E Maata Atu te Au Akameitakianga na Roto i te Koreromotu Ou

“Ko Iesu . . . katoa oki te rotopu no tetai koreromotu meitaki atu.”​—EBERA 8:6, NW.

1. Koai tei akapapuia ei te ‘uanga o te vaine’ taputouia i Edene ra, e i akapeea ‘te akaparuparuia anga tona pooavae’?

I MURI io i to Adamu raua ko Eva ara anga, kua akakite a Iehova i te akavaanga ki runga ia Satani, koia tei akavare ra ia Eva, i te na koanga: “Ka tuku oki au i te ke ia korua ko te vaine, e to uanga e tona uanga; nana e akaparuparu i to mimiti, e naau e akaparuparu i tona pooavae.” (Genese 3:15) I to Iesu ra papetito angaia i te Kauvai i Ioridana i te 29 T.N., kua mama mai te Uanga taputouia i Edene i te openga ra. I tona matenga ki runga i tetai rakau tamamae anga i te 33 T.N., kua akatupuia tetai tuanga o taua totou taito ra. Kua ‘akaparuparuia [e Satani] te pooavae’ o taua Uanga ra.

2. Kia tau ki ta Iesu uaorai au tuatua, akapeea e puapingaiaʼi te au tangata ra i tona matenga?

² E mea mataora, e ko taua mate ra, noatu te mamae anga kino roa, kare i akatinamouia. Kua akatuia a Iesu mei te mate mai ei tetai vaerua mate kore e kua kake atu ki tona Metua i te rangi ra, te ngai i orongaʼi aia i te puapinga o tona toto akamaringiia ra “ei oko no te tangata e manganui.” E no reira, kua tika tana uaorai au tuatua: “Koia katoa te Tamaiti a te tangata ra, kia akateitei katoaia e tikaʼi: Kia kore e mate te akarongo iaia, kia rauka ra te ora mutu kore. I aroa mai te Atua i to te ao nei, kua tae rava ki te oronga anga mai i tana Tamaiti anau tai, kia kore e mate te akarongo iaia, kia rauka ra te ora mutu kore.” (Mataio 20:28; Ioane 3:14-16; Ebera 9:12-14) Te akatupu ra te koreromotu ou i tetai tuanga taviri i te akatupu anga i ta Iesu ra totou.

Te Koreromotu Ou

3. I na ea te koreromotu ou i kitea muaiaʼi i te raveanga angaanga?

³ I mua poto ake i tona matenga, kua tuatua atura Iesu ki tana au pipi e ko tona toto akamaringiia ra ko te reira, te ‘toto no te koreromotu ou ra.’ (Mataio 26:28; Luka 22:20) E tai ngauru ra i muri ake i tona kake anga ki te rangi, kua kitea e te angaanga ra te koreromotu ou i te riringi angaia mai te vaerua tapu ki rungao e vaitata i te 120 au pipi tei akaputu maira ki roto i tetai pia i runga, i Ierusalema ra. (Angaanga 1:15; 2:1-4) Na te apaianga mai i teianei aronga pipi e 120 ki roto i te koreromotu ou ra kua akakite mai e ko te koreromotu i “muatangana” koia te Ture koreromotu, kua piro i teianei.​—Ebera 8:13.

4. I puapinga kore ainei te koreromotu taito ra? E akataka mai.

⁴ E puapinga kore ainei te koreromotu taito ra? Kare rava ia. E tika, i te mea kua monoia i teianei, kare te Iseraela kopapa ra i te iti tangata takake no te Atua i reira. (Mataio 23:38) Inara ko te reira no te akarongo kore o to Iseraela e te kopae anga i Tei Akatainuia ra e Iehova. (Exodo 19:5; Angaanga 2:22, 23) Inara, i mua ake i te mono angaia te Ture ra, e maata tei akatupuia e te reira. No etai anere mataiti, kua oronga mai te reira i tetai ravenga no te tuatua anga ki te Atua e te paruru anga i te akonoanga pikikaa. I roto i te reira te au akaataanga no te koreromotu ou e, ma tona au atinga oronga putuputuia, kua akakite mai i te umuumu maata o te tangata i te oko anga mai mei te ara e te mate ra. E tika, kua riro te Ture ei “arataki ia tatou ki te Mesia.” (Galatia 3:19, 24; Roma 3:20; 4:15; 5:12; Ebera 10:1, 2) Inara, na roto i te koreromotu ou e rauka katoaʼi te akameitakianga taputouia maira kia Aberahama.

Akameitakiia to te Pa Enua Katoa na Roto i te Uanga o Aberahama

5, 6. I te akatupu anga akatumuia i te pae vaerua o te koreromotu kia Aberahama, koai te Uanga o Aberahama, e ko teea iti tangata te mea mua tei rauka ra tetai akameitakianga na roto iaia?

⁵ Kua taputou a Iehova kia Aberahama: “E ka meitaki te pa enua katoa o te ao nei i toou ra uanga.” (Genese 22:18) I raro ake i te koreromotu taito ra, e manganui te au tangata ke ma te ngakau maru ra tei akameitakiia na to ratou taokotai anga ma to Iseraela, koia te uanga iti tangata o Aberahama ra. Inara i tona tupu anga akatumuia i te vaerua, ko te Uanga o Aberahama e okotai tangata apa kore ua. Kua akataka maira Paulo i teia i tana tuatua anga: “Ko Aberahama e tona uanga tei tuatuaia mai i taua meitaki ra. Kare aia i na ko e, I te au uanga, mei te mea e e manganui; i na ko ra e, I toou uanga, mei te mea e okotai ua, koia oki te Mesia.”​—Galatia 3:16.

⁶ Ae, ko Iesu te Uanga o Aberahama, e na roto Iaia ka rauka i to te pa enua katoa te akameitakianga e teitei roa atu i tetai ua atu te ka rauka no te Iseraela kopapa ra. E tika, ko te iti tangata mua tei rauka iaia teia akameitakianga ko Iseraela uaorai. I muri poto ake ia Penetekote 33 T.N., kua tuatua te apotetoro ko Petero ki tetai pupu ngati Iuda: “Ko kotou oki te tamariki a te au peroveta ra, e te koreromotu ta te Atua i papau atu i to tatou ai tupuna, i te na ko anga mai kia Aberahama ra e, ‘Ka meitaki te pa enua katoa o te ao nei i toou ra uanga.’ Kia kotou ana oki ta te Atua i tono mai i tana Tamaiti ia Iesu, i tana i akatupu nei, kia ora kotou, kia akaruke kotou katoa e ope rava ake i ta kotou tuatua kino.”​—Angaanga 3:25, 26.

7. Ko teea au iti tangata tei akameitakiia na roto ia Iesu, koia te Uanga o Aberahama ra?

⁷ Kare i roaia kua totoaia te akameitakianga ki to Samaria e i muri akera ki te au Kenitara. (Angaanga 8:14-17; 10:34-48) I tetai tuatau i rotopu i te 50 e 52 T.N., kua tata a Paulo ki te au Kerititiano i Galatia i Asia Minora: “Kua akakite atea mai ana te tuatua i tataia ra e, e akatikaia te au etene e te Atua i te akarongo, i akakite ei i te evangelia kia Aberahama i muatangana, ka na ko ei ra e, ‘Ei ia koe na e meitaki ei te pa enua ravarai.’ Koia tika ïa, ko te aronga e akarongo nei, kua meitaki ïa ratou e Aberahama katoa i akarongo ra.” (Galatia 3:8, 9; Genese 12:3) Noatu ra e manganui te au Kerititiano i Galatia ra e “au etene,” kua akameitakiia ratou na roto ia Iesu no to ratou akarongo. Na teea mataara?

8. No te au Kerititiano i to Paulo tuatau ra, eaa tei kapitiia ki roto i te akameitakianga na roto i te Uanga o Aberahama ra, e eia te manganui o te aronga te ka rauka taua akameitakianga ra i te openga?

⁸ Kua tuatua a Paulo ki te au Kerititiano i Galatia ra, noatu eaa te tu: “E no te Mesia oki kotou ra, e uanga ïa kotou no Aberahama, e e tangata kainga ïa i tei tuatuaia maira.” (Galatia 3:29) No taua aronga Galatia ra, ko te akameitakianga na roto i te Uanga o Aberahama te kapiti ra i to ratou pirianga ki roto i te koreromotu ou e te riroanga katoa oki kia akatuangaia ma Iesu, taokotaiia ma Iesu i te uanga no Aberahama. Kare ra tatou i kite i te maata o te tangata o Iseraela i taito ra. Kua kite anake tatou e i riro mai kia maata “mei te one taatai ra ïa i te maata.” (1 Ariki 4:20) Inara, te kite nei tatou i te numero katoa o te aronga kapitiia ma Iesu i te uanga vaerua ra​—e 144,000. (Apokalupo 7:4; 14:1) Ko taua aronga 144,000 ra no roto mai “i te au kopu ravarai, e te au reo katoa, e te au iti-tangata katoa e te pa enua katoa” o te au tangata nei ka rave i te orongaanga kia etai ke atu i te au akameitakianga no te koreromotu kia Aberahama ra.​—Apokalupo 5:9.

E Totou Akatupuia Ra

9. Akapeea e riro ei te ture a Iehova ki roto i te aronga i roto i te koreromotu ou ra?

⁹ I te totouanga mai i te koreromotu ou, kua tata a Ieremia: “Teia ra te koreromotu taku e papau i te ngutuare o Iseraela, i muri ake i te reira au rā, te tuatua mairā Iehova, E tuku au i taku ture ki roto ia ratou, e tataia e au ki runga i to ratou ngakau.” (Ieremia 31:33) E mea matauia no te aronga i roto i te koreromotu ou ra e ka tavini ratou ia Iehova ra no te aroa. (Ioane 13:35; Ebera 1:9) Kua tataia te Ture a Iehova ki runga i to ratou ngakau, e te inangaro maata ra ratou kia rave i tona anoano. E tika, i Iseraela i taito ra ko etai aronga tataki tai tiratiratu kua inangaro maata i te ture a Iehova ra. (Salamo 119:97) Inara e manganui kare i pera. Inara kua vai mai ratou ei tuanga no taua iti tangata ra. Kare tetai e rauka kia vai atu ki roto i te koreromotu ou ra me ka kore e tataia te ture a te Atua ra ki roto i tona ngakau.

10, 11. No te aronga i roto i te koreromotu ou ra, na roto i teea tu “e riro [a Iehova] ei Atua no ratou,” e akapeea ratou katoatoa e kite ei iaia?

¹⁰ Kua tuatua katoa a Iehova no te aronga i roto i te koreromotu ou ra: “E e riro au ei Atua no ratou, e riro oki ratou ei tangata noku.” (Ieremia 31:33) I Iseraela i taito ra e manganui tei akamori i te au atua o te au pa enua ra, inara kua vairai ratou ei au ngati Iseraela. I runga i te tumuanga o te koreromotu ou ra, kua anga mai a Iehova i tetai iti tangata vaerua ra, koia “te Iseraela o te Atua,” ei mono ia Iseraela kopapa. (Galatia 6:16; Mataio 21:43; Roma 9:6-8) Inara, kare tetai e vai mai ei tuanga no te iti tangata vaerua ou ra me ka akamutu aia i te akamori anga ia Iehova e iaia anake ra.

¹¹ Kua tuatua katoa oki a Iehova: “E kite katoatoa oki ratou iaku, ko tei mea ngiti i o ratou, e tae ua atu ki tei maata i o ratou.” (Ieremia 31:34) I Iseraela ra, e manganui te manako kore ua ra ia Iehova, i te na koanga i to ratou ngakau e: “Kare a Iehova e rave i te meitaki, kare rai oki aia e rave i te kino.” (Zephania 1:12) Kare tetai e vai mai ei tuanga no te Iseraela o te Atua ra me ka manako kore ua aia ia Iehova me kare ka taviivii i te akamori anga ma. (Mataio 6:24; Kolosa 3:5) Te au Iseraela vaerua ra: “ko te aronga ra i kite i to ratou Atua ra.” (Daniela 11:32) Ka mareka ratou ‘kia kite i te Atua mou ra, e ia Iesu i te Mesia.’ (Ioane 17:3) Na te kiteanga ia Iesu e akaoonu i to ratou kite i te Atua ra no te mea, na roto i tetai tu taka ke, ko Iesu “koia tei akakite mai i [te Atua ra].”​—Ioane 1:18; 14:9-11.

12, 13. (a) Na runga i teea akatumu anga ta Iehova ra akakore anga i te au ara a te aronga i roto i te koreromotu ou ra? (e) No te akakore anga ara, akapeea i teitei atu ei te koreromotu ou ki to te koreromotu taito ra?

¹² I te openga, kua taputou a Iehova: “E akakore oki au i ta ratou ara, e kare au e manako akaou i to ratou kino.” (Ieremia 31:34e) Kua kapitiia ki te Ture a Mose e au anere ua atu au Ture tataia tei manakoia ra kia akonoia e to Iseraela ra. (Deuteronomi 28:1, 2, 15) Te aronga katoatoa tei aati i te Ture kua oronga atinga ei tapoki i ta ratou ara. (Levitiku 4:1-7; 16:1-31) E manganui te au ngati Iuda tei riro kia irinaki e ka rauka kia riro ratou ei tuatua tika na roto i ta ratou uaorai au angaanga tau i te Ture ra. Inara, kua kite te au Kerititiano e kare rava e rauka ia ratou te tu tuatua tika na ta ratou uaorai au angaanga. Kare e rauka ia ratou kia kopae ke i te araanga. (Roma 5:12) I raro ake i te koreromotu ou, ka rauka anake te turanga tuatua tika ki mua i te Atua na runga i te tumu anga i to Iesu ra atinga. Inara, ko taua turanga ra e mea oronga uaia mai, e aroa ua no ko mai i te Atua ra. (Roma 3:20, 23, 24) Te akaue maira Iehova kia akarongo tona au tavini. Kua tuatua a Paulo e ko te aronga i roto i te koreromotu ou ra “tei raro ake ra [ratou] i te ture i te Mesia.”​—1 Korinetia 9:21.

¹³ No reira, no te au Kerititiano katoa oki e atinga tetai no te ara, inara ko tetai tei maata roa atu te puapinga i to te au atinga i raro ake i te Ture koreromotu ra. Kua tata a Paulo: “Te au taunga ravarai [i raro ake i te Ture koreromotu ra] i te tu ua anga i te au rā katoa i te akamori anga, e te apai putuputu anga i te au atinga okotai rai tu, ko te kore rava e tika kia matara te ara ra: Kareka te Mesia, oti akera tana atinga okotai i te apai ei tarangaara, noo rava atura ïa i te rima katau o te Atua ra.” (Ebera 10:11, 12) I te mea te au Kerititiano i roto i te koreromotu ou te akono ra i te akarongo i to Iesu atinga, kua akatika a Iehova ia ratou ei tuatua tika, ma te ara kore, e no reira tei roto i te turanga kia akatainuia ei au tamariki vaerua nana. (Roma 5:1; 8:33, 34; Ebera 10:14-18) Me rave ratou i te ara no to ratou tu tangata apa ua, ka rauka ia ratou kia pati i ta Iehova ra akakore anga ara, e na runga i te tumuanga i to Iesu ra atinga, ka akakore a Iehova i ta ratou ara. (1 Ioane 2:1, 2) Inara, me ka iki ratou i tetai raveanga akakoro i te ara, ka ngere ratou i to ratou turanga tuatua tika e te tika oki no te rave kapiti anga i roto i te koreromotu ou ra.​—Ebera 2:2, 3; 6:4-8; 10:26-31.

Te Koreromotu Taito e te Mea Ou

14. Eaa te peritome anga tei umuumuia ra i raro ake i te Ture koreromotu ra? to raro i te koreromotu ou?

¹⁴ Kua peritomeia te au tane i roto i te koreromotu taito ra ei akairo e tei raro ake ratou i taua Ture ra. (Levitiku 12:2, 3; Galatia 5:3) I muri ake i te akamata anga te putuputuanga Kerititiano ra, kua manako tetai papaki e ka tau katoa te au Kerititiano kare ra i te ngati Iuda kia peritomeia. Inara ko te au apotetoro e te aronga pakari i Ierusalema ra, tei aratakiia ra e te Tuatua a te Atua e te vaerua tapu oki, kua irinaki e kare te reira i umuumuia. (Angaanga 15:1, 5, 28, 29) I etai mataiti tokoiti i muri akera, kua tuatua a Paulo: “Ko te ngati Iuda vao ra, kare ïa aia te ngati Iuda; e te peritome vao i te kopapa ra, kare ïa i te peritome: Ko te ngati Iuda roto ra, te ngati Iuda; e te peritome ngakau ra, te peritome, eiaa to vao ra, ko to te vaerua ra.” (Roma 2:28, 29) Ko te peritome anga tikai, noatu no te ngati Iuda kopapa ra, kare e puapinga i te pae vaerua i nga mata o Iehova ra. No te aronga i roto i te koreromotu ou, ko te ngakau, kare ko te kopapa, ka tika kia peritomeia. Te au mea ravarai i to ratou manakoanga, au inangaro, e te au akakeu anga te mareka koreia ra me kare te viivii ra i nga mata o Iehova ka tika kia tipuia ki vao.a E manganui i teia tuatau te riro ra ei akakiteanga ora i te mana o te vaerua tapu kia akatuke i te manakoanga na roto i teia tu.​—1 Korinetia 6:9-11; Galatia 5:22-24; Ephesia 4:22-24.

15. Akapeea te turanga o to Iseraela kopapa ra me akaaiteia atu ki te Iseraela o te Atua ra i te tutara anga ei ariki?

¹⁵ I te akanoonoo anga Ture koreromotu, ko Iehova te Ariki o Iseraela, e i muri akera kua akono aia i tona ngateitei na roto i te au ariki tangata i Ierusalema ra. (Isaia 33:22) Ko Iehova katoa oki te Ariki o te Iseraela o te Atua ra, koia te Iseraela vaerua, e mei te 33 T.N., kua tutara aia na roto mai ia Iesu Karaiti, tei rauka ra iaia “te mana katoa o to te rangi e te ao katoa nei.” (Mataio 28:18; Ephesia 1:19-23; Kolosa 1:13, 14) I teia tuatau, te kite nei te Iseraela o te Atua ia Iesu ei Ariki no te Patireia o te Atua i te rangi ra, tei akanooia i te 1914. Ko Iesu e Ariki meitaki roa atu ia Hezekia, ia Iosia, e etai atu ariki tiratiratu katoa o Iseraela i taito ra.​—Ebera 1:8, 9; Apokalupo 11:15.

16. Eaa te tu kautaunga to te Iseraela o te Atua ra?

¹⁶ Kare a Iseraela i tetai patireia anake mari katoa ra e kautaunga akatainuia tona. I te 33 T.N., kua mono te Iseraela o te Atua i te Iseraela kopapa ra e kua riro ei “tavini” no Iehova, ei “kite” nona. (Isaia 43:10) Kua riro ta Iehova ra au tuatua kia Iseraela tei tataia ra ia Isaia 43:21 e Exodo 19:5, 6 mei reira mai kia tuatuaia ki te Iseraela vaerua o te Atua ra. Kua riro i teianei to te Atua ra iti tangata ou vaerua ei “uki ikiia ra [ratou], e kau taunga ariki, e iti-tangata tapu, e aronga okoia,” na ratou te apainga ‘kia akakite ua i to Iehova ra meitaki.’ (1 Petero 2:9) Pouroa te aronga i te Iseraela o te Atua, te au tane e te au vaine, ko ratou tetai kautaunga taokotaiia. (Galatia 3:28, 29) Ei te tuanga rua no te uanga o Aberahama, ka tuatua ratou i teianei: “Ka rekareka, e te au etene, e tona katoa au tangata.” (Deuteronomi 32:43) Ko te aronga o te Iseraela vaerua te vai nei i te enua nei ko ratou “te tavini akono meitaki e te pakari.” (Mataio 24:45-47) Na te taokotai anga anake ma ratou katoa ra i te tavini anga tapu i te Atua ra e raukaʼi kia arikiia ia.

Te Patireia o te Atua​—Te Akatupu Anga Openga

17. Eaa te anau anga ka tupu ki te aronga i roto i te koreromotu ou ra?

¹⁷ Te au Iseraela tei anauia mai i muri ake i te 1513 M.T.N. kua o mai ki roto i te Ture koreromotu i te anau maianga. Ko te aronga ta Iehova e rave atu ki roto i te koreromotu ou oki ka kite i tetai anau anga​—i to ratou ra, e anau anga i te vaerua. Kua taiku a Iesu i teia ki te Pharisea ra kia Nikodemo i tana tuatua anga: “Tika, tika tikai taku e karanga atu kia koe, Kia kore te tangata e anau akaou ra, kare aia e kite i te basileia o te Atua ra.” (Ioane 3:3) Ko te 120 au pipi ia Penetekote 33 T.N. te aronga tangata mua apa ua nei tei kite i teianei anau ou anga. Kua akatikaia ei aronga tuatua tika i raro ake i te koreromotu ou, kua rauka ia ratou te vaerua tapu “ko te akakite ïa” i ta ratou tuanga ei ariki. (Ephesia 1:14) Kua anauia ratou i “ta te vaerua e anau ra” kia riro ei au tamariki na te Atua ra, tei akariro ra ia ratou ei au taeake no Iesu e no reira ei “aronga tuanga [ratou] e te Mesia.” (Ioane 3:6; Roma 8:16, 17) Na to ratou “anau akaou ra” i akatuera i te mataara no te au manakonako anga meitaki rava.

18. Te anau akaou anga te akatuera maira i te ngutupa ki teea au manakonako anga memeitaki no te aronga i roto i te koreromotu ou ra?

¹⁸ I tana akonoanga ei rotopu no te koreromotu ou ra, kua akono katoa a Iesu i tetai koreromotu ma tana au pipi, i te na koanga: “Mei toku metua i akono i tetai basileia noku ra, kua akono katoa au ia kotou.” (Luka 22:29) Kua tuku teianei koreromotu Patireia i te au apinga kia papa no te akatupu anga i tetai orama meitaki, tei tataia ia Daniela 7:13, 14, 22, 27. Kua akara Daniela i “tetai mei te Tamaiti a te tangata ra” kua orongaia mai te mana patireia nona e “To te au rā taito ra,” koia te Atua ko Iehova. I reira kua akara iora Daniela e kua “riro ei te basileia ki te aronga tapu ra.” Ko Iesu tetai “mei te Tamaiti a te tangata ra” tei rauka ra iaia te Patireia o te rangi mei ko mai i te Atua ra ia Iehova, i te 1914. Ko tana au pipi akatainuia i te vaerua ko ratou “te aronga tapu ra” tei kapitiia atu ma ia katoa i taua Patireia ra. (1 Tesalonia 2:12) Akapeea?

19, 20. (a) No te aronga i roto i te koreromotu ou ra, eaa te tupu anga kaka openga, te ka tupu ki ta Iehova taputou kia Aberahama ra? (e) Eaa tetai atu uianga te umuumuia ra kia akamanakoia?

¹⁹ I muri ake i to ratou matenga, ka aite teia aronga akatainuia ra mei ia Iesu rai ka akatuia mei te mate maira ei au mea ora vaerua mate kore kia tavini atu ma ia katoa ra ei ui ariki e ei kautaunga i te rangi ra. (1 Korinetia 15:50-53; Apokalupo 20:4, 6) Mei teaa ra tetai manakonako anga kaka! “E riro ia [ratou] te au i teianei ao,” kare i te enua o Kanaana anake ua. (Apokalupo 5:10) Ka riro ainei kia “rauka te ngutupa oire o to ratou au enemi” ia ratou? (Genese 22:17) Ae, e na roto i tetai tu ope takiri, me kite ratou i te akapou anga o te vaine akaturi akonoanga enemi ra, koia Babulonia Maata, e me ka rave kapiti teia aronga akatainuia akatuakaouia ra ma Iesu katoa e e tutara i rungao i to te pa enua katoa “ma te sepeta auri ra” e te akaparuparuanga i te mimiti o Satani ra. Ka o atu ratou ki tetai tuanga i te akatupuanga i te taopeanga o te totou ia Genese 3:15.​—Apokalupo 2:26, 27; 17:14; 18:20, 21; Roma 16:20.

²⁰ Inara, penei ka ui tatou, Te kapiti anake ra ainei te koreromotu kia Aberahama e te koreromotu ou ra i teianei au meta tiratiratu e 144,000 anake ua? Kare, ko etai atu kare ra i roto tikai i eia nga koreromotu nei ka akameitakiia na roto ia ratou, mei ta tatou te ka kite i roto i te atikara te aru mai nei.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

◻ I na ea i kitea muaiaʼi te angaanga ra te koreromotu ou?

◻ Eaa tei akatupuia na roto i te koreromotu taito ra?

◻ Koai te Uanga mua tikai o Aberahama, e na roto i teea papa anga te akameitaki anga i to te au pa enua na roto i taua Uanga ra?

◻ No te 144,000 ra, eaa te tupu anga openga no te koreromotu kia Aberahama ra e te koreromotu ou oki?

[Tutu i te kapi 15]

E oonu rava atu te aiteanga o te akakore anga ara no te aronga i raro ake i te koreromotu ou i to te aronga i raro ake i te koreromotu taito ra