Kua Rave Ratou i to Iehova Anoano
Kua Akateitei a Elia i te Atua Mou
KOIA te tangata anoano maataia ra i Iseraela. Penei ka tamate ravaia aia me ka kitea aia e te ariki ra. Koai teianei tangata tei arumakiia ra? Ko te peroveta a Iehova ko Elia.
Kua akariro te Ariki ko Ahaba raua ko tana vaine peikani, ko Iezebela, kia ruperupe te tupuanga o te akamori ia Baala i Iseraela ra. Ei tetai tupu anga, kua apai maira Iehova i tetai tuatau maro ki runga i te enua, kua tae i teianei ki roto i te a o te mataiti. Kua akapapa te Iezebela riri ra kia tamateia te au peroveta o Iehova ra, inara ko Elia ta Ahaba i anoano tikai kia mate. Ko Elia oki tei tuatua atu kia Ahaba e tere atu i te toru mataiti i mua akera: “Kare e au ïa, kare oki e ua, i eia nei puke mataiti, mari ra kia tuatuaia e au ra.” (1 Ariki 17:1) Kua vaira te tu maro anga i reira.
I roto i teianei turanga kino, kua tuatua atura Iehova kia Elia: “E aere, e akakite ia koe uaorai kia Ahaba; e naku e apai atu i te ua ki runga i te enua nei.” I roto i tetai turanga kino kiaia uaorai, kua akarongo atura Elia i ta Iehova akauenga.—1 Ariki 18:1, 2.
Kua Aravei Nga Enemi e Rua
“Ko koe ainei tei taeko ia Iseraela nei?” ta Ahaba i ui atu, i te akara atuanga ia Elia. “Kare au tei taeko ia Iseraela,” ta Elia i pau mataku kore atura, “ko koe ra, e te ngutuare o to metua, ko kotou i akaruke i te au akauenga a Iehova, e kua aru koe i te au Baala.” I reira, kua akaue atura Elia e kia akaputu katoa mai to Iseraela ki te Maunga Karamela ra, kapiti katoa oki “te au peroveta o Baala e a katoa anere e rima ngauru, e te au peroveta o Asetoreta e a anere.” E i reira kua tuatua atura Elia ki te urupu ra: “Mei te aa te roa o tenana ekoko rua anga? ko Iehova te Atua ra, e aru iaia: ko Baala ra, e aru iaia.”—1 Ariki 18:17-21.
Kua muteki ua te au tangata ra. Penei kua kite ratou i to ratou apa i te koreanga e oronga i te akamori anga kia Iehova anake ua. (Exodo 20:4, 5) Me kare penei kua tungiaia to ratou akava ngakau e kare ratou i kite i ta ratou ara i te akatakaanga i to ratou tiratiratu ki rotopu ia Iehova raua ko Baala. Inara, kua akaue atura Elia i te au tangata kia rave mai e rua toa puakatoro ou—okotai no te au peroveta a Baala e ko tetai nana. E rua eia nga toa puakatoro kia teateamamaoia no te atinga, inara auraka e tutungiia te ai. “Ka tautopaʼi kotou i te ingoa o to kotou au atua,” ta Elia i tuatua, “ka tautopa oki au i te ingoa rai o Iehova: e te atua e tuatua mai i te apai anga mai i te ai, koia te Atua.”—1 Ariki 18:23, 24.
Kua Akateiteiia a Iehova
Kua akamata te au peroveta a Baala e “kua rere aere ratou ki runga i taua atarau i angaia e ratou ra.”a I taua popongi katoa ra i kapiki ei ratou: “E Baala, e akarongo mai ia matou.” Inara kare a Baala i pau mai. (1 Ariki 18:26) I reira kua akamata a Elia i te aviri atu ia ratou: “E kapiki reo nui atu: e atua oki aia.” (1 Ariki 18:27) E kua akamata te au peroveta a Baala e kua kotikoti ia ratou uaorai ki te matipi, e te ko—ko tetai ravenga putuputu ia tei akonoia e te au peikani ra kia akatupu i te tu tangi o to ratou au atua.b—1 Ariki 18:28.
Kua topa atu i teianei i te avatea, e kua rave ua atura te aronga akamori ia Baala “i ta ratou au peu”—ko teia takiota tuatua te akakite maira i te manako no te raveanga i tetai tu neneva poto ua ma te kore o te akono meitaki. Tae roa ki te aiai avatea, kua tuatua atura a Elia ki te au tangata katoa, “E aere mai ana ki k[o] nei kiaku nei.” Kua akara matariki atu te katoatoa ia Elia i patu akaou ra i te atarau o Iehova, kua ko aere i tetai ara vai takapini i te reira, kua tipupu atu i taua puakatoro ou ra, e kua tuku atu i te reira ki runga i te atarau ma te vaie no te tutungi anga. I muri akera kua tamauu takiriia te puakatoro, te atarau, e te vaie oki i te vai, e kua ki te aerenga vai i te vai (kare e ekoko anga e tai tei rauka mai mei te Tai Mediterranean). I reira, kua pure a Elia kia Iehova: “E akakite mai koe i teianei rā, ko koe te Atua i Iseraela nei, e ko au toou tavini, e no te mea kua tuatuaia mai au e koe ra, i rave ei au i taua au mea katoa nei. E akarongo mai iaku e Iehova, e akarongo mai, kia kite teianei aronga e ko koe te Atua ko Iehova, e e akaariu oki koe i to ratou ngakau.”—1 Ariki 18:29-37.
Viviki ua, te topaanga te ai mei te rangi maira “pou iora te atinga karakaratio, e te rakau, e te toka, e te one, e i mitimitiia ra taua vai i roto i te rua ra.” Kua tipapa iora te au tangata ki raro tei kite ra, kua tuatua akera: “Ko Iehova, koia te Atua; ko Iehova koia te Atua!” I ta Elia akauenga, kua opukia te au peroveta a Baala e kua apaiia mai ki te kauvai i te o i Kisona, te ngai i tamateiaʼi ratou ki reira.—1 Ariki 18:38-40.
E Apiianga no Tatou
Kua akakite a Elia i tetai tu tei akara anga aite ra ki te tu mataku kore tangata maroiroi. Inara, kua akapapu maira te tangata tata ko Iakobo kia tatou e “E tangata oki a Elia mei ia tatou katoa te tu.” (Iakobo 5:17) Kare aia i kore e kite i te tu mataku e te apiapi. E akatauanga, i ta Iezebela taputou anga i muri akera kia akautunga no te mate anga te au peroveta a Baala ra, kua oro ke a Elia e kua aue atu kia Iehova na roto i te pure: “Kua oti ua; e teianei, e Iehova, ka rave mai koe iaku.”—1 Ariki 19:4.
Kare ra a Iehova i rave ke atu i te meta o Elia i te matenga. Kareka ra, kua oronga tauturu aroa atura aia. (1 Ariki 19:5-8) Ka papu katoa i te au tavini o te Atua i teia tuatau nei e ka rave akapera katoa a Iehova me ka aro atu ratou i te au tuatau no te apiapi maata anga, penei no te patoianga. E tika oki, me ka pure ratou no ta Iehova tauturu, ka rauka iaia te oronga kia ratou i “te mana maata meitaki,” e no reira ra e noatu me ‘kua kako ratou i te mate, kare ra i apiapi.’ E no reira, ka tauturuia ratou kia akakoromaki, mei ia Elia rai.—2 Korinetia 4:7, 8.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a Kua manako etai aronga apiipiiia e penei te taiku ra a Elia i te peu ura a te aronga akamori ia Baala. Ko taua taangaanga anga i taua tuatua ra “kua rere aere” te kiteia ra ia 1 Ariki 18:26 ei akataka i te ura a te au peroveta a Baala ra.
b Kua manako tetai papaki e ko te kotikoti anga ia koe uaorai te piri atura ki te ravenga no te atinga tangata. E rua aua nga angaanga ra te akakite ra e ko te akakino anga i te kopapa me kare te akamaringianga toto ka rauka kia akakeu i te akaperepere a tetai atua ra.