Ka Kitea te Akapumaana Mou Kiea?
“Te Atua, te Metua o to tatou Atu ra o Iesu Mesia . . . ko tei akapumaana mai ia matou i to matou au mate katoa nei.”—2 KORINETIA 1:3, 4.
1. Eaa te au turanga penei ka akakeu i te tangata kia umuumu maata i te akapumaana?
PENEI ka akatupu te maki pirikoki i tetai tangata kia manako e kua kino roa tona oraanga. Te ngaruerue enua, te uriia, e te onge kua akariro e kia ngere te tangata i te apinga. Penei kua akatupu te tamaki i te mate o tetai au mema o te ngutuare, penei ka takore i te au kainga, me kore penei ka maro i te aronga enua kia akaruke i ta ratou au apinga. Penei ka akariro te tuatua tau kore i te tangata kia manako e kare a ratou ngai ka uri atu no te akamaruanga. Ko te aronga tei takinoia e te reira au manamanata te umuumu maata ra i te akapumaana. Ka kitea te reira kiea?
2. Eaa ra i takake ei te akapumaana tei orongaia mai e Iehova?
2 Te tauta ra etai aronga tataki tai e te au akaaerenga i te oronga mai i te akapumaana. Te arikiia ra te au tuatua takinga meitaki. Ka turu mai te au angaanga tauturu no tetai tuatau poto ua. Inara ka rauka ua ia Iehova, te Atua mou, i te rapakau i te au kino ravarai e ka oronga mai i te tu tauturu tei anoanoia kia kore e tupu akaou taua au tumatetenga. No runga iaia, te akakite ra te Pipiria: “Kia akameitakiia te Atua, te Metua o to tatou Atu ra o Iesu Mesia, te tumu o te aroa, e ko te Atua nona anake te pumaana; Ko tei akapumaana mai ia matou i to matou au mate katoa nei, kia tika ia matou kia akapumaana i te aronga i rokoia e te mate ra, i te pumaana a te Atua i pumaanaʼi matou uaorai nei.” (2 Korinetia 1:3, 4) Akapeea a Iehova i te akapumaana anga ia tatou?
Akara Anga i te Tumu o te Au Manamanata
3. Akapeea te akapumaana ta te Atua e oronga maira i te akaraanga i te tumu o te au manamanata o te tangata?
3 Kua tu te katoa anga o te ngutuare tangata i te ara tei tupu mei ta Adamu ara, e na te reira i akatupu i te au manamanata e manganui tei arataki atu i te openga ra ki te mate. (Roma 5:12) Kua akateiaaia taua turanga e te tika e ko “te ariki o teianei ao” ko Satani te Tiaporo. (Ioane 12:31; 1 Ioane 5:19) E maata atu ta Iehova i rave i te akakite ua i te mii no te turanga mataora kore te kite atura te au tangata ravarai. Kua tono mai aia i tana Tamaiti anau tai ei oko kia oronga mai i te ora, e kua akakite mai Aia kia tatou e ka rauka tatou i te akamaruia mei te au tupuanga o te ara a Adamu me akono tatou i te akarongo ki roto i Tana Tamaiti. (Ioane 3:16; 1 Ioane 4:10) Kua taputou katoa mai te Atua e na Iesu Karaiti, tei orongaia te mana katoatoa i te rangi ra e te enua nei, e takore ia Satani e te katoa anga o tana akatereanga o te au mea.—Mataio 28:18; 1 Ioane 3:8; Apokalupo 6:2; 20:10.
4. (a) Eaa ta Iehova i oronga mai no te akaketaketa i to tatou irinakianga i tana au taputou no te akamaruanga? (e) Akapeea Iehova i te tauturu anga ia tatou kia kite aea e tae mai ei te akamaruanga?
4 Kia akaketaketa i to tatou irinaki papu i roto i tana au taputou, kua akono te Atua i te akakiteanga e manganui e ko tei totouia e ia ka tupu rai. (Iosua 23:14) Kua kapiti mai Aia ki roto i te Pipiria i tetai tataanga no runga i tei raveia e ia o te akaora i tona au tavini mei tetai turanga i te akaraanga e kare e rauka. (Exodo 14:4-31; 2 Ariki 18:13–19:37) E na roto ia Iesu Karaiti, kua akatutu mai a Iehova e te kapiti maira ki roto i tana akakoroanga o te rapakauanga i te tangata mei te “au mate katoa,” pera katoa te akatu akaou anga mai i tei mate. (Mataio 9:35; 11:3-6) Aea teia e tupu pouroa ei? Ei pauanga, te akakite maira te Pipiria i te akatakaanga o te ra openga o teia akatereanga taito, te ka tupu na mua atu i ta te Atua rangi ou e te enua ou. Te tano ra ta Iesu akatakaanga ki to tatou tuatau e ora nei.—Mataio 24:3-14; 2 Timoteo 3:1-5.
Akapumaana i te Aronga e Taitaia Nei
5. I te oronga anga i te akapumaana ki to Iseraela taito, kua arataki atu a Iehova i to ratou manako kiea?
5 Mei ta Iehova akono anga i to Iseraela taito, kua kite mai tatou e akapeea aia i te apai anga mai i te pumaana kia ratou i te tuatau taitaia. Kua akamaara atu Aia kia ratou i tona tu ei Atua. Kua akaketaketa teia i to ratou irinaki papu ki roto i tana au taputou. Kua akakeu a Iehova i tana au peroveta kia taangaanga i te au tuatua akatukeanga i rotopu iaia e ko te Atua mou e te ora ra ki te au itoro, tei kore e rauka i te tauturu ia ratou uaorai e to ratou aronga akamori. (Isaia 41:10; 46:1; Ieremia 10:2-15) I te akakite anga kia Isaia, “E akapumaana kotou, e akapumaana kotou i toku ra au tangata,” kua akakeu a Iehova i tana peroveta kia taangaanga i te au akatutuanga e te au akatakaanga o Tana au angaanga tei angaia e rauka ei i te akaketaketa i te tu maata tikai o Iehova e ko te Atua mou anake.—Isaia 40:1-31.
6. Eaa te au akakiteanga ta Iehova i etai taime i oronga me kiteaia te akaoraanga?
6 I tetai atianga, kua oronga a Iehova i te pumaana na te akakite taka tikai anga i tetai tuatau, tei vaitata me kore a te tuatau ki mua, e akaoraia ei tona iti tangata. I te vaitata anga mai te akaoraanga mei Aiphiti, kua akakite aia ki te au Iseraela tei takinokinoia: “Okotai aku mate toe, kia apai ki rungao ia Pharao, e ki runga katoa ia Aiphiti: e i muri ake ka tuku mai ïa aia ia kotou.” (Exodo 11:1) I te tomo anga atu nga enua tokotoru ia Iuda i te au ra o te Ariki ko Iehosaphata, kua akakite atu a Iehova kia ratou e ka akao mai Aia ki roto no ratou “apopo.” (2 Paraleipomeno 20:1-4, 14-17) Inara i tetai tua kua tataia, to ratou akaora angaia mai mei Babulonia, e Isaia vaitata e 200 mataiti i mua atu, e kua orongaia mai tetai au akakiteanga na roto ia Ieremia vaitata e tai anere mataiti i mua atu ka tupu ei te akaoraanga. Mei teaa ra te akamaroiroi anga o taua au totou ki te au tavini o te Atua i te vaitata anga mai te tuatau no te akaoraanga!—Isaia 44:26–45:3; Ieremia 25:11-14.
7. Eaa tei taiku putuputuia ki roto i te au taputou no te akaoraanga, e i akapeea teia i te akakeu anga i te au tangata tiratiratu i Iseraela?
7 E mea tau kia akamanakoia e ko te au taputou tei apai mai i te pumaana ki te iti tangata o te Atua kua ki putuputu i te tuatua akakite no runga i te Mesia. (Isaia 53:1-12) Mei tera uki ki tera uki, kua oronga mai teia i te manakonakoanga ki te au tangata tiratiratu ia ratou e aro atura i te au timataanga e manganui. Ia Luka 2:25, ka tatau tatou: ‘E i na, tei Ierusalema tetai tangata ko Simeona te ingoa; e tangata akono i te Atua, e te tuatua-tika, te tapapa ra i te akapumaana [me kare, te akamaru; koia tikai, te aere anga mai o te Mesia] no Iseraela: tei runga oki iaia te vaerua tapu.’ Kua kite a Simeona no runga i te manakonakoanga o te Mesia tei tataia i roto i te au Tuatua Tapu, e kua akamana tana tapapaanga i te tupuanga o te reira i tona oraanga. Kare aia i marama tikai e ka akapeea te reira i te tupuanga, e kare aia uaorai i ora ana i te kite atu i te ora tei totouia i te tupuanga, inara kua rekareka aia i te akataka anga i Tei riro e ko ta te Atua “ravenga no te akaora anga.”—Luka 2:30, NW.
Pumaana Tei Orongaia Mai na Roto ia Karaiti
8. Akapeea te tauturu ta Iesu i oronga i te akaaiteia anga atu ki tei manakoia e kua umuumuia e te au tangata e manganui?
8 Ia Iesu Karaiti e rave ra i tana angaanga orometua i te enua nei, kare aia i oronga mai ana i te tauturu ta te tangata i manako e kua tau kia ratou. Kua manakonako etai aronga no te Mesia te ka akarangatira ia ratou mei te amo tei rikarika ia e to Roma. Inara kare a Iesu i akakitekite aere ana i te orureauanga; kua akakite atu aia kia ratou kia “apai . . . i ta Kaisara kia Kaisara.” (Mataio 22:21) E maata atu te kapiti maira ki roto i ta te Atua akakoroanga no te akarangatira i te tangata mei te tutara a etai akaaerenga poritiki ngata. Kua inangaro te tangata i te akariro ia Iesu ei ariki, inara kua tuatua aia e ka “oronga [aia] i tona ora ei oko no te tangata e manganui.” (Mataio 20:28; Ioane 6:15) Kare i tae ake tona tuatau kia akariroia ei ariki, e te mana nona kia tutara ka orongaia kiaia e Iehova, kare e na tetai aronga tangata mareka kore.
9. (a) Eaa te tuatua akapumaana ta Iesu i akakitekite? (e) Akapeea a Iesu i te akatutuanga i te tau o te akakiteanga ki te au turanga e kite atura te au tangata tataki tai? (nga) Kua akanoo mai ta Iesu angaanga orometua i teea tikaanga?
9 Ko te pumaana ta Iesu i apai mai kua kapitiia ki roto i “te evangelia o te basileia o te Atua.” Ko teia ta Iesu tuatua i akakitekite aere i te ngai tana i aere ra. (Luka 4:43) Kua tuatua maata aia i te tau o te reira tuatua ki te au manamanata o te tangata i te au ra na te akaarianga i tana ka rave ei Tutara Mesia no te tangata ravarai. Kua oronga aia ki te aronga tataki tai e mamae ra i te tumu akaouia kia ora ua atu na te rapakauanga i te mata e te tuatua anga (Mataio 12:22; Mareko 10:51, 52), te rapakau anga i te tangata akangoru (Mareko 2:3-12), te tamaanga i te au taeake Iseraela mei tetai maki viivii (Luka 5:12, 13), e te akamaru anga ia ratou mei tetai atu au maki kino. (Mareko 5:25-29) Kua apai mai aia i te maru maata ki te au mema ngutuare e mii ra na te akatu akaou anga i ta ratou tamariki mei te mate. (Luka 7:11-15; 8:49-56) Kua akaari mai aia i tona mana no te akaaere i te au uriia maata e kia akamerengo i te kai tei umuumuia e te aronga maata. (Mareko 4:37-41; 8:2-9) Pera katoa, kua apii a Iesu kia ratou i te au kaveinga no te ora anga te ka tauturu ia ratou kia akono ua i te au manamanata e vai nei e ka akaki i te au ngakau i te manakonako anga no tetai tutaraanga i raro ake i te Mesia. No reira ia Iesu e rave ra i tana angaanga orometua, kare anake aia i akapumaana i te aronga e akarongo maira ma te irinaki pera katoa kua akanoo i tetai tumu anga no te akamaroiroi anga i te au tangata no te au tauatini mataiti e aere maira.
10. Eaa tei akariroia kia rauka mei te tupuanga o te atinga o Iesu?
10 Maata atu i te 60 mataiti i muri ake i te tukuanga a Iesu i tona oraanga tangata ei atinga e kua akatu akaouia ki te ora i te rangi ra, kua akauruia te apotetoro ko Ioane kia tata: “E aku au tamariki ra, te tata nei au i teianei au tuatua kia kotou, kia kore kotou e rave i te ara. Kia rokoia atura tetai tangata i te ara, e Tika to tatou tei ko i te Metua ra, ko Iesu Mesia tuatua-tika ra: Koia oki te tarangaara i ta tatou nei ara; kare oki i ta tatou anake ra, i ta to te ao katoa nei ra.” (1 Ioane 2:1, 2) No te au puapinga o te atinga tangata apa kore o Iesu, kua akapumaana maataia tatou. Kua kite tatou e ka akakore ia ta tatou au ara, ka rauka te akava ngakau ma, tetai pirianga marekaia ma te Atua, e te manakonakoanga no tetai ora mutu kore.—Ioane 14:6; Roma 6:23; Ebera 9:24-28; 1 Petero 3:21.
Te Vaerua Tapu ei Akapumaana
11. Eaa etai apinga akapumaana ta Iesu i taputou mai i mua ake ka mate ei aia?
11 Iaia ma tana au apotetoro i te po openga i mua ake i tona matenga akaatinga ra, kua tuatua atu a Iesu no tetai akanoonooanga ka oronga mai tona Metua i te rangi ra ei akapumaana ia ratou. Kua tuatua a Iesu: ‘Naku oki e pati atu i te Metua ra, e nana e oronga mai i tetai Akapumaana [Ereni, pa·raʹkle·tos] ia kotou, kia noo tikai ki o kotou nei e tuatau ua atu; Ko te vaerua tuatua-mou ra.’ Kua akapapu a Iesu kia ratou: ‘Na te Akapumaana ra, na te vaerua tapu, . . . e apii mai ia kotou i te au mea katoa, ka akakite akaou mai oki kia kotou i te au tuatua katoa, taku i karanga atu kia kotou.’ (Ioane 14:16, 17, 26) I akapeea te vaerua tapu i te apai anga mai i te akapumaana kia ratou?
12. Akapeea ta te vaerua tapu angaanga ei tauturu i te manako o te pipi a Iesu i te tauturu anga i te apai mai i te akapumaana ki te manganui?
12 Kua rauka i te au apotetoro te apiianga maata mei ia Iesu. Papu tikai kare rava e ngaropoina ia ratou taua tupuanga, inara ka maara ainei ia ratou tana i tuatua atu? Ka ngaropoina ainei te au ikuikuanga puapinga no to ratou au manako apa ua? Kua akapapu a Iesu kia ratou e na te vaerua tapu e ‘akakite akaou mai i te au tuatua katoa, taku i karanga atu kia kotou.’ No reira, i etai varu mataiti i muri ake i te matenga o Iesu, kua rauka ia Mataio i te tata i te Evangeria mua, i roto i te reira kua rekoti aia i ta Iesu Tuatua pumaana i te Maunga, tana au akatutuanga e manganui no te Patireia, e tana uriurianga taka meitaki no runga i te akairo o tona parutia. Tere atu i te 50 mataiti i muri mai, kua rauka i te apotetoro ko Ioane i te tata i tetai tataanga irinakiia tei ki i te au akakiteanga no nga ra openga o to Iesu oraanga i te enua ra. Mei teaa te akamaroiroianga o teia au tuatua akauruia tei tataia e tae roa mai ki to tatou tuatau!
13. Akapeea te vaerua tapu i te riro anga ei puapii ki te au Kerititiano mua?
13 I te pae atu i te akakite akaou anga i te au tuatua kia ratou, kua apii te vaerua tapu i te au pipi e kua arataki ia ratou kia marama pu tikai i ta te Atua akakoroanga. Ia Iesu ma tana au pipi, kua akakite aia kia ratou i te au mea kare ratou i marama meitaki tikai. I muri mai, inara, kua akakeuia e te vaerua tapu, kua tata a Ioane, Petero, Iakobo, Iuda, e Paulo i te au akamaramaanga no tetai atu au tupuanga i roto i ta te Atua akakoroanga. No reira kua riro te vaerua tapu ei puapii, te oronga anga mai i te akapapuanga puapinga o te aratakianga tu-Atua.
14. Na teea mataara ta te vaerua tapu tauturu anga i to Iehova iti tangata?
14 Ka tauturu katoa te au temeio orongaia o te vaerua kia akataka meitaki e kua taui te Atua i tona tu mareka mei ia Iseraela tikai ki te putuputuanga Kerititiano. (Ebera 2:4) Te ua a taua vaerua i roto i te au oraanga o te au tangata tataki tai e tumu puapinga katoa i te akataka anga i te aronga tikai e pipi na Iesu. (Ioane 13:35; Galatia 5:22-24) E kua akamaroiroi te vaerua i te au mema o taua putuputuanga kia tu ngaueue kore ma te mataku kore ei au kite.—Angaanga 4:31.
Tauturu i Raro Ake i te Taomianga Pakari
15. (a) Eaa te au taomianga tei kiteaia atu e te au Kerititiano i topa e teianei? (e) Eaa ra te aronga e oronga ra i te akamaroiroianga ka umuumu ei i etai taime kia akamaroiroi katoaia mai?
15 Ka kite te katoatoa e akono ra ia Iehova e tei vai tiratiratu kiaia i etai tu o te takinokinoanga. (2 Timoteo 3:12) Inara, e manganui te au Kerititiano tei akakoromaki i te taomianga kino pakari tikai. I teia tuatau, kua akakinoia etai e tetai pupu aronga e kua titiriia ki roto i te au puakapa tamamaeanga, te au are auri, e te au puakapa angaanga i roto i te au turanga kino pakari tikai. Kua riro te au kavamani ei aronga takinokino, me kare kua tuku ratou i te au pupu kia rave i te au angaanga takinokino. Pera katoa, kua aro atu te au Kerititiano i te au manamanata i te pae kopapa me kare te au tumatetenga kino i te pae i te ngutuare tangata. Penei ka kitea katoaia te taomianga e te au Kerititiano pakari te tauturu ra i tetai taeake irinaki mei tetai no te akono i tona au turanga ngata. I roto i taua tupuanga, ko tei oronga ra i te akamaroiroianga penei te anoano ra e kia rauka katoa te reira.
16. Ia Davida i raro ake i te taomianga maata, akapeea i rauka ei iaia te tauturu?
16 I te arumaki anga te Ariki ko Saula ia Davida no te tamate iaia, kua uri a Davida ki te Atua e ko tona Tauturu: “E te Atua e, e akarongo mai i taku pure,” kua pati atu aia. “Ei roto i to maru peau toku akapuanga.” (Salamo 54:2, 4; 57:1) Kua rauka ainei ia Davida te tauturu? Ae, kua rauka iaia. I roto i taua tuatau, kua taangaanga a Iehova ia Gada te peroveta e Abiatara te taunga no te akakite i te aratakianga kia Davida, e kua taangaanga Aia ia Ionatana te tamaiti a Saula kia akamaroiroi i taua mapu tane. (1 Samuela 22:1, 5; 23:9-13, 16-18) Kua tuku katoa a Iehova e kia tomoia te enua e to Philiseti, i te uri ke anga mai ia Saula mei tana arumakianga.—1 Samuela 23:27, 28.
17. I raro ake i te taomianga pakari, kua uri a Iesu kiea no te tauturu?
17 Kua na raro atu a Iesu Karaiti i te taomianga kino pakari i te vaitata anga mai te openga o tona oraanga i te enua nei. Kua kite oki aia e ka akapeea tona tu akono i te akakino anga i te ingoa o tona Metua i te rangi ra e te aiteanga o te reira no te tangata ravarai i te tuatau ki mua. Kua pure akatenga aia, e ‘maata ua ra tona mamae.’ Kua akapapu atu te Atua e kua rauka ia Iesu te tauturu tei anoanoia e ia i taua tuatau ngata ra.—Luka 22:41-44.
18. Eaa te akapumaana ta te Atua i oronga ki te au Kerititiano mua tei takinokino maataia?
18 Kua kino roa te takinokinoanga o te au Kerititiano i muri mai i te akanoo angaia te putuputuanga i te anere mataiti mua e kua akaruke atura te katoatoa kare i te au apotetoro ia Ierusalema ra. Kua kikaia atu te au tane e te au vaine mei to ratou au ngutuare. Eaa te akapumaana ta te Atua i oronga no ratou? Te akapapuanga mei tana Tuatua e kua rauka ia ratou te “apinga meitaki maata ua atu ta kotou e tika i te vai marie anga tei te ao,” te tuanga autu kore i te rangi ra ma Karaiti. (Ebera 10:34; Ephesia 1:18-20) Ia ratou e tutu aere ua atura, kua kite ratou i te akapapuanga e tei ia ratou te vaerua o te Atua, e kua riro to ratou tupuanga e ko tetai tumu anga rekareka.—Mataio 5:11, 12; Angaanga 8:1-40.
19. Noatu kua mamae a Paulo i te takinokinoanga maata, akapeea aia i te manako anga i te akapumaana ta te Atua i oronga mai?
19 I te openga ra, kua riro a Saula (Paulo), koia katoa e tangata takinokino i mua ana, kia takinoia no te mea kua riro mai aia ei Kerititiano. I runga i te airani o Kupero, te vaira tetai tangata purepure tei tauta i te arairai i ta Paulo angaanga orometua na roto i te pikikaa e te tuatua akatarevake. I Galatia, kua peiia a Paulo ki te toka e kua vaioia kia mate. (Angaanga 13:8-10; 14:19) I Makedonia kua papaia aia. (Angaanga 16:22, 23) I muri mai i tetai ta ua a te pupu aronga i Ephesia, kua tata aia: “E i romia uaia matou, kare atura e maroiroi, e kare rava matou i manako e e ora: E manako mate to matou i roto ia matou uaorai.” (2 Korinetia 1:8, 9) Inara i roto rai i taua reta, kua tata a Paulo i taua au tuatua akapumaana tei taikuia i roto i te parakarapa 2 o teia atikara.—2 Korinetia 1:3, 4.
20. Eaa ta tatou ka akamanako i roto i te atikara e aru mai nei?
20 Akapeea tatou i te kapiti anga atu i te oronga i taua akapumaana anga? E manganui te vai ra i to tatou tuatau te umuumu ra i te reira me tupu te mii, penei no te tumatetenga i tupu ki te au tauatini ua atu e manganui me kore no te mate maata te akakino ra ia ratou ua. I roto i te atikara e aru mai nei, ka akamanako tatou e ka akapeea me oronga i te akapumaana i teia ngai.
Maara Ainei ia Koe?
• Eaa ra i puapinga maata ei te akapumaana anga mei te Atua?
• Eaa te akapumaana tei orongaia mai na roto ia Karaiti?
• Akapeea te vaerua tapu i te riro anga ei akapumaana?
• Oronga mai i te au akaraanga o te akapumaana anga tei orongaia mai e te Atua i te tupu anga te taomianga maata ki tona au tavini.
[Au Tutu i te kapi 15]
Akaari mai te Pipiria kia tatou e kua apai mai a Iehova i te akapumaana na te akaoraanga i tona iti tangata
[Au Tutu i te kapi 16]
Kua oronga mai a Iesu i te akapumaana na te apii anga, na te rapakau anga, e na te akatu akaou anga i tei mate
[Tutu i te kapi 18]
Rauka mai ia Iesu te tauturu mei runga mai