachachijcunataca cazupanguichi ninchimi. Paicunaca Apunchi Jesuspajta rurajcuna cashpami, cangunataca cuidanajun”.

    Quichua Imbabura publicacionguna (1993-2026)
    Llujshingapaj
    Caipi yaicupai
    • Quichua (Imbabura)
    • Cai informacionda shujcunaman cachangapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • ¿Imashinata utilizana can?
    • Quiquinba datocunataca alimi cuidashun
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Caipi yaicupai
    Cai informacionda shujcunaman cachangapaj