Te Anoano Tikaiia Ainei Koe kia Tataraara?

‘KARE rava au e tataraara ana,’ i tata ei a George Bernard Shaw. ‘Ko tei raveia kua raveia,’ ka tuatuaʼi tetai pae.

Penei ka tapupu tatou uaorai i te akakite i tetai tarevake te mataku anga e ka ngere i te tu ngateitei uaorai. Penei ka manako ua tatou e no te reira tangata te manamanata. Me kore ra penei ka inangaro tatou i te tataraara inara ka taroaroa i te reira e tae ua atu ki te taime me manako tatou e kua akangaropoinaia.

No reira, e mea puapinga maata ainei te au tataraara anga? Ka akatupu ainei tikai ratou i tetai mea?

No te Aroa i Riro ei ei Apainga na Tatou kia Tataraara

Te aroa taeake e akairo akatakaanga ia i te au pipi a Iesu Karaiti. Kua karanga aia: “Ko te mea teia e kite ei te tangata katoa e e pipi kotou naku, kia aroa kotou ia kotou uaorai.” (Ioane 13:35) Te raurau ra te au Tuatua Tapu i te au Kerititiano kia “aroa maata kotou ia kotou uaorai ma te ngakau kinokino kore.” (1 Petero 1:22) No te aroa maata i riro ei ei apainga na tatou kia tataraara. Eaa ra? No te mea ma te kopae koreia no to tatou tu ara ka akatupu ia i te au manako ngakau mamae te ka arai i te aroa me kare te reira e rapakauia.

Ei akaraanga, no te au tu ke ke ma tetai atu o te putuputuanga Kerititiano, penei kare tatou e inangaro i te tuatua kiaia. Me kua akatupu tatou i tetai tarevake, akapeea tetai pirianga aroa i te rapakau angaia? I te maata anga o te au tu, na te tataraaraanga e i reira te tauta anga i te tuatua na roto i tetai tu maana. E apainga na tatou kia aroa i to tatou au taeake irinaki, e me tuatua tatou e te tataraara nei tatou no tei akatupu i te tarevake, kua akakore i reira tatou i etai o te reira kaiou.​—Roma 13:8.

Ei akatutu anga: Ko Mari Carmen raua ko Paqui tetai o nga vaine Kerititiano tei rauka ra te pirianga taeake roa. Inara, no tei irinaki a Mari Carmen i etai au tuatua mamae ra, kua kore aere tona pirianga kia Paqui. Ma te kore e akamarama anga, kua kopae takiri aia ia Paqui. Vaitata i te taea te mataiti i muri mai, kua kite mai a Mari Carmen e kare te tuatua i te mea tika. Eaa tana i rave? Na te tu aroa i akakeu iaia kia aere kia Paqui no te akakite akaaka tikai i tona mii oonu no tona tu kino tikai. Kua aue kapiti raua roaʼi, e mei te reira taime mai kua riro raua ei nga oa piri tikai.

Noatu ka manako tatou e kare tatou i rave i tetai mea tarevake, ka riro tetai tuatua tataraara ei rapakau i tetai turanga marama koreia. Kua maara ia Manuel e: “No tetai au mataiti roa i topa kua noo maua ko taku vaine ki te kainga o tetai o to tatou au tuaine pae vaerua iaia i roto i te are maki. Kua rave tikai maua i tei rauka ia maua no te tauturu iaia e tana tamariki i te tuatau o tona maki anga. Inara i muri ake i tona oki anga mai ki te kainga, kua tuatua akaapa aia ki tetai taeake e kare maua i akono meitaki ana i te au tutaki anga o te ngutuare.

“Kua atoro maua iaia e kua akamarama e penei no to maua tu mapu e te tu karape kore, kare maua i akono ana i te au mea mei tana i rave ra. Kua viviki ua aia i te ariu mai na te tuatuaanga e e kaiou tana ia maua e kua ariki tikai aia i te au mea ravarai ta maua i rave nona. Kua rapakauia te manamanata. Kua riro te reira kite anga ei apii mai kiaku te puapinga o te pati akaaka anga i te akakore anga me tupu te au turanga marama koreia.”

Kua akameitaki a Iehova i teia tokorua no te akaarianga i te tu aroa e te ‘umuumuanga i te akatupu i te au.’ (Roma 14:19) I roto i te aroa te o katoa maira te kite anga i te au manako ngakau o tetai atu. Te ako ra a Petero ia tatou kia akaari i te “aroa katoa.” (1 Petero 3:8) Me e tu aroa katoa to tatou, papu ka kite maata atu tatou i te mamae ta tatou i akatupu na tetai tuatua me kore rave anga manako kore e ka akakeuia tatou kia tataraara.

‘Kia Kakauia Kotou Uaorai i te Akaaka’

Pera katoa i tetai au taime ka o te aronga pakari Kerititiano akarongo ki roto i tetai tuatua anga veravera. (Akaaite ia Angaanga 15:37-39.) E au ati anga teia ka riro tetai tataraara anga ei mea puapinga tikai. Inara eaa te ka tauturu i tetai tangata pakari me kore tetai ua atu Kerititiano tei ngata ra i te tataraara?

Ko te tu akaaka te pau anga. Kua ako te apotetoro ko Petero e: ‘Kia kakauia kotou uaorai i te akaaka.’ (1 Petero 5:5) Noatu e tika i te maata anga o te au kaitamaki anga no te nga tua roaʼi te apa, ka akamanako te Kerititiano akaaka i tona au tarevake uaorai e ka puareinga i te akakite ua i te reira.​—Maseli 6:1-5.

Ka tau tei ariu maira ki te tataraara kia ariki i te reira ma te tu akaaka. Na roto i tetai akatutu anga, ka akamanako ana tatou i tetai nga tangata tei anoano ra i te komunikeiti e tu ra i runga i te take o nga maunga ke ke e rua. Te riro ra te va tariva tei akatakake ia raua ei mea ngata tikai no te tuatua tetai ki tetai. Inara, me ka aere tetai o raua ki raro i te o e ka aru tetai ra i tona akaraanga, ka rauka i reira ia raua i te tuatua ngoie ua. Ma te aiteite katoa, me anoano tetai nga Kerititiano i te rapakau i tetai tuke anga i rotopu ia raua, kia rave raua ma te tu akaaka i te aravei i tetai ki raro i te o, mei tera te tu, no te rave i te au tataraara anga tau.​—1 Petero 5:6.

E Mea Puapinga Maata te Au Tataraara Anga i Roto i te Akaipoipo Anga

Tetai akaipoipo anga o nga tangata apa ua ma te kopae koreia ka tupu mai te au tuatau no te tataraara. Me e tu aroa to te tane e te vaine, ka akakeu te reira ia raua kia tataraara me kua tuatua raua me kore kua rave i tetai mea tau kore. Te akakite ra a Maseli 12:18: “Te tangata vaa karea ua ra, e tau ïa ki te koputaputa koke ra: ko te arero ra o te aronga pakari ra, mei te vairakau ïa.” ‘Te koputaputa karea ra’ kare ia e rauka i te akaokiia, mari ra ka rauka te reira i te rapakauia na roto i tetai tataraara anga ngakau tae. E tika, ka anoano teia i te tu kite e te tauta anga tamou.

Te tuatuaanga no runga i tona akaipoipo anga, kua karanga a Susana e: “E 24 mataiti i teianei to maua akaipoipo anga ko Jack,b inara te kite nei rai maua i te au mea ou no runga i tetai e tetai. Ma te maromaroa, i etai tuatau i topa, kua takake maua e kua noo takake no tetai au epetoma. Inara, kua akarongo maua i te ako anga Tuatua Tapu a te aronga pakari e kua noo kapiti akaou maua. Kua kite maua i teianei mei te mea e tuke tikai to maua tu, ka tupu ua rai te au tutuki anga. Me tupu teia, ka viviki ua maua i te tataraara e ka tauta pakari tikai kia marama i to tetai ra manako. Te mataora nei au i te tuatua e kua meitaki maata mai to maua oraanga akaipoipo.” I na Jack ei: “Kua kite katoa mai maua i te akataka i te au tuatau me ape mai maua. I teia au taime nei ka akono maua i tetai e tetai ma te manako anga no te akarongo meitaki atu.”​—Maseli 16:23.

Ka tau ainei koe kia tataraara me te manako ra koe e kare noou te apa? Me te o maira te au manako ngakau oonu, e mea ngata no te akara matatio tikai e noai te apa. Inara te mea puapinga koia oki ko te au i roto i te akaipoipo anga. Ka akamanako ana ia Abigaila, e vaine Iseraela tei riro ra tana tane ei tangata kino kia Davida. Noatu kare aia e akaapaia no te tu neneva o tana tane, kua tataraara ra aia. “Teia taku tuatua kia koe, e akakore mai i te ara a to tavini vaine nei,” i pati akatenga ei aia. Kua ariu mai a Davida na te akonoanga iaia ma te tau ra, te akakite akaaka anga e naringa kare aia, kua akamaringi rai aia i te toto apa kore.​—1 Samuela 25:24-28, 32-35.

Pera katoa, tetai vaine Kerititiano ko June tona ingoa, e 45 mataiti i teianei tona akaipoipo anga, te manako ra aia e i roto i tetai oraanga akaipoipo manuia ka umuumuia te tu puareinga ua kia riro ei tangata mua kia tataraara. Kua karanga aia e: “E akakite ana au kiaku uaorai e e puapinga maata atu toku oraanga akaipoipo i toku au manako ngakau ei tangata okotai. No reira me tataraara au, kua kite au e te tauturu ra au no te akameitaki atu i te akaipoipo anga.” Kua akakite tetai tangata ruaine ko Jim tona ingoa e: “E tataraara ana au ki taku vaine no tetai ua atu mea rikiriki. Mei te taime mai o tona vai anga kino ra, ka taitaia ngoie ua rai aia. No reira e takave putuputu ana au iaia ma te tuatua e, ‘Te tataraara nei au, e taku Inangaro. Kare i te mea akakoro naku kia akaape ia koe.’ Mei tetai tiare tei pipiia ra ki te vai, kua viviki ua mai aia i te rekareka.”

Me kua tamamae tatou i te tangata ta tatou i inangaro roa ra, ka riro tetai tataraara anga viviki ei mea meitaki rava. Te akatika ra a Milagros ma te ngakau tae, te na ko anga e: “Kare oku tu papu iaku uaorai, e me tuatua mai taku tane i tetai tuatua kokoi kua riro ia ei akaape iaku. Inara me tataraara mai aia kiaku, kua viviki ua au i te meitaki mai.” Ma te puapinga, te akakite maira te au Tuatua Tapu kia tatou: “E tau te tuatua meitaki ki te topatapata meli ra, e vene i te vaerua nei, e ora oki to te ivi.”​—Maseli 16:24.

E Taangaanga i te Ravenga Karape o te Tataraaraanga

Me matau tatou i te rave i te tataraara i te ngai tei anoanoia, papu e ka kite tatou e ka ariu meitaki mai te au tangata. E penei ka tataraara katoa mai ratou uaorai. Me kite tatou e kua akaape tatou i tetai ra, kore i reira e akamatau ia koe uaorai kia tataraara i te mea e ka akapou maata i te taime no te patoi i te akakiteanga i tetai ua atu tarevake. Penei ka manako teianei ao e e akairo paruparu te tataraara anga, inara te akaari tikai ra te reira i te akakite anga tika o te tu pakari ei Kerititiano. E tika, kare tatou e inangaro kia riro mei te aronga tei ariki ra i etai tarevake inara kua akameangiti i ta ratou apainga. Ei akaraanga, e tuatua tataraara ana ainei tatou ma te ngakau tae kore? Me tae reiti mai tatou e kua tataraara putuputu ua, ka tauta ainei tatou i te akamako mai kia tae vave mai tatou?

No reira, ka anoano tikaiia ainei tatou kia tataraara? Ae, kia pera tatou. E apainga te reira na tatou e tetai pae atu kia pera. Ka riro tetai tataraara anga ei tauturu kia akameangiti mai i te mamae tei akatupuia e te tu ara, e ka rauka i te reira i te rapakau i te au pirianga veravera. I te au tataraara anga tatakitai tatou ka rave e apiianga ia no te tu akaaka e ka tereni ia tatou kia kite maata atu i te au manako ngakau o tetai atu. Te ka tupu, ka akara mai te au taeake irinaki, te au tokorua akaipoipo, e tetai pae atu ia tatou ei aronga tei pauna to ratou aroa e te irinaki anga. Ka rauka ia tatou te au o te manako, e ka akameitaki te Atua ko Iehova ia tatou.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Au Tutu i te kapi 23]

Ka akamaata atu te au tataraara anga ngakau tae i te aroa Kerititiano