Akaperepere a Iehova i Taau Tavini Anga ma te Ngakau Katoa

“E ta kotou au mea e rave ra, e rave ïa ma te ngakau katoa, mei te mea e na te Atu, eiaa e na te tangata.”​—KOLOSA 3:23.

1, 2. (a) Eaa te angaanga maata rava te ka rauka ia tatou? (e) Penei eaa ka kore ei e rauka ia tatou i etai taime i te rave te au mea katoa ta tatou kia inangaro kia rave i te tavini anga i te Atua ra?

TE TAVINIANGA ia Iehova ko te angaanga maata rava ia te ka rauka ia tatou kia rave. Ma tetai tumu meitaki, kua roa teianei makatini i te akamaroiroi anga i te au Kerititiano kia rave ratou uaorai i te angaanga orometua, ma te tavinianga “kia maata atu rai” me ka rauka ia. (1 Tesalonia 4:1) Inara, kare e rauka tamou ia tatou kia rave i ta to tatou ngakau ka inangaro kia rave i te tavinianga i te Atua. “I toku au turanga te tau ra e kia rave angaanga au i te au taime katoa,” ta tetai tuaine takaua i akataka mai kua vaitata ra i te 40 mataiti tona papetito angaia. “Kare taku tumu no te rave angaanga e, kia rauka tetai akaputu anga au kakau manea me kare kia tere tere orote aere i runga i tetai pai, mari ra kia rauka te au mea umuumuia, kapiti katoa oki te tutaki anga vairakau no te kopapa e te nio. Te manako ngakau ra au e te oronga ra au kia Iehova i taku au toe toenga.”

² Na te inangaro i te Atua e akakeu ia tatou kia anoano i te rave i te maata anga te ka rauka ia tatou i te angaanga tutu aere. Inara e putuputu te au turanga o te oraanga i te kotinga anga i te apinga te ka rauka ia tatou kia rave. Te akonoanga i etai atu apainga tau i te au Tuatua Tapu, kapiti katoa oki te au apainga no te ngutuare tangata, penei ka akapou i te maata anga o to tatou taime e te maroiroi oki. (1 Timoteo 5:4, 8) I teianei tuatau “tupu te kino maata,” te maata nei te akaaoanga i te ora anga. (2 Timoteo 3:1) Me ka kore e rauka ia tatou i te rave i ta tatou katoa e inangaro kia rave i te angaanga orometua ra, penei ka tupu tetai manga taitaia ki to tatou ngakau. Penei ka tamanako tatou me te mareka maira te Atua i ta tatou akamori anga.

Te Manea o te Tavini Anga ma te Ngakau Katoa

3. Eaa ta Iehova e manako maira ia tatou katoatoa?

³ Ia Salamo 103:14, te akapapu pumaana maira te Pipiria ia tatou e ‘kua kite oki a Iehova i to tatou tu; te manako ra aia e, e one tatou nei.’ E tere atu i to tetai ua atura, kua kite aia i to tatou au kotinga. Kare aia e umuumu mai kia tere atu i te ka rauka ia tatou kia oronga. Eaa tana e anoano maira? Ko tetai apinga te ka rauka ia tatou ravarai kia oronga, noatu eaa tona turanga i te ora anga nei: “E ta kotou au mea e rave ra, e rave ïa ma te ngakau katoa, mei te mea e na te Atu, eiaa e na te tangata.” (Kolosa 3:23) Ae, te anoano maira Iehova ia tatou​—ia tatou ravarai​—kia tavini atu iaia ma te ngakau katoa.

4. Eaa te aite anga e kia tavini atu ia Iehova ma te ngakau katoa ra?

⁴ Eaa te aite anga e kia tavini atu ia Iehova ma te ngakau katoa? Ko te aite anga tikai o te tuatua Ereni tei uriia ra e “ngakau katoa” “no te meta mai.” Te taiku ra te “meta” i te peretana katoa ra, ma tona au kite kopapa e te manako katoa oki. E no reira ko te tavinianga ma te ngakau katoa tona aite anga e orongaanga ia tatou uaorai, ma te taangaanga oki i to tatou au kite katoa e te raveanga i to tatou ririnui ki te tu ki katoa oki te ka rauka i te tavini atu i te Atua ra. Te aiteanga i te akataka anga mama ua, ko te raveanga i te katoa anga te ka rauka i to tatou meta kia rave.​—Mareko 12:29, 30.

5. Akapeea te akaari anga a te akatauanga a te au apotetoro e kare e tika kia rave te katoatoa kia aiteite i te angaanga orometua ra?

⁵ Te riro ra ainei te aite anga o te raveanga ma te ngakau katoa e ka tika tatou katoatoa kia aiteite te maata o te angaanga orometua? E mea ngata roa kia rauka te reira, no te mea e tuke te au turanga e te au kite oki o tetai meta ki to tetai meta ke ra. E akamanako ana i te au apotetoro tiratiratu a Iesu ra. Kare i rauka ia ratou katoatoa ra i te rave kia aiteite te maata te angaanga. Ei akatauanga, e meangiti ua to tatou kite i tetai papaki o te au apotetoro ra, mei ia Simona te Kanaana ra e ia Iakobo a Alephaia ra. Penei kua kotinga maataia ta raua angaanga ei nga apotetoro ra. (Mataio 10:2-4) Ei tuke anga, kua rauka ia Petero kia ariki i te au apainga teiaa e manganui​—no teaa ra, kua oronga katoa a Iesu kiaia i “te au taviri o te basileia”! (Mataio 16:19) Inara, kare a Petero i akateiteiia ki runga ake i etai ke ra. I to Ioane kite anga i te orama no Ierusalema Ou i te Apokalupo ra (i vaitata i te 96 T.N.), kua kite aia e 12 au toka tumu e kua taraiia “te ingoa o te au Aposetolo a te . . . tino ngauru ma rua ki rungao.”a (Apokalupo 21:14) Kua akaperepere a Iehova i te tavini anga a te au apotetoro katoatoa ra, noatu rai e maata atu ta tetai papaki i rave i ta etai ke ra.

6. I ta Iesu akatutuanga no te tangata ruru ra, eaa tei tupu ki te ua tei ruruia ra ki runga i “te one meitaki ra,” e eaa te au uianga tei tu maira?

⁶ Mei te reira katoa oki kare a Iehova i akaue mai kia aiteite te maata o te tutuanga na tatou katoatoa. Kua akakite maira Iesu i teianei i te akatutu anga i te tangata ruru ra, tei akaaite ra i te angaanga tutuanga ki te ruruanga au ua ra. Kua topa te ua ki runga i te au tu one tuke tuke, i te akatutuanga i te au tu ngakau tuke tuke tei akakiteia mai e te aronga tei akarongo atu ra i te tuatua. “Kareka tei topa ki roto i te ngai one meitaki ra;” ta Iesu i akataka mai, “koia te tangata e akarongo, e kite akera, e ua maira tana, taki tai anere, taki ono ngauru, e taki toru ngauru i te ua okotai.” (Mataio 13:3-8, 18-23) Eaa teianei uua mai anga, e eaa ra ia i tuke tuke ei te maata o te ua mai anga?

7. Eaa tei uua mai no te ua tei ruruia ra, e eaa te reira i akatupuia mai ei e tuke tuke te tupu anga?

⁷ I te mea ko te ua tei ruruia ra ko “te tuatua o te basileia,” te taiku ra te uua mai anga i te akatotoaanga i taua tuatua ra, i te tuatuaanga i te reira kia etai ke ra. (Mataio 13:19) Te tuke tuke ra te maata o te uua anga mai​—mei te taki toru ngauru ki te taki tai anere​—no te mea te tu kite e te au turanga i te oraanga e tuke tuke ia. Ko tetai tangata ma te ora anga meitaki e te kopapa maroiroi penei ka rauka iaia i te akapou kia maata atu te taime i te tutuanga i to tetai te ngere ra i te maroiroi no tetai tu roa te apikepike anga me kare no te ruaine. Ko tetai mapu ou ra e kare oki ana apainga ngutuare tangata penei ka rauka iaia te rave kia tere atu i ta tetai te rave angaanga ra i te au tuatau katoa kia rauka te apinga no tona ngutuare tangata.​—Akaaite ia Maseli 20:29.

8. Eaa to Iehova manako no te aronga tei oronga ra i te meitaki rava te ka rauka i to ratou meta kia oronga?

⁸ I to te Atua ra manakoanga, e meangiti mai ainei te tiratiratu o te tangata te uua maira e taki toru ngauru ma te ngakau katoa i ta tetai te uua maira e taki tai anere? Kare rava ia! Penei te tuke ra te maata o te uua mai anga, inara te mareka ra a Iehova me ko te tavini anga tei orongaia ko te meitaki ia te ka rauka i to tatou meta kia oronga. Kia maara e, ko te au tu o te maata ke ke te uua mai anga no roto mai i te au ngakau e “one meitaki ra.” Te tuatua Ereni (ka·losʹ) tei uriia e “meitaki” te akataka maira i tetai apinga “manea” e ka “akamareka i te ngakau, e ka oronga i te mareka anga ki nga mata.” Mei teaa ra te akapumaana anga kia kite e me ka rave tatou i te meitaki i te ka rauka ia tatou, e manea to tatou ngakau i roto i nga mata o te Atua ra!

Kare i Akaaite ia Tetai ma Tetai Ra

9, 10. (a) Penei ka taki atu to tatou ngakau ia tatou ki roto i teea tu manakoanga tau kore? (e) Akapeea ta te akatutu anga ia 1 Korinetia 12:14-26 akaari anga e kare a Iehova e akaaite atu ia tatou ki etai ke ra i ta tatou i rave?

⁹ Inara, penei ka tuke te akava anga a to tatou ngakau apa ua. Penei ka akaaite ia atu ta tatou tavini anga ma ta etai ke ra. Penei ka manako ia, ‘E maata atu ta etai ke e rave ana i te angaanga orometua i taku nei. Akapeea a Iehova e mareka mai ei i taku nei tavini anga?’​—Akaaite ia 1 Ioane 3:19, 20.

¹⁰ E teitei maata atu to Iehova ra au manako e tona au aerenga i to tatou uaorai. (Isaia 55:9) Ka rauka ia tatou etai akara anga oonu ki roto i te tu o ta Iehova ra manako anga i ta tatou uaorai au tauta anga mei roto mai ia 1 Korinetia 12:14-26, te ngai te akaaiteia ra te putuputuanga ma tetai kopapa e manganui ra ona mero​—nga mata, nga rima, nga vaevae, nga taringa, e te vai atura oki. E akamanako ana no tetai atianga, i te kopapa tikai ra. Mei teaa ra te neneva kia akaaite atu i toou nga mata ma toou nga rima ra me kare toou nga vaevae ma toou nga taringa ra! E tuke te angaanga a nga mero tataki tai ra, inara e puapinga to te au mero ravarai e meitaki katoa oki. Mei te reira katoa oki, te akaperepere ra a Iehova i taau ra tavini anga ma to ngakau katoa noatu me te maata atura ta etai ke e rave ra e me te meangiti maira ta ratou e rave ra.​—Galatia 6:4.

11, 12. (a) Eaa ra tetai papaki ka manako ei e “e apikepike” ratou me kare “e iti te meitaki”? (e) Akapeea ta Iehova ra manako anga mai i ta tatou tavini anga?

¹¹ No te au kotinga anga tei tupu mai no te ora anga apikepike, te ruaineanga, me kare no etai atu turanga, i etai tuatau penei ka manako tetai papaki o tatou e e “apikepike” tatou me kare e mero “iti te meitaki.” Inara kare te reira i ta Iehova manako anga i te au tika. Te akakite maira te Pipiria kia tatou: “Ko te au melo tu apikepike o te kopapa nei, kare ua e tika kia kore. E te au melo . . . ta tatou e manako nei e e iti te meitaki ra, te akapini nei tatou i te reira i te meitaki maata; . . . Kua topiri marie ra te Atua i te kopapa katoa, e kua tuku i te meitaki maata ki te ngai i ngere ra.” (1 Korinetia 12:22-24) No reira ka rauka kia akaperepere Iehova i te aronga taki tai ravarai. Te akaperepere ra aia i ta tatou tavini anga i roto i te kapiti anga o to tatou au kotinga anga nei. Kare ainei to ngakau e akakeu ia koe kia anoano kia rave i te katoa anga te ka rauka ia koe i te tavinianga i taua Atua kite e te aroa ra?

¹² Ko te tumu maata i reira kia Iehova, kare e kia aite atu te maata o taau ka rave ki ta tetai ke ka rave mari ra kia rave koe uaorai i te ka rauka ia koe​—i toou meta na. Kua akakiteia mai ta Iehova ra akaperepere anga i ta tatou au tauta anga tataki tai na roto i tetai tu akatuki anga ngakau i ta Iesu ra akonoanga i nga vaine e rua e tuke ra to raua turanga i te tuatau o te au ra openga o tona ora anga i te enua nei.

Te Apinga Oronga “Maata” a Tetai Vaine Ngakau Ariki Ra

13. (a) Eaa te au turanga tei akapini i ta Maria riringi anga manongi kakara ki runga i to Iesu ra mimiti e tona nga vaevae oki? (e) Eaa te maata o te moni oko no te manongi a Maria ra?

¹³ I te aiai Varaire, ia Nisana ra 8, kua tae atura Iesu ki Betania, ko tetai oire rikiriki ia i te pae itinga o te Maunga o Oliveta ra, e vaitata i te toru kiromita mei Ierusalema. E au oa akaperepere to Iesu i taua oire ra​—ko Maria, ko Mareta, e to raua tungane, ko Lazaro. Penei, kua putuputu a Iesu i te riro ei manuiri ki to ratou kainga. Inara i te aiai Maanakai, kua kaikai a Iesu ratou ko tona nga oa ki te kainga o Simona, koia tetai repera i mua ana penei na Iesu i rapakau iaia. Ia Iesu e noo ra i te pae o te kaingakai, kua rave atura Maria i tetai angaanga taakaaka tei akakite ra i tona aroa oonu no te tangata tei akatuakaou maira i tona tungane. Kua vavaʼi ora aia i te pia e manongi kakara to roto, e “mea apinga maata.” E apinga maata, tikai! E 300 tenari moni tutaki, kua tau te reira e vaitata i te tutaki no te angaanga okotai mataiti. Kua riringi maira aia i teianei manongi kakara ki rungao i te mimiti o Iesu e ki runga i tona nga vaevae. Kua orei atura aia i tona nga vaevae kia maro ki tona rauru.​—Mareko 14:3; Luka 10:38-42; Ioane 11:38-44; 12:1-3.

14. (a) I akapeea ta te au pipi manako anga ki ta Maria i rave ra? (e) Akapeea ta Iesu ra paruru anga ia Maria?

¹⁴ Kua riri iora te au pipi! ‘Eaa teianei i kaimoumouiaʼi?’ ta ratou i ui. Kua uuna a Iuda i tona inangaro no te keia ki muri ake i tetai manako anga no te tauturu i te aronga ngere, kua karanga aia: “Eaa teianei manongi i kore ei i okoiaʼi i te denari kia toru ake te anere, apai atu ei na te putaua ra?” Kua muteki ua ra a Maria. Inara, kua tuatua atu a Iesu ki te au pipi: “Vaio atu iaia, eaa kotou i tamanamanata atu ei iaia? e ravenga meitaki [tetai tu no te ka·losʹ] tana i rave mai iaku nei. . . . Kua rave aia i te tika iaia nei, kua aere takere mai aia e akamainu i toku kopapa nei, no toku tanumanga. Koia mou taku e karanga atu kia kotou nei, Te au ngai katoa e tuatuaiaʼi teianei evangelia i te ao katoa nei, e tuatua katoaia ta teianei vaine i rave nei, ei manako anga atu iaia.” Mei teaa ra te maanaana anga o ta Iesu au tuatua i te akamaru anga i te ngakau o Maria!​—Mareko 14:4-9; Ioane 12:4-8.

15. Eaa ra a Iesu i akakeu maataiaʼi na ta Maria i rave ra, e eaa ta tatou i kite no te tavini anga ma te ngakau katoa?

¹⁵ Kua akakeu oonuia a Iesu e ta Maria i rave ra. I tana manako anga, kua raveia e ia ra tetai angaanga tau tikai. Kare ko te apinga maata o tei orongaia maira te tumu maata kia Iesu ra mari ra ko te tika e “kua rave aia i te tika iaia.” Kua rave aia i te tuatau e kua oronga i tei rauka iaia kia oronga atu. Ko etai atu urianga kua akataka i teianei au tuatua e, “Kua rave katoa aia i tei rauka iaia ra,” me kare, “Kua rave aia i tei mana ra aia kia rave.” (An American Translation; The Jerusalem Bible) Ko ta Maria i oronga ra no tona ngakau katoa no te mea kua oronga aia i tana mea meitaki. Ko te reira te aite anga o te tavini anga ma te ngakau katoa ra.

E “Rua Moni Iti Ua” ta Tetai Vaine Takaua

16. (a) I akapeea to Iesu riro anga kia akara i te tauturu a te vaine takaua apinga kore ra? (e) Eaa te maata o te puapinga o nga moni a te vaine takaua ra?

¹⁶ E rua ra i muri iora, ia Nisana 11, kua akapou a Iesu i tetai ra roa i te iero ra, te ngai i uiuiiaʼi tona mana e kua akono aia i etai au uianga ngata no te tero, te tuakaouanga, e etai atu au tumu oki. Kua akaapa atura aia i te aronga tata e te au Pharisea no, roto i etai au apinga katoa “te pou nei oki ia ratou te au ngutuare o te au vaine takaua.” (Mareko 12:40) I reira kua noo a Iesu ki raro, i te Paepae o te Au Vaine ra, te ngai, e 13 ra pia apinga, kia tau ki te ikuiku anga ngati Iuda. Kua noo aia no tetai taime ki reira, ma te akara atu anga i te tangata i te tuku anga i te moni i taua pia apinga ra. E manganui te aronga apinga nui tei aere mai, penei ko tetai papaki e akara anga tuatua tika ratou uaorai, ma te tu akameamea ua. (Akaaite ia Mataio 6:2.) Kua akara atura Iesu i tetai vaine. E mata noa ua nei penei kare e tu akaraanga maata tona me kare tana apinga katoa oki. Inara ko Iesu, tei rauka ra iaia kia kite i te ngakau o etai ke ra, kua kite e ko “tetai vaine apinga kore, e takaua oki.” Kua kite katoa aia i te iti tikai tana apinga​—“e rua moni iti ua, e meangiti ua te puapinga.”b​—Mareko 12:41, 42, akaaite NW.

17. I akapeea ta Iesu akamanako anga i te tauturu a te vaine takaua ra, e eaa ta tatou i kite no te orongaanga ki te Atua?

¹⁷ Kua kapiki atura Iesu i tana au pipi kiaia, no tei anoano aia kia kite ratou i tana apiianga te ka apii atu kia ratou ra. “E maata ta te vaine takaua apinga kore nei i tuku ki roto, i ta ratou ravarai i tuku ki roto i te pia apinga,” ta Iesu i tuatua atu. I tana akataka anga e maata atu ta taua vaine ra i tuku ki roto i ta tetai aronga kapiti katoaia ra. Kua oronga aia e “ope roa tona apinga”​—ope takiri atu te moni. Na te raveanga i te reira kua tuku aia iaia uaorai ki roto i nga rima akono o Iehova ra. Ko te peretana tei akatakaia ra ei tetai akatauanga no te orongaanga ki te Atua ra koia tetai i vaitata ra e puapinga kore ua tana apinga. Inara, i roto i nga mata o te Atua ra, e okomaata rava te reira!​—Mareko 12:43, 44; Iakobo 1:27.

Apiianga mei to Iehova Manako no te Tavini Anga ma te Ngakau Katoa

18. Eaa ta tatou i kite i ta Iesu ra akonoanga ma nga vaine e rua ra?

¹⁸ Mei ta Iesu ra au akonoanga ma teia nga vaine e rua nei, ka kite tatou i etai au apiianga akapumaana ngakau e akapeea to Iehova ra manako no te tavini anga ma te ngakau katoa. (Ioane 5:19) Kare a Iesu i akaaite atu i te vaine takaua ra kia Maria. Kua akaperepere aia i nga moni e rua a te vaine takaua ra kare i meangiti mai i tana i manako no ta Maria manongi mea “apinga maata” ra. I te mea kua oronga mai eia nga vaine i ta raua mea meitaki rava, i roto i to te Atua nga mata e puapinga maata ta raua nga apinga ra. E no reira me ka tupu mai te manakoanga e e tau kore koe ki roto ia koe uaorai no te mea kare e rauka ia koe te rave taau apinga katoa i anoano kia rave i te tavinianga i te Atua ra, auraka e taitaia. Te mareka ra a Iehova kia ariki i te meitaki te ka rauka ia koe kia oronga. Kia maara e, ko Iehova “e akara ïa i te ngakau,” e no reira te kite pu ra aia i te au inangaro o toou ngakau.​—1 Samuela 16:7.

19. Eaa ra i kore ei tatou e tau kia akataka i ta etai ke e rave ra i te tavinianga i te Atua ra?

¹⁹ Ka tau ta Iehova ra manako anga no te tavini anga ma te ngakau katoa kia mana i te tu o ta tatou manako e te akono oki tetai i tetai. Mei teaa ra te aroa kore kia akaapa i te au tauta anga a etai ke ra me kare kia akaaite atu i ta tetai tavini anga ma ta tetai ke ra! E mea mii ra ia, kua tata tetai Kerititiano: “I etai taime kua akakite mai tetai papaki i te manako anga e ei painia koe me kare e puapinga kore ua koe. Te aronga o tatou te tauta pakari ra kia rave tamou ei au papuritia Patireia putuputu ‘ua’ te tau katoa ra kia manako arikiia mai.” Kia maara tatou e kare tatou i akamanaia mai ei akataka eaa te tavini anga ma te ngakau katoa ra no tetai taeake Kerititiano. (Roma 14:10-12) Te akaperepere maira Iehova i te tavini anga ma te ngakau katoa ta tatou taki tai o te au mirioni ua atu papuritia tiratiratu o te Patireia, e ka tau katoa oki tatou kia pera.

20. Eaa te mea meitaki kia manakoia no to tatou au taeake akamori ra?

²⁰ Inara, ka peea, me ka akara anga e te meangiti ua ra ta tetai papaki e rave ana i te ka rauka ia ratou i te angaanga orometua? Ko tetai topa anga te angaanga a te taeake akarongo ra penei ka akakite ki te aronga pakari tei akamanako maira e te vaira tetai umuumu anga no te tauturu anga me kare akamaroiroi anga oki. I taua tuatau rai, auraka e ngaropoina ia tatou e no tetai papaki, ko te tavini anga ma te ngakau katoa penei e maata atu te pirianga ki nga moni iti a te vaine takaua ra kare ra ki ta Maria manongi apinga nui ra. E mea meitaki ra kia manako e te inangaro ra to tatou au taeake e te au tuaine ia Iehova e na taua inangaro ra e akakeu ia ratou kia rave kia maata​—kare kia meangiti​—ta ratou ka rauka. E mea tika rava kare tetai tavini manako tau no Iehova ra e iki kia meangiti mai tana kia rave i te tavini anga i te Atua ra!​—1 Korinetia 13:4, 7.

21. Eaa te angaanga tutaki maata te aruaruia ra e te aronga e manganui, e eaa nga uianga te tu maira?

²¹ Inara, no te aronga e manganui o te au tangata o te Atua ra, kua riro te tavini anga ma te ngakau katoa ei aruaruanga i tetai angaanga maata ra te tutakianga​—koia te angaanga orometua ei painia. Eaa te au akameitakianga ta ratou e rauka maira? E akapeea oki te aronga o tatou nei kare i rauka ake te rave ei painia​—akapeea tatou me akaari i te vaerua painia? Ka uriuriia teianei nga uianga ki roto i te atikara te aru mai nei.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

◻ Eaa te aite anga e kia tavini ia Iehova ma te ngakau katoa?

◻ Akapeea ta te akatutu anga ia 1 Korinetia 12:14-26 akaari anga e kare a Iehova e akaaite atu ia tatou kia etai ke ra?

◻ Eaa ta tatou i kite no te orongaanga ma te ngakau katoa ra mei te au tuatua a Iesu no ta Maria manongi okomaata ra e nga moni iti e rua a te vaine takaua ra?

◻ Eaa te mana tau no to Iehova manako no te tavini anga ma te ngakau katoa ra i te tu no ta tatou manako anga tetai i tetai?

[Tutu i te kapi 15]

Kua oronga a Maria i tana meitaki rava, i te akakakara anga i te kopapa o Iesu ma te manongi “apinga maata”

[Tutu i te kapi 16]

Nga moni e rua a te vaine takaua ra​—vaitata kare e puapinga i te pae apinga ra inara e apinga okomaata i nga mata o Iehova