Te Rave ua ra a Iehova i te Mea Tika

“E tuatua-tika ta Iehova i tona katoa ra au aerenga.”​—SALAMO 145:17.

1. Akapeea koe i te ariu anga atu me tamanako tarevake mai tetai tangata ia koe, e eaa te apiianga te kite ra tatou no roto mai i taua tupuanga ra?

E TAMANAKO tarevake ana tetai tangata ia koe, penei te ekoko anga i taau au ravenga me kore te au akakoro anga, ma te kore te au tika anga? Me koia ia, penei ka manata rai koe​—e e tau kia pera. Mei roto mai i teia, ka kite tatou i tetai apiianga puapinga maata: E mea meitaki e auraka e manako taopenga viviki ua me kare oki tatou i kite tikai i te au tika anga katoa.

2, 3. Akapeea ra etai pae i te ariu anga atu ki te au papaanga Pipiria kare e rava ana te au akataka anga i te pau atu i te au uianga ravarai, inara eaa ra ta te Pipiria i akakite maira kia tatou no runga ia Iehova?

² E meitaki kia tamou tatou i teia apiianga ki te manako me manako taopenga no runga i te Atua ko Iehova. No teaa ra? No te mea te vai ra tetai au papaanga Pipiria i te akamata anga e akara anga ekokoia. Ko teia au papaanga​—penei no runga i te au angaanga a etai papaki o te aronga akamori i te Atua me kore te au akavaanga a te Atua i topa akenei​—penei kare e rava ana te au akataka anga i te pau katoatoa mai i ta tatou au uianga. Ma te mii, te akaapa ra etai papaki i taua au papaanga, te ekoko katoa anga me te tika ra e te tau ra te Atua. Inara, te akakite maira te Pipiria kia tatou e e “tuatua-tika ta Iehova i tona katoa ra au aerenga.” (Salamo 145:17) Te akapapu katoa maira tana Tuatua kia tatou e koia ra ‘kare e rave i te tuatua kino.’ (Iobu 34:12; Salamo 37:28) E tamanako ana, i reira, mei teaa rai tona manako me tamanako tarevake tetai iaia ra!

³ Ka akamanako ana tatou e rima tumu eaa tatou ka ariki ei i ta Iehova au akavaanga. Ei reira, na te manako anga i taua au tumu ra, ka akara matatio tatou e rua nga papaanga Pipiria penei e ngata ia etai pae i te marama.

Eaa ra ka Ariki ei i ta Iehova Au Akavaanga?

4. Eaa ra tatou ka taakaaka ai i te akamanako anga i te au angaanga a te Atua? E akatutu mai.

⁴ Te mea mua, no te mea kua kite a Iehova i te au tika anga katoatoa te piri maira e kare ra tatou i kite, kia akamanako akaaka ua tatou i te au angaanga a te Atua. Ei akatutu anga: E akamanako ana e kua oronga mai tetai akavanui ma tetai turanga meitaki no te maani anga i te au ikianga papaki tai kore i tetai utunga i roto i te oro anga akava anga. Eaa ra toou manako no runga i tetai tangata kare i kite ana i te au tika anga katoatoa me kore kare i marama tikai ana i te au ture te kapiti maira i te akaapa anga i te ikianga a te akavanui? E neneva no tetai tangata i te oronga atu i te akaapa anga no runga i te tumu me kare i akakiteia atu ana te reira. (Maseli 18:13) Mei teaa tikai te neneva o te reira no te au tangata nei i te akaapa atu i “te Akava i to te ao katoa nei”!​—Genese 18:25.

5. Eaa ta tatou kare e tau kia akangaropoina me tatau tatou i te au papaanga Pipiria no runga i te akatupu anga i ta te Atua au akavaanga ki rungao i tetai au tangata ra?

⁵ Te rua o te tumu te ariki anga i ta te Atua au akavaanga koia oki kare mei te au tangata rai, ka rauka i te Atua i te tatau i te au ngakau. (1 Samuela 16:7) Kua akakite mai tana Tuatua e: “Ko au ko Iehova, tei kimi matatio i te ngakau, tei timata i te manako; kia oronga atu au ki te tangata katoa ra i tei tau i tona ra au aerenga, tei tau i te ua o tana e rave ra.” (Ieremia 17:10) No reira, me tatau tatou i te au papaanga Pipiria no runga i ta te Atua au akavaanga ki rungao i tetai au tangata, auraka e ngaropoina ia tatou e te kite pouroa maira tona nga mata i te au manako uunaia, te au akakeu anga, e te au akakoro anga kare i tataia mai i roto i tana Tuatua.​—1 Paraleipomeno 28:9.

6, 7. (a) Akapeea a Iehova i te akaari anga e te akono ra aia i tana au turanga tau e te tuatua tika noatu te tutaki anga maata kiaia uaorai? (e) Eaa ta tatou ka akamaara me tatau tatou i tetai apinga i roto i te Pipiria te akatupu ra i te ekoko anga kia tatou me te rave ra te Atua i te tu tau me kore te mea tika?

⁶ E akara ana i te toru o te tumu i te ariki anga i ta Iehova au akavaanga: Te akono ra aia i tana au turanga tika noatu te tutaki anga maata kiaia uaorai. E akamanako ana i tetai akaraanga. I te oronga anga i tana Tamaiti ei oko no te akaora i te au tangata akarongo mei te ara e te mate, kua akamerengo a Iehova i tana au turanga tau e te tika. (Roma 5:18, 19) Inara, i te kite anga i tana Tamaiti akaperepere i te mamae anga e te mate anga i runga i tetai rakau tamamae anga papu tikai e kua tupu te mamae maata kia Iehova. Eaa ta teia e akakite maira kia tatou no runga i te Atua? No runga “i te oko tei tutakiia e Karaiti ra ko Iesu,” te karanga ra te Pipiria e: “E rauka ai i reira i te akaari i [to te Atua] uaorai tu tika.” (Roma 3:24-26, NW) Te tatau ra tetai urianga o Roma 3:25 e: “Te akaari maira teia e te rave ra te Atua i te mea tika e te tano ua.” (New Century Version) Ae, to Iehova inangaro maata anga kia oronga mai i te oko te akaari maira e e manako anga teitei roa atu tona no te “mea tika e te tano ua.”

⁷ No reira, me tatau tatou i tetai apinga i roto i te Pipiria te akatupu ra i te ekoko anga e me kua rave te Atua i te tu tau e te mea tika, kia maara ia tatou teia: No tona tu tiratiratu ki tana au turanga no te tuatua tika e te tuatua tau, kare a Iehova i akaora ana i tana uaorai Tamaiti mei tetai mate mamae kino. Ka aati ainei aia i taua au turanga i roto i tetai au tumu ke atu? Ko te tika oki, kare rava a Iehova e aati ana i tana au turanga tika e te tau. E tumu anga maata i reira to tatou i te akapapu anga e te rave ra aia i te mea tika e te tano ua.​—Iobu 37:23.

8. No teaa ra ei mea tau kore no te au tangata i te manako anga e te ngere ra ia Iehova te tuatua tau e te tuatua tika?

⁸ E akamanako ana i te a o te tumu eaa tatou ka ariki ei i ta Iehova au akavaanga: Kua maani a Iehova i te tangata i roto i Tona tu. (Genese 1:27) No reira kua orongaia ki te au tangata te au tu mei to te Atua rai, kapiti anga mai tetai manako no te tuatua tau e te tuatua tika. E mea tau kore te reira me te akatupu ra to tatou manako anga no te tuatua tau e te tuatua tika kia tatou i te manako anga e te ngere ra ia Iehova taua au tu ra. Me te manata ra tatou no runga i tetai papaanga Pipiria, te anoanoia ra tatou kia maara e no te ara tei akatuangaia mai kia tatou, e manako apa ua to tatou no te tu tau e te mea tika. E apa kore te Atua ko Iehova, nona ra te tu i angaia ai tatou, i roto i te tuatua tau e te tuatua tika. (Deuteronomi 32:4) E nenevaia i te manako anga e tu tau e e mea tika roa atu te au tangata ra i te Atua!​—Roma 3:4, 5; 9:14.

9, 10. Eaa kare e anoanoia kia akataka mai a Iehova me kore kia akatika mai i tana au angaanga ki te au tangata ra?

⁹ Te rima o te tumu no te ariki anga i ta Iehova au akavaanga ra e koia “anake Tei Teitei i te enua katoa nei.” (Salamo 83:18) No te reira, kare e anoanoia kia akataka mai aia me kare kia akatika mai i tana au angaanga no te au tangata. Koia te Potera Maata, e mei te karakaraea rai tatou tei maaniia i roto i te au ariki, ei akono anga nana ra i tana e inangaro ra. (Roma 9:19-21) Koai ia tatou​—te potera o tona rima ra​—kia ekoko atu i tana au ikianga me kore i te au angaanga ra? Te kite kore anga te pateriareka ko Iobu i te au ravenga a te Atua ki te au tangata ravarai, kua akatikatika atu a Iehova iaia, i te ui anga e: “E akakore katoa ainei koe i taku ra tuatua-tau? E akaapa mai ainei koe iaku, kia akatikaia koe?” I te kite anga e kua tuatua atu aia ma te marama kore, kua tataraara a Iobu i muri mai. (Iobu 40:8; 42:6) Auraka tatou e rave i te tarevake i te kimi anga i te akaapa atu i te Atua!

¹⁰ Te taka meitaki ra e, e au tumu anga tau to tatou i te irinaki anga e te rave ua ra a Iehova i te mea tika. Ma teia tango no te marama anga i te au tu o Iehova, kia akara matatio tatou e rua nga papaanga Pipiria ta etai pae e ekoko ra i te marama. Te mea mua te o maira te au angaanga a tetai o ta te Atua aronga akamori, e ko tetai ake, te akavaanga na te Atua uaorai i akatupu mai.

Eaa ra a Lota i Oronga ai i Tana Nga Tamaine ki te Pupu Tangata Riri Ra?

11, 12. (a) E akakite mai eaa tei tupu ana i te tono mai anga te Atua i nga angera e rua ma te kopapa tangata ki Sodoma. (e) Te akatupu maira teia papaanga i teea au uianga i roto i te manako o etai papaki?

¹¹ I roto ia Genese pene 19, kua kite tatou i te papaanga e eaa tei tupu ana i te tono anga te Atua e rua nga angera ma te kopapa tangata ki Sodoma. Kua maro atu a Lota i te nga manuiri kia noo ki tona kainga. Inara, i taua po, kua koropiniia e te pupu tangata o te oire te are e kua maro atu kia apainaia mai ki vao kia ratou ra te nga manuiri ei au akakoro anga tau kore. Kua tauta a Lota i te akamaru atu i te pupu tangata, inara kare ra i rauka ana. I te kimi anga i te paruru i tana nga manuiri, kua karanga atura a Lota: “Auraka ana, e taku au taeake, e akapera i tenana ravenga kino: I na, e puke tamaine taku toko rua, kare rai i kite i te tangata; ko taku ïa e arataki mai ki vao kia kotou nei, ka rave ei kotou i ta kotou e anoano ia raua ra, taku ïa tuatua kia kotou na: auraka ra e rave ua atu i eianei puke tangata; i aere mai ei oki raua kia marumaru i toku are nei.” Kare ra taua pupu tangata ra i akarongo mai ana e kua vaitata atura i te vavai i te pa. I te openga iora, kua akamatapoia e taua nga angera manuiri e rua ra i taua pupu tangata riri neneva ua.​—Genese 19:1-11.

¹² Tei maramaia, kua akatupu maira teia papaanga i te au uianga ki to etai pae manako. Te manako ra ratou: ‘Akapeea roa ai a Lota i te kimi anga i te paruru atu i tana nga manuiri na te oronga anga i tana nga tamaine ki tetai pupu tangata inangaro tau kore ra? Kare ainei e kua rave tau kore aia, e te mataku ra?’ I te akamanako anga i teia papaanga, eaa i reira te Atua i akauru ei ia Petero kia kapiki ia Lota e “tangata tuatua-tika ra”? Kua rave ainei a Lota i te angaanga ma to te Atua mareka anga? (2 Petero 2:7, 8) E akamanako ana tatou i teia tumu kia kore oki tatou e manako i te manako anga tarevake.

13, 14. (a) Eaa te akamanakoia ra no runga i te papaanga Pipiria no runga i ta Lota au angaanga? (e) Eaa te akaari maira e kare a Lota i rave ana i te reira na roto i tetai tu mataku?

¹³ Te mea mua, e mea tau kia kiteaia e kare e akatikaia atu me kore e akaapaia atu te au angaanga a Lota, kua ripoti ua mai te Pipiria e eaa tei tupu ana. Kare katoa te Pipiria i akakite mai ana kia tatou eaa ta Lota e manako ra me kore eaa te akakeu ra iaia kia rave i tana i rave ra. Me oki mai aia i te “tuakaouanga [o] . . . te aronga tuatua-tika,” penei ua ake ka akakite mai aia i te au akataka anga.​—Angaanga 24:15.

¹⁴ Kare roa a Lota i mataku ana. Kua tukunaia aia ki roto i tetai turanga ngata. Na te karanga anga e kua ‘aere mai te nga manuiri ki raro i te marumaru’ o tona are, te akakite maira a Lota e kua akakeuia aia kia oronga atu i te paruru anga e te akapuanga no raua. Inara kare teia i te mea ngoie. Kua ripoti mai te tangata tuatua enua ngati Iuda ko Josephus e e “tu tau kore [to te ngati Sodoma] ki te au tangata, e te akangateitei kore i te Atua . . . Kua riri ratou i te aronga tuitarere, e kua akakino ia ratou uaorai ma te au ravenga Sodoma.” Inara, kare a Lota i unui ana ki muri mei te pupu tangata riri maata ra. Ei tuke anga, kua aere atu aia ki vao e kua akamarama atu i taua au tangata riri ra. “Kua topiri maira oki [aia] i te ngutupa.”​—Genese 19:6.

15. Eaa ra ka karangaia ai e penei e kua rave a Lota i te reira i roto i te akarongo?

¹⁵ ‘Noatu rai,’ penei ka ui etai papaki e, ‘eaa ra a Lota i oronga ai i tana nga tamaine ki te pupu tangata?’ Kare i manako ana e e kino tana au akakoro anga, eaa ka kore ei e akamanako i tetai atu au tumu? Te mea mua, penei kua rave a Lota i te reira i roto i te akarongo. Akapeea ra? Kare ekoko anga e kua kite a Lota e akapeea a Iehova i te paruru anga ia Sara, te vaine a Aberahama, te angakara o Lota. Kia maara e e vaine purotu maata tikai a Sara, kua pati atu a Aberahama kiaia e kia akataka iaia ei tungane nona, no te mataku oki e ka taiaia aia e ka apainaia atu aia.a Tei tupu mai, kua apainaia atu a Sara ki te ngutuare o Pharao. Inara, kua o mai a Iehova, i te arai anga ia Pharao kia kore e akakino atu ia Sara. (Genese 12:11-20) Kua papu e e akarongo to Lota e ka paruruia rai tana nga tamaine. Ei mea puapinga maata ra, kua o mai a Iehova na roto i tana nga angera, e kua paruruia nga vaine mapu.

16, 17. (a) Na roto i teea tu te tauta ra a Lota i te akapoitirere me kore i te akaoripu i te au tangata o Sodoma? (e) Noatu e eaa to Lota manako, eaa ra te papu ra kia tatou?

¹⁶ E akamanako ana i tetai atu tumu. Penei te tauta katoa ra a Lota i te akapoitirere me kore i te akaoripu i te au tangata. Penei e kua irinaki aia e kare tana nga tamaine e inangaroia mai e te urupu no te inangaro anga totoma a te ngati Sodoma. (Iuda 7) Kapiti atu, kua tapaoia nga vaine mapu ki nga tane o te oire, e penei e ko tetai o te kopu tangata, te au oa me kore te au oa pitiniti o tana nga unonga tamaroa tei roto i te urupu. (Genese 19:14) Penei kua manako a Lota e no te tumu anga o taua pirianga ra, penei e ka tuatua mai tetai tangata o taua pupu tangata ra i te paruru mai i tana nga tamaine. No reira ko tetai pupu tangata tei mavete keia kare oki e kino roa ana.b

¹⁷ Noatu e eaa to Lota manako anga e te au akakoro anga, kua papu ia tatou teia: I te mea e te rave ua ra a Iehova i te mea tika, e mea tau e e tumu manako meitaki tona ia Lota ei “tangata tuatua-tika.” E te akamanako anga tatou i te au angaanga a te pupu tangata riri o te ngati Sodoma ra, kare ekoko anga e kua tika tikai ta Iehova akatupu anga mai i te akavaanga ki rungao i te au tangata o taua oire kino ra?​—Genese 19:23-25.

Eaa a Iehova i Tamate ei ia Uza?

18. (a) Eaa tei tupu ana i te tauta anga a Davida i te apai i te Aruna ki Ierusalema? (e) Eaa te uianga ta teia papaanga i akatupu mai?

¹⁸ Ko tetai papaanga penei e akara anga ekoko anga ki etai papaki te tauta anga a Davida i te apai i te aruna o te koreromotu ki Ierusalema. Kua tukunaia te Aruna ki runga i te pereoo, na Uza raua ko tona taeake i arataki. Te akakite maira te Pipiria e: “E tae atura ratou ki te ngai pāpā sitona o Nakona, kua akatika aturā Uza i tona rima ki te aruna a te Atua, e kua mou atura; kua turori oki nga puakatoro. Tupu akera te riri o Iehova ia Uza; taia iora aia e te Atua i reira no tana apa, e mate rava akera aia i reira i vaitata i te aruna a te Atua.” I tetai nga marama i muri mai, kua autu te rua o te tauta anga te apainaia anga te Aruna na te mataara ta te Atua i iki ra, te apaina angaia na runga i nga pakuivi o te ngati Levi Kohata ra. (2 Samuela 6:6, 7; Numero 4:15; 7:9; 1 Paraleipomeno 15:1-14) Penei ka ui etai papaki e: ‘Eaa ra a Iehova i riri roa ai? Te tauta ua ra a Uza i te paruru i te Aruna.’ Kia kore oki tatou e manako i te manako tarevake, e mea meitaki kia akamanako tatou i etai au akataka anga tauturu.

19. No teaa ra kare e rauka ia Iehova i te rave i te tuatua tau kore?

¹⁹ Te anoanoia ra tatou kia maara e kare a Iehova e rave i te tuatua tau kore. (Iobu 34:10) Me rave aia i te reira e mea aroa koreia, e kua kite tatou mei ta tatou apiianga i te katoa anga o te Pipiria e “ko te Atua oki te aroa.” (1 Ioane 4:8) Kapiti mai, te akakite maira te au Tuatua Tapu kia tatou e ko te “tuatua-tika ra, e te tuatua-tau, ko te tumu ïa o [to te Atua] ra terono.” (Salamo 89:14) Akapeea, i reira, a Iehova te rave anga i te tuatua tau kore? Me ka rave aia i te reira, te akameangiti ra aia i te tango tikai o tona tu ngateitei.

20. Eaa ra te au tumu e kua kite ke ana a Uza i te au akauenga no runga i te Aruna?

²⁰ E akamanako ana e kua kite ke ana a Uza. Te akatutu maira te Aruna i to Iehova vai anga. Te akataka maira te Ture e auraka e amiriia te reira e tetai tangata kare i akamanaia, i te akamatakite tikai anga e ko te aronga tei aati i te ture ra ka akautungaia i te mate. (Numero 4:18-20; 7:89) No reira, te apai anga i taua pia tapu ra kare i akariroia ei angaanga mama ua. I te akara anga e tangata ngati Levi a Uza (inara kare i te taunga), no reira kua matau ana aia i te Ture. Pera katoa, i nga mataiti i mua atu ana kua nekeia atu te Aruna ki te are o tona metua tane kia akonoia. (1 Samuela 6:20–​7:1) E 70 mataiti te vaio anga te reira ki reira, e tae ua mai i to Davida iki anga kia nekeia atu te reira. No reira mei te tamariki anga, i te akara anga kua kite ke ana a Uza i te au ture no runga i te Aruna.

21. I roto i te tu o Uza, eaa ra i puapinga ai kia maara e te kite maira a Iehova i te au akakoro anga o te ngakau?

²¹ Mei tei taikuia i mua akenei, ka rauka ia Iehova i te tatau i te au ngakau. I te mea e kua kapiki tana Tuatua i ta Uza angaanga ei “apa,” penei kua kite a Iehova i etai akakoro anga karapii kare i akakite tikai ia mai i roto i te papaanga. Penei e e tangata ngakau parau paa a Uza, te kore anga e rave i te au kotinga tau? (Maseli 11:2) Na te arataki anga ainei i te Aruna i te ngai tangata ta tona ngutuare i tiaki ana i oronga mai kiaia ra i tetai manako anga teitei no te akapuapinga iaia uaorai? (Maseli 8:13) E akarongo kore ainei to Uza i te manako anga e kua poto te rima o Iehova i te mou mai i te pia tapu tei akatutu maira i Tona vai anga? Noatu e eaa te turanga, kua papu ia tatou e kua rave a Iehova i te mea tika. I te akara anga kua kite aia i tetai apinga i roto i to Uza ngakau i te akakeu anga Iaia kia oronga viviki mai i te akavaanga.​—Maseli 21:2.

Tetai Tumu Tau no te Irinaki Anga

22. Akapeea e kiteaia ai to Iehova pakari e i tetai au taime kare tana Tuatua i taiku mai ana i tetai ua atu au akataka anga?

²² Kua kiteaia to Iehova pakari akaaite koreia e i tetai au taime kare tana Tuatua i taiku mai ana i tetai ua atu au akataka anga. No reira te oronga maira a Iehova kia tatou i tetai tuatau i te akaari e te irinaki ra tatou iaia. Mei ta tatou i akamanako ana, kare ainei i taka meitaki e e au tumu anga tau to tatou i te ariki anga i ta Iehova au akavaanga? Ae, me apii tatou i te Tuatua a te Atua ma te ngakau tae e te manako maoraora, e maata atu ta tatou ka kite no runga ia Iehova i te irinaki anga e te rave ua ra aia i te mea tau e te tika. No reira, me te akatupu maira etai papaanga Pipiria i te au uianga kare e rauka mai ia tatou i te pau viviki atu, kia irinaki pu tikai tatou e ka rave a Iehova i te mea tika.

23. Eaa te irinaki anga ka rauka ia tatou no runga i te au angaanga a Iehova i te tuatau ki mua?

²³ Ka rauka ia tatou te irinaki anga aiteite no runga i ta Iehova au angaanga i te tuatau ki mua. No reira, kua papu ia tatou e me aere mai aia i te akatupu i te akavaanga i te vaitata anga mai te mate maata, kare aia e ‘akapou katoa i te tangata tuatua-tika, e te akono kore i te Atua.’ (Genese 18:23) Kare roa tona aroa no te tuatua tika e te tuatua tau e tuku iaia ki rave i te reira. Ka rauka katoa ia tatou i te irinaki pu tikai e i roto i te ao ou e aere maira, ka akamerengo pouroa aia i to tatou au anoano i roto i te mataara meitaki roa atu.​—Salamo 145:16.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa te au tumu ka ariki ei tatou i ta Iehova au akavaanga?

• Eaa te ka tauturu ia tatou kia kopae ke i te akamanako anga i te au manako tarevake i te oronga anga a Lota i tana nga tamaine ki te pupu tangata riri ra?

• Eaa te au tumu ka rauka i te tauturu ia tatou kia marama e eaa a Iehova i tamate ei ia Uza?

• Eaa te irinaki anga ka rauka ia tatou no runga i te au angaanga a Iehova i te tuatau ki mua?