Tua Oraanga
Kua Taangaanga Maua i to Maua Au Turanga Tauiui ua i te Akakitekite i te Au Ngai Mamao e te Atea
TEI AKAKITEIA E RICARDO MALICSI
I te ruti anga au i taku angaanga no toku turanga no te tu neutara Kerititiano, kua pati atu au e toku pamiri kia Iehova kia tauturu mai ia matou kia parani i to matou tuatau ki mua. I roto i ta matou pure, kua akakite matou i to matou inangaro kia akamaata atu i ta matou angaanga orometua. Kare i roa ana i muri mai, kua akamata matou i tetai teretereanga mei tera ngai ki tera ngai tei taki atu ia matou ki te au enua ke e varu i runga i nga tuanga enua mamaata e rua. Tei tupu, kua rauka ia matou i te akono i ta matou angaanga orometua i roto i te au ngai mamao.
KUA anauia au i Piripine i te 1933 ki tetai pamiri tei piri atu ki te Ekaretia Takake i Piripine. Tei roto pouroa te 14 mema o to matou pamiri i taua akonoanga ra. E 12 paa oku mataiti i te pakari, kua pati atu au ki te Atua na roto i te pure kia arataki iaku ki te akarongo mou. Kua tuku tetai o toku puapii iaku i roto i tetai pupu akonoanga, e kua riro mai au ei Katorika maroiroi. Kare roa au i topa ana i te tataraaraanga i te Maanakai me kore te Oroa i te Tapati. Inara, kua tupu mai te tu ekokoanga e te tu merengo kore. Kua riro te au uianga no runga e eaa te ka tupu ki te tangata me mate ake ratou e no runga te ai era e te Toru Tai i te tamanamanata mai iaku. Te au pauanga orongaia mai e te au arataki akonoanga e puapinga kore ua e te reka kore.
Rauka Anga te Au Pauanga Merengo Anga
Te apiipii ra rai i te apii teitei, kua piri atu au ki roto i tetai pupu tei akao atu iaku ki roto i te ta anga, pere moni, kai avaava, e tetai atu au angaanga tau kore. I tetai po, kua aravei atu au i te mama o tetai o toku au taeake. Koia tetai o te Au Kite o Iehova. Kua tuku atu au kiaia i taua au uianga rai taku i ui atu ki toku au puapii akonoanga. Kua pau pouroa mai aia i taku au uianga mei te Pipiria, e kua papu iaku e ko tana i akakite mai ko te tuatua mou ia.
Kua oko mai au i tetai Pipiria e kua akamata au i te apii ma te Au Kite. Kare i roa ana kua aere atu au ki te au uipaanga katoatoa a te Au Kite o Iehova. Aru anga i te akaraanga kite pakari a te Pipiria no runga i te “kino te tuatua meitaki i te kapiti anga kikino ra,” kua akatakake mai au mei toku au oa tau kore. (1 Korinetia 15:33) Kua tauturu teia iaku kia tere ki mua i taku apii Pipiria e taopenga atu i te akatapuanga iaku uaorai kia Iehova. I muri ake i toku papetitoanga i te 1951, kua tavini au ei orometua tamou (painia) no tetai tuatau. I reira i roto ia Titema 1953, kua akaipoipo au ia Aurea Mendoza Cruz, tei riro mai e ko toku tokorua no te oraanga katoa e te oa angaanga tiratiratu i roto i te angaanga orometua.
E Pauanga ki ta Maua Au Pure
Kua inangaro tikai maua i te tavini ei nga painia. Inara, to maua inangaro kia tavini maata atu ia Iehova kare i tupu vave mai ana. Noatu rai, kare roa maua i tapu ana i te pati atu kia Iehova kia akatuera mai i te au tuatau i roto i tana tavinianga. Inara, e ngata tikai to matou oraanga. Inara, te akamanako ra rai maua i ta maua akakoroanga pae vaerua, e i te 25 mataiti, kua ikiia au ei tavini no te putuputuanga, te akaaere akatere i roto i tetai putuputuanga o te Au Kite o Iehova.
Iaku e tere ra ki mua i te kite Pipiria e kua rauka mai te marama meitaki no ta Iehova au kaveinga, kua kite mai au e kua patoi taku tutu angaanga i toku turanga akava ngakau ei Kerititiano neutara. (Isaia 2:2-4) Kua manako mai au kia akamutu. Kua riro teia ei timata anga i to maua akarongo. Akapeea e rauka ai iaku i te akonokono i te au inangaro a toku pamiri? Kua tuatua akaou atu maua kia Iehova na roto i te pure. (Salamo 65:2) Kua akakite atu maua i to maua au manamanata e te au mataku, inara kua akakite katoa rai maua kiaia i to maua inangaro i te tavini i te ngai e umuumu maataia ra te aronga tutu Patireia. (Philipi 4:6, 7) Kare roa maua i kite ana e ka akatueraia mai te au mataara tukeke kia maua!
Akamataanga i to Matou Teretere Anga
Ia Aperira 1965, kua apai au i tetai angaanga ei tangata tamate ai e ei akaaere i ko i te Vientiane International Airport, i Laos, e kua neke atu matou ki reira. E 24 Kite, i te oire maata o Vientiane, e kua rekareka matou i te angaanga tutu anga ma te au mitinari e nga mea taeake i te reira ngai. I muri akera, kua tukunaia atu au ki Udon Thani Airport, i Tairani. Kare e au Kite ke atu i Udon Thani. Ei pamiri, kua akono matou ko matou uaorai i te au uipaanga katoatoa i te epetoma. Kua tutu aere matou mei tera are ki tera are, kua akono i te au atoro akaou anga, e kua akamata i te au apii Pipiria.
Kua maara ia maua ta Iesu raurau anga ki tana au pipi e “kia maata to ua anga.” (Ioane 15:8) No reira kua akakoro rai maua i te aru i to ratou akaraanga e kia akakite ua atu i te tuatua meitaki. Kare i roa ana kua rekareka maua i te au tupuanga. Kua ariki tetai tamaine Tairani i te tuatua mou e kua riro mai ei tuaine no matou i te pae vaerua. Kua ariki nga tangata Marike Apatokerau e rua i te tuatua mou e no tetai tuatau rai kua riro mai raua ei nga tangata pakari Kerititiano. Kua tutu aere ua atu rai matou i te tuatua meitaki e tere atu i te ngauru mataiti i te tua tokerau o Tairani. Mei teaa tikai to matou mataora i te kite anga e e putuputuanga tetai i teianei i Udon Thani! Tetai o te au ua ta maua i tatanu no te tuatua mou te uua ra rai.
Ma te tangi, ra, kua neke akaou matou, e kua pure matou kia tauturu mai te “Pu ra o te kokoti” ia matou kia piri tamou ua atu rai i roto i te angaanga tutu aere. (Mataio 9:38) Kua tukunaia atu matou ki Tehran, te oire maata o Iran. Ko te tuatau teia o te tutaraanga o te au Shah.
Tutu Anga i Roto i te Au Ngai Akaao Anga Tikai
I te tae atu anga i Tehran, kua kite viviki mai matou i to matou au taeake pae vaerua. Kua taokotai atu matou ma tetai pupu meangiti ua o te Au Kite mei te au enua tukeke e 13. Kua akono matou i te au tauianga e rauka ai i te tutu anga i te tuatua meitaki i roto i Iran. Noatu e kare matou i kite ana i te patoianga pu tikai, kua anoanoia matou kia matakite.
No te akapapaanga o te angaanga a te aronga tei inangaro ra, tetai taime e rave ana maua i te au apii Pipiria i te turuaipo me kore i muri ake—e tae ua atu ki te popongi roa. Ina, mei teaa tikai to maua mataora i te kiteanga i te uua anga o taua angaanga pakari ra! Kua ariki i etai o te au pamiri Piripine e te Korea i te tuatua mou Kerititiano e kua akatapu ia ratou uaorai kia Iehova.
Taku tukuanga angaanga tei aru mai tei Dhaka, i Pangaratete. Kua tae matou ki reira i roto ia Titema 1977. Ko teia akaou tetai enua e kare i mama ana ta matou angaanga tutu anga i te akatupu. Inara, kua akamanako ua rai matou e kia angaanga maroiroi ua atu matou. Ma te aratakianga a to Iehova vaerua tapu, kua kite mai matou i te au pamiri e manganui te karanga ra e e au Kerititiano ratou. Tetai papaki ia ratou te kaki ra i te au vai ora no te tuatua mou tei kiteaia i roto i te au Tuatua Tapu. (Isaia 55:1) Tei tupu, e manganui ta matou au apii i akamataia.
Kua akamanako ua matou e ko to Iehova anoano koia oki kia “inangaro i te tangata katoatoa kia ora.” (1 Timoteo 2:4) Ma te mataora, kare roa tetai tangata i tauta ana i te tamanamanata ia matou. Kia autu i tetai ua atu tu papakitai, kua akara meitaki matou kia taangaanga i tetai araveianga oaoa tikai. Mei te apotetoro ko Paulo, kua tauta matou kia ‘akaarite i te au mea katoa i te tangata.’ (1 Korinetia 9:22) Me uiia mai kia matou te akakoroanga o ta matou atoroanga, kua akamarama aroa atu matou, e kua kite mai matou e e oaoa tikai te maataanga.
I Dhaka kua kite mai matou i tetai Kite no reira e kua akamaroiroi atu iaia kia piri mai kia matou i roto i te au uipaanga Kerititiano e i muri akera i roto i te angaanga tutu anga. I reira, kua apii atu taku vaine i te Pipiria ma tetai pamiri e kua pati atu ia ratou kia aere mai ki ta matou au uipaanga. Na roto ua i to Iehova takinga meitaki, kua aere pouroa mai te pamiri i roto i te tuatua mou. I muri akera, kua tauturu ta raua nga tamaine e rua i te urianga i te au puka Pipiria i roto i te reo Bengali, e kua rauka katoa i to ratou au kopu tangata e manganui kia kite ia Iehova. E manganui te aronga apiipii Pipiria ke atu tei ariki i te tuatua mou. Te maata anga ia ratou te tavini ra i teianei ei aronga pakari me kore e au painia.
No te mea e oire noo maataia e te tangata a Dhaka, kua pati atu maua i tetai o te au mema o to maua pamiri kia tauturu mai ia matou i roto i te angaanga tutu anga. E maata tei ariki mai e kua kapiti mai kia matou i Pangaratete. Mei teaa ra to matou rekareka e mei teaa ra te akameitakianga kia Iehova no te tuatau tei rauka ia matou i te piri atu anga i roto i te tutu anga i te tuatua meitaki i roto i taua enua ra! Mei te au akamataanga meangiti ua e e tai ua tangata, te vai ra i teianei e rua nga putuputuanga i Pangaratete.
Ia Tiurai 1982, kua akaruke matou ia Pangaratete. Kua akaruke matou i te au taeake ma te au roimata i to matou mata. Kare i roa i muri mai, kua rauka taku angaanga i te Entebbe International Airport, i Ukanata, te ngai ka noo ei matou e a mataiti e e itu marama. Eaa te ka rauka ia matou i te rave i te akangateiteianga i to Iehova ingoa maata i roto i teia enua?
Tavinianga ia Iehova i Aperika Tonga
I te tae atu anga i te Entebbe International Airport, kua tiki mai tetai tangata akaoro ia maua ko taku vaine i te apai ia maua ki to maua ngai nooanga. Ia matou e akaruke ra i te ngai to anga pairere, kua akamata au i te tutu atu ki te tangata akaoro no runga i to te Atua Patireia. Kua ui mai aia kiaku: “Ko koe tetai o te Au Kite no Iehova?” I toku pauanga kiaia e ae, kua karanga mai te tangata akaoro e: “E angaanga ana tetai o to kotou taeake ki ko i te are akaaere i te rereanga paireire.” I taua taime rai, kua pati atu au kiaia kia apai roa iaku ki reira. Kua aravei maua i te taeake, tei mataora tikai i te aravei ia maua, e kua akonoia te au akanoonooanga no te au uipaanga e te angaanga koro.
E 228 ua rai au papuritia Patireia i Ukanata i taua taime ra. Kapiti atu ma te nga taeake e rua i Entebbe, kua akapou matou i te mataiti mua i te tatanuanga i te au ua no te tuatua mou. Mei te mea e reka ana te tangata i reira i te tatau, e maata ta matou au puka i tua aere, kapiti mai te au anere ua atu au makatini. Kua pati atu matou i te au taeake mei Kampala, te oire maata, kia tauturu mai ia matou i te tutu anga i te ngai i Entebee i au openga epetoma. I taku tuatua papuriki mua, e rima rai tei tae mai—e au katoa.
I roto i te toru mataiti tei aru mai, kua kite mai maua i tetai o te au tuatau mataora roa atu o to maua oraanga, te kiteanga i te aronga ta maua i apii i te ariu mai anga e i te tere viviki anga ki mua. (3 Ioane 4) I tetai akaputuputuanga kotinga, e ono a maua aronga apiipii Pipiria i papetitoia. Manganui ia ratou tei karanga mai e kua akamaroiroiia ratou kia aruaru i te tavinianga tamou no te mea kua kite mai oki ratou ia maua i te tavinianga ei au painia, noatu rai e te angaanga tinamou ra maua.
Kua kite maua e ka riro katoa ta maua ngai angaanga ei ngai uua. I tetai atianga, kua aravei atu au i tetai opita tamate ai i te ngai to anga pairere e kua oronga atu kiaia i te manakonakoanga akatumuia ki runga i te Pipiria no te oraanga i runga i tetai enua parataito. Kua akaari atu au kiaia mei roto i tana uaorai Pipiria e ka noo au ua te au tangata akarongo e ka taokotai, kare e mamae akaou mei te tu putaua, te rava kore anga i te are, tamaki, maki, me kore te mate. (Salamo 46:9; Isaia 33:24; 65:21, 22; Apokalupo 21:3, 4) I te tatauanga i teia i roto i tana uaorai Pipiria kua akakeuia tona inangaro. Kua akamata vaveia tetai apii Pipiria. Kua aere mai aia ki te au uipaanga katoatoa. Kare i roa ia ana kua akatapu aia iaia uaorai kia Iehova e kua papetitoia. I muri akera kua piri mai aia kia maua i roto i te angaanga orometua tamou.
Ia maua i Ukanata kua tupu te akaoripu ua anga a te tangata e rua taime, inara kare te reira i apai mai i ta matou au angaanga pae vaerua ki te akaotianga. Te au pamiri o taua aronga ra e angaanga ra no te au akaaereanga pa enua kua tukunaia atu ki Nairobi, Kenia, no te ono marama. Ko matou tei noo mai ki Ukanata kua tamou ua atu rai ma ta matou au uipaanga Kerititiano e te angaanga tutu anga, noatu e kua inangaroia matou kia kite pakari e kia.
Ia Aperira 1988, kua oti mai taku tukuanga angaanga e kua neke akaou atu matou. Kua akaruke maua i te Putuputuanga Entebbe ma tetai merengo anga oonu tikai no te au tupuanga pae vaerua i reira. I roto ia Tiurai 1997, kua rauka ia maua tetai tuatau i te atoro akaou atu ia Entebbe. Taua taime ra, te tavini ra tetai o ta maua aronga apiipii Pipiria o mua ana ei aronga pakari. Mei teaa tikai to maua mataora i te kiteanga e 106 tei tae mai ki te Uipaanga Papuriki!
Neke Atu Anga ki Tetai Ngai Angaanga Kore ia
Ka rauka ainei ia maua i te tomo atu ki roto i nga ngutupa ou no te rave angaanga? Ae, taku tukuanga angaanga tei aru mai tei ko i te Mogadishu International Airport, i Tomaria. Kua akakoro oki maua kia taangaanga meitaki i teia atianga ou kia tavini i roto i tetai ngai angaanga kore ia.
Ta maua angaanga tutu anga kua akakotinga maataia ki te aronga angaanga no te komono, aronga angaanga Piripino e tetai atu aronga ke mai. Maata anga o te taime kua aravei ana maua ia ratou i te ngai okookoanga apinga. Kua akono katoa maua i te au atoroanga oaoa ki to ratou au kainga. Na te kapitianga te ravenga maroiroi, te kite pakari, te ravenga tau, e te irinaki pu tikai ki runga ia Iehova, kua rauka ia maua i te oronga atu i te tuatua mou Pipiria ma tetai ke, e kua uua mai teia i te au ua i roto i taua aronga ra mei te au enua tukeke. E rua mataiti i muri akera, kua akaruke matou ia Mogadishu—i mua ua ake i akamata mai ei te tamaki i reira.
Kua tuku atu Te Akaaereanga Pa Enua a te Tangata no te Pairere iaku ki Yangon, Maianama. Akaou, kua akatuera mai te au tuatau meitaki no maua kia tauturu i te aronga ngakau tika i te kite i ta te Atua akakoroanga. I muri ake ia Maianama, kua tukunaia atu maua ki Dar es Salaam, Tanatania. E ngoie ua ake te tutu anga i te tuatua meitaki mei tera are ki tera are i Dar es Salaam no te mea e oire tangata tuatua Papaa to reira.
I roto i te au enua pouroa ta maua i angaanga ai, e meangiti ua te au manamanata ta maua i kite te akonoanga i ta maua angaanga orometua, noatu i te maataanga o te au taime, kua tukunaia te au araianga ki runga i te angaanga a te Au Kite o Iehova. No te turanga o taku angaanga, te maata anga o te taime kua kapitiia atu ki te au tuanga angaanga kavamani me kore pa enua, kare roa te tangata i uiui mai ana i ta matou au angaanga.
Kua umuumu taku angaanga i te ao nei ia maua ko taku vaine kia noo ei aronga ori aere ua no tetai toru ngauru mataiti. Inara, kua manako mai maua i taku angaanga e e ravenga anake ua e raukai te tupuanga meitaki. Ta maua akakoroanga mua koia oki kia akamaroiroi ua atu i te au inangaro o to te Atua Patireia. Te akameitaki nei maua ia Iehova no te tauturu anga ia maua kia taangaanga meitaki i to maua au turanga tauiui ua e kia rekareka i te arikianga umere tikai i te totoaanga i te tuatua meitaki i te au ngai mamao e te atea.
Oki Akaou i te Ngai i Akamata Mai Ei
I te 58 mataiti i te pakari, kua iki mai au kia ritaea vave e kia oki atu ki Piripine. I to maua tae atu anga, kua pure maua kia Iehova kia arataki i to maua au aerenga. Kua akamata maua i te tavini i roto i te putuputuanga i Trece Martires City, i te ngai i Cavite. I to maua tae mua anga, e 19 ua rai aronga tutu i te Patireia o te Atua. Kua akanooia te au angaanga tutu anga i te au ra ravarai, e kua akamataia te au apii Pipiria e manganui. Kua akamata te putuputuanga i te tupu. I tetai taime, kua rauka i taku vaine e 19 au apii Pipiria i te kainga, e e 14 aku.
Kare i roa ia ana kua meangiti roa te Are Uipaanga Patireia. Kua pure matou kia Iehova no runga i teia. Kua manako tetai taeake pae vaerua e tana vaine i te oake ua mai i tetai potonga enua, e kua akatika te opati manga i tetai rounu no te akatuanga i tetai Are Uipaanga Patireia ou. Kua akatupu te are ou i tetai akakeuanga maata i runga i te angaanga tutu anga, e i te au epetoma tei aru mai kua maata mai te aronga tei aere mai. I teianei, e aere ana maua tere atu i te tai ora i te taime okotai i te aereanga i te tauturu i tetai akaou mai putuputuanga e 17 papuritia.
Kua akaperepere maua ko taku vaine i te arikianga ta maua i rekareka ei i te tavinianga i roto i te au enua tukeke e manganui. I te oki anga i te akamanako i to maua oraanga ori aere ua, kua mataora tikai maua i te kiteanga e kua taangaangaia te reira i roto i te mataara meitaki rava atu—i te tauturu i tetai ke kia kite ia Iehova!
[Mapu i te kapi 24, 25]
(No runga i teia, akara i te puka)
TANATANIA
UKANATA
TOMARIA
IRAN
PANGARATETE
MAIANAMA
LAOS
TAIRANI
PIRIPINE
[Tutu i te kapi 23]
Maua ko taku vaine, ko Aurea