Apiianga Kia Kite i te Rekareka Anga i te Mataku ia Iehova
“E aere mai ana, e te au tamariki ra, e akarongo mai iaku; ka apii au ia kotou kia mataku ia Iehova.”—SALAMO 34:11.
1. Akapeea ta te Patireia o te Atua ra takore anga i te mataku, inara ko te aite anga ainei e ka kore te au tu mataku katoatoa?
TE INANGARO nei te au tangata i te au ngai ravarai i te tu rangatira mei te mataku ra—mataku i te rave kino e te ta ua, mataku i te kore angaanga, mataku i te maki kino. Mei teaa ra te meitaki o te reira ra me riro mai te reira tu rangatira ei tika tikai i raro ake i te Patireia o te Atua! (Isaia 33:24; 65:21-23; Mika 4:4) Inara, kare te au mataku ravarai e akakoreia i reira, kare katoa oki tatou e tau kia opara ke atu i te au mataku ravarai ki vao i to tatou au oraanga i teianei. Te vaira te mataku tei meitaki ra e te mataku tei kino ra.
2. (a) Eaa te tu mataku e kino ia, e eaa te tu anoanoia ra? (e) Eaa te mataku tu Atua, e akapeea ta te au irava tuatua tapu i tataia nei akakite anga i te reira?
2 Ka rauka kia riro te mataku ei akataero i te manako, ma te akaaruruanga i tetai tangata kia kore e kite i te tamanako. Ka rauka i te reira i te akakore i te maroiroi e kia akapou i te manakonako anga. Ko te reira mataku penei ka tupu ki tetai tei akakokoia i te pae kopapa e tetai enemi ra. (Ieremia 51:30) Penei ka tupu te reira ki tetai te maata ra te manako kia marekaia mai e tetai aronga mana. (Maseli 29:25) Inara te vai katoa ra te mataku te tau ra, ko te mataku ia te arai ra ia tatou kia kore e rave i tetai ua atu apinga tau kore, kia kore e akakino mai ia tatou uaorai. Te maata atura i te reira te kapitiia ra ki te mataku tu Atua. E mataku ia i te mana o Iehova, e akatapu anga iaia, kapiti katoa i te mataku tau kia kore e akamareka kore iaia. (Salamo 89:7) Ko teia mataku i te akamareka kore i te Atua te tupu maira no te ariki anga i tona aroa takinga meitaki e te tu meitaki. (Salamo 5:7; Hosea 3:5) Te kapiti katoa ra ia i tetai tu matakite e ko Iehova te Akava Teitei Rava e koia te Mana katoatoa, tei iaia te mana i te rave akautunga, pera katoa te mate, ki runga i te aronga tei kore ra e akarongo kiaia.—Roma 14:10-12.
3. Akapeea te tuke anga o te mataku ia Iehova ra ma tei kapitiia ki etai au atua peikani ra?
3 E mea tau te mataku tu Atua, kare ia i te manako ngakau kino ua. Ka akakeu te reira i tetai kia ngaueue kore no te mea tika, kare e tuku ua i te raveanga i te tarevake. Kare ia i aite ki te mataku tei piri atura ma te atua ko Phobos o Ereni i taito ra, tei akatakaia ra ei tetai atua akavare tei akauru ra i te tu mataku. E kare katoa ia i aite ki te mataku te piri atura ma te atua vaine Initu ko Kali, tei akatakaia maira i etai tuatau ei kaki i te toto, te taangaanga ra i te au kopapa mate, te au ovi, e te au ivi mimiti ei apinga akamanea. Te akainangaro maira te mataku tu Atua; kare ia e akakopae ke atu. Te takapiniia ra te reira ma te aroa e te ariki anga. No reira, te akavaitata atura te mataku tu Atua ia tatou kia Iehova.—Deuteronomi 10:12, 13; Salamo 2:11.
Eaa i Raukaʼi i Etai te Reira e ko Etai Ke ra Kare
4. Mei tei akaariia maira e te apotetoro ko Paulo, eaa te tu o te au tangata i teianei, e na teaa teia i tupu ei?
4 Kare ko te katoatoa o te au tangata i akakeuia na te tu mataku tu Atua. Ia Roma 3:9-18, te akataka maira te apotetoro ko Paulo i te mamao o te topa anga o te au tangata mei te tu apa kore mua ra. I muri ake i te tuatuaanga e kua ara te katoatoa, kua taiku maira Paulo i te Salamo, i te na ko anga: “Kare rava e tangata tuatua-tika, e okotai iti ake.” (Akara ia Salamo 14:1.) I reira kua oronga mai aia i etai akakite anga na te taikuanga i te au apinga mei te manako kore o te au tangata ra i te kimianga i te Atua, to ratou ngere i te takinga meitaki, ta ratou tuatua pikikaa, te taoanga, e te akamaringi toto. Mei teaa ra te tano ta te reira akataka anga i to te ao i teia tuatau nei! Te maata anga o te au tangata kare e manako i te Atua e tana au akakoro anga. Ko tetai ua atu tu no te takinga meitaki e putuputu roa i te akatakaia no te au atianga me te vaira tetai apinga kia rauka mai na te reira. Te tuatua pikikaa e te viivii e mea matauia ia. Te akaariia maira te akamaringi toto kare i te nuti anake ra mari ra i te tamataora anga katoa. Eaa te tumu no te reira turanga? Te tika ra e pouroa tatou e uanga anake no te tangata ara ko Adamu, inara me ka akono te au tangata ei tu oraanga no ratou te au apinga i akatakaia maira e te apotetoro ko Paulo, e apinga maata atu i te reira te o maira i reira. Te akataka maira te Ro 3 irava 18 eaa te reira, i te na ko anga: “Kare rava e mataku i te Atua i mua i to ratou mata.”—Akara ia Salamo 36:1.
5. Eaa ra i mataku tu Atuaʼi tetai papaki tangata, e ko etai ke ra kare i pera?
5 Inara, eaa i riro ei ko tetai papaki tangata e mataku tu Atua to ratou, e ko etai ke ra, kare? Ei akataka anga mama ua, no te mea te tatanu ra tetai papaki tangata i te reira, inara ko etai ke atura kare rava. Kare tetai i o tatou i anau mai ma te reira, inara ko tatou katoatoa ka rauka ia tatou kia akono i te reira. Te mataku tu Atua e apinga ia te ka tau tatou kia apii. E riro ei te reira ei mana akakeu ririnui i roto i to tatou oraanga, ka tau tatou kia tatanu i te reira.
Tetai Pati Anga Akatenga
6. Koai te oronga maira kia tatou i te patianga te tataia ra ia Salamo 34:11, e akapeea teia irava i te akaari mai anga e e mea tau kia apiiia te mataku tu Atua?
6 Ko tetai pati anga akatenga kia apii i te mataku ia Iehova te orongaia maira kia tatou ia Salamo 34. E taramo teia na Davida. E koai ta Davida i akaata maira? Kare i tetai ke atu mari ra ko te Atu ko Iesu Karaiti. Ko tetai totou ta te apotetoro ko Ioane i akapiri taka meitaki ia Iesu kua tataia i te Sal 34 irava 20 o teia taramo. (Ioane 19:36) I to tatou tuatau nei, ko Iesu te oronga ra i tetai pati anga mei te reira i te Sal 34 irava 11: “E aere mai ana, e te au tamariki ra, e akarongo mai iaku; ka apii au ia kotou kia mataku ia Iehova.” Te akaari meitaki maira teia e ko te mataku tu Atua ko tetai apinga te ka rauka kia apiiia, e ko Iesu Karaiti kua tau tikai tona tu kia apii ia tatou. Eaa ra i peraʼi?
7. Eaa ra i riro ei a Iesu e koia tikai tetai ei apii mai i te mataku tu Atua ra?
7 Kua kite a Iesu Karaiti i te puapinga maata o te mataku tu Atua. Te tuatua ra a Ebera 5:7 nona e: “Kua tuku oki te Mesia i te pure, i tona ora anga, i te pati anga atu kiaia, ma te aue maata e te roi-mata i Tei tika kia akaora iaia mei te mate maira, e i akarongoia aia i tana i mataku ra.” Ko taua mataku tu Atua ra ko tetai tu ia ta Iesu Karaiti i akakite noatu i mua ake i tona aro atu anga ma te mate i runga i te rakau tamamae ra. Kia maara, i roto ia Maseli pene 8, te akatakaia maira te Tamaiti a te Atua ra e te akaperetana angaia o te pakari. E ia Maseli 9:10, kua tuatuaia mai kia tatou e: “Ko te akamataanga o te pakari ra, ko te mataku ïa ia Iehova.” No reira ko teia mataku tu Atua ko tetai tuanga maata ia o te tu o te Tamaiti a te Atua ra i mua roa atu i tona aere mai anga ki te enua nei.
8. Ia Isaia 11:2, 3, eaa ta tatou i kite no te mataku ia Iehova ra?
8 Pera katoa, no te Ariki Mesia ko Iesu, te tuatua ra ia Isaia 11:2, 3 e: “Ka noo ua mairai te Vaerua o Iehova ki runga iaia, te Vaerua o te pakari e no te karape; te Vaerua o te ako e no te mana; te Vaerua no te kite, e no te mataku ia Iehova. E maata oki tona kite i te mataku ia Iehova.” Mei teaa ra te manea te akakite anga i te reira! Kare te mataku ia Iehova i tetai apinga mareka koreia. E mea puapinga papu ia e te meitaki. E tu ia te ka tapoki i te ngai katoa te ka tutara a Karaiti ei Ariki. Te tutara nei aia i teianei, e pouroa te aronga katoatoa te akaputuia ra ei au tangata nona, te oronga nei aia i te apiianga i te mataku ia Iehova ra. Akapeea ra?
9. Akapeea a Iesu Karaiti i te apiianga ia tatou i te mataku ia Iehova, e eaa tana i anoano ia tatou kia apii no te reira?
9 Na to tatou au uipaanga putuputuanga, au akaputuanga kotinga, e te au uruoaanga, ko Iesu te Upoko akataoongaia o te putuputuanga e ei te Ariki Mesia, te tauturu ra ia tatou kia kite tikai eaa te mataku tu Atua e eaa oki te reira i riro ei ei puapinga maata. No reira te tauta ra aia kia akaoonu atu i to tatou ariki anga no te reira kia raukai ia tatou i te kite rekareka anga i te mataku ia Iehova mei iaia rai.
Ka Akono Ainei Koe i te Tauta Anga?
10. I te aereanga ki te au uipaanga Kerititiano, eaa ta tatou ka tau kia rave kia kite ei tatou i te mataku ia Iehova?
10 Inara, ta tatou tatau ua anga i te Puka Tapu me kare aereanga ki te au uipaanga i te Are Uipaanga Patireia kare ia e akapapu mai e ka rauka ia tatou te mataku tu Atua ra. E tamanako ana eaa ta tatou ka tau kia rave me kia kite tikai tatou i te mataku ia Iehova. Te tuatua ra a Maseli 2:1-5 e: “E taku tamaiti, kia āriki mai koe i taku nei tuatua, e kia vaio marie i taku au akauenga ia koe; Kia ariu mai koe i to taringa ki te pakari, e kia kimi marie to ngakau i te kite ra; Kia kapiki nui koe i te kite, e kia akateitei i to reo kia rauka te kite ra; Kia kimi pu tikai koe iaia mei te ario ra, e kia makitoro marie koe iaia, mei te apinga uunaia ra: Ei reira koe e kite ei i te mataku ia Iehova, e e rauka ia koe te kite i te Atua.” No reira i te aereanga ki te au uipaanga, ka tau tatou kia akarongo tikai i te au mea tuatuaia maira, e tauta pakari kia tamanako ki runga e kia maara i te au manako taviri, e tamanako oonu tikai te akapeea ra te tu o to tatou manako ngakau no Iehova kia mana ki runga i to tatou tu akono i te ako tei orongaia maira—ae, e akatuera i to tatou ngakau. Ei reira tatou ka kite ei i te mataku ia Iehova ra.
11. Kia tatanu i te mataku tu Atua ra, eaa ta tatou ka tau kia rave akatenga e te putuputu oki?
11 Te akavaitata nei te Salamo 86:11 i te manako ki tetai atu tumu puapinga maata, koia te pure. “E apii mai koe, e Iehova, i toou ra arataa, kia aere au i taau ra tuatua-mou,” ta te tata taramo i pure. “Kia tavaitai toku ngakau i te mataku anga i to ingoa.” Kua mareka a Iehova i taua pure ra, no te mea kua tata aia ki roto i te Puka Tapu. Kia tatanu i te mataku tu Atua ra, ka tau katoa tatou kia pure kia Iehova no tana tauturu, e ka puapingaia tatou na te pure akatengaanga e kia putuputu oki.—Luka 18:1-8.
Te O Atura Toou Ngakau
12. Eaa ra i tau ei kia akamanako takake i te ngakau ra, e eaa ta te reira e kapiti katoa ra?
12 Tera tetai atu apinga te tau ra tatou kia akara ia Salamo 86:11. Kare te tata taramo i ui ua i tetai mou anga manako kite no te mataku i te Atua ra. Kua taiku aia i tona ra ngakau. I te tatanuanga i te mataku tu Atua te o atura te ngakau akatutuia ra, te anoanoia ra te akamanako anga takake no te mea ko te peretana ia i roto roa tei akakiteia maira i ta tatou au angaanga ravarai o te oraanga e te kapiti ra i to tatou au manako, to tatou tu akono, to tatou au anoano, to tatou au akakeu anga, ta tatou au akakoro anga oki.
13. (a) Penei eaa te ka akakite e te ngakau rua ra tetai peretana? (e) Ia tatou e tatanu ra i te mataku tu Atua, eaa te akakoro anga tau na tatou kia tauta i te rave?
13 Te akamatakite maira te Puka Tapu ia tatou e penei e ngakau rua to tetai tangata. Penei e pikikaa ia. (Salamo 12:2; Ieremia 17:9) Penei ka akakeu ia ia tatou kia rave i te au angaanga tau—te aere ki te au uipaanga o te putuputuanga e te aere ki vao i te angaanga tutu aere—inara penei te inangaro katoa ra i etai au tu no te ora anga o teianei ao. Penei ka tapupu teia ia tatou kia kore e rave tikai ma te meta katoa i te akatupuanga i te manako no te Patireia. E penei ka tauta te ngakau pikikaa kia akavare ia tatou e, te maata ra ta tatou e rave ana mei ta etai ke e manganui. Me kare penei paa i te apii me kare i te ngai angaanga, ka akariroia te ngakau kia mataku i te tangata. Ei tupu anga, i taua au ngai ra penei ka tapupu ua tatou i te akakite ia tatou uaorai ei Au Kite o Iehova e penei katoa ka rave i te au apinga kare i tau no te au Kerititiano. Inara, i muri akera, kua tamanata to tatou akava ngakau ia tatou. Kare te reira i te tu tangata ta tatou i anoano no tatou. No reira, ka pure tatou ma te tata taramo kia Iehova: “Kia tavaitai toku ngakau i te mataku anga i to ingoa.” Te anoano ra tatou i te peretana katoa i roto rava, te kitea ra i ta tatou au angaanga katoatoa o te oraanga, kia oronga i te akapapu anga e “ko te Atua te mataku atu, e akono oki i tana au akauenga.”—Koheleta 12:13.
14, 15. (a) I te totouanga i te akaora anga ia Iseraela mei te tuikaanga ki Babulonia ra, eaa ta Iehova i taputou kia oronga ki tona iti tangata? (e) Eaa ta Iehova i rave ma te manako anga kia akatupu i te mataku i te Atua ra ki roto i te au ngakau o tona iti tangata? (ng) Eaa to Iseraela i akaruke ei i to Iehova au aerenga?
14 Kua taputou a Iehova e ka oronga aia i taua tu ngakau mataku i te Atua ra ki tona au tangata. Kua totou aia i te akaora anga i to Iseraela e kua tuatua, mei ta tatou e tatau ia Ieremia 32:37-39 ra: “E arataki mai au ia ratou ki teianei ngai, e e akanoo au ia ratou ma te ora: Ei tangata oki ratou noku, e ei Atua au no ratou: E oronga atu au i te ngakau okotai no ratou, e te aerenga okotai, kia mataku mai ratou iaku i te au rā katoa, kia meitaki ratou, e ta ratou tamariki i muri ake ia ratou.” I te Ier 32 irava 40, kua akamaroiroiia te taputou a te Atua ra: “E tuku oki au i te mataku iaku ki roto i to ratou ngakau, e kare oki ratou e akaruke mai iaku ra.” I te 537 M.T.N., kua akaoki mai a Iehova ia ratou ki Ierusalema mei tana i taputou ra. Inara akapeea te toenga atu o taua taputou ra—e ka oronga aia ‘i te ngakau okotai no ratou, kia mataku mai ratou iaku i te au rā katoa’? Eaa ra te iti tangata o Iseraela i taito ra i akaruke ei ia Iehova i muri ake i tana akaoki mai anga ia ratou mei Babulonia ra, e i akapouiaʼi to ratou iero i te 70 T.N., e kare e patu akaouia?
15 Kare teia e no tetai tarevake i ta Iehova ra tuanga. Kua rave tikai a Iehova, i te au takainga kia tuku i te mataku i te Atua ra ki roto i te au ngakau o tona iti tangata. Na te aroa ua tana i akaari i te akaoraanga ia ratou mei Babulonia e te akaoki ia ratou ki to ratou enua kainga, kua oronga aia i te au tumu ravarai no ratou kia manako atu iaia ma te tapu mou. Kua akaketaketa atu te Atua i te reira katoatoa ma te au akamaaraara anga, te ako, e te ako na te au peroveta ko Hagai, ko Zekaria, e Malaki; na Ezera, tei tonokia atu kia ratou ei tetai puapii; e na te Kavana ko Nehemia; e te Tamaiti a te Atua uaorai. I etai tuatau kua akarongo atu te iti tangata ra. Kua pera ratou i ta ratou patu akaou anga i te iero o Iehova ra i te raurauanga a Hagai raua ko Zekaria e i ta ratou tono anga kia aere ke atu te au vaine no etai enua ke i te tuatau ia Ezera ra. (Ezera 5:1, 2; 10:1-4) Inara e maata atu te putuputu o to ratou kore anga e akarongo. Kare ratou i tamou i te akarongo anga; kare ratou i rave i te ariki ua i te ako; kare ratou i tamou i te akatuera anga i to ratou ngakau. Kare to Iseraela i tatanu i te mataku tu Atua, e ko te tupu anga, kare te reira i riro ei mana akakeuanga ririnui i to ratou au oraanga.—Malaki 1:6; Mataio 15:7, 8.
16. Ki roto i toai au ngakau ta Iehova akatupu anga i te mataku tu Atua?
16 Inara, kare i kore ta Iehova taputou kia tuku i te mataku tu Atua ki roto i te au ngakau o tona au tangata ra. Kua papau aia i tetai koreromotu ou ma te Iseraela vaerua ra, taua aronga Kerititiano tana i akanoo ra i tetai manakonako anga no te rangi. (Ieremia 31:33; Galatia 6:16) I te 1919, kua akaora mai te Atua ia ratou mei roto i te tuikaanga kia Babulonia Maata, koia te patireia akonoanga pikikaa o teianei ao. Kua tanu tinamou aia i te mataku iaia ki roto i to ratou au ngakau. Kua apai mai teia i te au puapinga oko maata kia ratou e ki te “urupu maata,” te manakonako ra i te oraanga ei au tangata i raro ake i te Patireia. (Ieremia 32:39; Apokalupo 7:9, NW) Kua o katoa oki te mataku ia Iehova ki roto i to ratou ngakau.
Akapeea te Tanu Anga i te Mataku Tu Atua ki Roto i to Tatou Ngakau
17. Akapeea ta Iehova tuku anga i te mataku tu Atua ki roto i to tatou au ngakau?
17 Akapeea ta Iehova tanu anga i teia mataku tu Atua ki roto i to tatou ngakau? Na te angaanga a tona vaerua. Eaa ta tatou nei e ua ia no te vaerua tapu mai? Ko te Puka Tapu, koia te Tuatua akauruia e te Atua. (2 Timoteo 3:16, 17) Na tana au mea i rave i te tuatau kua topa, na tana au raveanga ma tona au tavini te tupu nei i teianei no tana Tuatua totou, e na te au totou o te au apinga te aere mai nei, kua oronga mai a Iehova i tetai tumu anga ketaketa no tatou katoatoa kia akatupu i te mataku tu Atua.—Iosua 24:2-15; Ebera 10:30, 31.
18, 19. Akapeea te au uruoaanga, te au akaputuanga e te au uipaanga putuputuanga i te tauturu anga ia tatou kia rauka te mataku tu Atua?
18 E mea tau ra kia manakoia e, mei tei ripotiia ia Deuteronomi 4:10, kua tuatua a Iehova kia Mose: “Ka akaputuputu mai i te au tangata na kiaku nei, e akakite atu au kia ratou i taku nei tuatua; ei apii anga ia ratou, kia mataku mai ratou iaku i te au rā katoa o to ratou ora anga i runga i te enua nei, e kia apii katoa oki ratou ei ta ratou au tamariki.” Mei te reira katoa i teia tuatau nei, kua akono mai a Iehova i te au apinga maata ei tauturu i tona au tangata kia kite i te mataku iaia. I te au uruoaanga, te au akaputuputuanga, e te au uipaanga putuputuanga, ka akamanako tatou i te akapapu anga i to Iehova ra aroa takinga meitaki e tona meitaki oki. Ko ta tatou ia i rave ana ia tatou i apii ra i te puka Te Tangata Maata Rava Atu Tei Ora Ana. Eaa te akatupu anga a te reira apii kia koe e toou tu manako kia Iehova? Ia koe i kite ei i etai tu ke ke o te mekameka o to tatou Metua i te rangi ra i te akaata angaia mai e tana Tamaiti, kare ainei te reira i akamaroiroi mai i toou anoano kia kore e akamareka kore atu i te Atua?—Kolosa 1:15.
19 I ta tatou au uipaanga, te apii katoa ra tatou i te au tataanga no ta Iehova akaora anga i tona au tangata i te au tuatau kua topa. (2 Samuela 7:23) Ia tatou e apii ra i te puka Puka Tapu o Apokalupo ma te tauturu a te puka Revelation—Its Grand Climax At Hand!, ka apii tatou i te au orama totou kua tupu ke ana i teia 20 anere mataiti nei e pera katoa te au tupu anga mataku te ka tae mai. No runga i taua au angaanga a te Atua ra, te tuatua ra Salamo 66:5 e: “E aere mai e akara i te au angaanga a te Atua! e mea mataku tana i rave i te tamariki a te tangata nei.” Ae, kia manako tikaia, ka akatupu teia au angaanga a te Atua ra i te mataku ia Iehova ki roto i to tatou ngakau, ko tetai mea tapu oonu ia. No reira ka kite tatou i akapeea ta te Atua ko Iehova akatupu anga i tana taputou: “E tuku oki au i te mataku iaku ki roto i to ratou ngakau, e kare oki ratou e akaruke mai iaku ra.”—Ieremia 32:40.
20. E riro ei kia oonu te tupu anga o te mataku tu Atua ki roto i to tatou au ngakau, eaa te umuumuia ra i ta tatou tuanga?
20 Inara, te kitea ra, e kare te mataku tu Atua e tomo ki roto i to tatou ngakau me kare a tatou uaorai tuanga tauta anga. Kare te puapinga e tupu ua mai. Ka rave oki a Iehova i tana tuanga. Ka tau katoa tatou kia rave i ta tatou na te tatanuanga i te mataku tu Atua. (Deuteronomi 5:29) Kare to Iseraela kopapa ra i rave i te reira. Inara ma te irinaki anga ia Iehova, te kite nei te Iseraela vaerua e to ratou au oa i te au puapinga e manganui te aere maira ki te aronga te mataku ra i te Atua. Ka akamanako akaou tatou i etai o te reira au puapinga i roto i te atikara te aru mai nei.
Akapeea Koe me Pau?
◻ Eaa te mataku tu Atua ra?
◻ Akapeea to tatou apii angaia kia kite i te rekareka i te mataku ia Iehova ra?
◻ E raukai te mataku tu Atua, eaa te tauta anga te umuumuia ra i ta tatou tuanga?
◻ Eaa ra te kimianga i te mataku tu Atua i kapiti ei i te au tu katoa o to tatou ngakau akatutuia ra?
[Au Tutu i te kapi 12, 13]
Te umuumuia ra te apii anga maroiroi kia kite ei i te mataku ia Iehova