Te Akatakaanga i te Tu Apikepike, te Kino, e te Tataraara
TE ARA e apinga rikarika ia na te au Kerititiano—e ngere anga i te au turanga tiratiratu o Iehova. (Ebera 1:9) Ma te mataora kore, te ara ra tatou ravarai mei tetai taime ki tetai taime. Te putoto ra tatou katoatoa mei te tu apikepike e te tu apa ua tei akatuangaia maira. Inara, i te maata anga o te taime, me aaki tatou i ta tatou au ara kia Iehova e ka tauta pakari ei auraka e rave akaou ia ratou, ka rauka ia tatou i te aravei atu iaia ma te akava ngakau ma. (Roma 7:21-24; 1 Ioane 1:8, 9; 2:1, 2) Ka akameitaki tatou ia Iehova i te mea e, i runga i te tumu o te atinga oko, te ariki maira aia i ta tatou tavini anga tapu noatu to tatou au tu apikepike.
Me topa tetai tangata i roto i te ara kino tikai no te au tu apikepike o te kopapa, ka anoano rapurapuia aia kia akaraia atu kia rotai ki te ravenga i akatakaia mai ia Iakobo 5:14-16: “Te mate ra aina tetai o kotou i te maki [i te pae vaerua]? e tiki aia i te aronga pakari o te ekalesia ra . . . E i rave na aia i te ara ra, e akakoreia tana ara. E aaki i ta kotou au apa tetai ki tetai, e pure oki tetai i tetai, kia akaoraia kotou.”
No reira, me rave tetai Kerititiano akatapuia i tetai ara pakari tikai, e maata atu tei anoanoia i tana uaorai aaki anga kia Iehova. Ka tau te aronga pakari kia apai i tetai au takainga papu tikai, i te mea e ko te tu ma me kore te tu au o te putuputuanga te akakokoia ra. (Mataio 18:15-17; 1 Korinetia 5:9-11; 6:9, 10) Penei ka tau te aronga pakari kia akataka e: Te tataraara ra ainei taua tangata ra? Eaa tei arataki atu ki te ara? Kua tupu ainei i tetai taime takake ua o te tu apikepike? E putuputu ainei te rave anga o te ara? Te reira akataka anga kare i te mea ngoie ua i te au taime ravarai me kore kitea uaia e te umuumu maataia ra te kite pakari.
Inara, akapeea e ko te tumu i tupu ei te ara no te aruaruanga i tetai aerenga tarevake e te tu akono kino? Te taka marama ra i reira te apainga a te aronga pakari. I te aratakianga i te akatikatika anga i tetai manamanata kino tikai i roto i te putuputuanga i Korinetia, kua karanga te apotetoro ko Paulo e: “E tenana e akataka ke atu kotou i taua tangata tuatua kino i roto ia kotou na.” (1 Korinetia 5:13) Kare o te au tangata kino ngai i roto i te putuputuanga Kerititiano.
Paunuanga i te Tu Apikepike, te Kino, e te Tataraara
Akapeea ra te aronga pakari e kite ei e kua tataraara tetai tangata?a Kare teia i te uianga ngoie ua. Ei akaraanga, e akamanako ana i te akaraanga o Davida Ariki. Kua rave aia i te akaturi, e i reira, kua rave atura i te ta tangata. Inara, kua akatika a Iehova iaia kia ora ua atu. (2 Samuela 11:2-24; 12:1-14) I reira e akamanako ia Anania raua ko Saphira. Kua tauta tikai raua ma te pikikaa i te akavare i te au apotetoro, te akameamea ua anga ma te pikikaa e te akaari tikai ra i te ngakau maoraora. E kino ainei? Ae. E kino ainei mei te ta tangata e te akaturi? Kare rava ia! Inara, kua tutaki a Anania raua Saphira ma to raua oraanga.—Angaanga 5:1-11.
Eaa i tuke ei te au utunga? Kua topa a Davida i roto i te rave anga i te ara kino tikai no te tu apikepike o te kopapa. I te aravei angaia atu no tana i rave, kua tataraara aia, e kua akakore mai a Iehova i tana ara—noatu e kua ako pakariia aia no runga i te au manamanata i roto i tona ngutuare tangata. Kua ara a Anania raua ko Saphira i te mea e kua pikikaa tikai raua, te tautaanga i te akavare i te putuputuanga Kerititiano e no reira ‘kua pikikaa i te vaerua tapu e i te Atua.’ Kua riro te reira ei akakite anga i te ngakau kino. No reira, kua akautunga pakariia atu raua.
I roto i eia nga tupuanga e rua na Iehova i tuku te utunga, e kua tano tana utunga no te mea ka rauka iaia i te akara matatio atu i te au ngakau. (Maseli 17:3) Kare e rauka i te aronga pakari tangata ua nei i te rave i te reira. E no reira akapeea e raukaʼi i te aronga pakari i te kite e ko tetai ara kino e akakite anga ia i te tu apikepike e kare i te kino?
Ko te tika, te au ara ravarai e mea kino ia, inara kare te au tangata katoatoa i te kino. Te au ara tei aite mei te reira penei e akakite anga i te tu apikepike i roto i tetai tangata e e kino i roto i tetai. E tikai, ko te ara e mea matauia e te o maira tetai tuanga o te tu apikepike e te kino i te tua o te tangata tei ara. Ko tetai mea ei akataka mai i te reira, akapeea ta te tangata tei ara ra akaraanga i tana i rave e eaa tana e akakoro ra i te rave no te reira. Te akaari ra ainei aia i te vaerua tataraara? Te anoano ra te aronga pakari i te kite pakari e raukaʼi te kite i teia. Akapeea ra e raukaʼi ia ratou te reira kite pakari? Kua taputou te apotetoro ko Paulo ia Timoteo e: “E [“akamaara tamou,” NW] i taku e tuatua nei; e kia oronga mai oki te Atu i te kite i te au mea kato[a] nei ia koe.” (2 Timoteo 2:7) Me kauraro te aronga pakari i te “akamaara tamou” i te au tuatua akauruia a Paulo e tetai atu au tata Puka Tapu, ka rauka ia ratou te kite pakari tei anoanoia e raukaʼi te akara atu i te aronga e ara ra i roto i te putuputuanga ma te tau tikai. I reira, ka akaata atu ta ratou au ikianga i to Iehova manako, kare i to ratou uaorai.—Maseli 11:2; Mataio 18:18.
Akapeea ra teia i te rave angaia? Ko tetai ravenga na te akara matatio anga atu e akapeea ta te Puka Tapu akataka anga i te au tangata kino e ka akara ei me te tano ra te akataka anga ki te tangata e akonoia ra.
Apaianga i te Apa e te Tataraaraanga
Te nga tangata mua tei iki i te aerenga o te kino ko Adamu raua ko Eva. Noatu e e tu apa kore e e ki tikai i te kite i te ture a Iehova, kua meameaau raua i te ngateitei tu-Atua. I te aravei anga atu a Iehova ia raua no runga i ta raua i rave, kua tau kia kiteaia to raua au manako—kua akaapa a Adamu ia Eva, e kua akaapa a Eva i te ovi! (Genese 3:12, 13) E akaaite atu i teia ma te tu akaaka oonu o Davida. I te aro anga atu i tana au ara kino, kua ariki aia i te apa e kua pati akatenga kia akakoreia mai, i te na ko anga: “Kua ara au ia Iehova.”—2 Samuela 12:13; Salamo 51:4, 9, 10.
Ka tau tikai te aronga pakari i te akamanako atu i eia nga akaraanga i te akatikatikaanga i te au tupuanga o te ara kino, i te tuanga tikai o tetai tangata maata. Te ariki tikai ra ainei te tangata ara—mei ia Davida i te papu anga iaia tana ara—i te apa e ka akara atu ei kia Iehova ma te tataraara no te tauturu e kia akakoreia mai, me kore ra te kimi ra ainei aia i te akameangiti mai i tana i rave, penei na te akaapaanga atu i tetai ke? E tika, penei ka inangaro te tangata tei ara ra i te akamarama e eaa tei arataki atu ki tana i rave ra, penei te vaira tetai au turanga, me kua topa ki muri me kore i teianei, penei ka anoanoia te aronga pakari i te akamanako atu i te ikianga akapeea i te tauturu anga iaia. (Akaaite ia Hosea 4:14.) Inara ka tau aia kia ariki e koia tei ara e koia tei apa ki mua ia Iehova. E akamaara e: “Te vaitata nei a Iehova i te aronga ngakau paruparu ra; e te akaora nei aia i te aronga ngakau taitaia.”—Salamo 34:18.
Raveanga i te Mea Kino
I roto i te puka o Salamo, e manganui te au akaraanga o te au tangata kino. Ka riro na teia au tuatua tapu e tauturu mamao atu i te aronga pakari kia kite papu e me e kino rai tetai tangata me kore e apikepike. Ei akaraanga, e akamanako ana i te pure akauruia a Davida Ariki: “Auraka au kia totō uaia ma te aronga kino katoa ra, e i te aronga i rave i te ara ra, ko tei tuatua i te tuatua au ki to ratou tangata tupu, e te vai ra te kino i roto i to ratou ngakau.” (Salamo 28:3) E akamanako ana e ko te aronga kino te taikuia ra e te aite ra i te “aronga i rave i te ara ra.” Ko tetai tangata tei ara ra no te tu apikepike o te kopapa i te akara anga ka akamutu me kite tikai aia i tana i rave. Inara, me “rave” tetai tangata i te mea kino e riro ei te reira ei tuanga no tona oraanga, penei e akakite anga teia i te ngakau kino.
Kua taiku a Davida i tetai tu o te kino i roto i te reira irava. Mei ia Anania raua ko Saphira, te tuatua ra te tangata kino i te au mea meitaki i tona vaa inara tei roto i tona ngakau te au mea kino. Penei e tangata pikikaa aia—mei te au Pharisea i to Iesu tuatau ra koia oki ‘mei te aronga tuatua-tika i vao ake i ta te tangata nei akara anga, ko roto ra, te ki nei ïa i te pikikaa e te kino.’ (Mataio 23:28; Luka 11:39) E mea rikarika na Iehova te pikikaa. (Maseli 6:16-19) Me tauta tetai tangata ma te pikikaa i te akakore atu i tana au ara kino noatu i te tuatuaanga ma te kumiti akava anga, me kore kua akakite anake ua ma te tu reka kore i tei kitea takereia e etai pae, te patoianga i te aaki tikai, penei ka riro teia ei akakite mai i tetai ngakau kino.
Kopae Nengonengo Anga ia Iehova
Tetai atu au mea te akataka maira i tetai tangata kino te akanooia maira i roto ia Salamo 10. I reira ka tatau tatou e: “No tona tu nengonengo kua arumaki te tangata kino i te tangata tei mamae; . . . kua akangateitei kore aia ia Iehova.” (Salamo 10:2, 3, NW) Ka akapeea ra tatou i te akara anga atu i tetai Kerititiano akatapuia tei nengonengo e tei akangateitei kore ia Iehova? E mea papu e e au tu manako kino teia. Ko tetai tangata tei ara no te tu apikepike, me kite ana i tana ara me kore me akakiteia atu kiaia, ka tataraara e ka tauta pakari i te taui i te aerenga o tona oraanga. (2 Korinetia 7:10, 11) Ei tuke anga, me topa tetai tangata i roto i te ara no te akangateitei kore anake ia Iehova, na teaa e tapu iaia i te oki akaou anga mate taokioki ua ki tona aerenga ara? Me e tu nengonengo tona noatu e kua akoia na roto i te vaerua maru, akapeea e raukaʼi iaia te tu akaaka tei anoanoia e raukaʼi te tataraara ma te ngakau tae e te tika tikai?
E akamanako ana i teianei i te au tuatua a Davida i muri ua mai i roto rai i taua taramo ra: “Eaa te aronga kino i [“akangateitei kore ei,” NW] i te Atua? kua tuatua aia i roto i tona ngakau e, Kare koe e ui mai.” (Salamo 10:13) I roto i te akanoonoo anga o te putuputuanga Kerititiano, ka kite te tangata kino i te tuke i rotopu i te mea tika e te mea tarevake, inara kare aia e emiemi i te rave i te mea tarevake me te manako ra aia e kare aia e kiteaia. Me kare e vai ana te mataku e ka kiteaia, ka akaruke ua aia i tona au manako ara kia aere ua atu. Kare e mei ia Davida ra, me kitea mai tana au ara, ka kimi aia i tetai ravenga kia kopae atu i te akoanga. E tu tangata akangateitei kore tikai te reira ia Iehova. “Kare rava e mataku i te Atua ki mua i tona ra mata. . . . e kare aia e rikarika i te kino.”—Salamo 36:1, 4.
Takinoanga i Etai Ke
E mea matauia, e e maata atu i te tangata okotai te ka kino no tetai ara. Ei akaraanga, ka ara tetai tangata akaturi ki te Atua; ka takino aia i tana vaine e te tamariki; me kua akaipoipo tona tokorua tei ara ra, ka takino aia i tona pamiri; e ka tarepo aia i te ingoa meitaki o te putuputuanga. Akapeea ra tana akaraanga atu i te reira au mea katoatoa? Te akaari ra ainei aia i te mamae ngakau kapiti atu te tataraara anga tikai? Me kore ra te akaari ra ainei aia i te vaerua tei akatakaia i roto ia Salamo 94: “Ka ope ainei te aronga tuatua kikino ra i te akatietie ua ana? Ko toou uaorai au tangata, e Iehova, ta ratou e tinaimate nei; e te takinga-kino nei i taau ra tuanga. Te ta rava nei ratou i te vaine takaua e te tangata ke, e te tamate takiri nei ratou i te aronga matiroeroe, E te tuatua nei ratou, Kare a Iehova e akara mai; kare te Atua o Iakoba e akono mai”?—Salamo 94:4-7.
Penei ake, te au ara tei akatikatikaia i roto i te putuputuanga kare e o mai te ta tangata e te ta ua. Inara ko te vaerua e akaariia maira i konei—te vaerua te papa ua ra i te takino atu i etai pae ei puapinga nona uaorai—penei ka kitea uaia i te aronga pakari e kimi matatio atura i te tarevake. Ko teia e tu akatietie katoa, e akairo no te tangata kino. (Maseli 21:4) E tuke tikai te reira mei te vaerua o tetai Kerititiano mou, tei puareinga ua i te oronga atinga iaia uaorai no tona taeake.—Ioane 15:12, 13.
Te Akonoanga i te Au Kaveinga Tu Atua
Kare teia au arataki anga i akakoroia ei akanoo i te au ture rikiriki. Inara, te oronga maira ratou i tetai manako no etai au apinga ta Iehova e akara maira e e kino tikai. Te vaira ainei te patoi anga i te ariki i te apa no te tarevake i raveia? Kua kopae ainei tei ara ra ma te nouomatoa i te ako anga mua no runga i teia mea? E pakari ainei te rave anga o te kino? Kua akaari ainei tei tarevake ra i te kopae tikai i ta Iehova ture? Kua tauta ainei aia ma te kikite i te uuna i te tarevake, penei na te takino anga i etai pae i te reira taime rai? (Iuda 4) Te riro ra ainei te reira au tauta anga ei mea pakari atu me kitea mai te tarevake? Te akaari ra ainei te tangata tarevake i te kopae takiri i te kino tana i rave ki etai ke e ki te ingoa o Iehova? Akapeea tona tu? I muri ake i te oronga angaia te ako Tuatua Tapu meitaki, e tu nengonengo ainei tona me kore ra e tu akatietie? Te ngere ra ainei aia i te anoano mei roto mai i te ngakau kia kopae atu i te rave akaou anga i te tarevake? Me kite te aronga pakari i te reira au mea, tei akaari tikai e kare i akaariia te tu tataraara, penei ka taopenga ratou e ko te au ara tei raveia te akaari maira i te kino kare i te tu apikepike ua nei o te kopapa.
Noatu i te akono anga i tetai tangata e au manako kino tona, kare te aronga pakari e akamutu i te ako atu iaia kia aruaru i te tuatua tika. (Ebera 3:12) Penei ka tataraara te au tangata kino e ka taui. Me kare e ko te reira tei tupu, eaa ra a Iehova i umuumu ei i to Iseraela: “Kia akaruke te tangata kino i tona aerenga, e te tangata tuatua-tika kore i tona manako: ka oki ei aia kia Iehova, e nana aia e aroa mai; e ki to tatou Atua, te maata ra oki iaia te akakore i te ara”? (Isaia 55:7) Penei, i te tuatau o te akarongorongoanga akavaanga, ka kite te aronga pakari i tetai taui anga i roto i te turanga o tona ngakau tei akaataia mai na roto i tetai akaari anga i te tu tataraara e te tu manako.
Pera katoa i te taime i akaateaiaʼi tetai tangata ki vao, ei au tiaki, ka raurau te aronga pakari iaia kia tataraara e kia tauta i te akaoki akaou mai i tona aerenga kia marekaia atu e Iehova. E akamaara ana i te “tangata tuatua kino” i Korinetia. Ko te tika kua taui aia i tona aerenga, e i muri mai kua manako atu a Paulo kia akaoki akaouia mai aia. (2 Korinetia 2:7, 8) E akamanako katoa ana ia Manase Ariki. E tangata kino tikai aia, inara i tona tataraara anga, kua ariki a Iehova i tana tataraara anga.—2 Ariki 21:10-16; 2 Paraleipomeno 33:9, 13, 19.
E tika, te vaira tetai ara kare e rauka i te akakoreia—te ara i te vaerua tapu. (Ebera 10:26, 27) Na Iehova anake e akataka e koai tei rave i te reira ara. Kare o te tangata mana i te rave i te reira. Te apainga a te aronga pakari ko te tamou i te putuputuanga kia ma e te tauturu i te akaoki akaou mai i te tangata ara tei tataraara ra. Me pera ratou ma te kite pakari e te akaaka, te akatikaanga i ta ratou au ikianga kia akaata atu i te tu pakari o Iehova, i reira ka akameitaki mai a Iehova i teia tuanga o ta ratou tiakianga.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a No tetai akakite anga maata atu, e akara i The Watchtower o Tepetema 1, 1981, kapi 24-6; Insight on the Scriptures, Voriumu 2, kapi 772-4.
[Tutu i te kapi 29]
Kua pikikaa tikai a Anania raua ko Saphira i te vaerua tapu, te akaarianga i te tu kino o te ngakau