Auraka e Tuku i Toou Tu Maroiroi Kia Riro e ko Toou Tu Paruparu

Ma te au tuanga e 16 kia kore te vai e aere ki roto i tona kopapa, kua manakoia te pai Titanic manea e kare e tomo. I tona teretere anga mua i te 1912, kua apai te reira e apa te numero o te au poti akaora tei anoanoia. Kua u atu te pai ki runga i te toka aiti e kua tomo, te ngere anga e tere atu i te 1,500 oraanga.

E AKAAERE vaeau meitaki tikai te ariki mataku i te Atua ko Uzia o Ierusalema taito ra. Ma ta Iehova tauturu, kua autu aia i tona au enemi i tetai e tetai atu. “Tutuki atura [to Uzia] rongo ki te pa enua katoa; i tupae maataia mai oki aia, e ketaketa ua atura oki aia.” Inara “kua akateiteiia tona ngakau . . . kua rave oki aia i te ara i tona Atua ia Iehova ra.” No to Uzia tu akateitei, kua rokoia aia e te repera.​—2 Paraleipomeno 26:15-21; Maseli 16:18.

Te apii mai nei teia nga tataanga ia tatou e ka riro ngoie ua te au tu maroiroi, me kare e akaaiteia ki te pakari, te tu tau, e te akaaka, ei tu paruparu me kare puapinga kore. E manako pakari teia, i tetai tu e tetai, e au tu maroiroi to tatou tataki taki, me kare e au apinga aroa, e ka inangaro tatou i teia kia riro ei apinga puapinga e ei tumu rekareka anga kia tatou uaorai e tetai atu, e ki Tei Anga tikai ia tatou. E tikai, ka tau tatou kia taangaanga meitaki i ta te Atua apinga aroa tei rauka ia tatou inara i te reira taime kia akaaere i te reira e kia vai ua te reira ei apinga puapinga.

Ei akaraanga, ko tetai tangata te reka ra i tana angaanga ka rauka ngoie ua i te akariro i teia apinga aroa ei tu paruparu na te riro anga mai ei tangata angaanga pakari. Penei kare tetai tangata matakite e akavareia, me kare e akaneneva ngoie uaia, inara penei ka matakite aia e tae ua e kare rava aia e tuku i te au iki anga. E meitaki katoa te tu mako, inara me ka akono pakariia te reira, e kua kopae te reira i te tu tangata, te ka tupu mai penei ko tetai reva pakari, anuanu te akatupu ra i te mataora kore. No reira e akanoo ana i tetai atianga no te akamanako i toou uaorai au tu maroiroi. Te akono meitaki ra ainei koe i te reira? E au akameitakianga ainei te reira ki tetai atu? Tei maata atu, te taangaanga ra ainei koe i te reira kia akangateitei ia Iehova, te Tumu o te “au mea memeitaki i o maiia ra”? (Iakobo 1:17) Tei tupu, ka akara vaitata ana tatou i tetai atianga kia akara i etai atu au akaraanga o te au tu maroiroi te ka rauka i te akatupu i te au tu paruparu, ka puapinga kore, me kare e akaraia.

E Taangaanga Meitaki i te Au Tu Manako

E apinga meitaki tetai manako meitaki. Noatu rai, ka riro te reira ei tu paruparu me ka taki atu te reira ki te irinaki papu me kare ka akakeu ia tatou kia akatupu i te manako maata ia tatou uaorai, koia tikai me ka akameitaki maata mai tetai me kare ka akareka mai ia tatou. Me kare ka akatupu tatou i te manako kite i ta te Atua Tuatua e te au puka akatumuia ki runga i te Pipiria.

Penei ka ira mai te irinaki papu na roto i tetai au tu tukeke. Ei akaraanga, me rauka i tetai tangata manako meitaki tetai tukuanga angaanga kia oronga i te tuatua i roto i te putuputuanga Kerititiano, penei e tuatua anga i te ngai tangata me kare e tuatua i roto i te Apii Orometua Teokaratiki, penei ka akaruke aia i te akapapa anga i te tuatau openga, penei kare e pure no ta Iehova akameitakianga. Mari ra, ka irinaki aia i tona kite e tona tu manako anga. Penei ka arai te tu kite i tona tu kare e akapapa meitaki ana no tetai tuatau, inara ma te kore ta Iehova akameitakianga, ka aere marie tona tere anga ki mua i te pae vaerua, e penei ka tapu. Mei teaa ia te kaimoumou o tetai apinga aroa meitaki!​—​Maseli 3:5, 6; Iakobo 3:1.

Penei ka akara kite atu tetai tangata e manako aruaru tona i te Pipiria e tetai atu au puka apii tauturu Pipiria. Inara, ka riro taua kite “e akaparau anga,” me kare ka akamaata i te tu mei tetai parunu; kare te reira e “tamaata” i te au piri anga aroa Kerititiano. (1 Korinetia 8:1; Galatia 5:26) I tetai tua, e pure ana te tangata manako i te pae vaerua, noatu tona au tu kite, e te irinaki ra i to te Atua vaerua. Ka riro mai tona tu maroiroi ei puapinga iaia e maata ra i roto i te aroa, te akaaka, te kite, e te pakari​—te katoa anga na roto i te tu tau ra.​—Kolosa 1:9, 10.

Ka riro katoa te tu kite ei tu paruparu e me na roto i te reira kua akatupu tatou i tetai manako maata ia tatou uaorai, te akaari mai anga i te kore anga te tu tau. Ko tetai tangata puapingaia​—e tetai tei ngakau parau iaia​—penei ka akangaropoina e “kare anake oki aia [a Iehova] e akono mai i tei pakari te ngakau ra,” noatu e puapinga ratou. (Iobu 37:24) “Tei te aronga akaaka ra te pakari,” i tuatuai ta te Atua Tuatua. (Maseli 11:2) Kua tuatua te apotetoro ko Paulo, noatu e kite tikai e kua apii meitakiia, ki to Korinetia e: “Iaku oki i aere atu ia kotou na, e te au taeake, kare au i aere atu ma te tuatua akamanea e te pakari . . . e paruparu oki toku, e te mataku, e te rutetetete maata, ki o kotou na. Kare oki taku tuatua e taku ako anga i te tuatua tarekareka no te pakari o te tangata nei, i te akakite pu tikai ra a te Vaerua e te mana; Kia kore to kotou akarongo e akatumuia i te pakari o te tangata nei, i te mana ra o te Atua.”​—1 Korinetia 2:1-5.

Kare te tangata pakari tikai e akavareia e te au manako o te ao no runga i te tu kite, kare katoa i to reira turanga manuia tikai. No reira i te mea e kare i taangaanga i tona tu kite kia rauka te mareka anga o te tangata me kare kia akaputu i te au apinganui o te ao, ka oronga aia i tona tu meitaki ki Tei oronga kiaia i tona oraanga e te au tu. (1 Ioane 2:15-17) Tei tupu kua akono aia i te au anoano Patireia na mua i tona oraanga, te riro anga mai mei tetai “rakau [uua] i tanumia ki te pae kauvai ra.” Meitaki no ta Iehova akameitakianga, kare ki tona au tu, “ko tana katoa e rave ra, te meitaki ra ïa.”​—Salamo 1:1-3; Mataio 6:33.

E Tuku e kia Kapiti Atu te Akonoanga Kerititiano ki Toou Tu Maroiroi

I tona tu, kua puapinga tikai te akonoanga Kerititiano ma te au tu maroiroi e kua akara anga paruparu te au apiianga o te ao i te pae i te reira. Ei akaraanga, te akatupu ra te tu oraanga o te Kerititiano, i te au tane e te au vaine meitaki, te au tangata tupu meitaki, e te aronga angaanga meitaki​—e au tangata tuatua tika, ngateitei, au ua, e te angaanga pakari. (Kolosa 3:18-23) Pera katoa, te patu ra te terenianga Kerititiano i te tuatuaanga e te apiianga i te au tu komunikeiti meitaki. (1 Timoteo 4:13-15) No reira, kare ei poitirere anga, e putuputu te taime kua inangaroia te au Kerititiano e to ratou pu angaanga kia akono i tetai au apainga e te au tere anga ki mua. Inara ka riro katoa e kia takinokinoia taua au tu maroiroi me kare e paruru meitakiia. Penei ko te aite anga o tetai tere anga ki mua me kare tetai angaanga akakeu ua vaitata rai kia angaanga pakari ki te kamupani, te kore e aere putuputu ki te au uipaanga Kerititiano, me kare te akaatinga anga i te au tuatau puapinga mei to tetai ngutuare tangata.

I Autireria “tei [tetai tangata pakari Kerititiano e e tangata ngutuare katoa] iaia te rauka anga kia puapinga,” mei tei tuatuaia ra. Inara kua patoi aia i te timata anga kia manuia i roto i teia akatereanga. “Kua inangaro au i te akapou maata i te taime ma toku ngutuare tangata i roto i te angaanga orometua Kerititiano,” i tuatuai aia. “No reira kua akatika maua ko taku vaine e ka akameangiti au i te tuatau taku e akapou ra i roto i taku angaanga. Eaa ra au ka angaanga ei e rima ra i te epetoma me kare au e anoano i te reira?” i tuatua mai ei aia. Na te rave anga i te au akatikatika anga akamanako meitakiia i roto i tona oraanga, kua kitea e teia tangata pakari e ka rauka rai iaia i te akono i tona ngutuare tangata na te angaangaanga e toru me kare e a ra i te epetoma. Kare i roa atu, kua patiia aia kia kapiti atu ki roto i etai angaanga, mei te tavinianga e ko tetai o te aronga i roto i te Kumiti Are Uipaanga Akaputuputuanga e te ngai akaaereanga o te uruoaanga tapere. Tei akatere pakariia, kua apai mai tona au tu maroiroi i te rekareka e te merengo anga kiaia e tona ngutuare tangata.

Tetai Tu Aiteite ki te Au Akameitakianga

Te akamaroiroiia ra te au tane Kerititiano e kia itae atu i te au apainga akameitaki anga i roto i te putuputuanga. “Kia inangaro tetai tangata i te taoonga episekopo [me kare tavini orometua] ra, kua inangaro aia i te angaanga meitaki.” (1 Timoteo 3:1) E ma te au tu maroiroi tei taiku takereia, te anoano katoaia ra te tu puareinga kia ariki i te au apainga kia akaaiteiteia ma te au akavaanga meitaki. Auraka tetai e rave ua atu i te au apainga e manganui e ka ngere atu iaia tona tu rekareka i roto i ta Iehova angaanga. Ae, e meitaki te tu puareinga, te anoanoia ra, no te mea te mareka kore ra a Iehova i te tu vaito ua; inara kia akaata katoa te tu puareinga i te tu mako e te “tau meitaki.”​—​Tito 2:12; Apokalupo 3:15, 16.

Kua akariro to Iesu tu maru, kite oonu, e te ngakau tangi i te aronga akaaka tikai kia mareka ua i te pae iaia. Pera katoa i teia tuatau, ka reka ua te au tangata i te aronga e ko to ratou tu maroiroi e tu tangata manako ua e te tangi aroa. I roto i te putuputuanga Kerititiano, te akaperepereia ra taua aronga pakari aravei ua, pumaana e ei ‘tangata meitaki.’ Kua riro ratou “mei te punanga i te uriia ra, mei te pipinianga i te matangi maata ra; mei te au vai taʼe i te ngai keremarō ra, mei te marumaru o tetai mato maata i te enua papamarō ra.”​—​Ephesia 4:8; Isaia 32:2.

Inara ka tau te aronga pakari e kia akaaiteite i to ratou tuatau i pou no te tauturu i tetai atu ma to ratou anoano kia apii e koia ua, kia akamanako, pure, e te angaanga orometua papuriki. Ei tu matauia, ka anoano katoaia te aronga pakari akaipoipo kia akapou i tetai taime no to ratou ngutuare tangata, kia ratou ka tau e kia aravei uaia.

Au Vaine Tau​—E Akameitakianga Meitaki

Mei te aronga pakari tau, e au mea aroa meitaki katoa te au vaine manako i te pae vaerua ki ta Iehova akaaerenga. Tei matauia, kua akapuapingaia te au vaine ma te manako anga i tetai au tangata​—e tu te akapuapinga ra e te akamaroiroi ra a Iehova. E “auraka te tangata e akono i tona anake uaorai au mea, e akono katoa ra i to etai ke ra au mea,” i tata ei te apotetoro ko Paulo. (Philipi 2:4) Inara, e au kotinga to teia “uaorai au mea,” e kare tetai Kerititiano e inangaro kia riro mai ei “akamanamanata ia etai ke ra”; kare i te tangata urutoe katoa.​—1 Petero 4:15; 1 Timoteo 5:13.

E manganui etai atu au apinga aroa no te vaine. Ei akaraanga, penei ka meitaki atu i te pae manako tetai vaine Kerititiano i tana tane. Noatu rai, ei “vaine akono meitaki” te mataku ra ia Iehova, ka akangateitei aia i tana tane e ka taangaanga i tona au tu kite ei tauturu iaia, kare e kia taemoemo iaia. I te mea e kare e vareae me kare e kopae iaia, ka akaperepere tetai tane pakari, akaaka i te au tu maroiroi o tana vaine e ka rekareka i te reira. Ka akamaroiroi aia iaia kia taangaanga i tona au tu ma te ki katoa kia patu i tona ngutuare tangata e kia tauturu i tana tamariki kia ‘mataku ia Iehova,’ mei iaia uaorai e pera ra. (Maseli 31:10, 28-30; Genese 2:18) Ka tupu ua taua au tane e te au vaine akaaka, i roto i te akaipoipo anga te akangateitei ra ia Iehova.

Akaaereanga i te Tu Tangata Ketaketa

Ka riro te tu tangata ketaketa tei akanooia ki runga i te tuatua tika e te raveanga i to Iehova anoano ma te meta katoa ei apinga meitaki me akamaruia e te tu tau e te akaaka. Inara, ka riro te reira ei tu paruparu me te akatupu ra te reira i tetai kia akaaere me kare kia tamataku i tetai atu. Te tika ra teia i roto i te putuputuanga Kerititiano. Ka tau te au Kerititiano kia manako ngoie ua ma tetai e tetai, e pera i te kapiti anga ma te aronga pakari o te putuputuanga.​—Mataio 20:25-27.

Aru mai ka tau katoa te aronga pakari kia manako ngoie ua i roto i te kapiti anga mei tetai e tetai. Me aravei kapipiti ratou, ka tau e kia akamana te vaerua tapu, kare i te tu tangata i ta ratou au iki anga. E tikai, ka rauka i te vaerua tapu i te akakeu i tetai tangata pakari i roto i te pupu, kapiti mai i te tangata pakari ou roa atu me kare te mea muteki ua. No reira ko te aronga e tu tangata ketaketa to ratou, noatu me te manako ra ratou e kua tika ratou, ka tau kia akono i to ratou tu maroiroi na te apiianga i te tu kauraro, te “akangateitei anga” i te au taeake pakari. (Roma 12:10) Te akamatakite meitaki ra a Koheleta 7:16 e: “Auraka koe e maata ua i te ketaketa kia tika, auraka oki e akapakari maata rava; eaa oki taau puapinga kia ta ia koe uaorai?”

Te akaaere ra a Iehova, te Tumu o te “au mea memeitaki,” i tona au tu maroiroi ma te apa kore ua. (Iakobo 1:17; Deuteronomi 32:4) E koia to tatou Puapii! No reira kia apii tatou mei iaia e kia angaanga pakari, i te akatupuanga i to tatou au tu tau, me kare au maroiroi, e te akonoanga pakari i te reira, ma te tu tau tikai, e te tu aroa tikai. Mei teaa ia akameitaki anga tatou ki tetai atu!

[Au Tutu i te kapi 27]

Tei runga te tere anga ki mua i te pae vaerua i te apiianga ma te pure e te irinaki anga ki runga ia Iehova

[Tutu i te kapi 29]

E akameitakianga te manako ua i tetai ma te tu tau

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 26]

Courtesy of The Mariners’ Museum, Newport News, VA