Peea te Akatupu Anga i te Aroa Tika Tikai
“Ko te aroa te vairakau no te ora; ko te aroa oki te ora.”—Living to Purpose, na Joseph Johnson, 1871.
AKAPEEA tetai tangata e kite ei i te aroa? Na te apii anga i te apii i te pae manako? Na te tatau anga i te au puka tauturu uaorai? Na te akarakara anga i te au teata akainangaro anga? Kare. Te kite ra te au tangata i te aroa i te akamata anga na roto i te akatauanga e te tereni anga a to ratou nga metua. Ka kite te tamariki i te aiteanga o te aroa me, i roto oki i tetai ngai no te aroa pumaana, e te kite ra ratou i to ratou nga metua i te angai anga e te paruru anga ia ratou, te komunikeiti anga kia ratou, e te akaari anga i te inangaro oonu kia ratou. Ka kite katoa ratou i te aroa me apii to ratou nga metua ia ratou kia akara i te au kaveinga tau no te tika e te tarevake.
E maata ua atu te aroa tika tikai i to te aroa ua me kare i te manako anga. Te rave tamou marie ua ra te reira i te au inangaro maata tikai o etai pae, noatu e kare ratou e ariki mai ana tikai i te reira i taua taime ra, ko te turanga putuputuia ma te tamariki me piri mai te ako anga aroa. Ko tetai akaraanga apa kore ra no tetai tei akaari i te aroa karapii kore koia oki ko Tei Anga uaorai ra. Kua tata te apotetoro ko Paulo e: “Auraka koe e akavaavaa, e taku tamaiti, i te ako a Iehova, auraka oki e noongata i tana pāpā anga mai: Ko ta te Atu e akaperepere ra, ko tana ïa e ako mai.”—Ebera 12:5, 6.
E te au metua e, akapeea kotou i te aru anga ia Iehova i te akaari anga i te aroa ki to kotou ngutuare? E mei teaa ra te puapinga o te akatauanga ta kotou e akanoo ra i roto i to kotou pirianga ki tetai e tetai ei tane e te vaine ra?
E Apii i te Aroa na te Akatauanga
Me e tane koe, te akangateitei ra koe, me kare te akanoo ra i tetai puapinga teitei ki runga, i taau vaine e te akono anga iaia ma te ngateitei ra? Me e vaine koe, te aroa ra e te turu ra koe i taau tane? Te karanga ra te Pipiria e e mea tau kia aroa e kia akangateitei te tane e te vaine i tetai e tetai. (Ephesia 5:28; Tito 2:4) Me rave raua i te reira, te kite ra ta raua tamariki i te aroa Kerititiano i te angaanga anga. E apiianga akakeuanga e te puapinga te reira!
Ka rauka katoa i nga metua i te akamaata i te aroa i roto i te kainga me aru raua i te au turanga teitei no te ngutuare no runga i te au mea mei te tamataora, te tu akono tau, e te au akakoroanga e te au mea mua ra. I te ao katoa, kua kite te au tangata i te Pipiria ei tauturu anga maata i te akanoonoo anga i taua au turanga no te ngutuare, i te oronga anga i te akapapu anga e ko te Pipiria tikai “e mea meitaki ei apiianga, ei akoanga, ei akakiteanga apa, e ei akakite mai i te tuatua-tika ra.” (2 Timoteo 3:16) E tikai, te au manako tau e te aratakianga no te oraanga kua kitea uaia i roto i te Ako i te Maunga te manako maata ia ra e e meitaki rava tikai.—Mataio, pene 5 ki te 7.
Me akara te ngutuare katoa ki te Atua no te arataki anga e te akarongo ra ki tana au turanga, te manako maata ra te aronga taki tai i te tinamou e penei te tupu ua maira te au tamariki i te aroa e te akangateitei anga i to ratou nga metua. Kia tuatua uaia, i roto i tetai kainga ma te au turanga taki rua, kare e tano ana, me kare te tau kore, penei ka riro mai te au tamariki kia taitaia, riririri, e te meameaau.—Roma 2:21; Kolosa 3:21.
Akapeea ra te au metua takaua? E puapinga kore ua ainei ratou i te apii anga i te aroa ki ta ratou tamariki? Kare. Noatu e kare e mono anga i tetai metua vaine e te metua tane meitaki ra, te akaari maira te tupuanga e ko te tu o te au pirianga ngutuare ka rauka i te tutaki atu i etai tuanga o tetai metua tei ngaro ke atu. Me e metua takaua koe, e tauta i te akono i te au kaveinga Pipiria i roto i toou kainga. Ae, kua akakite mai tetai materi kia tatou e: “E irinaki kia Iehova ma to ngakau katoa ra; auraka ra e irinaki ki toou uaorai kite. Auraka e akangaropoina iaia i toou katoa ra au aerenga; e nana e akakite kia koe i toou ra au arataa”—te kapiti mai anga i te mataara ei nga metua.—Maseli 3:5, 6; Iakobo 1:5.
E manganui te au mapu tei utuutuia i roto i te ngai e okotai metua e ka kiteaia i teianei te tavini tiratiratu ra i te Atua i roto i te au putuputuanga Kerititiano e tauatini ua atu o te Au Kite o Iehova takapini i te ao. Te akapapu maira teia e ka puapinga katoa ia te au metua takaua i te apii i ta ratou tamariki no runga i te aroa.
Peea ra te Katoatoa i te Tatanu Anga i te Aroa
Kua totou maira te Pipiria i taua “au ra openga” e ka akairoia mai e ma te kore e “aroa natura,” koia oki, kare e pirianga natura o te au mema ngutuare ra no tetai e tetai. (2 Timoteo 3:1, 3, NW) Inara, ko te aronga katoa tei mamaata mai i roto i tetai ngai te ngere ra i te aroa ngakau ka rauka i te apiiia kia tatanu i te aroa. Ka akapeea ra? Na te apii anga mei ia Iehova, ko te Tumu tikai o te aroa e tei akaari mai i te aroa e te aroa ngakau ki te katoatoa tei ariu ngakau katoa atu kiaia ra. (1 Ioane 4:7, 8) “Akaruke ua toku metua tane e toku metua vaine iaku, ei reirā Iehova e rave mai ei iaku,” i karanga ai tetai tata taramo.—Salamo 27:10.
Te akakite maira a Iehova i tona aroa no tatou na roto i te au mataara tukeke e manganui. Te kapiti maira teia i te arataki anga a te metua na roto i te Pipiria, te tauturu a te vaerua tapu, e te turu anga maana o te taeakeanga Kerititiano. (Salamo 119:97-105; Luka 11:13; Ebera 10:24, 25) E akamanako ana e akapeea teia au mea e toru nei e rauka mai ei i te tauturu ia koe kia tupu mai i roto i te aroa no te Atua e te tangata tupu ra.
Arataki Anga Akauruia a te Metua
E tatanu ei i tetai pirianga maana ma tetai tangata ra, e mea tau kia kite meitaki tatou i taua tangata ra. Na te akaari mai anga iaia uaorai na roto i te au kapi o te Pipiria, te pati maira a Iehova kia piri vaitata atu tatou kiaia. Inara, kare e rava ua i te tatau anga i te Pipiria. E mea tau kia akono tatou i ta te reira au apii anga e kite ei i te au akameitaki anga te rauka maira. (Salamo 19:7-10) “Ko au toou Atua ra ko Iehova, ko tei akakite ia koe i te mea e puapingaʼi koe na; ko tei arataki ia koe na te arataa e tau ei kia aere koe ra,” i karanga ai Isaia 48:17. Ae, ko Iehova, te tu tikai o te aroa, i te ikuiku anga ia tatou e puapinga ai tatou—kare e no te mea te inangaro ra aia i te kotinga i to tatou rangatira ma te au ture e te au umuumuanga anoano koreia ra.
Te tauturu katoa ra tetai kite tikai o te Pipiria ia tatou kia tupu mai i roto i te aroa no to tatou au taeake tangata ra. No te mea te apii maira te tuatua mou o te Pipiria ia tatou i to te Atua manako no te au tangata e te akaari maira kia tatou i te au kaveinga te akatere ra i ta tatou au ravenga ma tetai ki tetai. Ma taua akakite anga ra, e tumu anga pakari to tatou no te tatanu anga i te aroa no te tangata tupu ra. Te karanga ra te apotetoro ko Paulo e: “E te pure nei au, kia tupu marie rai to kotou inangaro e kia maata atu rai i te kite, e te utoa o te ngakau.”—Philipi 1:9.
E akatutu mai ei e akapeea te aroa e rauka ai kia arataki meitakiia na te “kite” ra, e akamanako ana i te tuatua mou puapinga maata ra tei akakiteia mai ia Angaanga 10:34, 35: “Kare te Atua e akono i te tu o te tangata: Ko te mataku ra iaia, e ko te rave i te tuatua-tika, i te pa enua ravarai, ko tei kiteia mai ïa e ia.” Me ka akava te Atua i te au tangata na roto i ta ratou au angaanga tuatua tika ra e te mataku i te Atua, kare no to ratou pa enua me kare te iti tangata, kare ainei e mea tau kia manako tatou i to tatou au taeake tangata ma taua tu papakitai kore rai?—Angaanga 17:26, 27; 1 Ioane 4:7-11, 20, 21.
Aroa—E Ua o te Vaerua o te Atua
Mei tetai ua e ua maira i te tuatau tau ki runga i tetai ngai tanutanu anga te tauturu maira i tetai mou meitaki, ka rauka i te vaerua o te Atua i te akatupu mai i roto i te tangata tataki tai akarongo ra i te au tu ta te Pipiria i akataka mai ana e “te ua o te vaerua.” (Galatia 5:22, 23, NW) Ko te mea maata roa atu i roto i teia ua nei ko te aroa. (1 Korinetia 13:13) Inara akapeea e rauka ai ia tatou te vaerua o te Atua? Ko tetai mataara puapinga ra na roto i te pure. Me pure tatou no te vaerua o te Atua, ka oronga mai aia i te reira kia tatou. (Luka 11:9-13) Te “pati” ua atura ainei koe na te pure no te vaerua tapu? Me te akapera ra koe, no reira te ua okomaata o te reira, kapiti mai anga i te aroa, ka kite maataia i roto i toou oraanga.
Inara, te vaira tetai tu vaerua te patoi maira i to te Atua vaerua. Kua kapiki te Pipiria i teia “te vaerua o teianei ao.” (1 Korinetia 2:12, NW; Ephesia 2:2) E mana anga kino te reira, e ko tona tumu ra kare ko tetai atu mari ra ko Satani te Tiaporo, “te ariki o teianei ao” o te au tangata tei takake mei te Atua ra. (Ioane 12:31) Mei te matangi te akakeukeu ra i te one e te tita, te akakeukeu ra “te vaerua o teianei ao” i te au anoano tamamae anga te akakino ra i te aroa e te akamerengo ra i te tu paruparu o te kopapa ra.—Galatia 5:19-21.
Te mou maira te au tangata i taua vaerua kino me akatuera atu ratou ia ratou uaorai ki te apinga materia, te manako anga ko au na mua, te au tu kino tikai, e ki te manako tarevake e te viivii ra o te aroa te matauia i te ao nei. Me ka inangaro koe kia tupu mai i roto i te aroa tika tikai, e mea tau kia patoi pakari koe i te vaerua o te ao. (Iakobo 4:7) Inara, auraka e irinaki ki roto i toou uaorai maroiroi; e kapiki ra ia Iehova no te tauturu. Ko tona vaerua—te mana ririnui roa atu i te ao e pini ua ake—te ka rauka i te akamaroiroi ia koe e te oronga mai i te autu anga kia koe.—Salamo 121:2.
E Apii i te Aroa Mei te Taeakeanga Kerititiano
Mei te au tamariki e kite ra i te akaari i te aroa na te kite anga i te reira i roto i te kainga, ko tatou pouroa—te mapu e te ruaine—ka rauka kia tupu mai i roto i te aroa na te taokotai anga ma tetai au Kerititiano ra. (Ioane 13:34, 35) E tikai, ko tetai au angaanga puapinga maata roa atu no te putuputuanga Kerititiano koia oki te oronga anga i tetai ngai e rauka mai ei i tetai au tangata tataki tai ra i te “akamaroiroi atu ei kia maata te aroa, e i te angaanga memeitaki ra.”—Ebera 10:24.
Kua ariki tikai ia mai taua aroa ra e te aronga tei ‘mate i te roiroi, e kua pueurikiriki keia’ i roto i teia ao aroa kore takapini nei ia tatou. (Mataio 9:36) Te akaari maira te tupu anga e ko taua au pirianga aroa i roto i te aronga mamaata ka rauka i te tauturu i te au tupu anga kino e manganui o tetai tamariki anga i akangereia e te aroa. No reira, mei teaa ra te puapinga e, kia oronga atu te au Kerititiano katoatoa tei akatapuia i te turou anga ngakau tae tikai ki te aronga ou tei aere mai ki rotopu ia ratou ra!
“Kare ua te Aroa e Kore”
Te karanga ra te Pipiria e “kare ua te aroa e kore.” (1 Korinetia 13:8) Akapeea te reira i akapera ai? Te akakite maira te apotetoro ko Paulo kia tatou e: “E akakoromaki anga roa to te aroa, e te takinga-meitaki; kare te aroa e vareae, kare te aroa e akamaata, kare oki e akatietie, Kare e rave i te mea tau kore, kare e kimi i te meitaki nona uaorai, kare e riri vave, kare e manako kino ia etai ke.” (1 Korinetia 13:4, 5) Te taka meitaki ra e, kare teia aroa nei ei mea manako ua me kare e manako anga no vao ua. Ei tuke anga—ko te aronga te akaari ra i te reira kua kite e kua akakite mai i te au taitaia e te au mamae o te oraanga, inara kare ratou i akatika i teia kia akakore atu i to ratou aroa no te au taeake tangata. Ko taua aroa tikai e “tatua apa kore ua ra ïa.”—Kolosa 3:12-14.
E akamanako ana i te akatauanga o tetai tamaine Kerititiano e 17 mataiti i Korea. I tona akamata anga i te tavini i te Atua ko Iehova, kare tona ngutuare i mareka mai e kua akaruke atu aia i te kainga. Inara, kare i riri ana, kua pure aia no runga i taua tumu, i te tuku anga i te Tuatua a te Atua e te vaerua kia akatikatika i tona manako. I muri mai, kua tata putuputu atu aia ki tona ngutuare, i te akaki anga i tana au reta ma te aroa pumaana tikai tana e manako ra no ratou. Ei pauanga, kua akamata tona nga tuakana e rua i te apii i te Pipiria e kua akatapuia i teianei ei nga Kerititiano. Kua ariki katoa tona metua vaine e te teina i te tuatua mou o te Pipiria. Te mea openga, ko tona metua tane, tei patoi kino mai ana, kua taui mai te tu. Kua tata te tamaine Kite e: “Kua akaipoipo matou pouroa i te au Kerititiano taeake, e to matou ngutuare o te aronga akamori taokotai ra te katoa anga i teianei e 23.” E autu anga no te aroa ia!
Te inangaro ra ainei koe i te tatanu i te aroa tika tikai e te tauturu anga i tetai kia rave i taua mea ra? E ariu atu i reira kia Iehova, te Tumu o taua tu okomaata ra. Ae, e tamou i tana Tuatua i roto i te ngakau, e pure no te vaerua tapu, e taokotai putuputu atu ma te taeakeanga Kerititiano. (Isaia 11:9; Mataio 5:5) Mei teaa ra te ngakau pumaana i te kite e kare e roa atu ana ka ngaro ke katoatoa atu te kino, i te akaruke ua mai anga i te aronga tei akono i te aroa Kerititiano tika tikai! E tikai, ko te aroa te taviri ki te mataora e te ora.—Salamo 37:10, 11; 1 Ioane 3:14.
[Au Tutu i te kapi 6]
Te pure e te apiianga i te Tuatua a te Atua ka tauturu ia tatou kia tatanu i te aroa tika tikai