Ka Rauka te Aroa i te Tangata Tupu
KUA akaari mai ta Iesu Karaiti akatutu anga o te tangata Samaria e eaa tikai te aite anga o te aroa tangata tupu tikai. (Luka 10:25-37) Kua apii katoa a Iesu e: “‘E anoano atu koe i to Atua ia Iehova ma to ngakau katoa, e ma to vaerua katoa, e ma to manako katoa.’ Ko te akauenga mua teia e tei maata. E mei te reira katoa ra te rua, ‘E aroa atu koe i toou tangata tupu mei te aroa ia koe uaorai.’”—Mataio 22:37-39.
Mei te manganui o te au tangata, te ngata ainei ia koe i te aroa i toou tangata tupu o tetai pupu eteniki ke mai i toou uaorai? Penei e te tupu ra teia no te mea kua kite koe me kore kua kite tikai ana koe i te tu akapaeke e te tika kore i te tupu anga. Penei e kua mamae ana koe e tei akaperepereia ra e koe i te rima o te au tangata mei tetai pupu ke.
Mei te mea e kua akakite a Iesu e ko tetai o ta te Atua akauenga koia ko te aroa i to tatou tangata tupu, e tau kia autu atu tatou i teia au manako ngakau ketaketa. Ko te taviri i te rave anga i te reira koia ko te akara i te au tangata mei ta te Atua e ta Karaiti e rave ra. No teia nei ka akara ana tatou i te akaraanga o Iesu e te au Kerititiano mua ra.
To Iesu Akaraanga Meitaki
Kua rauka i te au ngati Iuda anere mataiti mua ra te au manako ngakau patoi i te au Samaria, e iti tangata te noo ra i roto i tetai ngai i rotopu ia Iuda e Galilea. I tetai ati anga kua ui akaapa ua te au ngati Iuda patoitoi kia Iesu e: “Kare ainei te tuatua-tika ta matou i karanga nei e, no Samaria koe, e e demoni toou?” (Ioane 8:48) No te ketaketa roa te tu patoi-Samaria kua taumaa atura etai au ngati Iuda i te au Samaria i te ngai tangata i roto i te tunako e kua pure i te au ra kia kore te au Samaria e orongaia te ora mutu kore.
Kare e ekoko anga e na te kite anga i teia tu makitakita oonu ra i akakeu ia Iesu kia oronga i te akatutu anga no runga i te tangata Samaria tei riro uaorai ei tangata tupu tikai na te akono meitaki anga i te tangata ngati Iuda tei papaia e te au tangata keia. Ka akapeea atura Iesu i te pau anga i te ui anga a te tangata ngati Iuda kite i te Ture a Mose: “Koai oki toku tangata tupu?” (Luka 10:29) Penei e kua tau kia pau tika atu a Iesu na te karanga anga e: ‘Ka kapiti mai toou tangata tupu ko toou taeake ngati Iuda anake ua mari katoa ra tetai atu au tangata, pera katoa te tangata Samaria.’ Ka kite i reira te au ngati Iuda i te reira ei mea ngata i te ariki. No reira kua akakite aia i te akatutu anga no runga i tetai ngati Iuda tei rauka ra iaia te tu tangata o tetai Samaria. No reira kua tauturu a Iesu i te aronga akarongo ngati Iuda kia taopenga e ka akatae atu te aroa tangata tupu tikai ki te aronga kare i te ngati Iuda.
Kare o Iesu au inangaro no te tu patoi-Samaria. Te teretere anga na roto ia Samaria i tetai ati anga, kua akaangaroi aia i te pae i tetai puna vai i tana au pipi e aere ra ki te oire i te pae mai no te tiki kai. I te aere anga mai tetai vaine Samaria no te tiki vai, kua karanga aia: “Ka o mai ana e inu.” I te mea e kare a te au ngati Iuda rave anga ma te au Samaria, kua ui te vaine e: “Eaa ua koe, te ngati Iuda na, i pati mai ei iaku i te vaine Samaria nei i te vai?” I reira kua tutu aere a Iesu kiaia, pera katoa te akakite atea ua anga e koia te Mesia. Kua ariu mai aia na te aereanga ki roto i te oire e te kapikianga i tetai pae atu kia aere mai e akarongo kiaia. Tei tupu? “E manganui maira te tangata no taua oire i Samaria ra i akarongo kiaia.” Mei teaa atura te tupu anga memeitaki no te mea kare a Iesu i tamanamanataia ana e te au tu kino o tona au tangata ngati Iuda!—Ioane 4:4-42.
Kare te Atua e Papakitai
E akakoroanga no te Atua kia tutu aere tikai a Iesu ki te au ngati Iuda, “te au mamoe i ngaro i te ngutuare o Iseraela.” (Mataio 15:24) No reira, no roto mai tana au pipi mua i te kopu ngati Iuda. Inara e toru anake mataiti i muri ake i te riringianga o te vaerua tapu ia Penetekote 33 T.N., kua akataka meitaki a Iehova e kua inangaro aia i te au ngati Iuda irinaki kia akatoro atu i te angaanga apii pipi ki te au tangata o te pa enua, ko te au Kenitara.
I to te ngati Iuda manako, e ngata tikai i te aroa i tetai Samaria mei iaia uaorai. E ngata rava atu i te akaari i te aroa tangata tupu ki te au Kenitara peritome koreia, e au tangata e meangiti atu ta ratou i matau ma te au ngati Iuda i te au Samaria. Te tuatuaanga no runga i te tu o te ngati Iuda ki te au Kenitara, te akakite ra The International Standard Bible Encyclopaedia e: “Te kite nei matou, i te au tuatau K[oreromotu] O[u] e, i te tapae anga pakari rava atu, te akavaavaa e te makitakita. Kua manakoia ratou [au Kenitara] ei mea ma kore, koia oki e mea tureia kia akaoa atu ma tetai ua atu ia ratou. E au enemi ratou no te Atua e Tona iti tangata, mei tera te tu kua kopaeia te kite i te Atua kia riro roa mai ratou ei aronga tauiia, noatu i te reira taime kare ratou mei te au tuatau taito ra, e akatikaia kia taokotai pu mai. Kua araiia te au ngati Iuda mei te ako anga ia ratou, e me ui ratou i te au mea no runga i te Atua kua tukuia ratou kia taumaaia.”
Koi manganui te irinaki ra i teia au manako, kua akatupu a Iehova i te apotetoro ko Petero kia kite i tetai orama tei akakite ra kiaia ‘auraka e tuatua i ta te Atua i tamā ra, e mea noa ïa.’ E oti kua akatere atu te Atua iaia ki te kainga o te Kenitara ra ko Korenelio. Kua oronga a Petero i tetai akakite anga no runga ia Karaiti kia Korenelio, ki tona ngutuare tangata, e tetai atu au Kenitara. “Kua kite mou atura au e,” i na Petero ei, “kare te Atua e akono i te tu o te tangata. Ko te mataku ra iaia, e ko te rave i te tuatua-tika, i te pa enua ravarai, ko tei kiteaia mai ïa e ia.” Ia Petero e tutu aere ra rai, kua topa mai te vaerua tapu ki rungao i te aronga irinaki ou, tei papetitoia ra e e riro akera ei au pipi Kenitara mua na Karaiti.—Angaanga, pene 10.
Kua ariki te au pipi ngati Iuda i teia tupu anga, te kiteanga i ta Iesu akaueanga “e akariro i to te pa enua katoa ei pipi” e kare te reira e kotingaia ki te au ngati Iuda i te au pa enua katoa mari ra ka kapiti mai te au Kenitara. (Mataio 28:19, 20; Angaanga 11:18) Na te autuanga i tetai ua atu au manako patoi-Kenitara tei rauka ana ia ratou, kua akaaere maroiroi ratou i tetai oroanga tutu aere anga no te apii i te au pipi i i te au pa enua. E meangiti ake i te 30 mataiti i muri mai, ka rauka kia karangaia e kua tutu aereia te tuatua meitaki “ki te tangata ravarai i raro ake i teianei rangi.”—Kolosa 1:23.
Na te apotetoro Paulo i akamaroiroi i teia angaanga tutu aere, koia uaorai e Kerititiano ma te utuutu anga ngati Iuda. I mua ake ka riro mai ei ei pipi na Karaiti, kua riro ana aia ei mema maroiroi no te akapupu anga akonoanga o te au Pharisea. Kua akamoupuku ratou kare anake ua te au Kenitara mari katoa ra te au tangata noa nei i to ratou uaorai enua. (Luka 18:11, 12) Inara kare a Paulo i akatika ana i te reira au manako kia tapupu iaia mei te akaarianga i te aroa tangata tupu ki tetai atu. Mari ra, kua riro mai aia ei “aposetolo a te etene [au Kenitara],” te orongaanga i tona oraanga ki te angaanga apii anga pipi i te au enua Metiterania katoa.—Roma 11:13.
I te tuatau o tana angaanga orometua, kua peiia a Paulo ki te toka, kua papaia, e kua tapekaia. (Angaanga 14:19; 16:22, 23) Kua akatupu ainei teia au kite anga kikino iaia kia makitakita e kia taopenga e te kaimoumou ra aia i tona taime i rotopu i tetai au pa enua e te au pupu eteniki? Kare rava. Kua kite aia e te vaira te au tangata ngakau tika tei totoa ra i roto i te manganui o te au pupu eteniki i tona tuatau.
I to Paulo kite anga i te au Kenitara tei puareinga ra kia apiiia i to te Atua au mataara ra, kua rave akera aia i te aroa ia ratou. Ei akaraanga, ki te au Tesalonia kua tata aia e: “I maru ua ra matou i rotopu ia kotou: mei te metua i matuapuru i tana tamariki; Koia katoa matou, no te maata o to matou aroa ia kotou, kua tika rava ia matou i te oronga atu i te evangelia a te Atua ia kotou na, e auraka oki i te reira anake, ko matou katoa uaorai oki, no te mea kua riro kotou ei akaperepere na matou.” (1 Tesalonia 2:7, 8) Te akaari maira teia au tuatua ngakau tae ra e kua aroa tikai a Paulo i te au Tesalonia Kenitara e kare i tuku i tetai mea kia takino i te rekareka o tetai piri anga meitaki ma ratou ra.
Aroa Tangata Tupu te Angaanga Ra
I teia tuatau, mei te anere mataiti mua rai, ko te aronga te akapiri ra ia ratou uaorai ki te putuputuanga Kerititiano ka tatanu ratou i te aroa tangata tupu no te au tangata o te au pupu eteniki katoatoa. Na te akatupuanga i tetai manako anga Atua i tetai atu e na te tuaanga i te tuatua meitaki o te Patireia ma ratou ra, kua akamaata atu te au Kerititiano mou i to ratou maramaanga i te au tangata tei kore ratou i kite i mua ana. Kua rauka katoa te aroa akataeake no ratou. (Ioane 13:34, 35) Ka tupu katoa teia kite anga kia koe.
Te tupu ra teia tu aroa i rotopu i te Au Kite o Iehova, e te kiteia ra ratou i roto i te 229 au enua e te komono ra i te “pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki.” (Apokalupo 7:9) Ei akataeake anga ao katoa, te taokotai ra ratou i te akamori anga ia Iehova, i to ratou patoi anga i te piri atu ki roto i te au kaitamaki anga e te au taumaro anga eteniki, e i ta ratou patoi anga i te au tu iriiri tei keia ra mei te au tangata te au piri anga maana ma te au taeake tangata ra.
E taokotai atu ki te Au Kite, e ka kite koe e akapeea te au tangata o te au tu eteniki katoatoa e rave ra i to te Atua anoano. Ka kite koe i te aroa tangata tupu i te angaanga anga ia ratou e akakite ra i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua. Ae, i roto i ta ratou au putuputuanga, ka aravei koe i te au tangata takinga meitaki, te ngakau tae tei akaari ra i to ratou oraanga e kua apii tikai ratou i te aroa i to ratou tangata tupu.
[Tutu i te kapi 6]
I roto i te au putuputuanga a te Au Kite o Iehova, ka kite koe i te au tangata mataora o te au tu kara ravarai
[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 4]
Arrival of the Good Samaritan at the Inn/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications, Inc.