Eaa te Tu o Tei Mate?
TE AKATUMUIA ra te mataku i tei mate ki runga i tetai manako ua—e e meta to tei mate ra me kare e vaerua te ka ora atu i muri ake i te matenga. Me te apii taka meitaki maira te Puka Tapu e ko teia manako e pikikaa ia, ei reira te uianga e pau takiriiaʼi me ka rauka i tei mate te takinokino mai ia koe. No reira, eaa ta te Puka Tapu i tuatua?
No runga i te tu o tei mate, te akakite maira te Tuatua a te Atua: “Kua kite oki te aronga e ora nei e ka mate ratou: kare ra a te aronga i mate ra e tuatua i kitea: kare oki a ratou tutaki toe i te enua nei; kua akangaropoinaia oki ratou. To ratou aroa, e to ratou riri, e to ratou vareae, kua kore anake ïa; kare oki a ratou e tuanga e tuatau ua atu i te au mea katoa i raveia i raro ake i te rā nei.”—Koheleta 9:5, 6.
I te manako anga i te reira, ka rauka ainei i tei mate i te tauturu mai ia koe me kare te takinokino mai? Kare, ko ta te au Tuatua Tapu i tuatua. Kare a tei mate apinga e kite e tei roto i te tu muteki ua. Kare e rauka ia ratou te komunikeitianga ma te aronga te ora ra me kare te akakiteanga i tetai ua atu manako ngakau—te aroa me kare te makitakita—me kare te raveanga i tetai angaanga. Kare koe e tau kia mataku ia ratou ra.
‘Inara, ae, penei ko te tika te reira me te tuatua ra koe no te matenga o te kopapa tangata nei,’ ko ta tetai papaki paa ia ka tuatua. ‘Inara ko te matenga o te kopapa kare ia i te openga o te oraanga; e tatara ua te reira i te vaerua mei te kopapa. Ka rauka i taua vaerua ra i te tauturu me kare te takinokino i te aronga ora ra.’ E au mirioni ua atu te au tangata i te ao katoa nei te manako ngakau ra na te reira tu.
Ei akatauanga, i Matakatika te manakoia ra te oraanga e ko tetai taui anga ua, e no reira ko te tanumanga e te rave mai anga i te kopapa o tetai tangata tei mate ra mei raro mai i te one i te ngai i tanumia ra te manakoia ra e maata tona puapinga i to tetai akaipoipoanga. Te manakoia ra e i aere mai te tangata mei ko mai i tona ai tupuna ra e ka oki akaou kia ratou i te matenga. E no reira, ko te au are no te aronga ora ra kua maaniia i te rakau e te au piriki karakaraea, e au apinga te ka pueu ua i te openga, inara ko te au rua tanumanga, ko te “au kainga” no tei mate ra, te mea matauia e meitaki atu e te roa oki tona tuatau. A te tuatau e raveia mai ei te kopapa o tei mate ra mei roto i te one, te manako ra te pamiri e te au oa e ka akameitakiia ratou, e te irinaki ra te au vaine e me ka opara atu ratou i te au ivi o te kopu tangata tei mate ra, ka rauka ia ratou te anau tamariki. Inara, eaa akaou ta te Tuatua a te Atua e akakite maira?
Kare i Akakoroia te Mate no te Tangata
E mea mareka no te manako anga e i anga mai te Atua ko Iehova i te tangata kia ora, e kua tuatua aia no te mate ei tupu anga anake no te akarongo kore. (Genese 2:17) E mea mii ra, kua rave te tangata mua raua ko te vaine i te ara, e ko te tupu anga, kua totoa te ara ki te au tangata katoatoa ei akatuangaanga i te mate. (Roma 5:12) E no reira ka rauka ia koe i te tuatua e kua riro te mate ei mea tika tikai na tatou kia aro atu i te oraanga mei te kore anga mairai e akarongo nga tangata tokorua mua ra, ae, ko tetai tupu anga mamae tikai ia no te oraanga. Kua angaia mai tatou kia ora, ko tetai tuanga akataka anga te reira i te tumu i rave anga ngataʼi no te au mirioni ua atu kia aro atu ki te mate e ko te openga ia.
Kia tau ki te tataanga Puka Tapu, kua tamata a Satani i te akavare i nga tangata tokorua mua ra no runga i te mate na te patoianga i ta te Atua ra akamatakiteanga e ka apai mai te akarongo kore i te mate. (Genese 3:4) Inara, i te topaanga te tuatau, kua kitea puia e kua mate te au tangata mei ta te Atua tikai i tuatua ra ka pera ratou. E no reira, i etai atu au anere mataiti i muri mai kua akono akaou a Satani i tetai atu pikikaa—e ko tetai tuanga vaerua o te tangata ka ora atu i te matenga o te kopapa ra. Kua tau rai te reira pikikaa kia Satani te Tiaporo, koia ta Iesu i akataka maira ei “metua oki no te pikikaa.” (Ioane 8:44) Ei tuke anga, ko ta te Atua pauanga ki te mate e taputou akamaroiroianga ia.
Eaa Taua Taputou Ra?
Ko te taputou ia no tetai tuakaou anga no te aronga e manganui. Ko te tuatua Ereni tei uriia e “tuakaou anga” e a·naʹsta·sis. Ko tona aite anga tikaʼi “e tu akaou anga ki runga,” e te taiku ra te reira i tetai tu mai anga ki runga mei te mate mai. Ae, te takoto ra te tangata ki raro i te mate, inara ka rauka i te Atua na tona mana i te akatu akaou mai i tetai tangata ki runga. Te ngaro ke ra te oraanga tangata, inara ka rauka i te Atua te oronga akaou i te oraanga nona. Kua tuatua te Tamaiti a te Atua, koia Iesu Karaiti e, “te vaitata mai nei oki te ora, e akarongo ei te aronga katoa i roto i te rua i tona reo, E kua aere mai ki vao.” (Ioane 5:28, 29) Kua akakite mai te apotetoro ko Paulo e te “irinaki nei au ki te Atua . . . e e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.” (Angaanga 24:15) Ko Iobu, tetai tavini tiratiratu o te Atua i te au tuatau i mua ake i te akonoanga Kerititiano ra, kua akakite katoa aia i tona manakonako anga i tetai tuakaou anga: “Kia mate te tangata nei, ka ora akaou ainei aia? E tapapa rai au i oku puke rā i akonoia ra e kia ope, e tae rava atu ki toku tu ke anga ra. Naau [e te Atua] e kapiki mai, e naku e io atu kia koe.”—Iobu 14:14, 15.
Kare ainei te taputou taka meitaki no te tuakaou anga te oronga ra i te pikikaa ki te manako e te ora ra tei mate i roto i tetai tu vaerua? Me te ora ra tei mate e te rekareka ra i te oraanga i te rangi me kare i tetai ao vaerua, eaa te akakoro anga no te tuakaou anga i reira? Kare ainei e kua rauka ke ana ia ratou to ratou tutaki me kare to ratou ngai? Te akakite maira te apii anga i te Tuatua a te Atua e kua mate tikaʼi tei mate ra, kare a ratou i kite, te moe ra kia tae roa ki te akaaraanga maata na te tuakaou anga ki roto i tetai ao ou—e parataito—tei taputouia maira e to tatou Metua aroa, koia a Iehova. Inara me kare te aite anga o te mate e ko te takake anga o te kopapa e te vaerua e me kare te vaerua e ora ua atu, ka peea i reira te au tu mei te mea rai e au komunikeiti anga mei ko mai i te ao vaerua ra?
Au Komunikeiti Anga Mei ko Mai i te Ngai Vaerua Ra
E manganui te au tu tei ripotiia no te au komunikeiti anga tei manakoia ra i rauka mai no te ngai vaerua ra. Eaa tikai to ratou akamata anga? Te akamatakite maira te Puka Tapu kia tatou e “te akatutu akameamea ua ra a Satani iaia uaorai ei tetai angera no te marama. E mea ngoie ua i reira no tona au rima rave kia akatutu akameamea ua ia ratou ei au rima rave i te meitaki.” (2 Korinetia 11:14, 15, The New English Bible) Ae, kia akavare e kia arataki ke i te au tangata kia ngoie ua, kua komunikeiti te au temoni (te au angera meameaau) ma te aronga te ora ra, ma te akameameaanga i etai taime e te tauturu maira ratou.
Kua oronga katoa mai te apotetoro ko Paulo i tetai atu akamatakiteanga no teia ravenga akavare anga: “E akaruke ei tetai papaki i tei akarongoia nei, i te akono anga atu i te au vaerua pikikaa, e te tuatua o te au demoni ra.” (1 Timoteo 4:1) E no reira ko tetai ua atu akarongo anga te manakoia ra e no ko mai i tei mate ra penei ka tika e no ko mai i te au temoni tei akatutu akameamea ra ei “au rima rave i te meitaki” e ka akamaata mai i tetai pikikaa anga akonoanga, te akatuikaaanga i te au tangata ki te au akonoanga purepure te ka taki ke atu ia ratou mei te tuatua mou o te Tuatua a te Atua ra.
I te akapapuanga e kare e rauka i tei mate ra i te tuatua i tetai apinga, te rave i tetai apinga, e kia kite i tetai apinga, te tuatua ra Salamo 146:3, 4, e: “Auraka e irinaki ki te ui ariki, i te tamaiti a te tangata nei, kare oki ona ora. Te riro nei oki tona vaerua, te oki nei aia ki tona ra one; kore rava atura tana i akakoro i taua rā ra.” Ko teea vaerua te reira “te riro nei”? Ko te mana-oraanga ia o taua tangata ra te tamouia ra na te akaeaanga. E no reira, me akamutu tetai tangata mate i te akaea, kare tona tu kite e angaanga akaou. Kua tomo atu aia ki roto i te tu manako kore anga takiri. E no reira kare rava e rauka iaia i te akatere i te aronga te ora ra.
Ko te tumu ia i akaaite atu ei te Puka Tapu i te matenga o tetai tangata ki to tetai manu ra, i te akakiteanga e kua taeria e raua te tu manako kore i te matenga e te oki akaou anga ki te one i maaniia maira oki raua i te reira. Te tuatua ra a Koheleta 3:19, 20: “Okotai rai tu openga to te tamariki a te tangata nei e to te puaka katoa ra; okotai o ratou rokoia angaia mai: te mate nei tetai, e te pera katoa nei tetai i te mate; okotai oki o ratou katoa ra aʼo; e kare atura te tangata i tu ke i te puaka; e mea puapinga kore anake rai. Te aere nei ratou katoa ki te ngai okotai; no te one-pueu anake nei ratou, e te oki anake nei ratou ki te one-pueu ra.”
I te kiteanga e te tauta ra te au temoni kia akavare i te au tangata ki roto i te manakoanga e ka rauka ia ratou i te komunikeiti ma tei mate e kia akatereia mai e tei mate ra, kua akamatakite atu te Atua ko Iehova i tona iti tangata, koia to Iseraela i taito ra: “Auraka rava tetai e kitea i rotopu ia kotou . . . ei tauraatua, e te akara tumurangi, e te purepure, e te akarakara, E te kebere, e tei kimi i te vaerua kino, e te peu purepure, e tei ui ki tei mate ra. Ko te aronga katoa oki i rave i te reira au peu e aronga viivii ia na Iehova.”—Deuteronomi 18:10-12.
Te taka meitaki ra, ko te manako e ka rauka i tei mate te takinokino mai ia tatou kare ia no ko mai i te Atua ra. E Atua aia no te tuatua mou. (Salamo 31:5; Ioane 17:17) E tuatau umere tana te vai maira ki mua no te aronga inangaro i te tuatua mou tei akamori iaia “ma te vaerua e te tuatua-mou.”—Ioane 4:23, 24.
Iehova, e Atua no te Tuatua Mou e te Aroa
To tatou Metua aroa i te rangi, ko “te kore e tika kia pikikaa,” kua oronga mai i tana tuatua: E au mirioni e au mirioni ua atu tei mate ra e kua tukuia ki roto i te au rua tanumanga ka akatuia mai ma te manakonako anga no te ora mutu kore ki roto i tetai ao ou no te tuatua tika! (Tito 1:1, 2; Ioane 5:28) Te akakite maira teia taputou aroa no tetai tuakaou anga e e manako oonu to Iehova i te meitaki no tana au tangata i anga mai e te inangaro ngakau aroa maira kia takore atu i te mate, te mii, e te mamae. E no reira kare e tau kia mataku i tei mate ra me kare kia manamanata tau kore no ratou e to ratou au manakonako anga. (Isaia 25:8, 9; Apokalupo 21:3, 4) Ka rauka i to tatou Atua aroa e te tuatua tau, koia a Iehova, e ka akatu mai oki ia ratou, ma te takoreanga i te mamae no te mate.
Te ki ra te Tuatua a te Atua, koia te Puka Tapu, i te au akataka anga i te au tu te ka tupu ki runga i te enua nei i roto i tana enua ou taputouia maira no te tuatua tika. (Salamo 37:29; 2 Petero 3:13) Ka riro te reira ei tuatau no te au e te mataora e te aroa no te au tangata katoatoa. (Salamo 72:7; Isaia 9:7; 11:6-9; Mika 4:3, 4) Ka rauka i te katoatoa te au are manea tinamou, pera katoa te angaanga rekarekaia. (Isaia 65:21-23) Ka tupu maata mai te au apinga meitaki na te katoatoa kia kai. (Salamo 67:6; 72:16) Ka rekareka te katoatoa i te ora meitaki maata ra. (Isaia 33:24; 35:5, 6) Koi riro ei te au apotetoro e tetai numero kotingaia tei kapitiia atu ei tutara mei te rangi mai ma Iesu katoa, kare te Puka Tapu i taiku mai i te au tu akameitakiia ki te rangi no te au meta o etai ke ra i muri ake i te matenga. (Apokalupo 5:9, 10; 20:6) Ka riro teia ei mea tuke roa me te aronga e au pirioni ua atu tei mate ra ka ora ua atu i muri ake i te matenga.
Inara kare i te mea tuke roa me te kite ra tatou i te apiianga taka meitaki o te Puka Tapu: Kua akamutu tei mate ra i te ora anga ei au meta ora. Kare e rauka ia ratou i te takinokino mai ia koe. Te akaangaroi ua ra te aronga katoa i roto i te au rua tanumanga, kare o ratou kite anga kia tae roa ki to ratou tuakaou anga i ta te Atua ra tuatau tau. (Koheleta 9:10; Ioane 11:11-14, 38-44) Tei runga anake i te Atua i reira, to tatou manakonako anga e te inangaro maata. “E rekareka tatou, e kia pereperekavana oki i te ora nana.”—Isaia 25:9.
[Tutu i te kapi 7]
Mei ta te Tuatua a te Atua i akaari taka meitaki maira, kare takiri a tei mate ra angaanga e rave kia tae roa ki te tuakaou anga