RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w01 8/1 kapi 12-17
  • E Akakite i te Tupu Anga o Toou Kite

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • E Akakite i te Tupu Anga o Toou Kite
  • Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2001
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • Akarongo Okotai e te Kite
  • E Akakite i “ta te Vaerua e Akatupu”
  • E Akariro i te Tupu Anga no te Kaka o te Atua
  • Akaari i te Tupu Anga o Toou Kite
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2009
  • E te au Mapu—E Akaari i te Tupuanga o to Kotou Kite
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2009
Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2001
w01 8/1 kapi 12-17

E Akakite i te Tupu Anga o Toou Kite

“Ka akamanako tikai i teianei au tuatua; ko taau ia e rave auraka e tivata; kia kite te tangata katoa i te tupu anga o toou kite.”​—1 TIMOTEO 4:15.

1. Akapeea koe e kite ei me kua para tetai ua e kua papa kia kai ia?

E AKATUTU i roto i toou manako i te ua taau i akaperepere​—tetai piti, tetai pea, tetai vi, me kare tetai apinga ke atu. Ka kite ainei koe me kua para te reira e kua papa no te kai? E mea tika ia. To te reira kakara, te kara, e te amiri anga pouroa te akakite ra kia koe e te tatari maira tetai kai anga vaivai reka tikai. I te atianga e kakati ei koe i tetai tuanga o te reira ki roto i toou vaa, penei ka akaea koe. Mei teaa ra te vaivai! Mei teaa ra te vene tikai! Ka oronga mai te reira i tetai rekareka anga maata e te mareka anga oki kia koe.

2. Akapeea e kiteai te tu pakari, e eaa te akatupuanga a te reira ki runga i te au pirianga tangata?

2 E au tu aiteite to teianei tupuanga mama ua e te mareka oki i roto i etai atu ngai o te oraanga nei. Ei akatauanga, mei tei tika ra i te para anga o te ua, ko te pakari anga pae vaerua i roto i tetai tangata te kite katoaia ra i roto i te au tu tuketuke. Te kitea ra e tatou te tu pakari i roto i tetai tangata me akara tatou i tona kite, te kite oonu, te pakari, e te vai atura. (Iobu 32:​7-9) E mareka anga tikai kia taokotai atu e kia angaanga kapiti ma te au tangata te akaari ra i taua au tu i roto i to ratou au tu akono e te au angaanga.​—Maseli 13:20.

3. Eaa ta Iesu akataka anga no te au tangata o tona tuatau ra i te akakite anga i te tu pakari?

3 I tetai pae, penei kua pakari mai tetai tangata i te pae kopapa, inara ko tana tu tuatua e te akono penei te akakite maira e pakari kore aia i te manako ngakau e te pae vaerua. Ei akatauanga, i te tuatuaanga no te uki manako kite kore ua o tona tuatau ra, kua tuatua a Iesu Karaiti: “I aere mai nei oki a Ioane ma te kaikai kore, e te inu kore, e te karanga nei ratou e, E demoni tona. I aere mai te Tamaiti a te tangata ma te kaikai e te inu, e te karanga nei ratou, I na, e tangata kaikai e te inu wina.” Noatu rai e kua pakari mai taua au tangata ra i te pae kopapa, kua tuatua a Iesu e kua akono ratou mei te “tamariki”​—kare ratou i pakari ake. No reira, kua tuatua aia: “E akatikaia ra te pakari e tana ra au tamariki.”​—Mataio 11:​16-19.

4. I roto i teea au tu te akakite anga mai i te tupu anga e te pakari?

4 Mei ta Iesu au tuatua, ka kite tatou e me e pakari mou to tetai tangata​—e akairo taka meitaki no te pakari anga​—te akakiteia maira na te au angaanga tana i rave e te au tupu anga oki. No teia, ka akara ana i ta te apotetoro ko Paulo i ako atu kia Timoteo. I muri ake i te akakiteanga i te au apinga ta Timoteo ka tau kia akono, kua tuatua Paulo: “Ka akamanako tikai i teianei au tuatua; ko taau ia e rave auraka e tivata; kia kite te tangata katoa i te tupu anga o toou kite.” (1 Timoteo 4:15) Ae, te “kite” ia ra, te tupu anga o tetai Kerititiano kia pakari, me kare te kite meitakiia ra. Te pakari Kerititiano, te aiteite ra ki tetai marama kakaanga, kare ia i roto ua me kare i uunaia. (Mataio 5:​14-16) No reira, ka akamanako tatou i nga tu kaveinga e rua i roto i te reira te kiteaia ra te tupu anga kia pakari: (1) tupuanga te kite, te maramaanga, e te pakari; (2) te akakiteanga i te ua o te vaerua.

Akarongo Okotai e te Kite

5. Akapeea te akataka anga i te tu pakari ra?

5 Te akataka maira te maata anga o te au tikitinari i te pakari ei tupu anga ki katoa, kua tupu tikai, e kua tae ki te tu openga me kare turanga anoanoia. Ko tetai ua rakau, mei tei taikuia i mua akera kua pakari, me kare kua para, me kua oti tona tupu anga natura e tona akara anga, te kara, te kakara, e te tongi anga kua itae ki te tu inangaroia. Mei te reira katoa te pakari te aiteite ra te meitaki maata, te ki takiri, e te tu apa kore.​—Isaia 18:5; Mataio 5:​45-48; Iakobo 1:4.

6, 7. (a) Eaa te akaari maira e te manako maata ra Iehova i tona aronga akamori katoa kia tupu atu ki te tu pakari i te pae vaerua? (e) Eaa te piri vaitata atura ki te tu pakari i te pae vaerua?

6 Te inangaro maata ra te Atua ko Iehova kia rauka i tona aronga akamori katoatoa te tupu anga kia pakari i te pae vaerua. E raukai te reira, kua oronga mai aia i te au apinga meitaki ki roto i te putuputuanga Kerititiano. Kua tata atu te apotetoro ko Paulo ki te au Kerititiano i Ephesia: “E kua akono oki aia i tetai pae, ei aposetolo; tetai pae, ei peroveta; tetai pae ei apii evangelia; e tetai pae, ei tiaki, e ei orometua; Ei akatau i te aronga tapu, no te angaanga orometua, kia meitaki oki te kopapa o te Mesia ra: Kia riro tatou ravarai ei tangata pakari, i te akarongo okotai, e te kite i te Tamaiti a te Atua ra, kia taea te aite ra i te ki o te Mesia i te maata: Kia kore tatou e tauriuriia, e akapeke aereia e te matangi ra, i tera tuatua i tera tuatua, mei te tamariki ra, i te ravenga a te tangata nei, e te pakari i te ravenga tini o te pikikaa ra.”​—Ephesia 4:​11-14.

7 I roto i teia au irava, kua akataka maira Paulo i te au tumu i oronga mai ei te Atua i taua au apinga maata i te pae vaerua ki roto i te putuputuanga koia oki no te katoatoa ra ‘kia rauka te akarongo okotai, e te kite tika,’ e kia riro “ei tangata pakari,” e kia “taea te aite ra i te ki o te Mesia i te maata.” Ei reira anake e orai tatou mei te tauriuriia mei te au pepe pae vaerua ra na te ravenga tini o te apiianga pikikaa ra. Na reira ka kite tatou i te pirianga vaitata i rotopu i te tupu anga kia pakari ei Kerititiano e te raukaanga te “akarongo okotai, e te kite i te Tamaiti a te Atua ra.” Te vaira etai tumu i roto i te akoanga a Paulo te meitaki ra tatou kia tuku ki roto i to tatou ngakau.

8. Eaa te umuumuia ra no te raukaanga te akarongo “okotai” e te kite ra?

8 Te mea mua, ko te “okotai” anga kia akonoia, ka tika te Kerititiano pakari kia taokotai atu e kia rotai katoa ma te au taeake irinaki i te akarongo e te kite. Kare aia e akakitekite aere me kare e manono i tona uaorai au manako me kore e tapu i tana uaorai au manako no runga i te kite Pipiria. Kareka ra, e irinaki anga takiri tona i te tuatua mou tei akakiteia maira e te Atua ko Iehova na roto i tana Tamaiti, ia Iesu Karaiti, e “te tavini akono meitaki e te pakari.” Na te kaikaianga putuputu i te kai vaerua tei orongaia mai “i te tuatau tau”​—na roto i te au puka Kerititiano, te au uipaanga, au akaputuputuanga, e te au uruoaanga​—ka papu ia tatou e te tamou marie ra tatou i te “okotai” anga ma te au oa Kerititiano i te akarongo e te kite oki.​—Mataio 24:45.

9. E akataka mai i te aiteanga o te tuatua “te akarongo” tei taikuia ra e Paulo i tana reta ki to Ephesia ra.

9 Te rua, te tuatua “te akarongo” kare e taiku ana i te irinaki anga o te aronga tataki tai te karanga ra e Kerititiano ratou, mari ra ki te katoa anga o to tatou akarongo, “i te tipoto, e te tiroa, e te oonu, e te teitei” o te reira. (Ephesia 3:18; 4:5; Kolosa 1:23; 2:7) Ko te tika, akapeea e raukai i tetai Kerititiano te okotai anga ma tona au oa irinaki me te irinaki anake ra aia me kare te ariki ra i tetai tuanga o “te akarongo”? Teia te aiteanga e kare tatou e tika kia mareka i te kiteanga ua i te au apii anga tumuanga o te Pipiria me kare i te kite aveave ua i tetai tuanga o te tuatua mou. Kareka ra, ka tau tatou kia inangaro i te tupu anga o te au apinga katoatoa ta Iehova ra i oronga mai na roto i tana akaaereanga kia ko oonu ki roto i tana Tuatua. Ka tika tatou kia tauta kia rauka te kite tika e te ki katoa oki o to te Atua ra anoano e te akakoroanga te ka rauka. Te kapiti ra teia i te akataka anga i te taime kia tatau e kia apii oki i te Pipiria e te au puka apii Pipiria, kia pure ki te Atua no tana tauturu e te arataki anga, kia aere putuputu ki te au uipaanga Kerititiano, e kia rave i tetai tuanga ki katoa i te angaanga tutuanga i te Patireia e te akariro anga i te au tangata ei pipi.​—Maseli 2:​1-5.

10. Eaa te puapinga maata o te au tuatua e “kia riro tatou ravarai,” tei taikuia ia Ephesia 4:13?

10 Te toru, kua akamata maira Paulo i te akataka anga i te akakoroanga i nga tuanga e toru ra ma te au tuatua “kia riro tatou ravarai.” No runga i te tuatua “tatou ravarai,” te oronga maira tetai puka Pipiria i te aiteanga e “kare te katoa, tetai e tetai, ma te tataka ke, mari ra ma te katoatoa.” I etai atu tuatua anga, ka tau tatou tataki tai kia tauta pakari kia aruaru i te akakoroanga no te pakari anga Kerititiano kapiti katoa ma te taokotai anga ma te taeake. Te akakite maira The Interpreter’s Bible: “Kare te ki katoa anga o te tupu anga pae vaerua e rauka na te aere tataka ke anga, mei tetai tuanga o te kopapa rai kare e itae ki te tupuanga pakari mari ra ei kopapa okotai katoa kia tamou marie i tona tupu anga meitaki ra.” Kua akamaaraara atura Paulo i te au Kerititiano i Ephesia e ma “te aronga tapu katoa ra” ka tau ratou kia tauta kia kite i te ki katoa o te akarongo ra.​—Ephesia 3:18a.

11. (a) Eaa ta te rave anga i te tupu anga pae vaerua kare e akakite mai ana? (e) Eaa ta tatou ka tau kia rave e raukai te tupu anga?

11 Te taka meitaki ra i ta Paulo au tuatua e ko te tupu anga i te pae vaerua kare te aiteanga e e akaki ua anga i to tatou manako ma te kite e te apiianga maata oki. Kare te Kerititiano pakari i tetai te akaaveave atura i te kite o etai ke ma tona kite karape. Mari ra te tuatua ra te Pipiria: “Ko te arataa oki o te aronga tuatua-tika ra, e tau ia ki te mārama kakā ra, ko tei tupu ua kakā anga e tae ua atu ki te avatea tikai ra.” (Maseli 4:18) Ae, ko “te arataa,” kare ko te tangata ra “tei tupu ua kakā anga.” Me ka tauta ua atu tatou kia aru i te kiteanga marama i te Tuatua a te Atua ta Iehova e oronga maira ki tona au tangata, ka rauka ia tatou te tupu anga pae vaerua. I teianei tu, kia rave ua atu i te tere anga ki mua, ko tetai apinga ia te ka rauka ia tatou katoatoa kia rave.​—Salamo 97:11; 119:​105.

E Akakite i “ta te Vaerua e Akatupu”

12. Eaa i puapinga maatai te akakiteanga i te au ua o te vaerua i ta tatou kimi anga no te tupu anga pae vaerua?

12 Te raukaanga “te akarongo okotai, e te kite” e puapinga ia, e aiteite katoa te puapinga no tatou kia akakite i te ua o te vaerua o te Atua i roto i te au tu ravarai o to tatou oraanga. No teaa ra? No te mea mei ta tatou i kite akenei, kare te pakari anga, i tetai apinga i roto ia tatou me kare i uunaia, mari ra te akairoia ra na te au tu kite meitakiia ra te ka akapuapinga e ka patu ake ia etai ke ra. Inara ta tatou kimi anga no te tupu anga i te pae vaerua kare i tetai tauta ua anga kia akakite i tetai tu tatanuia ra me kare kia akatutu ua. Mari ra, ia tatou e tupu ra i te pae vaerua, i te aruanga i te aratakianga a te vaerua o te Atua ra, ka tupu tetai tuke anga meitaki i ta tatou au tu akono e te au angaanga. “E akono i ta te Vaerua ra, e auraka e akatupu i to te kopapa ra inangaro,” ta te apotetoro ko Paulo i tuatua.​—Galatia 5:16.

13. Eaa te taui anga te akakite meitaki maira i te tupu anga?

13 Kua rave atu a Paulo no te akapapa mai i “te au angaanga a te kopapa,” e manganui e te “kitea meitakiia” ra. I mua ake i te ariki anga tetai tangata i te au umuumu anga a te Atua ra, kua akapapaia tona oraanga kia tau ki te au tu o teianei ao e penei kua akakiia ma etai o te au apinga ta Paulo i taiku maira: “te akaturi, te tuatua viivii ra, e te kanga, Te akamori idolo, te purepure, te makitakita, te tamaki, te akarere, te riri, te karo, te pae ke, te tuatua tarevake, Te vareae, te ta tangata, te konā kava, te kariei, e mei te reira te tu.” (Galatia 5:​19-21) Inara i te tupu anga taua tangata ra i te pae vaerua, kua rauka marie iaia i te autu i te “au angaanga a te kopapa” kare ra e inangaroia e kua akono aia i tetai ngai no “ta te Vaerua e akatupu.” Na teianei taui anga akaraia i vao ko tetai akakite anga taka meitaki i te tupu anga o taua tangata ra ki te pakari anga Kerititiano.​—Galatia 5:22.

14. E akataka mai i nga tuatua “te au angaanga a te kopapa” e “ta te vaerua e akatupu.”

14 Ka tau tatou kia akamanako i nga tuatua e rua ra “te au angaanga a te kopapa” e “ta te vaerua e akatupu.” Te “au angaanga” ko te au tupu anga no ta tetai i rave ra. I tetai tu, te au apinga ta Paulo i akapapa mai e ko te au angaanga a te kopapa e tupu anga ia no te rave anga akakoro e e angaanga tei tupu mai no te tu apa ua o te tangata nei. (Roma 1:24, 28; 7:​21-25) I tetai tua, te tuatua ta te Vaerua e akatupu te akakite maira e ko te au tu tei papaia maira, kare i te au tupu anga no te au tauta anga i te akatupu anga ingoa me kare ei akateitei anga i tona tu tangata, mari ra ko te au tupu anga no te angaanga a te vaerua o te Atua ra ki runga i tetai tangata. Mei tetai rakau ka uua mai me ka akono tikaia, pera katoa oki tetai tangata ka akakite mai i te ua o te vaerua me ka angaanga ua te vaerua tapu i roto i tona oraanga.​—Salamo 1:​1-3.

15. Eaa ra i puapinga maatai kia akamanako atu i te au tu katoa o “ta te vaerua e akatupu”?

15 Tetai atu tumu kia akamanakoia ko ta Paulo i tuatua no “te akatupu” kia kapiti i te au tu katoatoa i inangaroia tana i taiku ra. Kare te vaerua e akatupu mai i te au ua tuke tuke na tatou e iki i ta tatou e inangaro. Te au tu katoa ta Paulo i papa maira​—te inangaro, te rekareka, te au, te akakoromaki, te takinga meitaki, te meitaki, te pikikaa kore, te maru, e te akono meitaki​—e aiteite te puapinga maata, e kia kapitiia ka akatupu i te tu ou ei Kerititiano. (Ephesia 4:24; Kolosa 3:10) No reira, noatu e te kite ra tatou i etai o teianei au tu te vai maata maira i to tatou oraanga no to tatou uaorai tu tangata e te au manako anga e mea puapinga maata ra e kia akamanako tatou i te au tu katoatoa ta Paulo i taiku maira. Na te raveanga i te reira, ka rauka ia tatou kia akaata ki katoa i tetai tu aiteite ki to Karaiti i roto i to tatou oraanga.​—1 Petero 2:​12, 21.

16. Eaa to tatou akakoro anga i ta tatou aruaru anga i te pakari Kerititiano, e akapeea te reira e raukai?

16 Te apiianga puapinga maata ta tatou ka kite mei ta Paulo uriuri anga koia oki i te aruaru anga i te pakari Kerititiano, kare ta tatou akakoroanga e kia rauka te kite maata e te apiianga kare katoa e kia tatanu i etai au tu tangata akameitakiia. Kia rauka ra te aerenga arairai koreia o te vaerua o te Atua i to tatou oraanga. Kia riro to tatou manakoanga e te au angaanga kia aru i te arataki anga a te vaerua o te Atua, i taua tu rai ka riro tatou kia pakari i te pae vaerua. Akapeea e raukai ia tatou teianei akakoroanga? Ka tika tatou kia akatuera i to tatou ngakau e te manako ki te mana o te vaerua o te Atua. Te kapiti nei teia i to tatou aereanga tiratiratu e te raveanga tuanga i te au uipaanga Kerititiano ra. Kia apii putuputu katoa tatou e kia tamanako i te Tuatua a te Atua, ma te tukuanga i tana au kaveinga kia arataki i ta tatou au akonoanga ma etai ke ra e te au ikianga e te au tukuanga tika ta tatou ka rave. Ka tika, i reira, to tatou tupu anga ka kitea meitakiia.

E Akariro i te Tupu Anga no te Kaka o te Atua

17. Akapeea te pirianga o te akono tupu anga ki te akakaka anga i to tatou Metua i te rangi ra?

17 I te openga, na te akariroanga kia kitea to tatou tupu anga ka apai mai i te kaka e te akapaapaa, kare kia tatou, mari ra ki to tatou Metua i te rangi ra, kia Iehova, tei akariro ra kia rauka ia tatou te pakari i te pae vaerua. I te po i mua ake i tamateiai a Iesu, kua tuatua a Iesu ki te au pipi: “Ko te mea ia e akakakāiaʼi taku Metua, kia maata to kotou ua anga; e riro kotou ei pipi naku i reira.” (Ioane 15:8) Na te au ua o te vaerua e na te au ua Patireia no ta ratou angaanga orometua, kua apai mai te au pipi i te kaka kia Iehova.​—Angaanga 11:​4, 18; 13:48.

18. (a) Eaa te kokoti anga rekareka te raveia nei i teianei tuatau? (e) Eaa te akaaoanga ta teianei kokoti anga e oronga maira?

18 I teia tuatau, tei runga ta Iehova akameitakianga i tona au tangata ia ratou e rave ra i te kokoti anga pae vaerua i te ao katoa. No etai au mataiti i teianei, e vaitata e 300,000 aronga ou i te au mataiti ravarai kua akatapu ia ratou uaorai kia Iehova e kua akatutu i to ratou akatapu anga na te papetito anga i te vai. Kua akamataora teia ia tatou e kare e ekoko anga kua akariro kia rekareka te ngakau o Iehova ra. (Maseli 27:11) Inara, no teianei kia riro ei tumu tamou marie i te rekareka e te akapaapaa ia Iehova, ka umuumuia taua aronga ou katoa ra “kia akono i [ta Karaiti]: Kia akaia ki roto iaia, e kia patuia ki rungao iaia, e kia akatinamouia kotou i te akarongo.” (Kolosa 2:​6, 7) Te oronga maira teia i tetai akaaoanga takirua ki te au tangata o te Atua. I tetai tua, me ko koe tetai tei papetito ouia, ka ariki ainei koe i te akaaoanga kia akono ia koe uaorai “kia kite te tangata katoa i te tupu anga o toou kite”? I tetai pae, me ko koe tetai kua roa i roto i te tuatua mou, ka ariki ainei koe i te akaaoanga kia akono i te apaianga i te utuutuanga no te meitaki pae vaerua o te aronga ou ra? I roto i teia nga turanga, te taka meitaki ra te umuumu anga kia aere ua atu ki te pakari anga.​—Philipi 3:16; Ebera 6:1.

19. Eaa te angaanga e te au akameitaki anga ka rauka ia koe me ka akakite koe i toou tupu anga?

19 Te tapapa maira te au akameitakianga maata ki te aronga katoatoa tei rave i te angaanga maata kia kitea mai to ratou tupu anga. E akamanako i ta Paulo au tuatua akamaroiroi anga i muri ake i tana raurau anga ia Timoteo kia akono i te tupu anga: “Kia matakite ia koe, e taau e apii ra; e tamou tika rai i te reira: tei te akapera oki e oraʼi koe, e te aronga katoa e akarongo mai ia koe ra.” (1 Timoteo 4:16) Na te akakite meitaki anga i toou tupu anga, ka rauka katoa ia koe kia kapiti atu i te angaanga no te akakakaanga i te ingoa o te Atua ra e te rekarekaanga i tana au akameitakianga.

Maara Ainei ia Koe?

• I roto i teea au tu e raukai kia akakiteia te tu pakari?

• Eaa te tu kite e te maramaanga te akaata maira i te tu pakari?

• Akapeea te akakiteanga i “ta te vaerua e akatupu” ra i te akakite anga mai i te tupu anga pae vaerua?

• Eaa te akaaoanga ta tatou ka tau kia ariki ia tatou e aere atura ki te tu pakari?

[Tutu i te kapi 13]

Te kite meitakiia ra, te para anga, me kare te pakari anga

[Tutu i te kapi 15]

Ka rauka ia tatou te tupu anga pae vaerua na te akono tamou marieanga ma te tuatua mou tei akakiteia mai

[Tutu i te kapi 17]

Tauturu te pure ia tatou kia akaari i “ta te vaerua e akatupu” ra

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke