E Tuatau no te Ara

“E na mua ra te evangelia nei i te akakiteia atu i to te pa enua ravarai e tikaʼi. . . . Ko tei tāpu tikai e tae ua atu ki te openga ra, ka ora ïa.”​—MAREKO 13:10, 13.

1. Eaa tatou i tau ei kia akakoromaki e kia akamaroiroi?

KA TAU tatou kia akakoromaki​—i roto i te uki akarongo kore e te maro! Mei te 1914 maira kua riro tetai uki tangata kia viivii, mei to te tuatau ia Iesu ra. E i teia tuatau nei kua tupu te viivii anga kia koropini i teianei ao katoa. I teia “tuatau openga nei,” te akakino nei i te au tangata “te kino maata” tei akatakaia maira e te apotetoro ko Paulo ra. ‘Ko te au tangata kikino e te aronga pikikaa ra, ka tupu ua atu rai to ratou kino.’ Te taka meitaki ra, “e te vai ua nei rai to te ao ravarai i raro ake i taua vaerua kino ra,” koia a Satani te Tiaporo, tei rave nei i teianei i tana tauta anga openga kia akakino i te enua. Inara kia maroiroi! Te aere mai nei tetai “mate maata” te ka apai mai i te ora tamou ki te aronga katoatoa te anoano ra i te tuatua tika.​—2 Timoteo 3:1-5, 13; 1 Ioane 5:19; Apokalupo 7:14.

2. Akapeea te akatupu anga totou i te 1914 ra?

² E mea mataora ra, kua akaterono a Iehova i teianei i te Atu ia Iesu Mesia i te au rangi ra, i te teateamamao anga i te takore atu anga i te au enemi takinga kino i te au tangata nei. (Apokalupo 11:15) Mei te aere mua mai anga o te Mesia ra, mei te reira katoa i teia anere mataiti kua akatupuia te totou umere tei tataia ra e Daniela. Ia Daniela 4:16, 17, 32, kua akakiteia mai kia tatou te akakore angaia te tutara tika i rungao i te enua nei no tetai “itu ua atu tuatau.” I to ratou tupuanga maata, ko teia au itu tuatau ka riro ia ei itu mataiti tau i ta te Puka Tapu e 360 ‘au ra’ i te au mataiti tataki tai, me kare e 2,520 mataiti te katoatoa.a Kua akamata mai te reira mei te 607 M.T.N., i te akamata anga a Babulonia i te takatakai i te patireia o Iseraela ki raro ake i tona vaevae, tae roa mai ki te 1914 T.N., ko te mataiti ia i akateronoiaʼi a Iesu i te rangi ra ei te Ariki tika o te au tangata katoa. I reira i akaopeiaʼi “te tuatau akatakaia no to te au pa enua.” (Luka 21:24) Inara kare to te au pa enua i akatika kia kauraro i te Patireia o te Mesia tei aere maira.​—Salamo 2:1-6, 10-12; 110:1, 2.

3, 4. (a) Eaa te tu aiteite te ka rauka kia akatakaia i te au tupu anga i te anere mataiti mua ra e to tatou tuatau nei? (e) Eaa te au uianga puapinga tau meitaki ka tau kia uiia?

³ I te vaitata anga mai te 70 anga epetoma o te au mataiti (29-36 T.N.), e pera katoa oki i te vaitata anga mai te mataiti 1914, kua tapapa maira te au tangata mataku i te Atua ra i te taenga mai o te Mesia. E kua tae mai rai aia! Inara, i aua nga taenga takitai maira, e tuke tona mama maianga i tei manakoia ra. I te reira nga taenga takitai maira oki, i muri ake i tetai tuatau poto ua, i te openga kua akapouia tetai “uki” rave kino na raro ake i ta te Atua ra akauenga.​—Mataio 24:34.

⁴ I ta tatou atikara i mua akenei, kua kite tatou i akapeea te uki ngati Iuda kino ra i te akaope angaia ko ratou tei pati ra i te toto o Iesu. Ka akapeea, i reira, te uki akakino i te au tangata i teianei te patoi ra iaia me kare te akarongo kore ra iaia? Aea e raveiaʼi te akava anga ki rungao i teia uki akarongo kore nei?

‘Kia Matakite’!

5. (a) No teea tumu tau i kore ei tatou e anoanoia kia kite i te tuatau o te “rā e te ora” a Iehova ra? (e) Kia tau ki ta Mareko, eaa te ako meitaki ta Iesu akaope anga i tana totou?

⁵ I muri ake i te totouanga i te au tupu anga te ka taki atu ki te tuatau no te “mate maata” kua tuatua katoa mai a Iesu: “Kareka te reira rā e te reira ora, kare rava tetai e kite, kare oki te au angela o te rangi, ko toku Metua anake ra.” (Mataio 24:3-36; Mareko 13:3-32) Kare tatou e anoanoia kia kite i te tuatau tikai e tupu ei teia au mea. Kareka ra, ka tau to tatou manako kia tukuia ki runga i te tu matakite, ma te tatanu anga i te akarongo maroiroi, e te rave maataanga i ta Iehova ra angaanga​—kare i te tareanga i tetai tuatau. Kua akaoti a Iesu i tana totou i te na ko anga: “E matakite oki ia kotou, e akamaroiroi, e e pure; kare oki taua tuatau ra i kitea e kotou. . . . E ara kotou . . . E taku e karanga atu kia kotou nei, te karanga atu nei au ki te tangata ravarai, Ka ara.” (Mareko 13:33-37) Te pipini nei te tu kino i roto i te au ata o te ao o teia tuatau nei. Ka tau tatou kia ara!​—Roma 13:11-13.

6. (a) E mea tau kia tutauia to tatou akarongo ki runga i teaa? (e) Akapeea tatou “i te tatau i to tatou puke ra”? (ng) Eaa te aite anga tumuanga o ta Iesu tuatua “uki”?

⁶ Kare e kia akamanako anake tatou i te au totou akauruia no teia tuatau openga o te akatereanga kino nei mari ra ka tau tatou kia tutau i to tatou akarongo te mea mua ki runga i te atinga oko maata o Iesu Karaiti e te au taputou umere a te Atua tei akatumuia ki rungao i te reira. (Ebera 6:17-19; 9:14; 1 Petero 1:18, 19; 2 Petero 1:16-19) No te anoano maata kia kite i te openga o teianei akatereanga kino, kua akamanako te au tangata o Iehova i etai taime i te tuatau e tupu mai ei te “mate maata,” ma te kapitianga i teia ki te au tare anga o te tuatau oraanga o te uki mei te 1914 mai rai. Inara, “kia riro to matou ngakau ki te pakari,” kare e na te akamanako ua anga e eia mataiti me kare au ra no te uki, mari ra na te manakoanga e akapeea tatou “i te tatau i to [tatou] puke rā” i te apai maianga i te akapaapaa rekareka kia Iehova. (Salamo 90:12) Kare e kia oronga i tetai tika anga no te vaitoanga tuatau, ko te tuatua “uki” tei taikuia ra e Iesu te tuatua ra i te maata anga i te au tangata no taua tuatau tuatua enua ra, ma to ratou au tu akatakaanga.b

7. Eaa ta tetai poropeta tuatua enua i tata no te “uki o te 1914,” e akapeea te piri anga o teia ma ta Iesu totou ra?

⁷ Kia tau ki tei tataia i runga akenei, kua tata te poropeta o te tata tuatua enua ko Robert Wohl i roto i tana puka The Generation of 1914: “Kare tetai uki tuatua enua e akatakaia na tona au kotinga tuatau . . . Kare ia i tetai tuanga no te au tuatau.” Inara kua tou mai aia e kua akatupuia e te Tamaki Mua o te Ao “tetai tu maata te motu ke anga ma te tuatau kua topa,” e kua tuatua katoa aia: “Te aronga tei ora mai na roto i taua tamaki ra kare e rauka ia ratou i te akakore atu i te manako e kua ope tetai ao e kua akamataia tetai atu ia Aukute 1914 ra.” Mei teaa ra te tika o te reira! Te akara maira te reira ki runga tikai i taua tumu ra. Kua tupu te au tauianga maata i “teianei uki” o te au tangata nei mei te 1914 mai rai. Kua kite te reira i te maringi anga toto maata no te aronga e mirioni ua atu ki runga i te enua nei. Kua akamata ua mai te au tamaki, te ta ua anga, te tamataku anga, te rave kino, e te rave anga tau kore i te ture i te ao katoa nei. Te onge, te maki mate, e te au ravenga tau kore kua takapini i to tatou ao nei. Kua totou a Iesu: “Koia katoa teia, kia akara kotou [tana au pipi] i taua au mea nei i te tupu anga, kua vaitata ïa te basileia o te Atua, kia kite oki kotou. Koia mou taku e karanga atu kia kotou na, Kare e ope teianei uki, ka ope ei i te tupu taua tuatua nei.”​—Luka 21:31, 32.

8. Akapeea te au peroveta a Iehova i te akaketaketa anga i te anoano kia matakite?

⁸ Ae, te autu takiri anga o te Patireia Mesia te vaitata nei! E apinga ainei tetai te ka rauka mai, i reira, na te akaraanga no etai tuatau akatakaia me kare na te manako ua anga i tetai tuatau ora anga no tetai “uki”? E mamao ke atu i te reira! Te akakite taka meitaki maira a Habakuka 2:3 e: “No te tuatau i akonoia ra taua orama nei, ei te openga ra e tuatua mai ei e kare e pikikaa; roa oti, ka tapapa atu rai; e tae tika mai ïa, e kare e tavarevare.” Te aere viviki maira taua ra akavaanga a Iehova ra.​—Ieremia 25:31-33; Malaki 4:1.

9. Eaa te au tupu anga mei te 1914 maira te akaari ra e te poto ra te tuatau?

⁹ I te akamata anga te tutara o to Karaiti Patireia i te 1914 ra, kua uriia mai a Satani ki raro i te enua nei. Kua riro teia ei “mate no to te enua . . . tei raro atu na oki te diabolo ia kotou na, e riri maata oki tona, no te mea kua kite aia e e manga tuatau poto ua tona e toe nei.” (Apokalupo 12:12) E tika, te poto ra taua tuatau ra, me akaaiteia atu ki te au tauatini ua atu mataiti o ta Satani tutara anga. Te vaitata ra te Patireia, e pera katoa oki te ra e te ora o Iehova no te raveanga i tana akava anga i teianei uki tangata kikino nei!​—Maseli 3:25; 10:24, 25.

Te “Uki” te ka Ope Atu

10. Eaa te tu aiteite o “teianei uki” ki to te tuatau ia Noa ra?

¹⁰ E akara matatio tatou i ta Iesu ra tuatua ia Mataio 24:34, 35: “Koia mou taku e karanga atu kia kotou na, Kare e ope teianei uki, e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu. E kore ake te rangi e te enua, kare rava ra taku nei tuatua e kore.” Te akaari maira ta Iesu au tuatua e aru maira e ‘kare e tangata e kite i te ra e te ora.’ E maata roa atu te puapinga, kua akakite mai aia e ka tau tatou kia kopae ke i te au ereere te takapini nei ia tatou i teianei uki. No reira kua tuatua katoa maira Iesu: “E mei te tuatau ia Noa ra, koia katoa te aerenga mai o te Tamaiti a te tangata nei. Mei tei te tuatau i muao i te diluvi ra, te kaikai ra ratou e te inu ra, te akaipoipo ra, e te orongaia ra kia akaipoipoia, e tae rava atu ki te rā i tomo ei a Noa ki roto i te araka. Kare rava i kite, e rokoia iora ratou e te diluvi, e ope takiri akera ratou i te mate; koia katoa te aerenga mai o te Tamaiti a te tangata nei.” (Mataio 24:36-39) Kua akaaite atura a Iesu i te uki o tona tuatau ra ki to te tuatau ia Noa ra.​—Genese 6:5, 9; NW, tataanga i raro ake.

11. Eaa te aiteite o te ‘au uki’ ta Iesu i akakite, mei tei ripotiia e Mataio raua ko Luka ra?

¹¹ Kare teia i te taime mua i akarongo ei te au apotetoro ra i ta Iesu akaaite anga i te ‘au uki,’ no te mea i etai ra i mua akera kua tuatua aia nona uaorai: “Te Tamaiti a te tangata . . . E na mua ra tona au mate e manganui e tikaʼi, e e kopaeia e teianei uki. E mei tei te tuatau ia Noa ra, ka pera katoa kia tae ki te tuatau o te Tamaiti a te tangata nei.” (Luka 17:24-26) No reira, ko Mataio pene 24 e Luka pene 17 te akakite ra i taua tu aiteite ra. I te tuatau ia Noa ra “kua kino roa te aerenga o te tangata ravarai i te enua nei” e ko tei akapouia i te Vaipuke ra ko “teianei uki” ia. I to Iesu tuatau ra ko te iti tangata ngati Iuda akaruke ra i te akonoanga tei kopae ke ra ia Iesu ko “teianei uki” ia.​—Genese 6:11, 12; 7:1.

12, 13. (a) I teia tuatau eaa “teianei uki” te ka kore atu? (e) Akapeea te au tangata o Iehova i teianei i te akakoromaki anga i “teianei uki piko e te māro”?

¹² No reira, i te akatupu anga openga i ta Iesu ra totou i teia tuatau, ka tau ra “teianei uki” ei tuatua anga i te au tangata o te enua nei te kite ra i te akairo o to Karaiti ­parutia mari ra kare e akatikatika i to ratou au aerenga. Ei tuke anga, ko tatou te au pipi a Iesu kare e akatika kia aru i te tu oraanga o “teianei uki.” Noatu rai tei roto i te ao nei, auraka tatou e riro ei tuanga no te reira, “no te mea te vaitata nei te tuatau akatakaia.” (Apokalupo 1:3; Ioane 17:16) Te ako maira te apotetoro ko Paulo ia tatou: “E rave i te au mea ravarai ma te urutoe kore, e te taumāro kore: Kia riro kotou ei aronga apa kore, e te kino kore, ei tamariki na te Atua, kare e akakino anga, i rotopu i te uki piko e te māro: kia kakā kotou i rotopu ia ratou mei te rama i teianei ao.”​—Philipi 2:14, 15; Kolosa 3:5-10; 1 Ioane 2:15-17.

¹³ To tatou ‘kakaanga ei au rama’ te kapiti ra kare i te akakiteanga anake i te tu tangata Kerititiano ma mari ra, i runga ravao, te akatupuanga i ta Iesu angaanga totou ra: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai; ko te openga iora ia i reira ra.” (Mataio 24:14) Kare e rauka i tetai tangata i te tuatua e aea taua openga ra, inara te kite nei tatou e ka tae mai te openga o “teianei uki” tangata kikino me oti anake te akakite aere anga kia merengo te Atua ra “e tae ua atu ki te openga o te enua ra.”​—Angaanga 1:8.

“Taua Rā ra e te Ora”

14. Eaa te akamaroiroi anga ta Iesu raua ko Paulo i oronga no “te atianga e te tuatau,” e eaa ta tatou ka tau kia rave?

¹⁴ Me oti anake te tutu aere anga i te ao katoa kia tae ki ta Iehova i akakoro, ko tana “rā ia e te ora” kia takore atu i te akatereanga o teianei ao nei. Kare tatou e anoanoia kia kite i taua ra ra i mua akera. No reira, i te aruanga i ta Iesu akatauanga, kua ako maira te apotetoro ko Paulo e: “Kareka i te atianga e te tuatau, e aku au taeake, auraka ua atu au e tata atu i te tuatua ia kotou i te reira. Kua kite pu oki kotou uaorai e, te aere maira taua rā o te Atu ra mei te keia i te po ra. E tuatua oki te tangata e, e au, e kare e kino; ei reira ratou e rokoia uaia mai ei e te mate viviki, mei te vaine nui kia rokoia e te mamae ra; e kare rava ratou e ora.” E tamanako ana i ta Paulo i akakite e: ‘Ko te tuatua oki te tangata e.’ Ae, me te tuatuaia ra e “e au e kare e kino,” i te tuatau kare ra e manakoia, ka rave vivikiia ta te Atua ra akava anga. Mei teaa ra te tau o ta Paulo apii anga: “E teianei, auraka tatou e moe, mei tetai papaki ra, kia ara ra, e e akono meitaki”!​—1 Tesalonia 5:1-3, 6; e akara katoa i 1Tesa 5 nga irava 7-11; Angaanga 1:7.

15, 16. (a) Eaa tatou i kore ei e tau kia manako e te mamao ke atura Aramakito i ta tatou i irinaki ana? (e) Akapeea te akamaata anga i te tu ngateitei o Iehova i te tuatau poto ki mua ra?

¹⁵ Te riro nei ainei te aite anga o teia tumu manako tau no runga i “teianei uki” e e mamao ke atu a Aramakito i ta tatou i manako mua ana? Kare rava ia! Noatu rai kare tatou i kite i te “rā e te ora,” i tetai ua atu taime, kua kite ke ana te Atua ko Iehova i te reira, e kare aia e taui. (Malaki 3:6) E mea kite uaia, te tomo mamao atu nei teianei ao ki tona kino takiri anga. Ko te anoanoia kia ara te maata atura te tu rapurapu i to mua ana. Kua akakite mai a Iehova kia tatou “i te au mea e vaitata i te tupu ra,” e ka tau tatou kia akono ma tetai tu rapurapu.​—Apokalupo 1:1; 11:18; 16:14, 16.

¹⁶ I te vaitata anga nei te tuatau, kia ara, no te mea kua vaitata a Iehova i te apai mai i te tumatetenga ki runga i te akatereanga katoa a Satani! (Ieremia 25:29-31) Te tuatua ra a Iehova: “E akamaata oki au iaku uaorai, e e akatapu iaku uaorai; e kiteia oki au e te mata o te au enua e manganui; e kite oki ratou e ko Iehova au.” (Ezekiela 38:23) Te akavaitata maira taua “rā o Iehova ra”!​—Ioela 1:15; 2:1, 2; Amosa 5:18-20; Zephania 2:2, 3.

“Au Rangi Ou e te Enua Ou” o te Tuatua-tika

17, 18. (a) Kia tau ki ta Iesu raua ko Petero, akapeea “teianei uki” e kore atu ei? (e) Eaa tatou i tau ei kia matakite i te tuatua tapu e te akono i te Atua?

¹⁷ No runga ‘i teia au mea katoa e vaitata i te tupu ra’ kua tuatua a Iesu: “E kore ake te rangi e te enua, kare rava ra taku nei tuatua e kore.” (Mataio 24:34, 35) Penei te manako ra a Iesu i te “rangi e te enua”​—koia te au tutara e te aronga tutaraia ra—​o “teianei uki.” Kua taiku te apotetoro ko Petero i te au tuatua aiteite i te tuatuaanga i “te rangi e te enua e vai nei,” tei “tāpuia nei ïa e taua tuatua ra no te ai, kia tae ki te rā akavaanga, e te mate o te aronga akono kore i te Atua ra.” I muri iora kua akataka mai aia e “e tae maira te ra o te Atu mei te keia i te po ra: ka peke ke atu oki teianei rangi [akaaere kavamani]” kapiti katoa ma te totaiete tangata viivii, me kare “enua,” ma tana au angaanga rave ara. I reira kua akamaroiroi maira te apotetoro ia tatou “i te tuatua tapu e te akono i te Atua; [i to tatou] tatari anga, e te rapurapu anga atu, kia tae mai taua rā o te Atua ra, te ra e ngaro ei te rangi, i te tutungiia i te ai, e e taravai ei te au tumu o te enua i te veravera maata.” Eaa te ka aru mai? Kua akaariu atu a Petero i to tatou manako ki te ‘au rangi ou e te enua ou i te vai tika anga o te tuatua-tika ra.’​—2 Petero 3:7, 10-13.c

¹⁸ Ko taua “au rangi ou” ra, koia te tutara Patireia na Iesu Karaiti ratou ko tona au oa ariki, ka tuku mai i te au akameitakianga ki runga i te totaiete “enua ou” tuatua tika o te au tangata. Ko koe ainei tetai te ka tau ei mema no taua totaiete ra? Me koia ia, e tumu taau no te maeva i te tuatau mekameka ki mua te vai maira!​—Isaia 65:17-19; Apokalupo 21:1-5.

19. Eaa te angaanga maata na tatou i teianei ka tau kia rekareka i te rave?

¹⁹ Ae, te akaputuia ra tetai “uki” tuatua tika o te au tangata i teianei. I teia tuatau nei te oronga nei te aronga akatainuia koia te “tavini akono meitaki e te pakari” i te apiianga tu-Atua kia tau ki te au tuatua ia Salamo 78:1, 4: “E akarongo mai, e toku au tangata, i taku au ture: e ariu mai i to kotou taringa ki te tuatua a toku vaa . . . , ka akakite ra tatou ki tetai uki atu, i te akameitaki anga ia Iehova, e tona mana, e te angaanga taka ke i raveia e ia ra.” (Mataio 24:45-47) Ia Aperira 14 o teia mataiti nei, i te tere atu i te 75,500 putuputuanga e i etai 230 enua, e tere atu i te 12,000,000 te aronga takapini i te ao katoa nei tei akaputuputu atu ki te Akamaara Anga i te matenga o Karaiti. Ko koe ainei tetai i roto ia ratou ra? E tuku koe i toou akarongo ki rungao ia Iesu Karaiti e ‘e kapiki i te ingoa o Iehova no te ora.’​—Roma 10:10-13.

20. I te mea “te poto nei te tuatau,” ka akapeea tatou e ara tamou ei, e eaa te manakonako anga te vai maira?

²⁰ “Te poto nei te tuatau,” ta te apotetoro ko Paulo i tuatua. No reira kua tae te tuatau, kia ara e kia rave maata i te angaanga a Iehova, ia tatou ka akakoromaki i te au timataanga e te au makitakita te akatupuia nei e te uki tangata kikino. (1 Korinetia 7:29; Mataio 10:22; 24:13, 14) E matakite tamou tatou, ma te akaraanga i te au mea ravarai tei totouia i te Puka Tapu te ka rokoia ki “teianei uki.” (Luka 21:31-33) Na te ora anga i teia au mea e na te tu anga ma te mareka anga tu-Atua ki mua i te aroaro o te Tamaiti a te tangata, ka rauka ia tatou i te openga te tutaki no te ora mutu kore.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Au Uianga Akamanako Akaou

◻ I te kite anga i te tupu anga o Daniela 4:32, akapeea tatou i te “matakite anga” i teianei?

◻ Akapeea nga Evangeria a Mataio raua ko Luka i te akataka anga i “teianei uki”?

◻ I to tatou tatari anga i “taua rā ra e te ora,” eaa ta tatou e akara, e akapeea ta tatou ka tau kia akono?

◻ Eaa ta te manakonako anga no te “au rangi ou e te enua ou” tuatua tika ka tau kia akamaroiroi ia tatou kia rave?

[Au Tutu i te kapi 17]

Ka kiteia te ora meitaki e te au tangata te mamae ra me ka taka ke atu teianei uki rave kino e te ta ua

[Akameitakianga]

Alexandra Boulat/​Sipa Press

[Akameitakianga]

Kaui e to raro ake: Luc Delahaye/​Sipa Press

[Tutu i te kapi 18]

Te vai maira ki mua ua ake nei te “rangi ou e te enua ou” kaka ra no te au iti tangata ravarai