E Akaraanga Akauruia no te Angaanga Mitinari Kerititiano

“E aru mai kotou iaku mei iaku katoa i aru i te Mesia nei.”​—1 KORINETIA 11:1.

1. Eaa etai mataara ta Iesu i akanoo maira i tetai akaraanga meitaki no tana au pipi kia aru? (Philipi 2:5-9)

MEI teaa ra te meitaki te akaraanga ta Iesu i akanoo mai no tana au pipi! Kua rekareka ua aia i te akaruke atu i tona tu kaka i te rangi ra kia aere mai ki te enua nei e kia noo ki rotopu i te au tangata ki i te ara. Kua akatika ua aia kia tamamae maataia no te ora o te au tangata, e ei mea puapinga rava atu, no te akatapuanga i te ingoa o tona Metua i te rangi ra. (Ioane 3:16; 17:4) I te timata angaia no tona oraanga, kua tuatua mataku kore ua a Iesu e: “I anau mai ei au nei, i aere mai ei au ki te ao nei, e akakite i te tuatua-mou.”​—Ioane 18:37.

2. Eaa i raukai ia Iesu tei akatuakaouia maira te akaue atu i tana au pipi kia rave ua atu i te angaanga tana i akamata ra?

² I mua ake i tona matenga, kua rave a Iesu i te terenianga meitaki rava no tana au pipi kia raukai ia ratou te rave ua atu i te angaanga akakitekite i te tuatua mou no te Patireia. (Mataio 10:5-23; Luka 10:1-16) E no reira, i muri ake i tona tuakaou anga, kua tau ia Iesu i te akaue atu: “Ka aere . . . e akariro i to te pa enua katoa ei pipi; ka bapetizo atu ei ia ratou i te ingoa o te Metua, e no te Tamaiti, e no te Vaerua Tapu; Ma te apii atu ia ratou, kia akono i te au mea katoa taku i akaue atu kia kotou.”​—Mataio 28:19, 20.

3. I akapeea i akatotoaʼi te angaanga akariro tangata ra ei pipi, inara i teea au ngai te maata anga o te reira?

³ No te toru e te apa mataiti i aru mai i muri akera, kua rave te au pipi i te reira akauenga, inara kua kotingaia ta ratou angaanga akariro ei pipi ki te ngati Iuda, e te aronga aru i te ngati Iuda, e pera katoa ki to Samaria tei peritomeia ra. I muri ake, i te 36 T.N., kua arataki atura te Atua i te tuatua meitaki kia tutuia ki tetai tangata peritome koreia, koia a Korenelio, e tona ngutuare katoa oki. I te raungauru mataiti i aru mai, kua raveia mai etai atu aronga Kenitara ki roto i te putuputuanga. Inara i te akara anga kua raveia te maataanga o te angaanga ki te tuanga o te itinga ra o te Tai Maata ra.​—Angaanga 10:24, 44-48; 11:19-21.

4. Eaa te tupuanga puapinga maata tei tupu ra i te 47-48 T.N.?

⁴ Kua anoanoia tetai apinga ei akakeu me kare akamaroiroi i te au Kerititiano kia akariro ei pipi to te au ngati Iuda e pera katoa te au Kenitara i te ngai mamao ke atura. E no reira kia vaitata i te 47-48 T.N., kua orongaia teia tuatua na te atua ki te aronga pakari o te putuputuanga o Anetioka i Suria: “Ka akataka mai ana ia Banaba raua ko Saula noku, no te angaanga i akonoia e au na raua ra.” (Angaanga 13:2) E akara e kua matauia a Paulo i reira i tona ingoa mua, ko Saula. E akara katoa oki e, kua tuku te Atua i te ingoa o Banaba ki mua i to Paulo, penei no te mea i taua tuatau ra kua manakoia ko Banaba te mea pakari ia raua.

5. Eaa ra te tataanga no te tere mitinari a Paulo raua ko Banaba i riro ei, ei puapinga maata ki te au Kerititiano o teia tuatau nei?

⁵ E akamaroiroi anga maata ki te Au Kite o Iehova te au tumu tataia no te tere angaanga mitinari a Paulo raua ko Banaba, e e maata atu oki ki te aronga e mitinari e te au painia tei akaruke i to ratou oire kainga kia tavini atu i te Atua i roto i tetai ngai ke atu ra. Pera katoa oki, na te akara matatio anga ia Angaanga pene 13 e te 14 ka akakeu papu kia tere atu te aronga kia aru ia Paulo raua ko Banaba e kia akamaata atu i ta ratou tuanga i te angaanga puapinga roa i te akariro anga i te au tangata ei pipi.

Te Enua ko Kupero

6. Eaa te akaraanga ta nga mitinari i akanoo i Kupero ra?

⁶ Kare i taroaroa kua aere atu aua nga tangata rave angaanga ei mitinari ra mei Seleukia i te tai i Suria ra ki te enua o Kupero. I muri ake i te taeanga ki Salami, kare raua i tapae ke mari ra “kua ako atura raua i te tuatua a te Atua ki roto i te au sunago o te ngati Iuda ra.” I te aruanga i ta Karaiti akaraanga, kare raua i manako rekareka kia noo ki taua oire ra e ka tiaki ua atu ei i te aronga o taua enua ra kia aere mai kia raua. Kareka ra, kua “aere ua atura raua i taua enua ra” i te rave anga i ta raua angaanga. Kare e ekoko anga e e maata te aaereanga ma te au taui anga i te au ngai noo anga, i te mea e enua maata to Kupero, e kua aere atu to raua tere i te tuanga maata o taua enua ra.​—Angaanga 13:5, 6.

7. (a) Eaa te tupuanga meitaki roa i Papho ra? (e) Te akamaroiroi maira teia tataanga ia tatou kia akono i teea tu manako?

⁷ I te openga o to raua noo anga ki reira, kua tutakiia aua tangata e rua ra ma tetai tupuanga umere i te oire o Papho. Kua akarongo atura te tutara ko Serio Paulo, no taua enua ra, ki ta raua tuatua e “akarongo atura.” (Angaanga 13:7, 12) Kua tata a Paulo i muri akera e: “Te kite na oki kotou, e aku au taeake, i to kotou kapiki angaia e, kare e rai te tangata pakari i te akonoanga i te kopapa nei, kare e rai te tangata mana, kare e rai te tangata ngateitei anau i kapikiia.” (1 Korinetia 1:26) Inara, i roto i taua aronga mana tei akarongo ra ko Serio Paulo tetai. Ka tau teia tupuanga ei akamaroiroi i te katoatoa, e kia maata atu oki to te aronga rave angaanga ei mitinari, kia akono i te manako papu no runga i te akakitekite anga ki te aronga mana o te au kavamani, mei ia tatou e akamaroiroiia maira kia rave ia 1 Timoteo 2:1-4. I etai tuatau kua riro na te aronga mana taoonga i oronga mai te tauturu maata ki te au tavini o te Atua ra.​—Nehemia 2:4-8.

8. (a) I te akara anga mei teia taime e aere ua atu eaa te tauianga pirianga i rotopu ia Banaba e Paulo? (e) I teea tu i riro ei a Banaba ei akara anga meitaki?

⁸ I raro ake i te mana o te vaerua o Iehova, kua riro na Paulo i rave te tuanga maata i te akariro anga ia Serio Paulo ei Kerititiano. (Angaanga 13:8-12) Pera katoa oki, mei tera tuatau mai, i te akara anga kua riro na Paulo i rave te arataki anga. (Akaaiteia atu a Angaanga 13:7 kia Angaanga 13:15, 16, 43.) Kua tau te reira ki te akauenga kia Paulo no ko mai i te atua ra i te tuatau o tona akariro angaia. (Angaanga 9:15) Penei kua riro te reira tupu anga ei timata i to Banaba tu akaaka. Inara, kare a Banaba i manako i teia tauianga e ei akakino anga iaia, i te akara anga kua akono aia kia tau ki te aiteanga o tona ingoa, “Tamaiti no te Akapumaana,” e kua turu tiratiratu aia ia Paulo i to raua tere rave angaanga mitinari katoa ra e i muri akera oki i te akaaoangaia e tetai papaki o te au Kerititiano ngati Iuda ra ta raua angaanga tutu evangeria ki te au Kenitara peritome koreia ra. (Angaanga 15:1, 2) Mei teaa ra te meitaki i teia akaraanga no tatou katoatoa, e kapiti katoa oki te aronga i te au ngutuare o te aronga e mitinari e to te au Betela katoa ra! Ka tau tatou kia ariki rekareka i te au akatikatika anga teokaratiki e kia oronga i ta tatou turu anga katoa ki te aronga akataoongaia kia rave i te arataki anga i rotopu ia tatou.​—Ebera 13:17.

Te Enua Teitei Tikatika Ua o Asia Minora

9. Eaa ta tatou i kite mei to Paulo raua ko Banaba ra rekareka ua anga kia aere atu ki Anetioka i Pisidia ra?

⁹ Mei Kupero atu, kua aere atura a Paulo raua ko Banaba ki te enua maata o Asia na runga i te pai. No tetai tumu kare i akakiteia mai, kua aere mamao atu eia nga tangata mitinari kare i noo ki te pae tai, i to raua tere na roto i te tu kino e vaitata i te 180 kiro mita ki Anetioka i Pisidia ki rotopu i te enua teitei tikatika ua o Asia Minora. Kua kapiti te reira i te kakeanga i tetai maunga e topa atu ki tetai tua ki tetai ngai tikatika ua e vaitata i te 1,100 mita te teitei ake i te tai ra. Kua karanga te tangata apiiia i te Puka Tapu ko J. S. Howson e: “Te au ravenga kikino e te keia a te aronga o taua au maunga ra tei akataka ke ra i te enua teitei tikatika ua ra . . . ma te ngai paraaraa i te pae tonga o te tai ra, e rongo kino anake to reira i te au tuanga ravarai o te tuatua enua taito ra.” Kapiti katoa ki te reira, kua aro atu nga tangata mitinari ra i te au tu kino no te au apinga o reira. “Kare e tapere i Asia Minora,” ta Howson i tuatua, “i tere atu te akakinoia e te ‘vaipuke’ i to te au maunga o Pisidia ra, te ngai e rokoia ua maira te au kauvai no raro i te au pari teitei ra, me kare tei taʼe viviki mai na roto i te aerenga oiti ua.” Na teia nei au akakite anga i tauturu ia tatou kia kite i te tu o te au tere i raveia e te aronga e mitinari kia raukai te aka­totoa­anga i te tuatua meitaki. (2 Korinetia 11:26) Mei te reira katoa oki i teianei, e manganui te au tavini o Iehova te mataku kore ra i te au tu ngata ravarai kia itae atu ei ki te au tangata e kia oronga atu i te tuatua meitaki kia ratou.

10, 11. (a) I akapeea ta Paulo tamou marie anga i te tu taokotai ma te aronga akarongo maira kiaia? (e) Penei na teaa te au ngati Iuda e manganui i poitirere ei i te akarongo anga i te au mamaeanga o te Mesia ra? (ng) Eaa te tu ora ta Paulo i mou atura ki mua i te aronga akarongo atu iaia ra?

¹⁰ I te mea e tunako ngati Iuda tetai i Anetioka i Pisidia ra, kua aere atu eia nga tangata mitinari ki reira na mua kia oronga i te tuatau ki te aronga tei maata te kite i te Tuatua a te Atua, kia ariki i te tuatua meitaki. I te pati angaia kia tuatua, kua tu akera a Paulo ki runga e kua tuatua atu i tetai akoanga taka meitaki kia ratou. I tana tuatua anga katoa, kua tamou marie aia ki tetai tumu matauia e te ngati Iuda e pera katoa te aronga aru e ta ratou akonoanga i roto i taua putuputuanga ra. (Angaanga 13:13-16, 26) I muri ake i tona tamataanga te tuatua kua taiku atura a Paulo i te tuatua enua puapinga o te ngati Iuda ra, kua akamaaraara atu ia ratou e na Iehova i iki i to ratou ai metua e kua akaora mai ia ratou mei Aiphiti ra, e pera katoa oki nana i tauturu ia ratou kia autu i te au tangata i noo ra ki te Enua Taputouia. I reira kua akakite meitaki atura a Paulo i ta Iehova akonoanga ia Davida. E mea piri vaitata taua tuatua ra ki te ngakau o te ngati Iuda i te anere mataiti mua ra no te mea te tapapa maira ratou kia akatu mai te Atua i tetai uanga no Davida ei akaora e ei tutara mutu kore. I reira tikai, kua akakite mataku kore atura a Paulo e: “Kua akatupu io nei te Atua i te Ora no Iseraela ia Iesu, no te uanga o teianei tangata [o Davida], ko tei tuatuaia maira.”​—Angaanga 13:17-23.

¹¹ Inara, ko te tu akaora ta te ngati Iuda e manganui i tapapa ra ei tetai tangata toa no te vaeau te ka rauka iaia i te akaora ia ratou i te tutara anga a to Roma e kia akateitei i te iti tangata ngati Iuda ki runga ake ia etai katoa ra. E no reira, kare e ekoko anga e kua poitirere ratou kia akarongo atu i ta Paulo tuatua e na to ratou uaorai arataki akonoanga i oronga i te Mesia kia tamateia. “Kua akatu maira te Atu iaia mei te mate maira,” ta Paulo ia i akakite mataku kore maira. I te vaitata anga ki te openga o tana tuatua, kua akakite maira aia ki te aronga i akarongo atura kiaia e ka rauka ia ratou tetai tu ora umere tikai. “Kia kite kotou,” i karanga ei aia, “no teianei tangata i akakiteia atu ei kia kotou na e, e matara te ara: E te au mea katoa kare kotou e akatikaia mai e te ture a Mose ra, e akatikaia mai ïa e ia te aronga ravarai i akarongo ra.” Kua taopenga atura a Paulo i tana tuatua na te raurauanga i te aronga akarongo maira iaia e auraka ratou e kapitiia ki roto i te aronga e manganui ta te Atua i taputou ra e ka manako kore atu i teianei apinga umere tei orongaia maira no te ora.​—Angaanga 13:30-41.

12. Eaa tei tupu i ta Paulo akoanga, e akapeea teia i te akamaroiroi anga ia tatou?

¹² E ako meitaki tikai te reira tei akatumuia ki runga i te Tuatua Tapu! Eaa ta te aronga tei akarongo atura i rave? “Kua aru maira to te ngati Iuda e te au pipi akono i te Atua e manganui ia Paulo raua ko Banaba.” (Angaanga 13:43) Mei teaa ra te akamaroiroianga no tatou i teia tuatau nei! Kia pera katoa tatou i te oronga anga i te tuatua mou i te meitaki roa te ka rauka ia tatou te rave, me i ta tatou tuatua anga i te ngai tangata me kare i te au pau anga e te au tuatua anga i ta tatou au uipaanga o te putuputuanga.​—1 Timoteo 4:13-16.

13. Eaa aua nga tangata mitinari ra i akaruke ei i Anetioka i Pisidia ra, e eaa nga uianga i akatuia mai no te au pipi ou ra?

¹³ Kare i rauka i te aronga ou te inangaro i Anetioka i Pisidia ra i te tapupu i teia tuatua meitaki kia ratou uaorai. Ko tei tupu, “e tae akera ki te sabati, kua uipa maira to taua oire katoa ra e akarongo i te tuatua a te Atua.” E kare i roa kua totoa taua tuatua ra kia tae ki vao ake i te oire katoa. Ko te tika ra, kua “tutu aereia atura te tuatua a te Atu e pini rava ake taua enua ra.” (Angaanga 13:44, 49) Kare te au ngati Iuda tei vareae ra i teia tika i turou atu mari ra kua autu i ta ratou i te tuaru anga i eia nga tangata mitinari ki vao i te oire. (Angaanga 13:45, 50) Eaa te akatupu anga a te reira i te au pipi ou ra? Kua riro ainei ratou kia mataku e kia akaruke i te akarongo?

14. Eaa i kore ei e rauka i te aronga patoi i te akakore atu i te angaanga i akamataia ra e aua nga tangata rave angaanga mitinari ra, e eaa ta tatou i kite mei te reira maira?

¹⁴ Kare, no te mea na te Atua teia angaanga. E pera katoa oki, kua akanoo eia nga tangata mitinari i tetai pange ketaketa no te akarongo i te Atu ia Iesu Karaiti tei akatuia maira. E mea papu e, kua manako te au pipi ou ra e ko Karaiti to ratou Arataki, e kare i nga tangata rave angaanga ei mitinari ra. E no reira, ka tatau tatou e kua “ki akera te au pipi i te rekareka e i te Vaerua Tapu.” (Angaanga 13:52) E akamaroiroi anga tikai teia i te aronga e mitinari e etai atu aronga te akariro ra i te au tangata ei pipi i teia tuatau nei! Me ka rave taakaaka tatou e te totomapu i ta tatou tuanga, ka akameitakiia mai e te Atua ko Iehova raua ko Iesu Karaiti ta tatou angaanga tutu aere.​—1 Korinetia 3:9.

Ikonio, Lusetera, e Derebe

15. Eaa te ravenga ta nga mitinari ra i aru i Ikonio, e eaa tei tupu?

¹⁵ Kua aere atura a Paulo raua ko Banaba e vaitata i te 140 kiro mita ki tetai atu oire, i te pae tonga o te itinga ra i Ikonio ra. Kare te mataku i te takinga kinoanga i tapupu mai ia raua i te aruanga mei ta raua i rave i Anetioka ra. Ko tei tupu, te karanga ra te Puka Tapu e: “I akarongo ei to te ngati Iuda e te Eleni katoa e manganui.” (Angaanga 14:1) Kua rave akaou to te ngati Iuda tei kore ra i ariki i te tuatua meitaki, kua taoriori i te patoianga. Inara kua akakoromaki atura aua nga tangata mitinari ra e kua akapou i tetai tuatau ki Ikonio i te tauturuanga i te au pipi ou ra. I te kiteanga e te akapapa ra te aronga ngati Iuda patoi e pei ia raua ki te toka, kua rere pakari atura a Paulo raua ko Banaba ki te ngai i te pae atu, ki “Lusetera e ki Derebe . . . e ki te pa enua katoa i reirao.”​—Angaanga 14:2-6.

16, 17. (a) Eaa tei tupu kia Paulo i Lusetera? (e) Eaa te tupu anga ki tetai tangata ou no Lusetera i ta te Atua ra akonoanga i te apotetoro ra?

¹⁶ “Kua akakite atura raua i te evangelia i reira,” i taua ngai ou ra te tutu anga ki reira. (Angaanga 14:7) I te rongo anga to te ngati Iuda i Anetioka i Pisidia e to Ikonio i teia, kua aere maira ratou mei reira mai ki Lusetera e kua akanauru atura i te aronga tini i reira kia pei ia a Paulo ki te toka. Kare e tuatau no te oro kia ora, kua peiia iora a Paulo ki te toka, e kua manako papu taua aronga patoi ra iaia e kua mate takiri rava aia. Kua kika atura ratou iaia ki vao i taua oire ra.​—Angaanga 14:19.

¹⁷ Ka rauka ainei ia koe i te tamanako i te manamanata ta te reira i akatupu ki te au pipi ou ra? Inara e mea poitirere rava, i to ratou koropini anga ia Paulo, kua tu maira aia ki runga! Kare te Puka Tapu i akakite mai me ko te tangata ou ra ko Timoteo te ingoa tetai o taua aronga pipi ou ra. E mea papu e kua kite aia i ta te Atua ra au akonoanga ia Paulo i etai tuatau e kua akatupu i tetai irinaki anga oonu ki roto i tona manako. Kua tata a Paulo i te rua o tana reta kia Timoteo: “Kua kite ua ra koe i taku i apii ra, taku aerenga, . . . ka rokoia mai ei au i Anetioka, i Ikonio, e i Lusetera; i te tu o taua au takinga-kino i akakoromakiia e au ra: i akaoraia ra au e te Atu i taua au mate ravarai ra.” (2 Timoteo 3:10, 11) E okotai me kare e rua mataiti i muri mai i to Paulo pei angaia ki te toka, kua oki akaou atu aia ki Lusetera e kua kitea e ia taua Timoteo ou ra e kua riro ei Kerititiano akaraanga meitaki roa, “e tangata rongo meitaki oki aia i te au taeake i Lusetera e Ikonio.” (Angaanga 16:1, 2) E kua iki a Paulo iaia ei oa tutaka aere nona ra. Na te reira i tauturu ia Timoteo kia tupu i te pae vaerua, e i muri iora kua tau aia kia tonokia e Paulo kia tutaka aere i etai putuputuanga ke ke. (Philipi 2:19, 20; 1 Timoteo 1:3) Pera katoa oki, i teia tuatau nei, e mana meitaki te au tavini totomapu o te Atua ra ki rungao i te aronga ou, e manganui i o ratou kua tupu ake ei au tavini puapinga maata no te Atua, mei ia Timoteo rai.

18. (a) Eaa tei tupu ki aua tangata mitinari ra i Derebe? (e) Eaa te tuatau i akatueraia atu kia raua i reira, inara eaa ta raua i iki kia rave?

¹⁸ I te popongi i muri ake i tona ora anga i te mate i Lusetera ra, kua aere atura a Paulo raua ko Banaba ki Derebe. Kare e aronga patoi i aru atu ia raua i teia taime, e te karanga ra te Puka Tapu ‘e manganui ta raua i akariro ei pipi.’ (Angaanga 14:20, 21) I muri ake i te akamata anga i tetai putuputuanga ki Derebe, kua rave a Paulo raua ko Banaba i tetai tukuanga tika. E mataara tetai na to Roma i maani tei aere mai na Derebe ki Tareso. Mei reira mai e poto ua te aerenga e tae atu ei ki Anetioka i Suria ra. I te akaraanga ko te mataara tau ia no te oki anga, e penei kua manako aua nga tangata mitinari ra e mea tika kia akaangaroi raua. Inara i te aru anga i to raua Pu, kua manako a Paulo raua ko Banaba i tetai umuumu anga maata atu.​—Mareko 6:31-34.

Rave Oti Meitaki Anga ta te Atua Angaanga

19, 20. (a) Akapeea ta Iehova akameitaki anga i nga mitinari ra no te oki akaouanga ki Lusetera, ki Ikonio, e ki Anetioka? (e) Eaa te apii anga ta te reira e oronga maira ki te au tangata o Iehova i teia tuatau?

¹⁹ Kare i oki atu na te mataara poto ki te kainga, kua oki akaou atu eia nga mitinari ma te mataku kore e kua tutaka aere i nga oire i te ngai i takinga kinoia ra to raua oraanga. I akameitaki ainei a Iehova ia raua no te reira manako noinoi kore no te au mamoe ou ra? Ae, tikai, no te mea te karanga ra te tataanga e kua autu raua “i te akamaroiroi anga i te ngakau o te au pipi, e te ako anga atu ia ratou, kia mou piri tikai ratou i te akarongo.” E mea tau rai, kua tuatua atura raua ki taua aronga pipi ou ra: “Kia na roto tatou i te mate maata e tikaʼi ka o atu ei ki te basileia o te Atua ra.” (Angaanga 14:21, 22) Kua akamaaraara atura a Paulo raua ko Banaba kia ratou i to ratou kapikianga ei aronga tuanga i te Patireia o te Atua te aere maira. I teia tuatau nei, ka tau katoa tatou kia akamaroiroi atu i te au pipi ou ra na te reira tu. Ka rauka ia tatou i te akamaroiroi ia ratou kia akakoromaki i te au timata anga na te mouanga ki mua ia ratou i te manakonako anga no te ora mutu kore ki runga i te enua nei i raro ake i te tutara o taua Patireia o te Atua ra ta Paulo raua ko Banaba i tutu aere ra.

²⁰ I mua ake ka akaruke ei i te au oire tataki tai, kua tauturu atu a Paulo raua ko Banaba i te putuputuanga o tera ngai e tera ngai kia meitaki atu te akaaere anga. E mea tau rai e, kua tereni atu raua i te au tangata tau e kua akataoonga atu ia ratou kia rave i te arataki anga. (Angaanga 14:23) Kare e ekoko anga e na teia i akakeu kia maata atu te totoa anga. Pera katoa oki i teia tuatau nei, te aronga e mitinari e etai katoa atu, i muri ake i te tauturuanga i te aronga kare i pakari ake kia tupu te kite tae roa kia rauka ia ratou te rave te apainga, i etai tuatau ka aere atu e ngai ke e ka rave i ta ratou angaanga meitaki i etai atu ngai te anoano maataia maira.

21, 22. (a) Eaa tei tupu i muri ake i te oti anga ia Paulo raua ko Banaba to raua tere mitinari ra? (e) Eaa nga uianga ta te reira i akatu mai?

²¹ I te oki atu anga eia nga mitinari ki Anetioka i Suria, kua merengo oonu tikai to raua manako. Ae, kua akakite maira te tataanga Puka Tapu e kua “oti” ia raua te angaanga ta te Atua i oronga atura na raua kia rave. (Angaanga 14:26) Te taka meitaki ra e, ko te akakitekiteanga i te au mea ta raua i kite i te tupu anga kua “maata rava atura to te au taeake rekareka ia ratou.” (Angaanga 15:3) Inara akapeea te tuatau ki mua? Kare ainei e kua noonoo ua raua e kua akaangaroi no te maata ta raua angaanga i oti, mei tei tuatuaia ra? Kare rava ia. I muri ake i te aereanga ki Ierusalema kia rauka mai te tukuanga tika no runga i te maroanga peritome anga, kua aere akaou atura eia nga tangata tokorua i etai atu tere ei mitinari. I teia taime kua aere atu raua e ngai ke to tetai e to tetai. Kua rave a Banaba ia Ioane Mareko e kua aere atu ki Kupero, ko Paulo ra kua kitea e ia tetai tokorua ou, ko Sila, e kua aere atu na Suria e na Kilikia. (Angaanga 15:39-41) No teia tere aia i iki ei ia Timoteo ou ra e kua rave atu iaia ei oa nona.

²² Kare te Puka Tapu i akakite mai i te au tupu anga o te rua o to Banaba tere. Ko Paulo ra, kia aere atu aia ki tetai ngai ou i Europa e kua akanoo i te au putuputuanga i nga oire kare i raro ake i te rima katoa​—i Philipi, i Berea, i Tesalonia, i Korinetia, e i Ephesia. Eaa te taviri ki to Paulo autu anga meitaki ra? Te tupu ra te reira au kaveinga no te aronga akariro tangata ei Kerititiano i teia tuatau nei?

Te Maara ra Ainei Koe?

◻ Eaa a Iesu i riro ei ei akaraanga meitaki kia aruia?

◻ Na teea tu a Banaba i riro ei ei akaraanga meitaki?

◻ Eaa ta tatou i kite mei ta Paulo ako anga i Anetioka i Pisidia ra?

◻ I akapeea ta Paulo raua ko Banaba rave marie anga kia oti ta raua angaanga?

[Tutu i te kapi 15]

Kua akatupu te akakoromaki anga o te apotetoro ko Paulo i te takinga kino anga i te manako tamouia ki te tangata ou ra kia Timoteo