1921—E Tai Anere Mataiti Akenei

“EAA, i reira te angaanga puapinga te kite nei tatou no teia mataiti?” Tei roto teia uianga ki te Aronga Apii Pipiria i te Watch Tower o Tianuare 1, 1921. Kua taikuia te pauanga ia Isaia 61:1, 2, te akamaara ia ratou i te angaanga tutu aere. “Na Iehova au i akatainu, ei akakite i te tuatua rekareka ki tei tairoia; . . . Ei tutu aere i te mataiti inangaroia e Iehova, e te rā akaoko anga na to tatou Atua.”

ARONGA TUTU AERE MA TE NGAKAU TOA

Kia tutu aere ratou, kua anoanoia te Aronga Apii Pipiria kia ngakau toa. Ka akakite ratou i te “tuatua rekareka” ki te aronga akaaka e ka akakite katoa i te “rā akaoko anga” ki te aronga kino.

Kua tutu aere te Taeake J. H. Hoskin, tei noo i Kanata ma te ngakau toa noatu te patoianga. I te tuatau tupuanga rau o te 1921, kua aravei aia i tetai orometua. Akamata te Taeake Hoskin i tana pukapuka anga i te na ko anga: “Inangaro au kia mataora ua ta taua pukapukaanga no runga i te Pipiria, e noatu ka tuke ta taua irinakianga, kia aere maru ua e kia oaoa ua taua.” Kare ra teia i tupu. Akakite te Taeake Hoskin: “Kua pukapuka maua no tetai nga miniti ua i te rutu maata anga [te orometua] i te ngutupa e kua manako au ka ngaʼa te iʼo o te ngutupa.”

Kua avaava maata te orometua: “E aere koe ki te au etene e tuatua kia ratou!” Kare te Taeake Hoskin i pau atu, te akaruke anga ra aia kua manako aia e, ‘Te pukapuka ra au ki tetai etene!’

Tera mai rā, i roto i tana akoanga ki te ekalesia kua akakino te orometua i te Taeake Hoskin. Akamaara te Taeake Hoskin: “Kua akamatakite aia i tana anana no runga iaku, te akakiteanga e ko au te tangata pikikaa roa atu tei tae mai ki tera oire e ka tano kia puʼiia au.” Kare teia i tāpu iaia, e kua tutu uatu rai aia e kua manuia tana angaanga tutu aere. Karanga aia: “Mataora tikai au i te tutu aere. Karanga tetai pae, ‘Kite au e tangata akono Atua koe!’ e kua ui mai ratou me ka inangaro tauturu au.”

APII NAAU UAORAI E TE APII NGUTUARE

Ei tauturu i te tangata kia mārama meitaki i te Pipiria, kua nenei putuputu te Aronga Apii Pipiria i te au uianga e te pauanga Pipiria i roto i te makatini tei kapikiia i teianei E Ara! Kua neneiia te au uianga i roto i tetai porokaramu apii Pipiria na te au mapu kia uriuri te au metua ki ta ratou tamariki. Ka ui te metua i teia au uianga ki ta ratou tamariki e ka tauturu ia ratou kia kimi i te pauanga i roto i te Pipiria. Kua apii teia uianga i tetai au mea no runga i te Pipiria, ei akaraanga, “Eia puka i roto i te Pipiria?” E tetai au uianga mei te, “Ka tapapa ainei te au Kerititiano mou katoatoa i te takinokino anga?” Kua riro teia i te akateateamamao i te au mapu kia tutu aere ma te ngakau toa.

Kua nenei katoaia te au uianga e te pauanga Pipiria no te aronga tei kite i ta ratou Pipiria. Tei roto te au pauanga i te puka mua o te Studies in the Scriptures. E maata te aronga tatau tei puapingaia mei teia au uianga, inara i roto i te makatini The Golden Age o Titema 21, 1921, kua akakiteia mai e kare e neneiia akaou teia au mea. No teaa ra?

TETAI PUKA OU!

Te puka *The Harp of God*

Kati no te tatauanga

Kati ma te au uianga

Kua mārama te au taeake e arataki ra e ka anoanoia te aronga apii ou kia aru i tetai akanoonooanga meitaki no te apii i te Pipiria. No reira ia Noema 1921, kua tuku mai ratou i te puka ou The Harp of God. Me āriki tetai tangata i te puka, ka piri katoa aia ki tetai porokaramu apii nana uaorai. Kua tauturu teia i te aronga tatau kia mārama “i to te Atua akakoroanga kia rauka mai te tangata te ora mutu kore.” Akapeea teia apii me raveia?

Me inangaro tetai tangata i tetai kopi o te puka, ka oakeia tetai kati meangiti tei akakite mai e ko teea au kapi i roto i te puka tana ka tatau. E tai epetoma i muri mai, kua tae akaou mai tetai kati e au uiuianga no runga i tana i tatau. I te openga o te kati, kua akakite mai eaa tana ka tatau no te epetoma ka aru mai.

No tetai 12 epetoma, kua tukuia te au kati ou ki te tangata apii e te putuputuanga i te pae mai iaia. Te maata anga te taime, na te aronga pakarikari e kare rauka i te tutu aere mei tera are ki tera are i roto i te putuputuanga i tuku i te au kati. Ei akaraanga, karanga a Anna K. Gardner, no Millvale, Pennsylvania, i Marike: “Te rauka mai anga The Harp of God, maata roa atu te angaanga a toku tuakana ko Thayle, kare aia e maroiroi ana i te aaere. No te mea ka tata aia i te au uianga e te tuku i te au kati i te au epetoma ravarai.” Me akaoti tetai tangata i te apii, ka atoro tetai taeake i roto i te putuputuanga iaia ei tauturu iaia kia apii maata atu.

TE ANGAANGA NO TE TUATAU KI MUA

I te openga o te mataiti, kua tata te Taeake J. F. Rutherford i tetai reta na te au putuputuanga katoatoa. Tata aia “e maata roa atu te aronga tei taeria e tei tauturuia e te angaanga tutu aere o te Patireia i teia mataiti i to tetai ua atu mataiti i mua ana.” E oti karanga aia: “E maata te angaanga toe. Akamaroiroi i tetai ke kia piri mai ki teia angaanga mataora.” Kua rave te Aronga Apii Pipiria i tana i tuatua. I te mataiti 1922, kua ngakau toa roa atu ratou no te tutu aere i te Patireia.

Au Oa Ngakau Toa

Akaari te Aronga Apii Pipiria i te aroa taeake na te tauturu anga i tetai e tetai. E au oa ngakau toa ratou “i anau maira no te tuatau i tumatetenga ai,” mei tei akaariia i roto i te tua ka aru mai.—Mase. 17:17.

I te Ruirua o Me 31, 1921, kua tiria tetai tangata kerekere ki roto i te are tapekaanga i te oire ko Tulsa i Oklahoma, Marike. Kua akaapaia aia no te takinokino i tetai vaine papaa. Muri mai e 1,000 tuma tane papaa tei tā i tetai pupu meangiti o te au tane kerekere. Kua totoa viviki teia pekapeka ki tetai ngai e nooia ana e te aronga kerekere i Greenwood. Tere atu i te 1,400 kainga e te au ngai pitiniti tei keiaia e oti kua taʼuia ki te aʼi. Akakite mai tetai ripoti e 36 tangata i mate, inara penei e anere uatu tei mate. Kapikiia teia tauetono anga i muri mai ko te Tulsa Race Massacre.

Akakite mai a Richard J. Hill, e taeake kerekere e noo ana i Greenwood, eaa tei tupu: “I te po i tupu ei te manamanata, kua aere matou ki ta matou uipaanga a te putuputuanga. I muri ake i te uipaanga, kua rongo matou i te au pupui i roto i te oire. Kua turituri ua rai te au pupui e tae uatu ki te roaanga po.” I te popongi Ruitoru, ia Tiunu 1, kua kino atu te manamanata. “Kua aere mai tetai pae e kua karanga e me inangaro matou kia paruruia, kia aere viviki matou ki te Convention Hall.” No reira, kua oro te Taeake Hill e tana vaine e ta raua toko rima tamariki ki te Convention Hall o Tulsa. Mei te 3,000 tane e te vaine kerekere tei paruruia i tera ngai e te Nuku Vaeau a te Kavamani tei tonoia mai kia akatupu i te ‘au.

I taua taime rai, kua rave te Taeake Arthur Claus, e taeake papaa i te ikianga ngakau toa. “Te rongo anga au e te keikeia ra te tangata i te au kainga i Greenwood e te taʼuia ra te au are ki te aʼi, kua iki au kia aere e akara e te peea ua ra toku oa mou ko te Taeake Hill.”

Taangaanga a Arthur Claus i te puka The Harp of God, ei apii i tetai pupu tamariki e 14

Te tae anga aia ki te kainga o te Taeake Hill, kua aravei aia i tetai tangata papaa te mou ra i tana pupui. Manako mai teia tangata tupu e te oa no te Taeake Hill, e ko Arthur tetai o te aronga keikeia. “Eaa taau angaanga i konei?” i kapiki mai ei aia.

“Naringa au i oake i te pauanga tarevake, ka pupui aia iaku,” te maara ra a Arthur. “Kua akapapu au kiaia e oa au no te Taeake Hill e e aere putuputu ana au ki tona kainga.” Kua paruru a Arthur e te tangata tupu i te kainga mei te aronga keikeia.

Kare i roa, kua kite mai a Arthur e tei ko te Taeake Hill e tona ngutuare tangata i te Convention Hall. Akakiteia kia Arthur e kare te aronga kerekere e akatikaia kia akaruke i tera ngai me kare te rangatira vaeau ko Barrett, koia te tangata tiaki maata e akatika i te patianga. Karanga a Arthur: “E āka angaanga i te aravei i te rangatira. Te akakite anga au i taku parani kua ui mai aia: ‘Ka tiaki ainei koe i teia ngutuare e ka akono ia ratou?’ Pau atu au, ae.”

Teianei kua rauka mai tana pepa tikaanga, kua oro a Arthur ki te Convention Hall. Akaari aia i te reira ki te tangata tiaki tei aue: “Na te rangatira i akatika i teia! Ko koe te tangata mua i teia rā tei akatikaia i te apai i tetai tangata mei teia ngai?” Kua kitenaia mai te Taeake Hill e tona ngutuare tangata. Kua pou ratou ki roto i te motoka o Arthur e kua oki ratou ki te kainga.

Kua akapapu te Taeake Claus e te meitaki ua ra te Taeake Hill e tona ngutuare tangata. Kua umere te tangata i te kite i te tu ngakau toa e te aroa o te Taeake Claus. Karanga a Arthur: “Kua mareka roa te tangata tupu tei paruru i te kainga o te Taeake Hill i te Au Kite o Iehova. E maata katoa te aronga tei inangaro i te tuatua mou no te mea kua kite ratou e kare te iti tangata o te Atua e papakitai ana no te kara o te pakiri, e kare ratou e manako e meitaki atu tetai i tetai.”