Te Aere Nei Teianei Ao Kiea?

E AO TAOKOTAIIA. E tangi anga reka tikai te reira. Kare ainei te katoatoa e inangaro ana i te reira? Ae, e maata te tuatua no runga i te taokotaianga. Kua rave putuputu akaouia te au uipaanga a te au arataki o teianei ao ki runga i te tumu manako. I roto ia Aukute 2000, kua tere atu e 1,000 arataki akonoanga tei aravei i ko i te United Nations i New York no te Uipaanga Mareniamu no te Au i te Ao. Kua uriuri ratou i te au akatikatika anga ki te au maroanga o teianei ao. Inara, e akaata anga te uipaanga uaorai i te au taumaro anga e tupu maira o teianei ao. Kua patoi tetai tangata tata no te akava no Ierusalema i te aere mai no te mea tei reira katoa rai tetai tangata rapi ngati Iuda. Kua riri tetai pae no te mea kare te Dalai Lama i patiia ana ki te nga ra mua e rua no te mataku oki e ka akaririia atu te Tinito.

I roto ia Okotopa 2003, kua uriuriia te au itiu no te tu tinamou o te ao e te au pa enua te vaitata maira i te Patipika i ko i te uipaanga a te Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) tei raveia i Tairani. Kua tia te pa enua e 21 tei tae mai i te akakore atu i te au pupu tamataku anga e kua akatika i te au mataara i te akamaata mai i te tu tinamou i te ao katoa. Inara, i te tuatau o te uipaanga e manganui te au komono tei koumuumu no runga i te au tuatua a tetai paraimi minita, tei karangaia e e akaapa anga tei ki i te makitakita no runga i te ngati Iuda.

Eaa i Kore ei i Taokotai?

Noatu e maata te tuatua no runga i te taokotai anga i te ao, e meangiti ua te au tupu anga tika tikai ta tatou e kite nei. Noatu te au tauta anga tikai a te manganui, eaa ra i kore ei e rauka i te au tangata ravarai i te taokotai i teianei ao i roto i te 21 anere mataiti?

Te akaataia maira tetai tuanga o te pauanga i roto i te au tuatua a tetai paraimi minita tei aere atu ki te uipaanga a te APEC. Kua karanga aia e, “Te vai ra teia tumu anga tei tapaia ko te akaparau anga enua.” Ae, kua o oonu te taiate tangata ki roto i te ravenga enua. Te akakeuia ra te enua e te pupu eteniki taki tai e te anoano kia iki i to ratou uaorai kavamani. Kua akatupu mai te ngateitei pa enua kapiti atu te tu taemoemo anga e te noinoi i tetai kairo anga kino. I roto i te au turanga e manganui, me patoi te au inangaro anga enua i te au inangaro anga o teianei ao, ko te au inangaro anga enua te ka re.

Kua akataka meitakiia mai te ravenga enua na roto i te tuatua a te tata taramo, “te maki-mate kino ra.” (Salamo 91:3) Mei te mate rai te reira i runga i te tangata ravarai, te arataki anga atu ki te au mamae kare i manakoia. Te vai nei rai te ravenga enua ma to te reira tu makitakita anga maata no tetai atu au tangata no te au anere ua atu mataiti. I teia tuatau, te akatupu ua atura te ravenga enua i te akataka ke anga, e kare e rauka i te au tutara a te tangata i te tapu i te reira.

E manganui te aronga mana te kite ra e ko te ravenga enua e te inangaro i roto ia ratou uaorai ko te akaia no te au manamanata o teianei ao. Ei akaraanga, kua kite te Tekeretere-Tianara o mua ana o te United Nations ko U Thant e: “E maata te au manamanata ta tatou e aro atu nei i teia tuatau te tau ra, me kore te tupu ra no te, au tu pikikaa . . . I rotopu i teia nei ra te manako no te manako papaki tai o te ravenga enua​—‘toku enua, e tika me kore e tarevake.’” Noatu rai, ko te au pa enua i teia tuatau, kua peke te manako i roto ia ratou uaorai, te maro maata maira i to ratou uaorai ngateitei. Te aronga tei ia ratou te meitaki kare e inangaro katoa ana i te akaruke mai i tetai manga ngateitei ua o te reira. Ei akaraanga, kua akakite mai te International Herald Tribune i teia no runga i te European Union: “Te vai nei rai te taemoemo anga e te irinaki kore anga te tumu anga akaraanga o te au poritiki i Europa. Te maata anga o te au mema enua EU, kare ake rai tetai o to ratou aronga e akatikaia kia rauka mai te akakeu anga maata e kia rave i te arataki anga.”

Te akataka meitaki maira te Tuatua a te Atua, te Pipiria, i tei tupu mai no te tutara a te tangata, i te karanga anga e: “Te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai.” (Koheleta 8:9) Na te akataka ke anga i teianei ao ki roto i to ratou uaorai au enua takake ra, kua kite te au pupu o te au tangata pera katoa te au tangata tataki tai i te akatupu anga a teia kaveinga Pipiria: “Ko tei akatakake iaia uaorai te kimi ra i tona uaorai anoano tika kore; te patoi pouroa ra aia i te pakari tau.”​—Maseli 18:1, NW.

Tei Anga mai ia tatou ra, ko tei kite meitaki ia tatou ra, kare i akakoro ana i te au tangata kia akanoo i to ratou uaorai au kavamani e kia tutara ia ratou uaorai. Na te rave anga i te reira, kua kopae te au tangata i ta te Atua akakoroanga e te tika anga e nana te au mea ravarai. Te karanga ra a Salamo 95:3-5 e: “E Atua maata oki a Iehova, e Ariki maata i runga i te au atua katoa ra. Tei tona rima te ngai oonu o te enua nei: e te teiteianga o te au maunga ra, nona ïa. Nana te tai, nana oki i anga: e na tona rima i anga i te one marō.” Ko te Atua te Ngateitei tika tikai ta te katoatoa ka akara atu no te tutara anga. Na te aruaru anga i to ratou uaorai tu ngateitei, te patoi ra te pa enua i tona anoano.​—Salamo 2:2.

Eaa te Anoanoia Ra?

Te ravenga ua e taokotai ei teianei ao koia oki na te rave mai anga e okotai mana taoonga no teianei ao te manako tikai maira no runga i te au inangaro o te au tangata katoa. Te kite ra te au tangata manakonako e manganui i teia anoano. Inara, ko te aronga te kite ra i te reira te akara putuputu ra ki tetai ngai tarevake. Ei akaraanga, e manganui te au vaa tuatua, kapiti mai te au arataki akonoanga, te raurau ra i te au tangata kia akara ki te United Nations no te ao taokotaiia. Inara, kare rava e rauka i te au akaaerenga a te tangata, noatu eaa te meitaki to ratou au manako, i te akatikatika i te au manamanata pa enua o te tangata ravarai. Kareka ra, te maata anga o teia au akaaerenga kua riro mai ei ata ua no te taokotai anga kore te vai ra i rotopu i te au enua ke ke.

Te akamatakite maira te Pipiria no te akara anga ki te au akaaerenga a te tangata no te akatikatika anga te karanga anga te reira e: “Auraka e irinaki ki te ui ariki, i te tamaiti a te tangata nei, kare oki ona ora.” (Salamo 146:3) Te akaruke ra ainei te reira ia tatou e kare e manakonakoanga no te taokotai anga i teianei ao? Kare roa. E mataara ke atu tetai.

Kare te manganui i kite e kua akanoo takere te Atua i tetai kavamani te ka rauka i te taokotai i teianei ao. Te karanga ra te Pipiria no runga i te Atua ko Iehova: “Kua akatainu ra au i taku ariki i runga i toku maunga tapu ra, i Ziona. Ka pati mai kiaku, e naku e oronga i te au etene ei tuanga naau, e te au enua openga ei apinga naau.” (Salamo 2:6, 8) Ka akara ana e te taiku maira te irava i te Atua ko Iehova e kua ‘akatainu i tana ariki,’ tana i taiku ra e ko “taku Tamaiti” i roto i te irava 7. Kare atu e tangata ke mari ra te Tamaiti vaerua maata a te Atua, ko Iesu Karaiti tei orongaia te mana taoonga i runga ake i te pa enua katoa.

Akapeea e Tupu Mai ei te Ao Taokotaiia

E maata te au tangata kare i kite ana i teia tutara anga i te rangi ta te Atua i akanoo. Te maro ketaketa nei te au pa enua ki runga i to ratou uaorai manako anga tika ki te ngateitei. Inara, kare te Atua e ariki i te aronga te patoi ra i te ariki mai i tona ngateitei e te kavamani tana i akanoo. No runga i te aronga te patoi ra i te ariki atu i teia akanoonooanga, te karanga ra a Salamo 2:9 e: “E ngaangaa ratou ia koe [te Tamaiti, ko Iesu Karaiti] i te pāpā auri, e ungaungāiti roa ia koe mei te kapu a te potera ra.” Me te kite ra ratou i te reira e me kare ra, te mati nei te pa enua i teianei te ka arataki atu ki tetai u anga ma te Atua. Te tuatua ra te puka openga o te Pipiria “ki te ui ariki o te ao katoa nei” tei akaputu kapitiia mai ki “te tamaki i taua rā maata o te Atua mana katoatoa ra.” (Apokalupo 16:14) Ka takoreia te au pa enua e ta ratou au angaanga akataka ke anga. Te akapapa ra teia i te mataara no te kavamani a te Atua kia rave i ta te reira angaanga e arairai anga.

Ei Ngateitei i te Ao Katoa e Pini Ua Ake, ka oronga pakari mai te Atua ko Iehova na roto i tana Tamaiti i te mana kia rave i te au taui anga tau no tetai ao taokotaiia. Ka apai mai te kavamani a te Atua i te taokotai anga tika e ka akameitaki i te aronga ravarai te inangaro ra i te tuatua tika. Eaa ka kore ei e rave mai i tetai manga miniti i te tatau ia Salamo 72 i roto i taau Pipiria? I roto i reira, kua orongaia tetai tutu totou e eaa ta te tutara anga i raro ake i te Tamaiti a te Atua ka rave no te tangata ravarai. Ka kite te au tangata katoa i te ao taokotai tika ra, e pouroa to ratou au manamanata​—te takinga kinoanga, te ta, te putaua, e te vai atura​—ka ngaro ke ia.

I roto i teianei ao akatakakeia, e manganui te manako ra e kare taua manakonakoanga e tupu tika tikai mai. Inara e tarevake me manako akapera. Kare ake rai ta te Atua au taputou e poka, e kare rava te reira e poka. (Isaia 55:10, 11) Ka inangaro ainei koe i te kite i teia taui anga? Ka kite koe. Ko te tika, e au tangata takere tetai te teateamamao ra no taua tuatau ra. No roto mai ratou i te au pa enua ravarai, inara kare e tamaki atu, te kauraro taokotai nei ratou ki to te Atua ngateitei i teianei. (Isaia 2:2-4) Koai oki ratou? Kua kiteaia ratou e ko te Au Kite o Iehova. Eaa ka kore ei e ariki atu i te patianga kia atoro atu i to ratou au ngai uipaanga? Penei, ka rekareka rai koe i te taokotaianga maoraora ma tetai au tangata te ka tauturu mai ia koe kia kauraro atu ki to te Atua ngateitei e kia rekareka i te taokotai anga kare roa e ope.

[Au Tutu i te kapi 7]

Te teateamamao nei te au tangata mei te au pa enua ravarai no tetai oraanga i roto i tetai ao taokotaiia

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 4]

Saeed Khan/AFP/Getty Images

[Au Akameitakianga no te Tutu i te kapi 5]

Woman grieving: Igor Dutina/AFP/Getty Images; protesters: Said Khatib/AFP/Getty Images; armored cars: Joseph Barrak/AFP/Getty Images