“Ko te Aroa Rai, Kia Maata Tikaia ïa ia Kotou Uaorai”
“Kua vaitata ra te openga o te au mea ravarai nei. . . . Ko te aroa rai, kia maata tikaia ïa ia kotou uaorai.”—1 PETERO 4:7, 8.
KUA kite a Iesu e e mea puapinga maata tikai tona au ora tokoiti ua ki tana au apotetoro. Kua kite aia e eaa te vaira i mua ia ratou. E maata ta ratou angaanga ka akatupu, inara ka ririia e ka takinga kinoia ratou, mei iaia katoa ra. (Ioane 15:18-20) E maata atu te taime i taua po openga ra, kua akamaaraara atu aia kia ratou i te anoano kia “aroa kotou ia kotou uaorai.”—Ioane 13:34, 35; 15:12, 13, 17.
2 Kua marama i te apotetoro ko Petero, tei tae mai i taua po ra, te tumu manako. I te au mataiti i muri mai, te tata anga i mua ua ake i te akapou angaia a Ierusalema, kua akakite a Petero i te puapinga maata tikai o te aroa. Kua ako aia i te au Kerititiano e: “Kua vaitata ra te openga o te au mea ravarai nei. . . . Ko te aroa rai, kia maata tikaia ïa ia kotou uaorai.” (1 Petero 4:7, 8) E puapinga maata tikai te au tuatua a Petero no te aronga te noo ra i te “tuatau openga” no te akatereanga o te au mea nei. (2 Timoteo 3:1) Eaa oki te ‘aroa maata tikai’? Eaa ra i puapinga maata ai e kia rauka ia tatou taua aroa no tetai ke? E akapeea e rauka ai ia tatou i te akaari e te rave ra tatou i te reira?
‘Te Aroa Maata Tikai’—Eaa oki te Reira?
3 E manganui te manako ra i te aroa ei manako te tupu natura ua maira. Inara kare a Petero e tuatua ra no runga ua i tetai ua atu tu o te aroa; te tuatua ra aia no runga i te aroa i to reira tu meitaki roa atu. Te tuatua “aroa” i roto ia 1 Petero 4:8 e urianga ia no te tuatua Ereni a·gaʹpe. Te akataka maira taua tuatua i te aroa noinoi kore tei aratakiia, me kare tei akatereia, e te kaveinga. Te karanga ra tetai tata anga e: “Ka rauka te aroa a·gaʹpe i te akaueia no te mea kare i te manako ngakau tikai inara e ikianga no te anoano te taki atura ki te angaanga.” No te mea e manako akatuangaia to tatou ki te tu noinoi, te anoanoia ra e tatou te au akamaara anga kia akaari i te aroa ki tetai e tetai, na te rave anga i te reira na roto i te au mataara te arataki ra te au kaveinga akono tau i te Atua.—Genese 8:21; Roma 5:12.
4 Kare te aiteanga o teia e kia aroa tatou i tetai no mea te umuumuia ra te reira. Kare e kore ana i te a·gaʹpe te tu maana e te manako ngakau. Te tuatua ra a Petero e e mea tika kia “aroa rai [tatou], kia maata tikaia ïa [tika anga tikai, “itae anga”] ia kotou uaorai.”a (Kingdom Interlinear) Noatu rai, no taua aroa ra te umuumuia ra te tauta anga. No runga i te tuatua Ereni tei taikuia maira no te ‘maata tikaia ïa,’ te karanga ra tetai tangata apii e: “Te akatutu maira te reira i te manako o tetai tangata oro i te akaetaeta anga i te au uaua i te tuku pakari anga i te akapouanga o te maroiroi i te openga o tetai oroanga.”
5 Auraka i reira, to tatou aroa, kia kotingaia i te rave ua i tei aere ngoie ua maira me kare kia kotingaia ki te tokoiti ua tei ikiia. Te umuumu ra te aroa Kerititiano i te “itae anga” i to tatou ngakau, i te akatotoa katoa anga i te aroa me akaaoia mai kia rave akapera. (2 Korinetia 6:11-13) Te taka meitaki ra, ko teia tu o te aroa e apinga te anoano ra tatou kia tatanu e kia taangaangaia, mei tetai tangata oro i te tereni anga e te angaanga anga kia akameitaki i tona au tu karape. E mea puapinga te reira kia rauka ia tatou taua aroa no tetai e tetai. No teaa ra? No nga tumu e toru.
Eaa ra Tatou ka Aroa ai i Tetai e Tetai?
6 Te mea mua, “no ko mai oki te aroa i te Atua ra.” (1 Ioane 4:7) Kua aroa mai a Iehova, te Tumu o teia tu inangaroia, ia tatou na mua. Te karanga ra te apotetoro ko Ioane e: “Kua kitea to te Atua aroa ia tatou nei, koia i tono mai i tana Tamaiti anau tai ki te ao nei, kia ora tatou iaia.” (1 Ioane 4:9) ‘I tonoia mai’ te Tamaiti a te Atua kia riro mai ei tangata, te rave anga i tana angaanga orometua, e te mate anga ki runga i tetai rakau tamamae—kua rave pouroaia teia “kia ora tatou.” Akapeea tatou i te ariu anga ki teia akakite anga teitei roa atu no te aroa o te Atua ra? Te karanga ra a Ioane e: “I pera te Atua i te aroa anga mai ia tatou nei, kia aroa katoa tatou ia tatou uaorai e tikaʼi.” (1 Ioane 4:11) E akara e kua tata a Ioane, “I pera te Atua i te aroa anga mai ia tatou nei”—kare ko koe ua mari ra ia tatou nei. Te taka meitaki ra te tumu tuatua: Me te aroa maira te Atua i to tatou au taeake akamori, e mea tau kia aroa katoa tatou ia ratou.
7 Te rua, e mea puapinga tikai e kia maata to tatou aroa no tetai e tetai i teianei kia rauka te tauturu i te akatotoaia ki to tatou au taeake tei anoano ra no te mea te “vaitata ra te openga o te au mea ravarai nei.” (1 Petero 4:7) Te noo nei tatou i roto i “te kino maata.” (2 Timoteo 3:1) Te apai maira te au turanga o te ao, te au tumatetenga natura, e te patoi anga i te au turanga ngata ki runga ia tatou. I raro ake i te au turanga ngata, te anoanoia ra tatou kia akavaitata atu ki tetai e tetai. Ka tatua taokotai te aroa maata ia tatou e te akakeu anga ia tatou kia “akono ia ratou.”—1 Korinetia 12:25, 26.
8 Te toru, te anoanoia ra tatou kia aroa i tetai e tetai no te mea kare tatou e inangaro i te “tuku i ta te diabolo ngai kia o mai” kia takinokino ia tatou. (Ephesia 4:27) E viviki a Satani i te taangaanga i te au apa o te au taeake irinaki—to ratou tu paruparu, te au apa, e te au tarevake—ei turori anga. Ka akatupu ainei tetai tuatua manako kore me kare tetai ravenga tau kore ia tatou kia akaatea mai mei te putuputuanga ra? (Maseli 12:18) Kare me e aroa maata tikai to tatou no tetai e tetai! Te tauturu ra taua aroa ia tatou kia mou tamou ua atu i te au e te taokotai anga i te tavini i te Atua ma te “manako okotai.”—Zephania 3:9.
Akapeea te Akaari Anga e te Aroa ra Koe i Tetai
9 Te akaari anga i te aroa e mea tika kia akamataia i te kainga. Kua tuatua a Iesu e ka kiteaia tana au pipi tika tikai e te aroa no tetai e tetai. (Ioane 13:34, 35) E mea tau kia kiteaia te aroa kare i roto ua i te putuputuanga mari ra i roto katoa i te ngutuare tangata—i rotopu i te tokorua akaipoipo e i rotopu i nga metua e te tamariki. Kare e rava ua e kia manako ngakau aroa ua no te au mema o te ngutuare; te anoanoia ra tatou kia akaari i te reira na roto i te au mataara papu.
10 Akapeea nga tokorua akaipoipo i te akaari anga i te aroa ki tetai e tetai? Ka akakite tetai tane tei aroa tikai i tana vaine na roto i tana au tuatua e te au angaanga—i te ngai tangata e i te ngai muna—e te akaperepere ra aia iaia. Te akangateitei ra aia i tona uaorai tu ngateitei e te manako ra i tona au manako, te au tumu manako, e te au manako ngakau. (1 Petero 3:7) Te tuku ra aia i tona uaorai oraanga ki mua ake i tona uaorai, e ka rave pouroa aia i te ka rauka iaia i te akono i tona ra au anoano i te pae materia, i te pae vaerua, e i te pae manako ngakau. (Ephesia 5:25, 28) Te oronga ra tetai vaine tei aroa tikai i tana tane i te “kauraro” kiaia, noatu e kare aia e akono ana i tetai taime i tana ra au tapapa anga. (Ephesia 5:22, 33) Te turu ra aia i tona tokorua e te kauraro ra kiaia, kare e rave ana i te au taumaro anga tau kore, inara te taokotai ra kiaia i te akara tamou anga ki runga i te au tumu pae vaerua.—Genese 2:18; Mataio 6:33.
11 E te au metua, akapeea kotou i te akaari anga i te aroa ki ta kotou tamariki? To kotou tu puareinga ua i te angaanga pakari kia oronga i te apinga materia no ratou e akapapu angaia i to kotou aroa. (1 Timoteo 5:8) Inara e maata atu ta te tamariki e anoano ra i to te kai, te kakau, e te ngai nooanga. Me ka tupu mai ratou kia aroa e te tavini i te Atua mou, te anoanoia ra ratou i te tereni anga pae vaerua. (Maseli 22:6) Ko te aite anga o te reira kia tuku i te tuatau ei ngutuare tangata kia apii i te Pipiria, kia piri atu ki roto i te angaanga orometua, e kia aere atu ki te au uipaanga Kerititiano. (Deuteronomi 6:4-7) Ko te rave putuputu i taua au angaanga ra te umuumuia ra te atinga maata, i roto tikai i teia au tuatau kino. To kotou manako anga e ta kotou au tauta anga kia akono i te au anoano pae vaerua o ta kotou tamariki ra e akakite angaia i te aroa, no reira te akaari ra kotou e te manako ra kotou i roto i te ngakau i to ratou oraanga mutu kore.—Ioane 17:3.
12 E mea puapinga katoa kia akaari te au metua i te aroa na te akonoanga i te au anoano manako ngakau o ta ratou tamariki. E mea ngoie ua te au tamariki i te takinoia; te anoano ra to ratou au ngakau ou i te akapapu anga i to kotou aroa. E akakite kia ratou i to kotou aroa no ratou, e oronga kia ratou i te aroa maata, no te mea te akapapu ra taua au akakiteanga kia ratou e te aroa ia maira ratou e e puapinga tona. E oronga kia ratou i te akameitaki anga pumaana e te tika tikai, no te mea te akakite ra te reira kia ratou e te kite ra kotou e te akaperepere ra kotou i ta ratou au tauta anga. E ako ia ratou ma te aroa, no te mea te akakite ra taua au akatikatika anga e te manako ra kotou i te tu tangata te ka riro mai ratou. (Ephesia 6:4) Taua au akakite anga tau katoatoa o te aroa ra te tauturu ra i te patu i tetai ngutuare tangata mataora, e te pirianga vaitata tei papa meitaki i te akakoromaki i te au taomi anga o teia au tuatau openga nei.
13 Te akakeu ra te aroa ia tatou kia akakore i te au ara a tetai ke. Kia maara e te ako anga aia i tona aronga tatau ra e “ko te aroa rai, kia maata tikaia ïa ia kotou uaorai,” kua oronga mai a Petero i te tumu e eaa ra teia i puapinga maata ai: “Ka ngaro oki te apa e manganui i te aroa.” (1 Petero 4:8) Kia “ngaro” te au ara kare te aite anga e kia ‘tangaro takiriia’ te au ara kino. Kia ripoti tikai ia taua au tumu ra kia akonoia e te aronga tau i roto i te putuputuanga. (Levitiku 5:1; Maseli 29:24) E mea aroa kore tikai te reira—e kare i tau ki te tuatua tapu—i te akatika i te aronga rave maata i te ara i te tamamae ua atu me kare i te akakino ua atu i te aronga kare i apa ra.—1 Korinetia 5:9-13.
14 I te maata anga o te au taime, te au tarevake e te au apa a te au taeake irinaki ra e meangiti ua te tu. Te turori pouroa ra tatou i roto i te tuatua me kare i te angaanga i tetai au taime, i te akamaroiroi kore anga me kare i te tamamae anga i tetai e tetai. (Iakobo 3:2) Ka viviki ua ainei tatou i te akakite i te au apa o tetai ra? Ka riro ua taua aerenga ra ei akatupu i te pekapeka i roto i te putuputuanga. (Ephesia 4:1-3) Me te akatereia ra tatou e te aroa, kare tatou e “urutoe” i tetai taeake akamori. (Salamo 50:20) Mei tetai apinga tapiripiri e te peni te tapoki atura i te au mea viivii o tetai paruru, no reira te tapoki ra te aroa i te au ara o tetai ke.—Maseli 17:9.
15 Ka akatupu te aroa ia tatou kia aere mai e tauturu i te aronga tei anoano tikai. Te kino ua atura te au turanga i te tuatau openga, penei te vaira te au taime te anoano ra to tatou au taeake irinaki i te tauturu i te pae materia me kare i te pae kopapa. (1 Ioane 3:17, 18) Ei akaraanga, kua tupu ainei te manamanata ki tetai mema o to tatou putuputuanga i te taui pakari anga te turanga i te pae moni me kore kua ruti i te angaanga? Penei paa ka rauka ia tatou i reira i te oronga atu i tetai tauturu anga i te pae materia, te ka rauka i to tatou au turanga. (Maseli 3:27, 28; Iakobo 2:14-17) Te anoanoia ra ainei te akaou anga o te are o tetai takaua pakarikari? Penei paa ka rauka ia tatou i reira i te rave i te taki anga mua ma te tau i te tauturu i etai o te angaanga ra.—Iakobo 1:27.
16 To tatou akaari anga i te aroa ki tetai kare i kotingaia ki te aronga penei te noo ra i te pae mai ia tatou. I tetai taime, penei ka akarongo tatou i te au ripoti no runga i te au tavini o te Atua i roto i tetai au enua tei riro mai ei aronga takinokinoia no te au uriia kino, te au ngaruerue enua, me kare te akaoripu ua anga a te tangata. Penei te anoano pakari ra ratou i te kai, te kakau, e tetai atu au apinga ra. Kare e tuke ana e me no tetai iti tangata ke mai ratou me kare no tetai pupu eteniki ra. “E aroa atu [tatou] i te au taeake.” (1 Petero 2:17) No reira, mei te au putuputuanga i te anere mataiti mua, te inangaro ra tatou i te turu i te au tauta anga oronga anga tei akanooia kia oronga i te tauturu. (Angaanga 11:27-30; Roma 15:26) Me akaari tatou i te aroa na roto i taua au tu ravarai ra, te akaketaketa ra tatou i te tatua te taokotai ra ia tatou i roto i teia au tuatau openga nei.—Kolosa 3:14.
17 Te akakeu ra te aroa ia tatou kia tua i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua ki tetai ke. E akamanako ana i te akaraanga o Iesu. Eaa aia i tutu aere ei e i apii ei? Kua “tangi atura” aia i te pouou tangata maata no te mea no to ratou turanga tangi tikai i te pae vaerua. (Mareko 6:34) Kare ratou i akonoia e kua akavareia e te au tiaki akonoanga pikikaa ra, tei tau kia apii atu ia ratou i te au tuatua mou i te pae vaerua e kia oronga atu kia ratou i te manakonakoanga. No reira, tei akakeuia e te aroa oonu, ma te ngakau tae e te tangi aroa, kua akapumaana a Iesu i te au tangata ma “te evangelia o te basileia o te Atua.”—Luka 4:16-21, 43.
18 I teia tuatau, katoa, e manganui te au tangata kare i akonoia i te pae vaerua e kua akavareia e kare e manakonakoanga. E mei, ia Iesu rai, te akakoi ra tatou i to tatou tu manako ki te au anoano pae vaerua o te aronga kare i kite ake i te Atua mou, i reira tatou e akakeuia ai e te aroa e te tangi aroa kia tua atu kia ratou i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua. (Mataio 6:9, 10; 24:14) I te akamanako anga i te tuatau poto e vai nei, te anoano rapurapu maataia ra te reira kia tutu aereia teia karere akaora anga ora.—1 Timoteo 4:16.
“Kua Vaitata ra te Openga o te Au Mea Ravarai Nei”
19 Kia maara e, kua akamata mai a Petero i tana ako anga kia aroa i tetai e tetai ma te au tuatua e: “Kua vaitata ra te openga o te au mea ravarai nei.” (1 Petero 4:7) Kare e roa atu ana ka monoia teia ao kino e te ao ou tuatua tika ra a te Atua. (2 Petero 3:13) No reira, i teia tuatau, kare teia i te tuatau no te manako kore ua. Kua akamatakite maira a Iesu e: “E matakite ra ia kotou, ko te opue aea to kotou ngakau i te maata o te kai e te kona, e te pekapeka o teianei ao, ka rokoia mai ei kotou e taua rā ra, kare i manakoia atu . . . mei te ereere ra.”—Luka 21:34, 35.
20 I te au tu ravarai, “kia vai matakite ua atu” rai tatou i reira, i te matakite anga e teea tatou i roto i te aerenga o te tuatau. (Mataio 24:42, NW) Kia vai matakite ua tatou no runga i tetai ua atu o ta Satani au timataanga te ka akaanga ke ia tatou. Auraka rava tatou e akatika i teia ao anu, ma te aroa kore i te arai ia tatou i te akaari anga i to tatou aroa no tetai e tetai. Tei runga ravao, kia akavaitata atu tatou ki te Atua mou, ko Iehova, kare e roa atu ka akatupu te Patireia o te Mesia i tana akakoroanga kaka ki te enua nei.—Apokalupo 21:4, 5.
[Tataanga i Raro Ake]
a I roto ia 1 Petero 4:8, te karanga ra tetai au urianga Pipiria e e mea tika kia aroa tatou i tetai e tetai ma te “ngakau tae,” “te oonu,” me kare te “maroiroi.”
AU UIANGA NO TE APII
• Eaa te akoanga openga ta Iesu i oronga no tana au pipi, e eaa te akaari maira e kua marama a Petero i te tumu manako? (Para. 1-2)
• Eaa oki te ‘aroa maata tikai’? (Para. 3-5)
• Eaa ra tatou ka aroa ai i tetai e tetai? (Para. 6-8)
• Akapeea koe i te akaari anga e te aroa ra koe i tetai? (Para. 9-18)
• Eaa ra e kare ko teia te tuatau no te manako kore ua, eaa ra ta tatou ka tauta i te rave? (Para. 19-20)
[Tutu i te kapi 29]
Ko tetai ngutuare piri vaitata ra kua papa meitaki i te akakoromaki i te au taomi anga o teia au tuatau openga nei
[Tutu i te kapi 30]
Te akakeu ra te aroa ia tatou kia aere mai i te tauturu i te aronga tei anoano tikai ra
[Tutu i te kapi 31]
Te oronga anga i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua ki tetai e ravenga aroa ia