Eaa ra ka Akakore Ua Atu Ei?
KUA akatutu te tangata Iuda apiipii e te tata ko Joseph Jacobs i te tu akakore i te apa o tetai e ko “te mea teitei rava atu e te mea ngata rava atu o te au apiianga tu akono katoatoa.” E tikai, e manganui te kite ra i te au tuatua “ka akakore au i toou apa” ei mea ngata i te tuatua.
Te akara anga e ko te akakore anga i te apa o tetai, te aite ra ia ki te moni. Ka rauka te reira i te akapou uaia ma te akaaroa ra ki runga i tetai atu me kore ra ka akaputu karapii uaia no tetai uaorai. Ko te mea mua, e tu Atua ia. E tau tatou kia tatanu i te au tu akapouanga oronga ua me tae mai ki te akakore anga i te apa o tetai. No teaa ra? No te mea te akamaroiroi ra te Atua i teia e no te mea ka riro tetai vaerua akaoko e te kore e akakore ei takino rava atu i te au mea.
E rongo putuputuia ana te au tuatua: “Kare au e riri ana; ka oki ra au i te tamamae!” Ma te maromaroa, te riro ra teia tuatua ei kaveinga arataki i roto i te oraanga o te manganui i teia ra. Ei akaraanga, kare tetai vaine i tuatua ana ki tona taokete vaine no te itu mataiti e tere atu no te mea, mei ta te vaine i karanga, “kua tarepo maata tikai aia iaku e kare rai i rauka ake iaku i te akakore iaia.” Inara ka riro taua tu akamoupuku, me taangaangaia ei ravenga no te akatupu i tetai tuatua akaongi mei ko mai i tei akaapaia ra me kore ei apinga tamamae no te akautunga, kare ia e akamerengo i te anoano no te akaoko. Mari ra, ka akaroa atu te reira i te taumaro anga, te tukuanga i tetai akamoupuku anga pakari kia tupu. Me kare teia tukuanga mamae e aatiia, ka riro te au mou anga ririnui o te akaoko anga ei takore i te au pirianga e pera katoa i te oraanga kopapa o tetai.
Te Kino o te Vaerua Kare e Akakore Anga
Me kare o tetai tangata tu akakore ua, ka akatupu mai te taumaro anga i te tu apiapi. E oti, ka arataki atu te tu apiapi ki te au maki pakari. Kua tata a Dr. William S. Sadler e: “Kare atu e tangata i te pae i te taote tei ariki tikai e, te patene umere maata o te maki e te mamae o te tangata te taki atura ia ki te manamanata, te mataku, te taumaro, . . . te manako tau kore e te noo anga ma kore.” Inara, eaa tikai te maata o te kino ta te manata manako ngakau ka akatupu? Kua pau tetai puka rapakau maki e: “I tau ki te au tare anga . . . kua akakite e i te rua toru o te aronga maki tei aere ki tetai taote kua akatupuia to ratou au mamae me kore kua akamaataia e te tu apiapi o te manako.”
Ae, ko te makitakita, te akariri, e te taakama e kino pakari tikai ia. Te riro ra teia au manako ngakau akakai ra mei te tutae auri rai tei akakai marie ra i te kopapa o tetai motoka. Penei ka akara anga manea ia vao o te motoka, inara i raro ake i te peni te tupu ra tetai akapou anga.
Tei puapinga maata atu, na ta tatou patoi anga i te akakore i te apa o tetai i te mea e e tumu tetai no te akaaroa atu ka takino katoa te reira ia tatou i te pae vaerua. I roto i nga mata o te Atua ko Iehova, penei ka riro mai tatou mei te tavini i roto i ta Iesu akatutu anga. Kua akakore te ariki i te kaiou maata a te tavini. Inara, i te pati anga mai tona oa tavini kiaia kia akakore mai i tana kaiou meangiti ua, e kino tikai tona tu e kare e tu akakore anga. Kua akataka meitaki a Iesu e me te aiteite ra tatou i te puareinga kore i te akakore, kare a Iehova e akakore mai i ta tatou au ara. (Mataio 18:21-35) Me kare o tatou tu akakore, te openga e ruti tatou i te akava ngakau ma i mua i te Atua e pera katoa to tatou manakonakoanga no te tuatau ki mua! (Akaaite ia 2 Timoteo 1:3.) Eaa i reira ta tatou ka rave?
E Apii i te Akakore Ua
No roto mai te akakore anga tikai i te ngakau. Ka akao mai te reira i te akakoreanga i te tarevake a tei akaapa e te akaruke anga i tetai ua atu anoano no te akaoko. No reira, ka akarukeia te tika anga openga e te tutaki anga ki roto i nga rima o Iehova.—Roma 12:19.
E tau ra kia kiteaia, e mei te mea “e pikikaa maata to te ngakau i te au mea katoa nei, e kua kino takiri,” kare te reira e akakore ua ana noatu e e tau te reira kia pera. (Ieremia 17:9) Kua karanga a Iesu uaorai e: “No roto mai oki i te ngakau te manako kikino, te ta tangata, te moeaana, te akaturi, te keia, te tapepe pikikaa, e te akakino Atua.”—Mataio 15:19.
Ma te akameitakiia, ka rauka to tatou ngakau i te tereniia i te rave i te tika. Inara, ko te terenianga ta tatou ka anoano e tau te reira kia aere mai mei tetai tumu teitei atu. Kare e rauka ia tatou i te rave anake ua i te reira. (Ieremia 10:23) Tetai tata taramo tu-Atua akauruia, kua kite i teia e kua pure no ta te Atua akatereanga. Kua pati akatenga aia kia Iehova na roto i te pure: “E apii mairai koe iaku i taau ra au akonoanga. E akakite mai koe kiaku i te arataa i ikuikuia e koe ra.”—Salamo 119:26, 27.
I tau ki tetai atu taramo, to te ariki o Iseraela taito ko Davida ‘kite anga i te arataa’ o Iehova. Kua kite aia na mua i te reira e kua apii mei te reira. No reira, i raukaʼi iaia i te tuatua e: “E aroa e te takinga-meitaki to Iehova; kare e riri vave, te maata ra te aroa. Mei te aroa o te metua ki tana ra au tamariki, ko to Iehova ïa aroa ki te aronga i mataku iaia ra.”—Salamo 103:8, 13.
Te anoanoia ra tatou kia apii mei te Ariki ko Davida ra. Na roto i te pure e apii i te akaraanga tiama o te Atua no te tu akakore anga, e pera katoa tana Tamaiti. I reira, e raukaʼi ia tatou i te apii kia akakore mei te ngakau.
Inara, penei ka tuatua tetai pae e: Akapeea ra te ara pakari? E tau ainei te au ara katoatoa kia akakoreia?
Kimianga i Tetai Tu Tau
Me akatarevake pakariia tetai tangata, ka riro te mamae ei mea maata. Te tika tikai ra teia me e apa kore tetai tangata no tetai ara pakari. Penei ka umere etai pae e, ‘Akapeea au te akakore anga i tetai tei pikikaa kino tikai e tei akamamae mai iaku?’ No tetai ara pakari tei tau ra te tangata kia akaateaia ki vao, penei ka anoanoia te reira tangata kia taangaanga i te ako ia Mataio 18:15-17.
I tetai ua atu tu, penei tei runga maata ua i tei apa ra. Mei te taime mai o te rave tarevake anga e akairo ainei tetai no te tataraara ma te ngakau tae? Kua taui ainei tei ara, penei kua tauta i te rave i te au akatikatika anga tikai? I roto i to Iehova nga mata ka riro teia tataraara anga ei taviri ki te akakore anga noatu i te turanga o te au ara kino pakari tikai. Ei akaraanga, kua akakore a Iehova i te apa o Manase, ko tetai o te au ariki kino rava atu i roto i te tuatua enua o Iseraela. Eaa te tumu? Kua pera te Atua no te mea i te openga kua taakaaka a Manase iaia uaorai e kua tataraara i tona au tu kikino.—2 Paraleipomeno 33:12, 13.
I roto i te Puka Tapu na te tataraara tikai anga ka o mai tetai taui anga o te tu ma te ngakau tae, tetai mii anga ngakau tae no tetai ua atu au tarevake tei raveia. I te ngai tei tau e ka rauka, i muri ake i te tataraara anga ka aru mai tetai tauta anga no te akamaroiroi i te tangata tei ara. (Luka 19:7-10; 2 Korinetia 7:11) Me kare e tataraara anga, kare a Iehova e akakore.a Pera katoa, kare te Atua e tapapa atu i te au Kerititiano kia akakore i te aronga tei akamaramaia ana i te pae vaerua i mua ana inara kua rave akakoro, ma te tataraara kore i te rave i te tarevake. (Ebera 10:26-31) I te au turanga pakari ra, penei kare te akakore anga e tau.—Salamo 139:21, 22; Ezekiela 18:30-32.
Noatu e ka rauka te akakore anga e me kare, penei ka inangaro te tangata tei ara pakari ra i te akamanako i tetai atu uianga: Kia vai tamou ua ainei au i roto i te manamanata manako ngakau pakari, te kiteanga i te mamae pakari e te riri, e tae ua atu ki te taime e rave takiriiaʼi teia mea? Ka akamanako ana i tetai akaraanga. Kua mamae pakari tikai te Ariki ko Davida i te tamate anga tona rangatira ko Ioaba ia Abenera raua ko Amasa, “e puke tangata tuatua-tika e te meitaki maata i [to Ioaba] uaorai.” (1 Ariki 2:32) Kua akakite va ua a Davida i tona riri ma te ekoko kore ra kia Iehova na roto i te pure. I muri mai ra, kua maru mai te pakari anga tikai o to Davida au manako ngakau. Kare aia i taomiia ana e tona riri e tae ua atu ki te openga o tona au ra. Kua rave ua atu a Davida i te angaanga kia Ioaba, inara kare aia i akakore ngoie ua ana i teia tangata ta tangata tataraara kore ra. Kua akapapu rai a Davida e kia raveia rai te tika i te openga.—2 Samuela 3:28-39; 1 Ariki 2:5, 6.
Penei ka pou te taime e te tauta anga i mua ake ka ngaro atu ei te riri mua o te aronga tei mamae ra i te au ara pakari a tetai pae. Penei e ka ngoie maata ake te tupu anga o te rapakau anga me akatika tei apa ra i tona tarevake e e tataraara. Inara, ko te tangata apa kore ra i te ara, ka kitea e ia te akapumaana anga e te maru mei tona kite anga i to Iehova tu tika e te pakari i roto i te putuputuanga Kerititiano, noatu eaa te kaveinga o tei tarevake ra.
Kia kite katoa e, me akakore koe i te apa o tetai tei ara ra, kare te aiteanga e te akatika ra koe i te ara. No te Kerititiano, te aiteanga o te akakore anga koia ko te irinaki anga ma te akaruke i te au mea ki roto i nga rima o Iehova. Koia te Akava tika o te ao katoa e pini ua ake, e nana e rave i te tika i te taime tau. Ka kapiti mai te reira i te akavaanga i te “akaturi e te moeana.”—Ebera 13:4.
Te Au Puapinga o te Akakoreanga
Kua imene te tata taramo ko Davida e: “Te meitaki ra oki koe, e te Atu, e kua tika ia koe i te akakore mai i te ara nei, e te aroa maata i te aronga katoa e kapiki atu ia koe.” (Salamo 86:5) Te aite ra ainei koe kia Iehova, ‘i te akakore ua i te ara’? E manganui te au puapinga.
Te mea mua, na te akakoreanga i tetai atu ka akamaata ia i te au pirianga meitaki. Te raurau ra te Puka Tapu i te au Kerititiano e: “Kia takinga-meitaki kotou ia kotou uaorai, ma te ngakau maru aroa ua ra, ma te akakore oki i te ara tetai e tetai, mei ta te Atua i akakore mai i ta kotou i te Mesia ra.”—Ephesia 4:32.
Te rua, na te akakore anga ka apai mai ia i te au. Kare teia i te tu au ua ma te au tangata ra inara ko te tu au katoa o roto ra.—Roma 14:19; Kolosa 3:13-15.
Te toru, na te akakoreanga i tetai atu ka tauturu ia ia tatou kia maara e te anoano ra tatou i te akakoreanga. Ae, “kua rave katoatoa oki i te ara, e kua ngere i te akameitaki a te Atua.”—Roma 3:23.
Te mea openga, na te akakoreanga i tetai atu ka akaatea te reira i te mataara no ta tatou au ara kia akakoreia mai e te Atua. Kua karanga a Iesu e: “Kia akakore oki kotou i ta etai ke ra ara, e akakore katoa to kotou Metua i te ao ra i ta kotou.”—Mataio 6:14.
Ka tamanako ana i te au mea e manganui ta Iesu i akamanako i te avatea o tona mate anga. Kua manata aia i tana au pipi, te angaanga tutu aere, e tona tu tika tikai kia Iehova. Inara, noatu i tona mamae pakari anga i runga i te rakau tamamae, eaa tana i tuatua? I roto i tana au tuatua openga ra, “e taku Metua, e akakore mai koe i ta ratou ara.” (Luka 23:34) Ka rauka rai ia tatou i te aru i to Iesu akaraanga tiama na te akakoreanga i tetai e tetai mei te ngakau.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a Inara, ka rave rai a Iehova i tetai au tika iaia e akamanako ra no te akakore atu. Ei akaraanga, me kite kore tetai tei tarevake ra i te au turanga a te Atua, penei na te reira kite kore anga e akameangiti mai i te teiaa o te apa. I te pati anga a Iesu ki tona Metua kia akakore mai i te aronga tei tamate iaia, te tuatua tikai ra a Iesu no runga i te au vaeau Roma tei tamate ra iaia. “Kare oki ratou i kite i ta ratou i rave nei,” te kite kore anga e koai tikai aia. Inara, te au arataki akonoanga i muri ake i te tamate anga no ratou te apa maata rava atu—e no te manganui ia ratou, kare e rauka te akakore anga.—Ioane 11:45-53; akaaite ia Angaanga 17:30.
[Au Tutu i te kapi 5]
Kua kite ainei koe i te aite anga o ta Iesu akatutu anga no runga i te tavini kare i akakore ra?
[Au Tutu i te kapi 7]
Na te akakoreanga i te apa o tetai atu ka akamaata ia i te au pirianga meitaki e ka apai mai i te mataora