Rahaba​—Akatikaia i te Au Angaanga Akarongo Ra

KA TAMANAKO ana! E vaine akaturi tei akatikaia mei ta Iehova akara anga. “Kare rava!” ka akakite ei te manganui. Inara, ko te reira tei tupu ki te vaine akaturi ko Rahaba o Ieriko, e oire taito o Kanaana.

Kua akapapa te tata Puka Tapu ko Iakobo e: “I akatikaia te tangata i te angaanga, kare i te akarongo anake ua. Koia katoa oki te vaine akaturi ra ko Rahaba, kare aina aia i akatikaia i te angaanga, ka āriki ei aia i nga tutaka ra, e tuku atura oki na tetai mataara ke? Mei te kopapa oki kia kore te vaerua, e mea mate ïa, koia katoa te akarongo kare e angaanga ra, e mea mate katoa ïa.” (Iakobo 2:24-26) Eaa ra a Rahaba i akatikaiaʼi? Eaa tana i rave i orongaiaʼi teia turanga akameitakiia ma te Atua?

Te Aere Maira te Au Iseraela!

Ka oki ana tatou ki te mataiti 1473 M.T.N. Ka akatutu ana i te akanoonoo anga. Kua punanga pakariia a Ieriko. Te vaira i runga i te au patu o te oire te are o Rahaba te vaine akaturi ra. Mei teia ngai, ka rauka iaia i te akara ki te itinga ki te au vai maringi ua ra o te kauvai Ioridana. (Iosua 3:15) I tona paepae i te itinga, penei ka kite aia i te ngai puakapa anga o te au Iseraela, ma te ririnui tamaki o te tere atu i te 600,000. E nga mea maire ua ratou te mamao!

Kua rongo ana a Rahaba i te au rave anga a Iseraela i roto i te tamaki. Kua rongo katoa aia i te au akaari anga o te ririnui o Iehova, i roto tikai i te akatueraanga i tetai aerenga ora no te au Iseraela na roto i te Tai Muramura. Te papu ra i reira e, kare te au vai ki o te Ioridana e riro ei arai anga. E tuatau tumatetenga teia! Akapeea a Rahaba i te ariu anga atu?

Tu Atura a Rahaba i Tona Ngai

Kare i roa, ma te tapapa koreia kua tae mai e rua nga manuiri kia Rahaba​—e nga tutaka muna no te ngai puakapa anga o Iseraela. Te kimi ra raua i tetai ngai noo anga, e kua akatika aia ia raua ki tona kainga. Inara kua rongo te ariki o Ieriko i to raua taenga mai. Kua tuku viviki atu aia i tona au opita mana ture ra no te apai ia raua kia tapekaia.​—Iosua 2:1, 2.

I te tae anga te au opita o te ariki ki reira, kua tu atu a Rahaba i tona ngai no te Atua ko Iehova. “Ka arataki mai ana i nga tangata i aere mai kia koe na,” i akaue ei te au opita o te ariki. Kua uuna a Rahaba i te nga tutaka muna i rotopu i te au atava oronga te tamaroia ra i runga i tona are. Kua karanga aia: “E puke tangata rai oki tei aere mai kiaku nei, kareka te ngai no reira mai raua ra, kare ïa au i kite. E te poiri anga io nei, i te topiri anga i te ngutupa [oire] nei, aere atura aua nga tangata nei ki vao; kare ra au i kite i ta raua ngai i aere ra: ka tauaru viviki ana, ka rokoia atu ïa e kotou.” (Iosua 2:3-5) Kua pera atura rai te au tangata o te ariki​—ma te puapinga kore ra.

Kua arataki a Rahaba i tona au enemi ki te ngai ke. Kua viviki aia i te rave i te au takainga maata atu tei akaari ra i tona akarongo ki roto i te au angaanga a Iehova. Kua aere atura aia ki runga i tona are no te akakite ki te nga tutaka muna: “Kua kite au e, kua orongaia e Iehova te enua no kotou.” Kua akakite a Rahaba e e mataku te au tangata katoatoa o te enua no te mea kua akarongo ratou “e kua tamaroia e Iehova te Tai Muramura” i mua i te au Iseraela e 40 mataiti i mua atu ana. Kua kite katoa te au tangata e kua takore te au Iseraela e rua nga ariki Amori ra. “Tei to matou rongo anga i taua tuatua ra,” i na Rahaba ei, “ngaevaeva ua io nei to matou ngakau, kare rava e maroiroi i toe ki roto i te tangata katoa ra ia kotou: ko to kotou Atua ra oki ko Iehova, ko te Atua ïa no te rangi i runga ra, e no raro katoa nei no te enua.”​—Iosua 2:8-11.

Kua pati a Rahaba e: “E teianei, teia taku tuatua kia korua, e taputou korua ia Iehova kiaku, e mei iaku i takinga-meitaki ia korua nei, e takinga-meitaki katoa mai kotou i te ngutuare o toku metua nei; e o mai oki korua i tetai akairo tuatua-mou naku. E akaora kotou i toku metua tane, e toku metua vaine, e toku ai tungane, e toku ai taeake, e to ratou katoa ra, e akaora oki ia matou kia kore e mate.”​—Iosua 2:12, 13.

Kua akatika te nga tangata e oti kua akakite atura kia Rahaba i tana ka rave. Mei tona maramarama, e akatautau aia i te taura muramura tei raveia ra no te tuku i te nga tutaka muna ki raro i vao ake i te au patu o Ieriko. E akaputuputu mai aia i tona pamiri ki tona kainga, te ngai e noo tamou ei ratou e paruruiaʼi. Kua oronga a Rahaba i te au akakite anga tauturu ki te nga tutaka muna te ka takake atu no runga i te au ngai o te enua e te akakite kia raua e akapeea i te oro atu i to raua aronga arumaki. Kua rave atura te nga tutaka muna i teia. I muri ake i te akaarianga i te taura muramura e te akaputuputuanga mai i tona ngutuare tangata, kua tapapa atu a Rahaba i te au rave anga te ka tupu.​—Iosua 2:14-24.

Eaa ta Rahaba i rave? Eaa oki, kua akaari aia e te vaira tona akarongo ki roto i te Atua Mana Katoatoa, ko Iehova! Ka noo aia na tana au turanga. Ae, ka akatikaia aia no teia au angaanga akarongo ra.

Topa Atura te Au Patu!

I nga mea epetoma i topa. Ma te tau ruaia e te au taunga​—ko etai pae e au pu puakanio ta ratou e etai pae te apaianga i te araka tapu o te koreromotu​—te koropini ra te au tangata tamaki o Iseraela ia Ieriko. Kua rave ana ratou i teia no te ono ra i teianei e okotai taime i te ra takitai. Inara, i teia ra itu ra, kua mati takere ana ratou e ono taime takapini i te oire. Te aere akaou ra ratou!

Te oti anga te itu o te mati, akaki atura te au akatangi anga pu i te reva. Kua aoa te au Iseraela i teianei ma te mana maata. No te reira, akatupu atura Iehova i to Ieriko au patu paruruia kia topa i roto i te au pueu anga aruru. Ko te ngai anake ua te turu ra i te are o Rahaba te tu ra. Te toenga o te oire e tona au tangata kua takoreia. Ko tona akarongo tei akapapuia e tana au angaanga, kua akaoraia mai te vaine akaturi tataraara ra e pera katoa tona ngutuare tangata, e kua akamata aia i te noo i rotopu i te iti tangata o Iehova.​—Iosua 6:1-25.

Akara Anga i to Rahaba Au Tu

Kare a Rahaba i te vaine kope, no te mea i runga i tona are e au atava oronga te tamaroia ra i roto i te ra. Ka taangaangaia te au pakiri angiangi o te oronga ei maani ariki kakau. Te vai katoa ra tetai putunga taura muramura i roto i to Rahaba are. (Iosua 2:6, 18) No reira penei e i maani ana aia i te ariki kakau e penei e karape aia i te akatae anga kara. Ae, e vaine maroiroi a Rahaba i te angaanga. Tei maata rava atu, kua riro mai aia ei vaine mataku ngateitei ia Iehova.​—Akaaite Maseli 31:13, 19, 21, 22, 30.

Akapeea tetai atu angaanga a Rahaba? Kare aia i te vaine tiaki anake ua i tetai are noo anga. Kare, te akataka ra te Tuatua Tapu iaia na te taangaanga anga i te au tuatua Epera e te Ereni te akakiteanga i tetai vaine akaturi. Ei akaraanga, te tuatua Epera zoh·nahʹ no runga ua rai te reira i tetai piri anga tureia. Kua kitea, i rotopu i te au Kanaana e kare te rave anga vaine akaturi i te pitiniti akakinoia.

Ta Iehova taangaanga anga i tetai vaine akaturi te akaari maira i tona tu akaroa maata. Ka rauka te au akara anga o vao i te akavare ia tatou, inara i te Atua ra “e akara ïa i te ngakau.” (1 Samuela 16:7) No reira, ko te au vaine akaturi ngakau tika tei tataraara i te rave anga akaturi ka rauka ta te Atua ko Iehova akakore anga ara. (Akaaite Mataio 21:23, 31, 32.) Kua uri ke mai a Rahaba uaorai mei te ara ki tetai kaveinga tika te rauka anga te mareka anga tu-atua.

Kua aru te nga Iseraela tutaka muna i te Ture a te Atua, no reira kare raua i aere ki to Rahaba are no te au tumu tau kore ra. Penei ko to raua tumu e ngai te reira kare rava e tarotokakaia to raua taenga mai ki roto i te are o tetai vaine akaturi. No tona ngai i runga i te patu oire ra ka rauka ua i reira i te oro atu. E tikai na Iehova raua i arataki atu ki tetai tei ara ra tei pa marekaia ra tona ngakau e te au ripoti o te au rave anga tu-atua ma te au Iseraela e tataraara atura aia e taui atura i tona au mataara. Ta te Atua akakite anga e kia takore a Iseraela i te au Kanaana no ta ratou angaanga tau kore, e tana akameitakianga ki rungao ia Rahaba e te autu anga o Ieriko, te akakite maira i te tika e kare te nga tutaka muna i rave ana i te angaanga tau kore.​—Levitiku 18:24-30.

Akapeea ta Rahaba au tuatua akavare ra ki te aronga arumaki i te nga tutaka muna? Kua akatika te Atua i tana i rave. (Akaaite Roma 14:4.) Kua rave aia i te tumatetenga o te paruru anga i tona au tavini, te akaari anga i tona tu akarongo. Koi riro ei te pikikaa akakino ra ei mea tarevake i to Iehova mata, kare tetai tangata i raro ake o te apainga no te akakite i te tika ki te au tangata kare te reira i tau na ratou ra. Kare katoa a Iesu Karaiti i oronga ana i te akakite anga pu tikai me kore te au pau anga tikai, na te rave anga i te reira ka apai mai ia i te kino ma te anoano koreia. (Mataio 7:6; 15:1-6; 21:23-27; Ioane 7:3-10) E tikai i reira, ko ta Rahaba arataki ke anga i te au opita enemi kia maramaia na te reira tu.

Ta Rahaba Tutaki

Akapeea a Rahaba i te tutaki angaia no te taangaanga anga i te tu akarongo? Tona akaora angaia i te tuatau o te akapou anga o Ieriko te papu ra e e akameitakianga te reira mei ko mai ia Iehova. I muri mai, kua akaipoipo aia ia Salamona (Salama), te tamaiti a te pu o te metepara ko Naasona no te kopu o Iuda. Ei nga metua no Boaza tu atua ra, kua akatupu a Salamona raua ko Rahaba i tetai piri anga i roto i te tui tangata tei arataki atura ki te Ariki ko Davida o Iseraela. (1 Paraleipomeno 2:3-15; Ruta 4:20-22) Tei puapinga maata atu, te vaine akaturi i mua ana koia a Rahaba tetai o te nga vaine toko a tei akakiteia te ingoa i roto i ta Mataio tui tangata o Iesu Karaiti. (Mataio 1:5, 6) Mei teaa atura te akameitakianga mei ko mai ia Iehova!

Noatu e kare aia i te Iseraela e e vaine akaturi i mua ana, e akaraanga puapinga a Rahaba no tetai vaine tei akapapu ra na tana au angaanga e e akarongo maata tikai tona no Iehova. (Ebera 11:30, 31) Mei tetai pae atu, kua akaruke etai pae i te oraanga akaturi, ka rauka akaou iaia tetai atu tutaki​—e tuakaouanga mei te mate ki te ora i runga i tetai enua parataito. (Luka 23:43) No tona akarongo tei turuia e tana au angaanga, kua rauka ia Rahaba te mareka anga a to tatou Metua aroa ra e te akakore ara i te rangi. (Salamo 130:3, 4) Te papu ra e te oronga maira tona akaraanga memeitaki i te akamaroiroi anga ki te aronga ravarai tei inangaro i te tika ra no te akara ki te Atua ko Iehova no te oraanga mutu kore.

[Tutu i te kapi 23]

I akatikaia a Rahaba no tana au angaanga tei akapapu ra i tona akarongo

[Au Tutu i te kapi 24]

Kua kitea mai e te aronga ko apinga taito te au pueu o Ieriko taito ra, kapiti mai tetai tuanga meangiti o tetai patu mua ra

[Akameitakianga]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.