Ka Rauka Ainei ia Koe te ‘Ano Atu ki Makedonia’?

1. Eaa tei akakeu ia Paulo e tona au oa kia ano atu ki Makedonia?

¹ Mei te mataiti 49 T.N., kua akaruke te apotetoro a Paulo ia Anetioka Suria no te rua o tona tere mitinari. Tona akakoroanga kia atoro atu ia Ephesia e tetai au oire i roto ia Asia Minora. Inara, kua patiia kiaia na roto i te vaerua tapu e kia ‘ano atu ki Makedonia.’ Kua ariki mataora ratou ko tona au oa i te reira, e kua rauka ia ratou te tikaanga ngateitei kia akanoo i te putuputuanga mua i reira. (Anga. 16:9, 10; 17:1, 2, 4) Teia tuatau, te anoano maataia ra te aronga kokotianga i tetai au tuanga o te ngai tutuanga i te ao katoa. (Mata. 9:37, 38) Ka rauka ainei ia koe i te tauturu atu?

2. Eaa tetai pae kare e manako ana i te neke ki tetai enua ke?

² Penei te inangaro ra koe kia riro ei mitinari mei ia Paulo rai, inara kare e manako ana i te neke ki tetai enua ke. Penei kare e rauka ia koe i te aere ki Gileada no toou mataiti me kore e tuaine koe kare i akaipoipo me kore e tamariki rikiriki taau. E kare koe e manako ana i te neke ki tetai enua ke no te mea kare e papu ana ia koe me ka rauka ia koe te apii i tetai reo ke. Me kore e tuitarere koe i runga i te enua no te turanga pae moni e te emiemi ra koe i te neke. Na roto i te pure, ka kite mai koe e kare taua au turanga ra e arairai ra ia koe kia neke ki tetai enua ke te anoano ra i te tauturu.

3. Eaa ra kare e umuumuia te terenianga mitinari kia puapingaia te tutuanga i tetai enua ke?

³ Umuumuia ra Ainei te Terenianga Mitinari? Eaa tei tauturu ia Paulo e tona au oa kia puapingaia? Kua irinaki ratou ia Iehova e tona vaerua tapu. (2 Kori. 3:1-5) No reira, noatu e kare toou au turanga e akatika ia koe kia rave i teia terenianga puapinga, ka puapingaia rai taau tutu anga i tetai enua ke. Akamaara katoa e te tereniia ra koe na roto i te Apii Orometua Teokaratiki e te Uipaanga Tavini Anga. Me te akakoro ra koe i te aere ki Gileada me kore ki tetai apii mei te reira rai, ka puapingaia koe me neke ki tetai enua ke kia tamata i te angaanga mitinari ei taangaanga naau me arikiia mai koe kia rave i tetai atu terenianga.

4. Eaa ra te aronga pakarikari kia kore e manako e kare e rauka ia ratou i te tutu aere i tetai enua ke?

⁴ Aronga Pakarikari: Ka riro te aronga pakarikari tau, meitaki te oraanga kopapa, ei tauturuanga meitaki i roto i te au enua e anoanoia ra te tauturu. Kua akaoti ainei koe i te angaanga moni? Te rauka ra i tetai pae e koi ra i te moni pakari i te aere ki tetai au enua kare e puapinga roa ana, e e mama ake te tutaki i te taote, e te are i to ratou uaorai enua.

5. Akakite mai i tetai tupuanga no tetai taeake tei akaoti i te angaanga e tei neke ki tetai enua ke.

⁵ Kua neke tetai taeake mei tetai enua tuatua reo Papaa, e tangata pakari e te painia, ki tetai ngai e maata te aronga turoto i te Apatonga Itinga o Asia, no te tauturu i te au papuritia e iva i roto i te pupu reo Papaa. Kua tutu atu te pupu ki tetai 30,000 tangata reo keke i taua ngai ra. I roto i te rua mataiti e 50 tei tae mai ki te au uipaanga. Kua tata te taeake e: “Kua riro te neke mai anga ki konei ei akameitakianga umere tikai kiaku. E maata ua atu teia au akameitakianga kare e rauka iaku i te akakite atu!”

6. Akakite mai i tetai tupuanga no tetai tuaine kare e akaipoipo tei neke ki tetai enua te anoano maataia ra te tauturu.

⁶ Au Tuaine Kare i Akaipoipo: Kua taangaanga maata a Iehova i te au tuaine kia akatotoa i te tuatua meitaki i te au enua te anoano maataia ra te tauturu. (Sala. 68:11) Kua inangaro tetai tuaine kare i akaipoipo kia akamaata atu i tana angaanga orometua i tetai enua ke, kua manamanata ra tona nga metua iaia. No reira kua iki aia i tetai enua meitaki e te tinamou te turanga o te kavamani e te pae moni, kua tata atu ki te opati manga, e kua rauka mai te tauturuanga taka meitaki. I te ono mataiti iaia e noo ra i taua enua ra, e maata ua atu tana au akameitakianga. Kua akakite aia e: “Kare e maata ana te au atianga no te au apii Pipiria i toku enua. Inara te tavinianga i te ngai te anoano maataia ra te tauturu, kua rauka iaku te rave i tetai au apii Pipiria e tei akameitaki mai i toku kite no te apiianga.”

7. Akakite mai i tetai tupuanga o tetai pamiri tei neke atu ki tetai enua ke.

⁷ Au Pamiri: Me e tamariki taau, te arai ra ainei teia ia koe kia kore e neke ki tetai enua ke no te akakite maata atu i te tuatua meitaki? Kua rave tetai pamiri e rua tamariki, e varu e te tai ngauru mataiti i te reira. Kua tata te mama i to ratou tupuanga e: “Rekareka tikai maua e kua utuutu mai maua i te tamariki ki konei, te rauka nei ia ratou i te piri atu ki te au painia takake e te au mitinari. Kua meitaki atu to matou oraanga no te tavinianga i te ngai te anoano maataia ra te tauturu.”

8. Ka rauka ainei i te tavini i tetai enua ke ma te kore e apii i tetai reo ke? Akamarama mai.

⁸ Manamanata no te Reo: Te riro ra ainei te apii i tetai reo ke i te arai ia koe kia kore e neke atu ki tetai enua ke? Penei te tuatuaia ra toou reo i tetai atu au enua te anoanoia ra kia maata te aronga tutuanga. Kua neke atu tetai tokorua e tuatua reo Papaa ana ki tetai enua reo Paniora, e maata rai te tangata tuitarere e tuatua reo Papaa ra. Taeanga mai tetai akakiteanga no ko mai i te opati manga no runga i tetai au putuputuanga reo Papaa te anoano ra i te tauturu, kua iki raua e tai e kua atoro atu i te reira e rua taime. Kua oki raua ki to raua enua, kua akaiti i ta raua akapouanga moni i te marama, e kua pangika i te moni no tetai mataiti. Te papa anga raua i te neke, kua kimi mai te au taeake i tetai are mama ua no raua.

9, 10. Eaa ta te aronga tei akaruke i to ratou enua anau ka akamanako, e no teaa ra?

⁹ Au Tuitarere: Kua neke ainei koe mei toou enua i mua ake ka apii ei koe i te tuatua mou? Penei te anoano maataia ra te aronga kokotianga i toou enua anau. Kare ainei koe e inangaro i te oki atu i te oronga i tetai tauturu? E mama atu ia koe te kimi i tetai angaanga moni e tetai ngai nooanga, i tetai tangata no tetai enua ke. Kua kite ke ana koe i te tuatua i te reo. Kapiti mai, ka akarongo puareinga mai te au tangata i te karere Patireia me akakite atu koe, i tetai tangata no tetai enua ke.

¹⁰ Kua neke tetai tangata no Arapania mai ki Itaria ei tuitarere, kua rauka mai tana angaanga moni meitaki e kua tuku atu i te reira ki tona pamiri i Arapania. Te tomo mai anga aia ki roto i te tuatua mou, kua apii atu aia i te reo Arapania ki tetai pupu painia takake reo Itaria te ka neke atu ki Arapania kia tavini i te ngai e anoano maataia ra te tauturu. Kua tata te taeake e: “Te aere ra ratou ki te enua tei akarukeia e au. Kare ratou i kite i te reo e te rekareka ra ratou i te aere ki reira. Kua kite au i te reo e te au tu i Arapania. Eaa ra au e noo nei i Itaria?” Kua manako te taeake i te oki ki Arapania i te akakitekite i te tuatua meitaki. Kua karanga aia e: “Te tataraara ainei au i te akaruke i taku angaanga e te moni i Itaria? Kare rava! Kua rauka iaku tetai angaanga tika tikai i Arapania. Toku manako, te angaanga puapinga atu te ka oronga mai i te mataora mou tikai, ko te tavinianga ia Iehova ma toou ngakau katoa!”

11, 12. Eaa ta te aronga e manako ra i te neke ki tetai enua ke ka rave?

¹¹ Akapeea me Rave i te Reira: Mua ake ka aere ei ki Makedonia, kua akakoro a Paulo e tona au oa kia teretere atu ki te tua opunga, inara kua ‘tāpuia iora ratou e te vaerua tapu,’ no reira kua aere atu ratou ki te tua tokerau. (Anga. 16:6) Te vaitata anga ratou ki Bitunia, kua tapuia ratou e Iesu. (Anga. 16:7) Te taangaanga ra a Iehova ia Iesu, ei akaaere i te angaanga tutu anga. (Mata. 28:20) No reira, me te manako ra koe i te neke ki tetai enua ke, e pure no ta Iehova aratakianga.​—Luka 14:28-30; Iako. 1:5; akara i te pia “E Kite ei Koe te Anoano ra Tetai Enua e Manako ra Koe i Tetai Tauturu.”

¹² Ui ki te aronga pakari e tetai atu au Kerititiano tau no tetai akakiteanga papu tikai. (Mase. 11:14; 15:22) Tatau i te au puka tei neneiia no te tavinianga i tetai enua ke, e kia rave i tetai kimikimianga no runga i tetai au enua taau e manako ra. Ka rauka ainei ia koe i te atoro atu i te enua e inangaro ra i te neke atu, penei no tetai au ra? Me te manako pakari ra koe i te neke ki tetai enua ke, e tata ki te opati manga i taua enua ra no tetai atu akakiteanga te taangaanga anga i te atereti i roto i te Yearbook ou. Inara e oronga na mua i taau reta ki toou aronga pakari, kia kapiti mai i tetai au manako i mua ake ka tuku ei i te reta ki te opati manga.​—Akara i te puka Akaaereia kia Rave i to Iehova Anoano, kapi 111-112.

13. Akapeea ra te opati manga me tauturu ia koe, inara eaa taau uaorai apainga?

¹³ Ka tuku atu te opati manga i tetai au akakiteanga no runga i te enua ei tauturu ia koe kia rave i te au ikianga, inara kare e rauka ia ratou i te turuturu ia koe i te pae moni, te kimi i tetai are noou, me kore te oronga atu i tetai visa e tetai atu au pepa tikaanga me kore te kimi i tetai ngai nooanga noou. Ka anoanoia koe uaorai kia kimikimi e kia akamanako meitaki i te reira i mua ake ka neke ei koe. Kapiti mai, ka anoanoia koe kia ringi e kia i-mere atu i tetai tangata o te kavamani no tetai atu akakiteanga no runga i te visa e tetai tikaanga kia angaanga moni. Ka anoanoia te aronga ka neke i te akono i to ratou uaorai au anoano e te aru i te au umuumuanga i te pae ture.​—Gala. 6:5.

14. Eaa te au akamatakiteanga te ka tupu mai me atoro me kore me neke atu ki tetai enua kua arai pakariia te tutuanga?

¹⁴ Au Enua kua Araiia te Angaanga Tutu Aere: I roto i tetai au enua, kia matakite te au taeake e te au tuaine me rave i ta ratou akamorianga. (Mata. 10:16) Penei ka tuku te au papuritia e atoro ra me kore e neke ra ki te reira ngai i te kino ki runga i ta tatou angaanga tutuanga e te au taeake. Me te manako ra koe i te neke ki taua enua ra, me ka tika kia tata atu ki toou opati manga na roto i te pupu o te aronga pakari i mua ake ka neke ei.

15. Akapeea tetai aronga kare e rauka i te neke no to ratou au turanga me akamaata atu i ta ratou angaanga orometua?

¹⁵ Me Kare e Rauka ia Koe i te Neke: Eiaa e maromaroa me kare e rauka ia koe i te neke. Penei te tuera maira tetai “ngutupa maata e te meitaki” kia koe no te angaanga tutuanga. (1 Kori. 16:8, 9) E kua kite toou akaaere kotinga i tetai au ngai vaitata mai, te anoano ra i te tauturu. Penei ka rauka ia koe te tauturu atu i tetai putuputuanga me kore tetai pupu reo ke i te pae mai. Me kore, penei ka rauka ia koe i te akamaata atu i taau angaanga orometua i roto i taau putuputuanga. Noatu ra toou au turanga, te mea puapinga ra, te rave ngakau katoa ra koe i taau akamorianga.​—Kolo. 3:23.

16. Akapeea tatou me ariu atu ki te aronga te inangaro ra i te neke ki tetai enua ke?

¹⁶ Kua kite ainei koe i tetai Kerititiano manako pakari te inangaro ra i te tavini i tetai enua ke? E turuturu e e akamaroiroi atu iaia! Te akaruke anga a Paulo ia Anetioka Suria, te toru o te oire maata atu i roto i te Patireia o Roma (muri ake ia Roma e Alekanederea). No te mamaata i taua ngai tutuanga, kua anoano te putuputuanga o Anetioka i ta Paulo tauturu e kua maromaroa tikai ratou tona akaruke anga. Inara, kare te Pipiria i akakite mai ana e mei i akamaroiroi ana te au taeake ia Paulo kia kore e akaruke. Inara, kare ratou i manako ua ana i to ratou uaorai ngai tutuanga, kua maaraia ratou e ko “teianei ao” te ngai tutuanga.​—Mata. 13:38.

17. Eaa te au tumu ka akamanakoia no te ‘ano atu anga ki Makedonia’?

¹⁷ Kua akameitaki maataia a Paulo e tona au oa no tei ariu atu ki te patianga kia ano atu ki Makedonia. Ia ratou i roto i te oire ko Philipi i Makedonia kua aravei ratou ia Ludia e kua ‘akamaoraora iora tona ngakau e Iehova, kia akono i te tuatua i tuatuaia e Paulo.’ (Anga. 16:14) Akamanako ana i te rekareka o Paulo e tona au oa mitinari te papetito anga a Ludia e tona ngutuare tangata katoa! Tei roto i te au enua tetai aronga ngakau tika mei ia Ludia rai kare i kite ake i te karere Patireia. Me ‘ano atu koe ki Makedonia,’ ka rekareka koe i te tauturu atu ia ratou.

[Pia i te kapi 7]

E Kite ei Koe te Anoano ra Tetai Enua e Manako ra Koe i Tetai Tauturu.

• Akara i te Yearbook ou. Akara meitaki e kia akaaite i te numero papuritia ki te numero o te au tangata.

• Taangaanga i te Index i te kimikimi i te au atikara e te au tupuanga mei taua enua ra.

• Tuatua ki te au papuritia i atoro ana me kore i noo ana i taua enua ra.

• Me te manako ra koe i tetai enua ka rauka ia koe te tutu aere i roto i toou reo, akara ki runga i te Initaneti, kia kite e eia tangata e tuatua ra i toou reo i te reira enua.