Iea Ngai e Kiteaʼi e Koe te Aratakianga Irinakiia?
“KUA kite oki au, e Iehova e, e kare tei te tangata uaorai tona aerenga: kare tei te tangata e aere nei, i te akono i tona uaorai takinga tapuae. E pāpā mai iaku, e Iehova.”—Ieremia 10:23, 24.
Kua tata te tangata tata Puka Tapu ko Ieremia i teia au tuatua i etai 25 anere mataiti i topa. Te turanga kino o te au tangata i muri ake i te tauatini ua atu au mataiti o te taangaanga anga i te aratakianga tangata, te akapapu maira i te tika anga tikai o teia tuatua ma te patoi koreia. Inara penei ka ui koe e, ‘Iea ngai te aratakianga irinakiia e kiteaʼi?’
Te tou ra te irava tei taikuia i runga ake nei ki tetai tumu aratakianga e te akatereanga papu tei teitei maata atura i to te tangata ra—koia Tei Anga ra i te tangata, ko te Atua ko Iehova. Te papu ra e kare e tangata tei kite meitaki atu i te tu o te tangata e tona au anoano i Tei Anga ra ia tatou. Noatu rai, te manako ra ainei te Atua i te oronga mai i teia tu aratakianga e te akatereanga kia tatou? Akapeea aia i te rave anga i te reira? E tau ainei no to tatou tuatau?
Maaniia kia Rauka te Aratakianga Tu-Atua
E mea kiteaia e ko tetai tuke puapinga i te akatakakeanga i te tangata mei te au manu koia oki tei runga ia i te tu maani anga, te rauka anga, e te angaanga anga o te roro tangata. I roto i te au manu e vaitata rai kua porokarama pouroaia te au angaanga anga roro ki runga i tei kapikiia ko te pakari tei papa takereia. Kare e pera ana to te au tangata.—Maseli 30:24-28.
Kare mei te au roro o te au manu ra, i tetai tuanga maata o te roro tangata kare o ratou au porokarama tei papa takereia. Kua oronga te Atua ki te au tangata te kite e te anoano tu rangatira, e raukaʼi ia ratou i te maani i te au tuku anga tuatua kite e te akari i te au tu teitei, mei te aroa, te oronga ua, te noinoi kore, te tika, e te pakari.
E mea tau ainei i te manako e ka anga te Atua i te tangata ma teia ravenga manako ma te kore e oronga i etai tu aratakianga e akapeea te reira i te taangaanga meitaki tikai angaia? Kua oronga tika roa te Atua i te aratakianga ki te nga tangata mua. (Genese 2:15-17, 19; 3:8, 9) Pera katoa i muri ake i to te tangata topa anga ki roto i te ara, kua tamou ua atu a Iehova i te arataki i te au tangata e te au vaine akarongo, tei kitea maataia na roto i tana uaorai Tuatua akauruia, ko te Puka Tapu. (Salamo 119:105) Kua tuku i reira teia i te au tangata kia manuia i te au manamanata o te au ra o te oraanga ia ratou e taangaanga ra i to ratou anoano tu rangatira ma te pakari ra.
Tumu Anga Tu-Atua o te Puka Tapu
Eaa te akatupu ra i te Puka Tapu ei tumu anga aratakianga irinakiia? Okotai mea, te oronga maira te reira i te akakite anga te ka rauka anake i Tei Anga ra i te oronga mai. Te akapapa maira te reira i te tuatua enua o te au rave anga tei tupu i mua roa ake i te akamata anga o te oraanga tangata. Ei akaraanga, te oronga maira te reira i te tuatua enua e akapeea te enua i te akapapa angaia na roto i te au papaanga mako ra e tae ua atu ki te taime i tau ei te reira no te akono i te oraanga tangata. (Genese, au pene 1, 2) Noatu e kua papaia teia i roto i te Puka Tapu e tere atu i te 3,000 au mataiti i topa, te rotai ra te reira ki te au manako taineti i teia tuatau.
I mua roa ake ka ariki ei te au tangata noa nei e e punupunu te enua, kua akakite te Puka Tapu e: “Kua totoa atura [te Atua] i te pae i apatokerau i rungao i te atea ka ua, e kua akauta i te enua ki runga i te kore.” (Iobu 26:7) Pera katoa, te akakite maira te Puka Tapu e “nana na tei noo ki rungao i te tua o te enua nei, e mei te kereteki ua te aronga e noo i reira ra iaia.” (Isaia 40:22) Ko te Atua anake, Tei Anga ra, tei rauka ra i te oronga mai i teia akakite anga.
I te kite anga i te tuatau ki mua kare te reira apinga aroa i orongaia ki te tangata nei. Mari ra, te akakite ra Tei Anga ra i te tuatau ki mua na roto i te au kapi o te Puka Tapu. Kua akauru te Atua i te peroveta Isaia kia tata Nona ra e: “Ko au oki te Atua, e kare atu; ko au te Atua, e kare atu e aite iaku nei: I te akakite anga i te openga mei te muatangana mairai, e mei te au tuatau taito mairai i te au mea e kare i tupu ra.”—Isaia 46:9, 10.
Kua akari mai te Puka Tapu e ka rauka i te reira i te akakite mai i te openga mei te muatangana ma te tika tikai. Ei akaraanga, kua akakite te reira i te mama anga mai, te topa anga, e te au tu o te au mana tutara maata o teianei ao i te tuatau o te tauatini ua atu au mataiti o te tuatua enua tangata nei. Kua tataia teia au totou umere ra e anere ua atu au mataiti i mua ake i to ratou tupu anga, i etai au tu ra e tauatini ua atu au mataiti i mua atu ana. No reira te akakite tika tikai maira te Puka Tapu i te au angaanga o teia tuatau, e pera katoa to ratou tupu anga openga. E mea umere katoa te Puka Tapu no te mea te tou ra te reira ki te tu oraanga i te tuatau me akapouia te au kavamani tiama kore a te tangata ra ia Aramakito, “te tamaki i taua rā maata o te Atua mana katoatoa ra.” Ka akatupu to te Atua Patireia i roto i te nga rima o tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti, i te reira rave anga maata.—Apokalupo 16:14, 16; 17:9-18; Daniela, au pene 2, 8.
Puapinga Ua Rai—Kare Rava e Kino Ana
E tiama kore te kite tangata; no reira, kare te ako anga tangata e puapinga ua rai, noatu e kua orongaia te au manako anga meitaki. Kare ko teia te tu i te ako anga Puka Tapu. Te karanga ra te Atua uaorai e: “Ko au . . . Iehova, ko tei akakite ia koe i te mea e puapingaʼi koe na; ko tei arataki ia koe na te arataa e tau ei kia aere koe ra. Angairi koe i akarongo mai ki te au akauenga naku! kua riro ïa toou au mei te vai taʼe ra; e taau tuatua-tika mei te ngaru moana ra.”—Isaia 48:17, 18.
Te tauturu ra te aratakianga tu-Atua ia tatou kia akanoo i te au mea mua e te rave i te au kaveinga puapinga tikai o te oraanga. Koi tuku ei te au tangata o teia tuatau i te akatumu anga ki runga i te tupu anga e te au akakoro anga materia, te akakite ra te Puka Tapu e mei teaa te puapinga no “tatou oki e akono nei, eiaa i te au mea i akaraia ra, i te au mea akara koreia ra: ko te au mea e akaraia nei oki, no teia ua nei ïa tuatau; kareka te au mea akara koreia ra, e tika ïa i te vai ranga.” (2 Korinetia 4:18) Na teia tu te akamaroiroiia ra tatou kia rauka te au akakoroanga memeitaki i te oraanga, koia oki, te au akakoroanga pae vaerua tei piri atura ki te raveanga i to te Atua anoano, koia oki te akakoroanga tikai o te ora mutu kore i roto i tetai akatereanga ou e te tika.
I te Kerititiano e akakeu ra iaia uaorai no te aruaru i teia au akakoro anga teitei, te tauturu ra te ako anga Puka Tapu iaia kia noo i te tu oraanga meitaki rava atu i roto i teia akatere anga kino o te au mea. Te rave ra te kite tangata i te akamaroiroi i te tu angaanga meangiti ua kia rauka ra te moni maata. I tetai tua, te akakite ra te Puka Tapu e “e putaua tona to tei angaanga ma te rima akatau: kareka te rima o te maroiroi ra, e apingaia ïa.” Kua tata te apotetoro Paulo ki te au Kerititiano Epera e: “Kia kite tikai oki matou e, te tika nei to matou akava-ngakau i te akakoro anga e, ei akono meitaki ta matou i te au mea katoa nei.”—Maseli 10:4; Ebera 13:18.
Te oronga katoa ra te Puka Tapu i te ako anga tau no runga i te akanooanga pamiri. Te akatumu ra te reira i te tuanga a te tane e te vaine i roto i te akanooanga akaipoipo, e pera katoa te mataara tau no te utuutu mai e te apii i te tamariki. Te karanga ra te reira: “E aroa katoa te au tane i ta ratou uaorai au vaine e tikaʼi, mei to ratou uaorai kopapa; . . . e te vaine oki e kauraro aia i tana tane. E te au tamariki ra, e akarongo atu i to kotou au metua . . . Ko kotou oki te aronga metua, auraka e akariri atu i ta kotou au tamariki ra: e apii ra ia ratou kia pakari ma te ako a te Atu ra.” Na te aruanga i te ako anga puapinga a Tei Anga ra te akaputu maata atura ki te turanga meitaki e te mataora o te au pamiri.—Ephesia 5:21–6:4.
Tetai Tuatau Tinamou ki Mua no te Aronga Tei Aru ra i te Aratakianga a te Atua
Te tou ra ta te Atua Tuatua tataia ki te pauanga ta te Atua i rauka no te au manamanata o te au tangata nei. Kare e roa atu ana ka takore te Atua ko Iehova i te akatereanga o te au mea nei i teianei, ma tona au mamae pouroa, te tika kore e te au mamae, e ka tupau i te reira ki tana akatereanga ou e te tika. Te akatutu ra te Puka Tapu i teia ia 2 Petero 3:7-10, te tuatuaanga i te 2 Petero 3 irava 13 e: “Te tatari nei ra tatou i te rangi ou e te enua ou tana i tuatua maira, i te vai tika anga o te tuatua-tika.” Te akatupu ra teia i te tuatua meitaki tei meitaki rava atu te ka rauka i te orongaia ki te pamiri tangata nei. Ko te tuatua tikai teia ta te Puka Tapu e oronga ra e ta te Au Kite o Iehova e tuatua aere ra i roto i te tere atu i te 200 au enua e te au airani o te moana.
Me raveia to te Atua anoano i te au enua katoatoa, ka puapinga te pamiri tangata katoa na te aruanga i te aratakianga meitaki tikai o Tei Anga ra ia ratou, koia a Iehova. Kare e au manamanata akaou o te putaua, te kino, e te au apinga akakona. Kare te tangata e takino akaouia e te maki, te tu ruaine, e te mate. Ka taakiia te pamiri tangata nei ki runga ki tetai turanga tiama tei rauka ra i to tatou nga metua mua i mua ake ka meameaau ei raua i te aratakianga a te Atua.
Mei teaa atura te meitaki i te akakite anga te puka openga o te Puka Tapu i te turanga mataora o te aronga tei tuku ra i to ratou irinaki ki roto i te aratakianga tu-Atua! Te karanga ra a Apokalupo 21:4, 5 e: “E [na te Atua] e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.” Kua akapapu mai Tei Anga ra ia tatou te na ko anga e: “I na, te akariro nei au i te au mea ravarai ei mea ou.” Kua tuatua aia e: “Ka tata ana: e tuatua-mou oki teianei au tuatua e te pikikaa kore.”
I te mea e kia rauka ia tatou teia au akameitakianga, eaa ta te Atua e tapapa maira mei ia tatou? Te akataka ra te apotetoro Paulo e ko to te Atua anoano koia “tei inangaro i te tangata katoatoa kia ora, e kia rauka te kite i te tuatua-mou.” (1 Timoteo 2:4) Te pati maana nei te Au Kite o Iehova ia koe kia rauka te reira kite tika tikai o te tuatua mou na roto i te apii anga pu tikai i te Puka Tapu. Na te apii aruaruanga i te anoano tu-Atua, ka kite rai koe e na roto i te kiteanga e ko te kite pakari tu-Atua anake te aratakianga papu i roto i teia au tuatau kikino ra. Na te tu ngakoikoi o te au tuatau e akatupu ra i te reira kia puapinga maata atu i te aru!