Rekareka i Teianei e Tuatau Ua Atu
“E rekareka ra kotou, e e rere ua i te rekareka e tuatau ua atu, i taku e anga nei: ina oki, te anga nei au ia Ierusalema ei akapaapaa anga, e tona ra iti-tangata ei rekareka anga.”—ISAIA 65:18.
1. Akapeea te akatupu anga a te akamori mou ki te aronga tataki tai i te au anere mataiti kua topa?
MEI roto mai i te au anere mataiti ra, e aronga tini kua kite i te rekareka i te tavinianga i te Atua mou, ia Iehova. Ko Davida ua tetai tei rekareka i te akamori mou. Te akakite maira te Puka Tapu e i te apai anga i te aruna o te koreromotu ki Ierusalema, “kua apai mairā Davida, e te ngutuare katoa o Iseraela, i te aruna a Iehova ma te maeva.” (2 Samuela 6:15) Ko taua rekareka i te tavinianga ia Iehova ra kare i tetai apinga no te tuatau kua topa ua. Ka rauka katoa ia koe te reira tu. E noatu ko etai tuanga ou o te rekareka ka rauka katoa ia koe kare e roa atu!
2. Ki runga ake i te tupu anga mua o Isaia pene 35 ki rungao i te aronga ngati Iuda tei oki akaou ra, koai ma i teia tuatau nei te o atura ki roto i tetai atu tupu anga ke?
2 I te atikara i mua akenei, kua akara matatio tatou i te tupu anga mua o te totou akakeuanga tei tataia ia Isaia pene 35. Ka tika ua ia tatou kia tapa i teia ei tetai totou akaora anga no te mea ko te reira tikai ia no te au ngati Iuda i taito ra. E akatupu anga aiteite to te reira i to tatou tuatau nei. Na ea ra? No te mea, akamata mai ma te au apotetoro a Iesu e etai atu ia Penetekote 33 T.N., kua akono maira Iehova i te au Iseraela vaerua ra. E au tangata teia aronga tei akatainuia ra ma te vaerua tapu o te Atua tei riro mai ei tuanga no ta te apotetoro Paulo i karanga ra ko “te Iseraela o te Atua.” (Galatia 6:16; Roma 8:15-17) E akamanako katoa oki, e ia 1 Petero 2:9, kua tapaia teia au Kerititiano “e uki ikiia ra kotou, e kau taunga ariki, e iti-tangata tapu, e aronga okoia.” Kua rave ua atu a Petero i te akataka i te angaanga tei orongaia ra ki te Iseraela vaerua: “Kia akakite ua kotou i tona meitaki, to tei kapiki ia kotou i to roto i te poiri, kia tae ki tona mārama umereia ra.”
Tetai Akatupu Anga i to Tatou Tuatau Nei
3, 4. Eaa te turanga i te kitea anga tetai tupu anga o Isaia pene 34 i teia tuatau nei?
3 E tuatau tetai i te tuanga mua o teianei anere mataiti kare ra te toenga o te Iseraela vaerua i runga i te enua nei i rave tamou i te akakitekiteanga i taua tuatua ra. Kare ratou i rekareka ki tikai i te marama umereia a te Atua ra. Ko te tika, i roto ratou i tetai tu poiri. I na ea te reira? E eaa ta te Atua ko Iehova i rave no te reira?
4 No te tuatau ia i te Tamaki I o Teianei Ao, i muri poto ake i te akanoo anga i te Patireia Mesia o te Atua ra i te 1914. Te riri ra to te au pa enua tetai ma tetai, ma te turuanga a te au orometua o te au akonoanga i te au enua ke ke ra. (Apokalupo 11:17, 18) Inara, ko te Atua, kua patoi i to Kerititome akaruke ra i te akonoanga mou ma tona pupu orometua akateiteiia ra mei tana rai i rave ki te iti tangata Edoma nengonengo ra. No reira, ko Kerititome, koia te Edoma tikai, kua papa no te akatupu anga ta Isaia pene 34 kia ratou. Ko teia akatupuanga na te akapou anga mutu kore e mea tika tikai ei mea papu mei te akatupu anga mua ki to Edoma i taito ra.—Apokalupo 18:4-8, 19-21.
5. Eaa te tu tupu anga o Isaia pene 35 i to tatou tuatau nei?
5 Ka peea te pene 35 o ta Isaia totou ra, ma tona akaketaketa anga ki runga i te rekareka anga? Kua tupu katoa oki te reira i to tatou tuatau nei. I akapeea te reira? Kua akatupuia te reira i te akaora anga o te Iseraela vaerua mei tetai tu tuikaa anga. E akara matatio tatou i te au tika i te tuatua enua teokaratiki tei tupu ua akenei, i roto i te tuatau o te oraanga o te aronga e manganui te ora nei i teianei.
6. Eaa ra i raukaʼi kia tuatuaia e i riro te toenga o te Iseraela vaerua ki roto i tetai tu tuikaa anga?
6 No tetai va poto i te tuatau o te Tamaki I o Teianei Ao ra, kare te toenga o te Iseraela vaerua ra i vai tamou i te tu ma tikai e te akono anga i te anoano o te Atua ra. Ko tetai papaki o ratou kua iroia ma te au apiianga tarevake e kua tuku ua na te kore e akono i tetai turanga taka takiri no Iehova i te tuku angaia ki raro i te taomi anga kia turu i te au enua e tamaki ra. I taua nga mataiti tamaki ra, kua mamoe ratou i te au tu takinga kino ravarai, kua araiia ta ratou au puka apii Puka Tapu i te au ngai e manganui. I te openga, kua akaapaia e kua tapekaia tetai papaki o te au taeake maata ta ratou apainga no runga i te au akaapa anga pikikaa. I te reira au tupu anga kare i te mea ngata kia kite, e i tetai tu, kare te au tangata o te Atua ra i roto i te tu rangatira, mari ra i roto i tetai tu tuikaaia. (Akaaite ia Ioane 8:31, 32.) Te ngere pakari ra ratou i te marama anga pae vaerua. (Ephesia 1:16-18) Te ngere kino ra ratou i tetai tu murare ua i te akapaapaaanga i te Atua ra, ma te tupu anga e e uua kore to ratou i te pae vaerua. (Isaia 32:3, 4; Roma 14:11; Philipi 2:11) Te kite ra ainei koe akapeea te aiteite anga o teia ki te turanga o te au ngati Iuda i taito ra i te tuikaa anga ki Babulonia?
7, 8. Eaa te tu akaora anga tei tupu ra ki te aronga toenga i teia tuatau nei?
7 Inara ka akaruke atu ainei te Atua i tona au tavini i teia tuatau ki roto i taua tu ra? Kare, kua manako papu aia kia akaora ia ratou, kia tau ki tei totouia maira na roto ia Isaia. No reira ko teia totou rai i te Isaia pene 35 ra te kiteia ra tetai tupu anga taka meitaki i to tatou tuatau nei, ma te akaora anga i te toenga o te Iseraela vaerua ra ki te tu meitaki e te ora oki ki roto i tetai parataito vaerua. Ia Ebera 12:12 kua akapiri maira a Paulo ia Isaia 35:3 na roto i te tu akatutu, i te turuanga i te tika o ta tatou akapiri anga i te pae vaerua i teia tuanga o te totou a Isaia ra.
8 I te tuatau i muri ake i te tamaki ra, kua aere mai te toenga o te aronga akatainuia o te Iseraela vaerua ra ki vao i te tuikaa anga, ko te aite anga ia. Kua taangaanga te Atua ko Iehova ia Iesu Karaiti, koia te Kuro Maata, kia akamatara ia ratou. No reira, kua rauka i teia aronga toenga i te rave i tetai angaanga patu akaouanga, tei aiteite ra ki te angaanga a te toenga o te au ngati Iuda i taito ra, tei oki akaou ra ki to ratou enua kia patu akaou i te iero tikai i Ierusalema. Pera katoa, ka rauka i teia aronga Iseraela vaerua o teia tuatau nei i te akamata te tatanuanga e te akatupuanga i tetai parataito vaerua matie ra, e akatutu anga i te kainga i Edene ra.
9. I akapeea tetai apinga mei tera tei akatakaia maira ia Isaia 35:1, 2, 5-7 i te tupu anga i to tatou tuatau nei?
9 Ma teia i runga akenei i roto i te manako, e akamanako akaou tatou ia Isaia pene 35, e akara i nga Isa 35 irava 1 e te 2 na mua. Ko te ngai akara anga vaiavare ua kua akamata tikai i te pua mai e te tupu anga mai mei te au kainga taito i Sarona ra. I reira, e akara i nga Isa 35 irava 5 ki te 7. Ko te toenga, e maata to ratou te ora nei e te rave nei i te tavini ia Iehova, kua akatueraia to ratou au mata no te kite anga. Kua kite meitaki atu ratou i te aiteanga o tei tupu ra i te 1914 e i muri iora. Kua riro katoa oki te reira kia mana ki rungao ia tatou e manganui tei piri atura ki te “aronga maata rava,” te tavini nei i teianei i te pae o te aronga toenga ra.—Apokalupo 7:9.
E Tuanga Ainei Koe no Taua Tupu Anga Ra?
10, 11. (a) I akapeea toou o anga ki roto i te akatupuanga ia Isaia 35:5-7? (e) Akapeea tikai toou uaorai manako ngakau no teia au taui anga?
10 Ei akatauanga e manako ia koe uaorai. I mua ake i toou aravei anga i te Au Kite o Iehova ra, i tatau putuputu ainei koe i te Puka Tapu? Me i pera koe, eaa te maata o to kite i reira? Ei akatauanga, kua kite koe i teianei, i te tuatua mou no te tu o tei mate ra. Penei ka rauka ia koe i te akakite atu ki tetai tei inangaro i taua tumu ra ki etai au irava tau i roto ia Genese pene 2, ia Koheleta pene 9, e ia Ezekiela pene 18, e pera katoa oki etai atu au irava e manganui. Ae, penei kua kite koe eaa ta te Puka Tapu apii anga no runga i etai tumu me kare maroanga e manganui. Ei akataka anga mama ua, te marama ra te Puka Tapu kia koe, e ka rauka ia koe i te akataka i te maata anga o te reira kia etai ke ra, mei taau i rave ana.
11 Inara, ka meitaki tatou tataki tai kia ui, ‘I akapeea au i kite ei i te tuatua mou katoa taku i kite no te Puka Tapu ra? I mua ake i taku apiianga ma te au tangata o Iehova, kua kitea ainei e au te au irava ravarai tei taikuia akenei? I kitea ainei e au eaa to ratou aiteanga e i rauka ainei iaku te manako tika o to ratou puapinga?’ Ko te pauanga tika tikai i teia nga uianga penei e, kare. Kare tetai e tau kia riri i taua tuatua ra, inara ka rauka kia tuatuaia e ko te tumu anga e te poiri ra koe i teia au irava e to ratou aiteanga. Kare ainei te reira i te tika? Te vaira ratou i te Puka Tapu, inara kare koe i kite marama ia ratou me kare i mou i to ratou puapinga maata. I akapeea, i reira, te akatuera anga i toou nga mata i te pae vaerua? Na ta Iehova i rave ra i te akatupuanga ia Isaia 35:5 ki runga i te toenga o tei akatainuia ra. I muri iora, kua akatueraia toou nga mata. Kare koe i vai akaou ki roto i te poiri i te pae vaerua. Kua rauka ia koe te kite.—Akaaite ia Apokalupo 3:17, 18.
12. (a) Eaa i raukaʼi ia tatou kia tuatua e kare teia i te tuatau no te rapakauanga temeio i te pae kopapa? (e) I akapeea te tu ia Brother F. W. Franz i te akatutu anga i te mataara e akatupuiaʼi a Isaia 35:5 i to tatou tuatau nei?
12 Kua kite te aronga apiiia meitaki i te Puka Tapu e te au akonoanga a te Atua ra i te au anere mataiti kua topa e kare teia i te tuatau o te tuatua enua no te rapakauanga temeio i te pae kopapa. (1 Korinetia 13:8-10) No reira kare tatou e manakonako ia Iesu Karaiti kia akatuera i nga mata matapo i te akapapuanga e ko ia te Mesia, te Peroveta a te Atua ra. (Ioane 9:1-7, 30-33) Kare katoa oki aia e akariro ana i te aronga turi ravarai kia akarongo akaou. I tona vaitata anga ki te 100 mataiti kua vaitata i te matapo tikai a Frederick W. Franz, koia tetai o te aronga akatainuia ra e ko te peretiteni o te Watch Tower Society ia i reira ra e kua taangaanga i tetai apinga tauturu i te akarongoanga. No etai mataiti kare aia i kite mata no te tatau; inara, koai te ka manako e e matapo aia e e turi i te tu ia Isaia 35:5 ra? E akameitakianga tona kite maata i te pae vaerua no te au tangata o te Atua i te enua katoa nei.
13. Eaa te akaanga ke anga me kare akaora anga tei tupu ki te au tangata o te Atua i teia tuatau nei?
13 Me kare peea toou arero? Penei i murareia te aronga akatainuia o te Atua ra i te tuatau o to ratou tuikaa anga i te pae vaerua. Inara i te akaanga ke anga e te Atua taua tu ra, kua akamata to ratou au arero i te imene ma te rekareka i ta ratou i kite no te Patireia akanooia o te Atua ra e tana au taputou no te tuatau ki mua ra. Penei kua tauturu katoa ratou ia koe kia tatara i to arero. Eaa te maata taau tuatua anga i te tuatua mou o te Puka Tapu kia etai ke ra i te tuatau kua topa? Penei i tetai tuatau kua manako koe, ‘te rekareka nei au i te apiianga, inara kare roa au e tuatua atu ki te tangata ke.’ Inara, kare ainei i te tika e “e te vaa o te murare” i teianei ‘te imene maira’?—Isaia 35:6.
14, 15. Akapeea te aronga e manganui i te aere anga i “te Arataa Tapu” ra i to tatou tuatau nei?
14 E mamao te oki anga ki to ratou enua kainga te au ngati Iuda i taito ra tei matara maira mei Babulonia. Eaa te aiteite anga o te reira ki to tatou tuatau nei? E akara ia Isaia 35:8: “Ei reira oki tetai ara metua, e tetai arataa oki, e karangaia oki te reira, I te arataa tapu; kare rava e tangata viivii e na reira te aere.”
15 Mei to ratou tatara angaia mai i te tuikaa i te pae vaerua ra, kua akaatea ke maira te toenga o tei akatainuia, ma te au mamoe ke atu e au mirioni ua atu i teianei, ki vao ia Babulonia Maata na runga i tetai ara metua akatutuia ra, e arataa tapu te taki atura i tetai ki roto i tetai parataito vaerua. Te akono nei tatou i te au tauta anga ravarai kia tau no te vai tamouanga ki runga i teia Ara Metua Tapu. E tamanako ia koe uaorai. Kare ainei toou au turanga akono tau e te au kaveinga taau e mou na e teitei atu i teianei i toou tuatau i roto i teianei ao? Kare ainei koe e tauta maata ana kia taui i to manakoanga e to tu akono kia tau ki to te Atua?—Roma 8:12, 13; Ephesia 4:22-24.
16. Eaa te au tu ka rauka kia rekareka tatou ia tatou e aaere nei i te Arataa Tapu ra?
16 Ia koe e aere tamou ra ki runga i teia Arataa Tapu, te atea ke ra koe i te manamanata no te aronga tangata mei te taae rai te tu. E tika i roto i teianei ao ka tau koe kia matakite kia kore koe e apuku oraia i tetai tu akatutu anga. E manganui oki te au tangata e tu akono to ratou ia etai ke atu mei te taae rai. Mei teaa ra te tuke anga i roto i te au tangata o te Atua ra! Ei reira tei roto koe i tetai ngai paruruia. Inara, kare toou au taeake Kerititiano i te apa kore ua; i etai taime ka rave tetai i te tarevake me kare ka akatupu i te riri. Inara te kite ra koe e kare toou au taeake e akakoro ana kia tamamae ia koe me kare kia apuku ia koe. (Salamo 57:4; Ezekiela 22:25; Luka 20:45-47; Angaanga 20:29; 2 Korinetia 11:19, 20; Galatia 5:15) Kareka ra, te akaari maira ratou i tetai manako meitaki noou; kua tauturu ratou ia koe; te anoano ra ratou kia tavini kapiti ma koe katoa ra.
17, 18. I roto i teea tu e te vai nei tetai parataito i teianei, e eaa te akatupu anga a teia kia tatou?
17 No reira ka rauka ia koe i te akara ia Isaia pene 35, ma te manakoanga i te akatupuanga i teianei o Isa 35 nga irava 1 ki te 8. Kare ainei i marama e kua kitea e tatou tei tapa tikaia ra e ko tetai parataito vaerua? Kare, kare te reira i apa kore ake. Inara e parataito tikai ia, no te mea i konei te rauka nei ia tatou tei tuatuaia i te Isa 35 irava 2 ra, “e kite te reira i te kakā o Iehova, te manea o to tatou Atua.” E eaa ra te tupu anga? Te karanga ra te Isa 35 irava 10: “E ko tei akaoraia e Iehova te ka oki mai, e tae mai ratou ki Ziona ma te imene, e te rekareka mutu kore i rungai i to ratou upoko: e rauka ia ratou te rekareka e te pereperekavana; ko te aue ra, e te mii e rere ke atu ïa.” E tika tikai, ko to tatou aere ke mai anga ki vao i te akonoanga pikikaa e to tatou aruaru anga i te akamori mou i raro ake i ta te Atua akaperepere anga e akauruanga rekareka ia.
18 Te tupu ua atura te rekareka te kapitiia ra ma te akamori mou, kare ainei? Ka kite koe i te aronga ou te inangaro anga i te taui anga e te riro anga kia akaia ki roto i te tuatua mou o te Puka Tapu. Ka akara katoa koe i te tupuanga te aronga mapu i te tere anga ki mua i te pae vaerua i roto i te putuputuanga. Te au papetito anga, i akaraʼi koe i te papetito angaia te aronga taau i matau ana. Kare ainei te reira i te au tumu no te rekareka, no te rekareka maata, i teia tuatau nei? Ae, mei teaa ra te rekareka anga kia kite ia etai ke ra i te kapiti anga mai kia tatou ki roto i to tatou tu rangatira i te pae vaerua e te au tu parataito oki!
E Akatupu Anga te Vai Maira ki Mua!
19. Eaa te tapapa manakonako anga ta Isaia pene 35 e akaki nei ia tatou?
19 Kua rauka akenei ia tatou te akamanako anga ia Isaia pene 35 i tona akatupu anga mua ma te oki akaou anga te au ngati Iuda e pera katoa te akatupu anga i te te pae vaerua te tupu nei i teia tuatau. Inara kare te reira i te openga. E maata atu te vai maira. Te kapitiia ra ma te akapapu anga a te Puka Tapu no tetai akaora anga i te au tu parataito tikai ki runga i te enua nei.—Salamo 37:10, 11; Apokalupo 21:4, 5.
20, 21. Eaa ra i tau ei e i tikai oki i te Tuatua Tapu kia irinakiia e te vaira tetai atu akatupu anga ia Isaia pene 35?
20 Kare i te mea tau no Iehova kia oronga mai i te au akataka anga meitaki i tetai parataito e ka akameangiti mai ei i te au tupu anga o te au apinga vaerua. Inara, ko teia, kare i te akakite anga e e puapinga kore ua te au tupu anga i te pae vaerua. Noatu ra me ka akanooia tetai parataito tikai, kare te reira e akamerengo ia tatou me i rotopu i te au tu manea e te au manu au ua kia koropiniia tatou e te au tangata viivii i te pae vaerua, te au tangata akono mei te au puaka taae rai. (Akaaite ia Tito 1:12.) Ae, ko te pae vaerua na mua, no te mea ko te apinga puapinga maata ia.
21 Inara, kare te Parataito te aere maira e ope ma te au tu vaerua ta tatou e rekareka nei i teianei e ka rekareka ua atu i te tuatau ki mua. E tumu meitaki to tatou no te tapapa atu i tetai tupuanga tikai o te au totou mei ia Isaia pene 35 ra. No teaa ra? No te mea, kua totouia mai ia Isaia pene 65, “te rangi ou e te enua ou.” Kua akapiri katoa maira te apotetoro ko Petero i te reira i tana akatakaanga i te ka tupu i muri ake i taua ra o Iehova ra. (Isaia 65:17, 18; 2 Petero 3:10-13) Te akakite maira Petero e ko te au tu ta Isaia i akataka maira ka vairai na te riro anga ei tetai mea tika tikai te “enua ou” ra. Te kapiti ra te reira i te au akataka anga te matau ra koe—patuanga are e te nooanga ki roto; te tanuanga kainga vine e te kaianga i te au ua; ma te roa te rekarekaanga i te angaanga a nga rima ra; te ruko e te punua mamoe okotai nooanga; e kare e kino e tupu i te enua katoa. Mei tera te tu, te oraanga roa, au ngutuare tinamou, e maata te kai, te angaanga akamerengoanga, e te au i rotopu i te au manu e te au manu e te au tangata oki.
22, 23. Eaa te tumu anga no te rekareka anga a te tupu anga a Isaia pene 35 a te tuatau ki mua ra?
22 Kare ainei te reira manakonako anga e akaki ia koe i te rekareka? Ka tau ia, no te mea ko te tu ia o ta te Atua ra anga mai anga ia tatou kia akono. (Genese 2:7-9) No reira, eaa te aite anga o taua totou ia Isaia pene 35 ta tatou e akamanako nei? Ko tona aite anga e e tumu kapitiia mai to tatou kia kapiki maata i te rekareka. Te au metepara tikai te au ngai taumaro ra ka pua mai, ka akariro ia tatou kia rekareka. Ei reira te au tangata mata auika, me kare mata paraoni, me kare tetai ua atu kara marekaia, inara te matapo nei i teianei, ka rauka kia kite. To tatou au taeake Kerititiano taringa turi, me kare noatu ko to tatou tei ngata ra i te akarongoanga, ka rauka te akarongo anga taka meitaki. Mei teaa ra te rekareka anga kia taangaanga i te reira tu kia akarongo atu i te tatau anga i te Tuatua a te Atua e te akataka anga, pera katoa oki te akarongo atu i te au tangitangi anga te matangi i roto i te au pu rakau, te katakata a tetai tamaiti rikiriki, tetai imene anga a te manu ra!
23 Ka riro katoa te aite anga e ko te aronga pirikoki, kapiti katoa te aronga makiia i te arthritis i teianei, ka ori aere ma te kore e mamae. Mei teaa ra te meitaki! Ei reira te vai maata tikai e tae mai ei na roto i te metepara. Ka kite tatou i te vai tae maata maira e ka rongo oki i tona tangitangi anga. Ka rauka ia tatou i te aere na reira e ka amiri atu ei i te matie e te raupo oki. Ka riro ia ei Parataito tikai tei akaoraia mai. Ka peea oki te tu rekareka no te aere anga i te pae i te riona me kare i etai atu manu mei te reira ma te kore e mataku? Kare tatou e tamata i te akatakaanga i te reira, no te mea pouroa tatou kua mareka i te manakoanga e te rekareka anga i taua ngai ra.
24. Eaa koe ka akatikaʼi i te tuatua anga i roto ia Isaia 35:10 ra?
24 Te akapapu maira Isaia kia tatou: “E ko tei akaoraia e Iehova te ka oki mai, e tae mai ratou ki Ziona ma te imene, e te rekareka mutu kore i rungai i to ratou upoko.” No reira ka akatika rai tatou e e tumu to tatou no te imene i te rekareka. Kia rekareka i ta Iehova e rave nei no tona au tangata i to tatou parataito vaerua nei, e te rekareka oki i ta tatou e tapapa atu nei i te Parataito tikai te vaitata mai nei. No te aronga rekareka—no tatou—te tata nei a Isaia: “E rauka ia ratou te rekareka e te pereperekavana; ko te aue ra, e te mii e rere ke atu ïa.”—Isaia 35:10.
I Kite Ainei Koe?
◻ Eaa te rua o te akatupu anga ia Isaia pene 35 kua tupu mai?
◻ Eaa te aiteite atura i te pae vaerua ki te au taui anga temeio ta Isaia i totou maira?
◻ Akapeea toou pirianga ki tetai akatupu anga i teia totou?
◻ Eaa ka raukaʼi ia tatou kia tuatua e te akaki maira Isaia pene 35 ia tatou ma te manakonako anga no te tuatau ki mua ra?
[Tutu i te kapi 15]
Te are tapekaanga i Raymond Street i Brooklyn, New York, te ngai i tapekaia nga taeake e itu ra ia Tiunu 1918
[Tutu i te kapi 16]
Noatu rai e te vaitata ra i te matapo takiriia i tona au mataiti openga ra, kua vai meitaki ra to te Taeake ko Franz kite anga i te pae vaerua
[Au Tutu i te kapi 17]
Te tupu anga i te pae vaerua e te tere anga ki mua e au tumu ia no te rekareka anga