E Ture no te Aroa i Roto i te Ngakau

“Ka tuku au i taku nei ture ki roto ia ratou, e ka tata au i te reira ki roto i to ratou ngakau.”​—IEREMIA 31:33, NW.

1, 2. (a) Eaa ta tatou ka akamanako i teianei? (e) Akapeea a Iehova i te akaari anga mai iaia i te Maunga i Sinai ra?

I ROTO i nga atikara mua e rua, kua kite tatou e i te eke anga mai a Mose mei te Maunga i Sinai ra, kua kaka mai te verovero mei tona kiri mata ko tei akaata mai i te kaka o Iehova. Kua uriuri katoa tatou i te arai ta Mose i aao. I teianei ka akamanako ana tatou i tetai mea tei piri atu e e aiteanga tona no te au Kerititiano i teia tuatau nei.

² Ia Mose i runga i te maunga kua rauka mai iaia tetai au ikuikuanga mei ko mai ia Iehova. Ia ratou e akaputuputu ra ki mua i te Maunga i Sinai, kua kite te ngati Iseraela i tetai akaarianga umere tikai i te Atua uaorai. “Ko te mangungu iora, e te uira, e tetai tumurangi patapatatue ki runga i taua maunga ra, e te tangi pu ra oki e tangi maata roa; kua rutetetete oki te tangata tini ravarai o te puakapa ra. . . . E auai anake atura taua maunga ra ko Sinai, no te mea kua eke mai a Iehova ki rungao i taua maunga ra na roto i te ai: peke ua atura te auai ki runga, mei te auai umu ra, e kua ngaueue roa atura taua maunga katoa ra.”​—Exodo 19:16-18.

3. Na roto i teaa te oronga anga mai a Iehova i te Ture Ngauru ki to Iseraela, e eea ta taua iti tangata ra i marama mai?

³ Kua tuatua atura a Iehova ki te tangata na roto i tetai angera, i te oronga anga mai i tei kite matauia e ko te Ture Ngauru. (Exodo 20:1-17) No reira, kare roa e ekoko e no ko mai i te Mana Katoatoa teia au ture. Kua tata a Iehova i taua au akauenga ra ki runga i nga papa toka​—nga papa tei vavaiia e Mose i tona kite anga atu i te ngati Iseraela e akamorimori ra i tetai punua puakatoro auro. Kua tata akaou atura a Iehova i te au akauenga ki runga i te toka. Teia taime, i te apai anga mai a Mose i nga papa ki raro, kua kaka maira te verovero mei tona kiri mata. I taua taime ra, kua marama te katoatoa i te puapinga maata o taua au ture ra.​—Exodo 32:15-19; 34:1, 4, 29, 30.

4. No teaa ra te Ture Ngauru i puapinga maata roa ai?

⁴ Te nga papa tei tataia te Ture Ngauru ki runga kua tukuia atu te reira ki roto i te aruna o te koreromotu i roto i te ngai Tapu Rava o te tapenakara e ki roto i te iero i muri maira. Ko te au ture tei tataia ki runga i reira kua akanoo te reira i te au kaveinga tumu no te Ture koreromotu a Mose e kua akanoo i te tango no te akatereanga teokaratiki no tetai kavamani no te iti tangata. Kua oronga mai te reira i te akapapuanga e ko ta Iehova e akatere ra e iti tangata takake roa, e iti tangata ikiia.

5. Na roto ra i teea au mataara te au ture a te Atua i te akaata anga mai i tona aroa?

⁵ E maata ta taua au ture ra i akakite mai no runga ia Iehova, no runga tikai i tona aroa no tona iti tangata. Kua riro tikai taua au ture ra ei apinga aroa akaperepereia ki te aronga e akarongo ki te reira! Kua tata tetai tangata apii e: “Kare roa e akatereanga akono tau tei akanooia ana e te tangata i mua ana e mei reira mai . . . e vaitata atu, e kare takiri e aiteite atu, me kore i maata atu, i teia nga ture okotai ngauru a te Atua.” No runga i te katoaanga i te Ture a Mose, kua akakite a Iehova: “Kia akarongo tikai kotou i toku reo, e kia akono i taku ra koreromotu, ka riro ïa kotou ei apinga akaperepere maata naku, i te au tangata ravarai ra: noku uaorai oki te ao katoa nei: E riro rai kotou ei basileia taunga naku, e ei iti-tangata tapu. Ko taau ïa tuatua e karanga atu ki te tamariki a Iseraela ra.”​—Exodo 19:5, 6.

E Ture Tataia ki Roto i te Ngakau

6. Eaa te ture tei puapinga roa atu i te au ture tei tataia ki runga i te toka?

⁶ Ae, e puapinga maata tikai to taua au ture tu-Atua ra. Inara, kua kite ainei koe e, kua rauka i te au Kerititiano akatainuia tetai apinga puapinga maata roa atu i te au ture tei tataia ki runga i te toka? Kua totou a Iehova no runga i te maani anga i tetai koreromotu ou kare i aite ki te Ture koreromotu tei maaniia ki te iti tangata o Iseraela. “Ka tuku au i taku nei ture ki roto ia ratou, e ka tata au i te reira ki roto i to ratou ngakau.” (Ieremia 31:31-34, NW) Kare a Iesu, te Rotopu o te koreromotu ou, i oronga uaorai ana ki tana au pipi i tetai papaanga no te ture tei tataia. Kua tuku ra aia i te ture a Iehova ki roto i te manako e te ngakau o tana au pipi na roto i te au mea tana i tuatua ai e i rave ei.

7. I oronga na muaia mai “te ture a te Karaiti” kiaai ma, e koai ma tei ariki i te reira i muri mai?

⁷ Kua kapikiia teia ture e ko “te ture a te Karaiti.” Kua oronga na muaia te reira, kare ki te iti tangata natura o Iseraela, te uanga o Iakoba, mari ra ki tetai iti tangata pae vaerua, koia oki “te Iseraela o te Atua.” (Galatia 6:2, 16, NW; Roma 2:28, 29) Kua akatumuia te Iseraela o te Atua ki te au Kerititiano akatainuia. I muri mai, kua piri mai tetai “aronga maata rava” kia ratou mei te pa enua ravarai tei kimi katoa i te akamorianga a Iehova. (Apokalupo 7:9, 10; Zekaria 8:23) Ei ‘okotai anana’ i raro i te ‘okotai tiaki,’ te ariki ra nga pupu e rua i “te ture a te Karaiti,” i te akatika anga i te reira kia akaaere i te au mea katoa ta ratou e rave ra.​—Ioane 10:16.

8. Eaa ra tetai tu tuke i rotopu i te Ture a Mose e te ture a te Karaiti?

⁸ Kare i aite mei te ngati Iseraela natura, tei akono i te Ture a Mose no te mea i anauia mai ratou i roto i te iti tangata Iseraela, kareka ra te au Kerititiano kua iki tikai ratou kia kauraro ki te ture a te Karaiti, te au tumu mei te iti tangata rai e te ngai i anauia mai ei kare e akamanakoia. Kua apii ratou no runga ia Iehova e tona au arataa e kua inangaro tikai i te rave i tona anoano. E na te ariki anga i te ture a te Atua “ki roto ia ratou,” tei tataia, ei akatutuanga ua, “ki roto i to ratou ngakau,” kare te au Kerititiano akatainuia e akarongo i te Atua no te mea ka akautunga aia i te aronga akarongo kore; e kare katoa e akarongo ua iaia no te mea e e apainga te reira na ratou. Kua akaia to ratou akarongo ki roto i tetai apinga puapinga roa atu e te ririnui maata atu, e mei te reira rai te au mamoe ke atu i te akarongo no te mea tei roto te ture a te Atua i to ratou ngakau.

Au Ture Tei Akatumuia ki Runga i te Aroa

9. Akapeea a Iesu i te akaari anga mai e ko te aroa te tumu puapinga maata roa atu o te au ture a Iehova?

⁹ Te tumu puapinga maata no ta Iehova au ture e te au akauenga katoatoa ka rauka kia akapotoia ki roto i tetai tuatua okotai: aroa. Ko te reira tei riro ua mai ana e te ka riro ua atu rai ei tuanga puapinga maata no te akamorianga mou. I te ui angaia e ko teea te akauenga maata roa atu i roto i te Ture, kua pau atu a Iesu: “E aroa atu koe i to Atua ia Iehova ma to ngakau katoa, e ma to meta katoa, e ma to manako katoa.” Te rua koia oki: “E aroa atu koe i toou tangata tupu mei te aroa ia koe uaorai.” I reira kua karanga atura aia: “Ei runga i teia nei nga ture vai ei te Ture katoa, e te au Peroveta.” (Mataio 22:35-40, NW) Kua akaari mai a Iesu i reira e, kare ko te Ture anake ua ma te Ture Ngauru, mari ra ko te katoaanga o te au Tuatua Tapu Epera tei akatumuia ki runga i te aroa.

10. Akapeea tatou i kite ei e ko te aroa te tumu no te ture a te Karaiti?

¹⁰ Kua akatumu katoaia ainei te aroa no te Atua e no te tangata tupu ki runga i te ture i roto i te ngakau o te au Kerititiano? Papu tikai! Ko te ture a te Karaiti ka o mai te aroa ngakau no te Atua e te kapiti maira i tetai akauenga ou​—kia aroa akaatinga uaorai te au Kerititiano i tetai e tetai. Kia aroa ratou mei ta Iesu rai i aroa i tana au pipi, e kua oronga puareinga ua aia i tona oraanga no tona au taeake. Kua apii aia i tana au pipi kia aroa i te Atua e kia aroa i tetai e tetai, mei tana rai i aroa ia ratou. Te aroa takake ta ratou e akaari ra no tetai e tetai ko te reira te tu akatakaanga maata e kiteaia ai te au Kerititiano mou. (Ioane 13:34, 35; 15:12, 13) Kua ikuiku katoa a Iesu ia ratou kia aroa atu i to ratou au enemi.​—Mataio 5:44.

11. Akapeea a Iesu i te akaari anga mai i te aroa no te Atua e no te tangata nei?

¹¹ Kua tuku mai a Iesu i te akaraanga apa kore i te akaari anga i te aroa. Ei mea ora vaerua ririnui i te rangi, kua ariki rekareka tikai aia i te tuatau kia akamaata atu i te au anoano o tona Metua i te enua nei. I te pae mai i te oronga anga i tona oraanga tangata kia ora etai atu e tuatau ua atu, kua akaari aia ki te tangata e akapeea me noo i to ratou oraanga. E tu akaaka tona, e tu takinga meitaki, e te manako tau, i te tauturu anga i te aronga i teiaa e tei taitaia. Kua oronga katoa mai aia i te “tuatua o te ora mutu kore ra,” te tauturu roiroi kore ua anga i etai ke kia kite ia Iehova.​—Ioane 6:68.

12. No teaa ka karangaia ai e e pirianga piri tikai to te aroa no te Atua e te aroa no te tangata tupu?

¹² E tika roa e, e pirianga piri tikai, to te aroa no te Atua e no te tangata tupu. Kua akakite te apotetoro ko Ioane: “No ko mai oki te aroa i te Atua ra; . . . Kia karanga tetai tangata e, Te [aroa] nei au i te Atua, e kare i aroa i tona taeake, e pikikaa aia; ko tei kore e aroa i tona taeake tei akaraia e ia ra, eaa e tikaʼi iaia kia [aroa] i te Atua tei kore i akaraia e ia ra.” (1 Ioane 4:7, 20, akaaite ia NW.) Ko Iehova oki te tumu e te tu tikai o te aroa. Na te aroa e akakeu ra i te au mea ravarai tana e rave ra. Te aroa nei tatou no te mea i angaia tatou i tona tu. (Genese 1:27) Na te aroa anga i to tatou tangata tupu, te akaari ra tatou i to tatou aroa no te Atua.

Te Aiteanga kia Aroa Koia oki kia Akarongo

13. Me inangaro tatou i te aroa i te Atua, eaa te mea mua ta tatou ka rave?

¹³ Akapeea tatou i te aroa anga i te Atua, tei kore tatou i kite ana? Te takainga puapinga mua koia oki kia kite iaia. Kare e rauka ia tatou kia aroa me kore kia irinaki tika tikai i tetai tangata ke ua. No reira, te akamaroiroi maira te Tuatua a te Atua ia tatou kia kite i te Atua na te tatau anga i te Pipiria, na te pure anga, e na te taokotai anga ki te aronga tei kite e tei aroa iaia. (Salamo 1:1, 2; Philipi 4:6; Ebera 10:25) E puapinga tikai te au Evangeria e a, no te mea te akaari maira te reira i te tu tikai o Iehova mei tei akaataia mai i roto i te oraanga e te angaanga orometua a Iesu Karaiti. Ka tupu ketaketa maata roa atu to tatou inangaro kia akarongo kiaia e kia aru i tona tu ia tatou e kite ra iaia e te ariki rekareka anga i te aroa tana i akaari mai no tatou. Ae, ko te aroa i te Atua ka o mai te akarongoanga.

14. No teaa ka karangaia ai e kare te au ture a te Atua i te mea teiaa?

¹⁴ Me e aroa to tatou i tetai tangata, ka matau ua tatou ki ta ratou e inangaro e kare e inangaro ra, e ka akono tatou uaorai kia tau ki te reira. Kare tatou e inangaro kia akamareka kore atu i te aronga e aroa ra tatou. “Ko teia oki te aiteanga o te aroa i te Atua,” i tata ai te apotetoro ko Ioane, “kia akono tatou i tana au akauenga, e inara kare tana au akauenga i te mea teiaa.” (1 Ioane 5:3, NW) Kare te reira i te mea teiaa, e kare katoa e maata ana. Ka arataki te aroa i to tatou arataa. Kare tatou e anoanoia kia tamou ngakau i tetai papa akauenga maata ei akatere i ta tatou au angaanga ravarai; na to tatou aroa no te Atua e arataki ia tatou. Me e aroa to tatou i te Atua, e mea mataora tikai te rave i tona anoano. Ka rauka i reira ia tatou to te Atua marekaanga, e ka puapingaia tatou uaorai, e ka riro ua rai tana akatereanga ei meitaki no tatou.​—Isaia 48:17.

15. Eaa te ka akakeu ia tatou kia aru ia Iehova? E akataka mai.

¹⁵ Na te aroa i te Atua e akakeu ia tatou kia aru i tona au tu. Me e aroa to tatou i tetai tangata, ka inangaro tatou i tona au tu e te umuumu kia aite mei iaia rai. E akamanako ana i te pirianga i rotopu ia Iehova raua ko Iesu. Kua noo piri vaitata ana raua i runga i te rangi penei no tetai au pirioni ua atu au mataiti. Kua vai te aroa oonu, e te iro koreia i rotopu ia raua. Kua aiteite tikai to Iesu tu apa kore ki to tona Metua e kua rauka iaia kia karanga ki tana au pipi e: “Ko tei kite ana iaku kua kite katoa ia i te Metua.” (Ioane 14:9, NW) Ia tatou e maata atura te kite e te arikianga rekareka no Iehova raua ko tana Tamaiti, ka akakeuia tatou kia aite mei ia raua rai. Na to tatou aroa no Iehova, e te tauturu a tona vaerua tapu, e tauturu ia tatou kia ‘kopae i te tangata taito ra e tana katoa au ravenga; E kia akatangata ou [ia tatou uaorai].’​—Kolosa 3:9, 10; Galatia 5:22, 23.

Te Aroa te Angaanga Ra

16. Akapeea te aroa no te Atua e no te tangata tupu i te akaari angaia na roto i ta tatou angaanga tutu anga e te apiianga?

¹⁶ Ei au Kerititiano, ka akatika ua tatou i to tatou aroa no te Atua e no te tangata tupu kia akakeu ia tatou kia piri ki roto i te tutu anga i te Patireia e te angaanga akariro anga i te tangata ei pipi. Me raveia, ka akarekareka tatou i te Atua ia Iehova, “ko tei inangaro i te tangata katoatoa kia ora, e kia rauka te kite i te tuatua-mou.” (1 Timoteo 2:3, 4) Ka kite i reira tatou i te rekareka i te tauturu anga i etai ke kia tataia te ture a te Karaiti ki roto i to ratou ngakau. E ka rekareka roa tatou kia kite i to ratou au tu tangata i te taui angaia kia akaata mai i te au tu tu-Atua o Iehova. (2 Korinetia 3:18, NW) E tikai, e ko te tauturu anga i etai ke kia kite i te Atua te apinga aroa akaperepere roaia atu ka rauka ia tatou i te oronga na ratou. Te aronga tei ariki i to Iehova pirianga taeake ka rekareka ratou i te reira e tuatau ua atu.

17. No teaa i pakari ei te tatanu i te aroa no te Atua e no te tangata tupu auraka no te au apinga materia?

¹⁷ Te noo nei tatou i roto i tetai ao tei riro te au apinga materia ei mea puapinga maata, e te inangaro maata katoaia. Inara, kare te au apinga materia i te mea mutu kore. Ka rauka ua te reira i te keiaia me kore ka pou i te pe. (Mataio 6:19) Te akamatakite maira te Pipiria ia tatou: “Te ngaro ke nei teianei ao, ma ta to reira katoa e anoano nei: ko tei akono ra i to te Atua ra anoano, e tika ïa i te ora anga e tuatau ua atu.” (1 Ioane 2:16, 17) Ae, ka vai rai a Iehova e mutu kore ua atu, e pera katoa te aronga e aroa e e tavini ra iaia. No reira, kare ainei i meitaki atu i te tatanu i te aroa no te Atua e no te tangata i to te aruaru atu i te au apinga o teianei ao, i na e taime poto ua rai tona puapinga?

18. Akapeea tetai mitinari i te akaari anga i te aroa akaatinga uaorai?

¹⁸ Te aronga e aruaru ra i te aroa ka apai mai ratou i te akapaapaanga kia Iehova. E akamanako ana ia Sonia, e mitinari i Tenekara. Kua apii aia i te Pipiria ki tetai vaine ko Heidi tona ingoa, tei tuia e te HIV mei tana tane irinaki kore. I muri ake i te mate anga tana tane, kua papetitoia a Heidi, inara kare i roa kua makiia aia, e kua peke atu aia ki roto i te are maki kua turia e te AIDS. Kua akakite a Sonia: “Kua rave te aronga angaanga o te are maki i ta ratou ka rauka, inara e tokoiti ua rai ratou. Kua patiia atu tetai aronga tauturu i roto i te putuputuanga ei akono i tona au anoano i te are maki. I te rua o te po, kua noo ua au ki runga i te moenga i te pae i tona roi e kua tauturu i te akono iaia e mate ua atu aia. Kua tuatua mai te taote akaaere e: ‘To matou manamanata maata roa atu koia oki i te maata anga i te taime e akaruke ana te kopu tangata i te au mema o te pamiri me kite ratou e e AIDS to ratou. No teaa ra koe, kare e pirianga, kare no te enua okotai, kare katoa i aiteite te kara, i akatika ai kia akatuera ua ia koe ki teia maki kino?’ Kua akamarama atu au e kiaku uaorai, e teina tikai a Heidi noku, e pirianga piri tikai mei te mea ra e e tai rai o maua metua tane e te metua vaine. I te kite anga au i teia teina ou noku, kua rauka roa iaku te rekareka i te akono anga iaia.” Inara, kare a Sonia i rokoia ana e tetai ua atu au tu maki i tona tauta anga i te akono ia Heidi ma te aroa.

19. I te rauka anga te ture a te Atua ki roto i to tatou au ngakau, eaa ta tatou ka taangaanga?

¹⁹ Ka kiteaia te au akaraanga e manganui no te aroa akaatinga uaorai i rotopu i te au tavini o Iehova. Kare e papaanga tataia o te ture e akataka maira i te iti tangata o te Atua i teia tuatau. Kareka ra, te kite nei tatou i te akatupuanga o tei tataia i roto ia Ebera 8:10: “Teia te koreromotu, taku e papau i te ngutuare o Iseraela, i muri ake i te reira au rā, te tuatua maira a Iehova. “E tuku au i taku au ture ki roto ia ratou, e e tataia e au ki [“roto,” NW] i to ratou ngakau; e e riro au ei Atua no ratou, e e riro oki ratou ei tangata noku.” Kia akaperepere ua atu rai tatou i te ture o te aroa ta Iehova i tata ki roto i to tatou au ngakau, na te taangaanga anga i te au tuatau ravarai kia akaari i te aroa.

20. No teaa te ture a te Karaiti i riro ei ei apinga oko maata?

²⁰ E rekarekaanga maata tikai te tavini kapiti i te Atua ma tetai taokotaianga taeake i te ao katoa e akaari ra i taua tu aroa ra! Ko te aronga tei roto te ture a te Karaiti i to ratou ngakau te pereperekavana ra i tetai apinga oko maata roa i roto i teia ao aroa kore. Kare ratou e pereperekavana anake ua ra i to Iehova aroa mari ra te rekareka roa ra i roto i te tatua aroa ketaketa i roto i te taokotaianga taeake. “I na oki, te meitaki e te mataora, kia noo katoa te au taeake ma te [“taokotai,” NW] tikai!” Noatu te noo nei te Au Kite o Iehova i roto i te au enua e manganui, te tuatua ra i te au reo e manganui, e no roto mai i te au peu e manganui, te pereperekavana ra ratou i te tu taokotai o te akonoanga kare e rauka kia akaaiteia. Te apai maira teia tu taokotai i to Iehova marekaanga. Kua tata te tata taramo: “I reirā [i rotopu i te iti tangata taokotaiia e te aroa] Iehova te akaue anga i te meitaki, i te ora mutu kore.”​—Salamo 133:1-3.

Ka Rauka Ainei ia Koe te Pau?

• Mei teaa tikai te puapinga o te Ture Ngauru?

• Eaa te ture tei tataia ki roto i te ngakau?

• Eaa te tuanga a te aroa i roto i “te ture a te Karaiti”?

• Na roto i teea au mataara me akaari tatou i to tatou aroa no te Atua e no te tangata tupu?

[Tutu i te kapi 25]

Kua tataia te au ture a te ngati Iseraela ki runga i nga papa toka

[Au Tutu i te kapi 26]

Ko te au Kerititiano tei roto te ture a te Atua i to ratou ngakau

[Tutu i te kapi 28]

Ko Sonia raua ko tetai tamaine Tenekara i ko i te uruoaanga tapere 2004