E Atua Ariki Ua a Iehova

“Kare te Atua i te Atua tuatua-tika kore, ka akangaro atu ei aia i ta kotou angaanga i rave, e to kotou anoano, i tona ingoa.”​—EBERA 6:10.

1. Akapeea a Iehova i te akaari anga i tona tu arikianga no te vaine ngati Moabi ko Ruta?

TE ARIKI oonu nei a Iehova i te au tauta anga a te aronga tei kimi ngakau tae i te rave i tona anoano, e ka tutaki maata aia ia ratou. (Ebera 11:6) Kua matau te tangata akarongo mou ko Boaza i teia tu peretana manea o te Atua, no te mea kua tuatua atu aia ki te vaine ngati Moabi ko Ruta, tei akono aroa i tona metua ongoai takaua e: “Kia tutaki mai a Iehova i taau angaanga, e kia orongaia mai taau tutaki maata . . . e Iehova.” (Ruta 2:12) Kua akameitakiia ainei a Ruta e te Atua? Papu tikai! Ko te tika, kua tataia tona tua i roto i te Pipiria! Pera katoa, kua akaipoipo aia ia Boaza e kua riro mai ko te tupuna vaine ki te nga Ariki ko Davida e Iesu Karaiti. (Ruta 4:13, 17; Mataio 1:5, 6, 16) Ko tera tetai akaraanga e manganui i roto i te Pipiria i te akaari anga mai i to Iehova tu arikianga no tona au tavini.

2, 3. (a) Na teaa i akariro i ta Iehova au tuatua no te tu arikianga ei mea umere? (e) Eaa ra i rauka ai ia Iehova i te akakite mai i te tu arikianga mou ra? E akatutu mai.

² Kua manako a Iehova e e tuatua tika kore mei tana tuanga ra me kare aia e akaari ana i te tu ariki ua. Te akakite ra a Ebera 6:10 e: “Kare te Atua i te Atua tuatua-tika kore, ka akangaro atu ei aia i ta kotou angaanga i rave, e to kotou anoano, i tona ingoa i akakite puia e kotou na, ko kotou i matuapuru i te aronga tapu, e te matuapuru ua ra oki kotou.” Ko te mea te akariro ra i teia tuatua ei mea umere tikai koia oki te akaari ra te Atua i te tu arikianga no te au tangata te akamori ra iaia noatu e e aronga ara ratou e kua ngere i tona kaka.​—Roma 3:23.

³ No to tatou tu apa, penei te manako ra tatou e ta tatou au angaanga akono i te Atua e puapinga kore ua e kare e tau ana no ta te Atua akameitakianga. Inara, kua kite pu tikai a Iehova i to tatou au manako e te au turanga, e te akaperepere tikai ra aia i ta tatou tavinianga ngakau tae. (Mataio 22:37) Ei akatutu anga: Kua kite atu tetai metua vaine i tetai apinga aroa​—e ei oko mama ua​—i runga i tona kaingakai. Ka akara aia i te apinga aroa ra ei mea puapinga kore ua e ka akavaavaa atu i te reira. Inara, te akaari maira te kati i kapitiia mai e no ko mai i tana tamaine meangiti taua apinga aroa ra, tei tutaki i te reira ki te moni tana i akaputu ana. I teianei kua akara te metua vaine i te apinga aroa ma te manako tuke. Penei ma te roi mata i tona nga mata, ka takave atu aia i tana tamaine e ka akakite atu i tona tu arikianga ngakau tae.

4, 5. Akapeea a Iesu i te aru anga ia Iehova i te akaari anga i te tu arikianga?

⁴ I tona kite tikai anga i to tatou au akakoro anga e te au kotinga anga, te ariki ra a Iehova i te reira me oronga tatou kiaia te ka rauka ia tatou i te rave, me e meangiti ua me e maata te reira. No runga i teia, ko Iesu tetai akaataanga apa kore no tona Metua. E akamanako ana i te papaanga Pipiria no runga i te vaine takaua apinga kore. “Nānā akera [a Iesu], kite atura i te aronga apinga nui i te tuku anga mai i ta ratou moni ki roto i te pia apinga. E kite katoa atura aia i tetai vaine takaua apinga kore i te tuku anga i nga lepeta e rua ki roto. Kua karanga atura aia, E tuatua-mou teia taku e karanga atu kia kotou na, E maata ta te vaine takaua apinga kore nei i tuku ki roto, i ta ratou ravarai: No roto oki i te toenga i to ratou apinga maata ta ratou i tuku maira ki roto i te apinga a te Atua: kareka aia nei, kua ope rava tona apinga rikiriki i te tukuia e ia ki roto.”​—Luka 21:1-4.

⁵ Ae, i te kite anga i te au turanga o tera vaine​—e vaine takaua e te putaua​—kua kite a Iesu i te puapinga tikai o tana apinga aroa, e kua akakeuia aia kia akangateitei i te reira. Pera katoa rai kia Iehova. (Ioane 14:9) Kare ainei e ei akamaroiroi anga i te kite anga e noatu eaa toou au turanga, ka kite aroaia mai rai koe e to tatou Atua ariki ua e e tana Tamaiti ra?

Kua Tutaki a Iehova i te Ngati Kusa Mataku i te Atua

6, 7. No teaa ra e akapeea ra a Iehova i te akaari anga i tona tu arikianga kia Ebede-meleka?

⁶ Kua akaari putuputuia mai i roto i te au Tuatua Tapu e te akaari ra a Iehova i tona tu arikianga no te aronga tei rave i tona anoano. E akamanako ana i tana au angaanga ki te tangata ngati Kusa ko Ebede-meleka e tangata mataku i te Atua, e tangata mei te tuatau o Ieremia e e tavini i roto i te ngutuare o te ariki akarongo kore ko Zedekia o Iuda. Kua akarongo ana a Ebede-meleka e kua akaapa pikikaa te ui ariki o Iuda i te peroveta ko Ieremia no te tapepe anga e kua titiri atura iaia ki roto i tetai vaarua, kia mate atu ki reira i te mate pongi. (Ieremia 38:1-7) I te kite anga e te riri maataia ra a Ieremia no te karere tana e tutu aere ra, kua tuku a Ebede-meleka i tona uaorai oraanga ki roto i te kino e kua pati atura ki te ariki. Ma te mataku kore, kua tuatua te tangata ngati Kusa: “E taku atu, e te ariki, e takinga-kino to teianei au tangata i te au mea katoa ta ratou i rave i te peroveta nei ia Ieremia, tei uriia e ratou ki roto i te vaarua; e mate takiri oki aia i reira i te pongi.” I ta te ariki akaue anga ra, kua rave mai a Ebede-meleka e 30 tangata e kua akaora mai i te peroveta a te Atua.​—Ieremia 38:8-13.

⁷ Kua kite a Iehova e e akarongo to Ebede-meleka, tei tauturu iaia kia autu i tetai ua atu mataku tana i manako ana. No reira, kua akaari a Iehova i tona tu arikianga e kua karanga atura kia Ebede-meleka na roto ia Ieremia e: “I na, ka akatupu au i taku tuatua ki runga i teianei oire kia kino, auraka kia meitaki . . . E akaora ra au ia koe i taua rā ra, . . . kare oki koe e orongaia atu ki te rima o te au tangata taau i mataku ra. E akaora tikai oki au ia koe . . . , e riro ra toou ora ei apinga noou: no te mea kua irinaki koe iaku nei.” (Ieremia 39:16-18) Ae, kua akaora a Iehova ia Ebede-meleka, pera katoa ia Ieremia, mei te ui ariki kino o Iuda e i muri mai mei te au Babulonia, tei takore ia Ierusalema. “Te tiaki ra [a Iehova] i te vaerua o tona aronga tapu ra; te akaora ra aia ia ratou i te rima o te aronga kino ra,” i karanga ai a Salamo 97:10.

‘Na to Metua Tei Kite ua Mai i te Mea Ngaro i O Mai i Taau Tutaki’

8, 9. Mei tei akaariia mai e Iesu, eaa te tu o te au pure ta Iehova ka ariki?

⁸ Ko tetai akapapuanga ke e te ariki maira e te akaperepere maira a Iehova i ta tatou au tuatua no te akono i te Atua ra ka kiteaia i roto i ta te Pipiria e karanga ra no runga i te pure. “Te pure ra a te aronga tiratiratu ra, e mea tau ïa [ki te Atua],” i akakite ei te tangata pakari. (Maseli 15:8) I to Iesu tuatau e manganui te au arataki akonoanga tei pure ana i te ngai tangata, kare e no te tu akonoanga tika tikai, inara no tetai anoano kia akareka ua i te tangata. “E rauka oki ta ratou tutaki katoa,” i karanga ai a Iesu. “Ko kotou, ra, me pure kotou,” i akaue ei aia i tana au pipi, “e aere ki roto i to kotou pia e, i muri ake i te topiri anga i te pa, e pure ki to kotou Metua i te rangi tei noo muna ua, i reira to kotou Metua tei akara muna ua mai e oronga mai ei i ta kotou tutaki.”​—Mataio 6:5, 6.

⁹ E tikai, kare a Iesu e akaapa nei i te pure i te ngai tangata, no te mea kua pure ana aia i te ngai tangata i tetai au atianga. (Luka 9:16) Te ariki maata maira a Iehova i te reira me pure tatou kiaia na roto i tetai ngakau tae, kare i manako atu ana i te akarekareka anga i tetai ke. Ko te tika, e akakiteanga meitaki ta tatou au pure i te oonu o to tatou aroa no te Atua e to tatou irinaki anga iaia. No reira, kare teia i te mea umere e i kimi putuputu ana a Iesu i te au ngai kia pure koia anake ua. I tetai ra, kua rave aia i teia i te ‘popongi i te akirata.’ I tetai ra ke mai, kua “aere atura aia, koia anake ra, ki runga i tetai maunga e pure.” E i mua ake i te ikianga i tana au apotetoro e 12, kua akapou a Iesu i te katoaanga o te po koia anake ua i te pure anga.​—Mareko 1:35; Mataio 14:23; Luka 6:12, 13.

10. Me te akaata ra ta tatou au pure i te tu ngakau tae e te oonu o te manako, eaa tei papu kia tatou?

¹⁰ E akamanako ana i te akarongo meitaki anga mai a Iehova i te au tuatua ngakau tae a tana Tamaiti! E tika rai, i tetai au taime e pure ana a Iesu ‘ma te aue maata e te roi-mata, e akarongoia aia i tana i mataku ra.’ (Ebera 5:7; Luka 22:41-44) Me te akaata maira ta tatou au pure i taua ngakau tae e te oonu o te manako, papu ia tatou e te akarongo meitaki maira e te ariki maira to tatou Metua i te rangi. Ae, “tei vaitatao rai Iehova i te aronga katoa . . . tei kapiki atu iaia ra ma te tuatua tika.”​—Salamo 145:18.

11. Eaa to Iehova manako no runga i ta tatou e rave muna ra?

¹¹ Me te ariki maira a Iehova i te reira me pure muna ua tatou kiaia, mei teaa ra tona ariki ua anga i te reira me akarongo muna tatou kiaia! Ae, kua kite a Iehova e eaa ta tatou e rave muna ra. (1 Petero 3:12) E tika rai, i to tatou akarongo anga e te akono meitaki anga me ko tatou anake ua ra e akakiteanga meitakiia e e “ngakau tiratiratu” to tatou kia Iehova, e ngakau ma i roto i te akakoroanga e te ngaueue kore no te mea meitaki. (1 Paraleipomeno 28:9) Te akarekareka ra taua tu i to Iehova ngakau!​—Maseli 27:11; 1 Ioane 3:22.

12, 13. Akapeea tatou i te paruru anga i to tatou manako e te ngakau e kia riro mai mei te pipi akarongo mou ko Natanaela?

¹² No reira rai, kia matakite te au Kerititiano akarongo mou i te au ara muna te akaviivii ra i te manako e te ngakau, mei te akarakara anga i te au ravenga ainga viivii e te kino. Noatu e ka uunaia tetai au ara mei te au tangata ra, te kite ra tatou e “te vai ua nei ra te au mea katoa ma te maeu rava ki mua i tona mata, tei iaia te tuatua ia tatou nei.” (Ebera 4:13; Luka 8:17) Na te aruaru anga i te kopae ke i te au mea te akamareka kore ra ia Iehova, kia akono tatou i tetai akava ngakau ma e te rekareka anga i te kite anga e kua rauka mai ia tatou to te Atua mareka anga. Ae, kare ekokoanga e te ariki tikai maira a Iehova i “te tangata aerenga tiratiratu, ko tei akono i te tuatua-tika ra; e ko tei tuatua i te tuatua-mou i roto i tona ra ngakau.”​—Salamo 15:1, 2.

¹³ Inara, akapeea tatou i te paruru anga i to tatou manako e te ngakau i roto i tetai ao te ki ua nei i te kino? (Maseli 4:23; Ephesia 2:2) Pera katoa i te taangaanga pu tikai anga i te au mea ravarai i te pae vaerua, e tauta pakari tatou i te kopae ke i te kino e e rave i te meitaki, na te rave viviki anga kia kore te au anoano tau kore e to mai e te anau anga mai i te ara. (Iakobo 1:14, 15) E akamanako ana mei teaa ra toou mataora me karanga mai a Iesu kia koe mei tana rai i tuatua ana no Natanaela: “Ka akara na, [i te tangata] kare ua e pikikaa o roto iaia.” (Ioane 1:47) Ko Natanaela, tei tapa katoaia ko Baratolomea, kua akameitakiia i muri mai na te riro anga mai ko tetai o te 12 apotetoro a Iesu.​—Mareko 3:16-19.

“Ei Taunga Maata Tuatua-Mou e te Aroa Ua”

14. Akapeea ta Iesu pau anga no ta Maria i rave ana me akaaiteia atu ki ta tetai ke?

¹⁴ Ko Iehova ra, “ko te tu tikai aia o te Atua akara koreia,” e aru apa kore ua ana a Iesu i tona Metua i te akaari anga i te tu arikianga no te aronga tei tavini i te Atua na roto i te ngakau ma. (Kolosa 1:15) Ei akaraanga, e rima ra i mua ake ka oronga atu ei i tona oraanga, e manuiri a Iesu ratou ko tetai o tana au pipi i roto i te kainga o Simona i Betania. I te aiai, kua rave akera a Maria, te teina o Lazaro raua ko Mareta, “i te manongi narido okotai paunu, e mea apinga maata” (mei te moni tutaki i te mataiti), e kua riringi atura i te reira ki rungao i to Iesu mimiti e te vaevae. (Ioane 12:3) “Eaa teianei manongi i kaimoumouiaʼi?” i karanga ai tetai pae. Inara, kua kite atu a Iesu, i ta Maria ravenga meitaki na roto i tetai tu manako ke. Kua manako aia i te reira ei angaanga no te tu oronga maata e no te aiteanga maata i te akamanako anga i tona mate e te tanu anga te vaitata maira. No reira, kare i akaapa ana ia Maria, kua akangateitei a Iesu iaia. “Te au ngai katoa e tuatuaiaʼi teianei evangelia i te ao katoa nei,” i karanga ai aia, “e tuatua katoaia ta teianei vaine i rave nei, ei manako anga atu iaia.”​—Mataio 26:6-13.

15, 16. Akapeea tatou e puapingaia ai i to Iesu ora anga e te tavini anga i te Atua ei tangata ra?

¹⁵ Mei teaa ra te akangateitei anga kia tatou e kua riro mai taua tangata arikiia mei ia Iesu rai e ei Arataki no tatou! Ko te tika, no to Iesu oraanga ei tangata ra kua akapapaia aia no te angaanga ta Iehova i akanoo nona ra​—i te tavini anga ei Taunga Maata e te Ariki, na mua ki te putuputuanga no te aronga akatainuia e i muri mai ki teianei ao.​—Kolosa 1:13; Ebera 7:26; Apokalupo 11:15.

¹⁶ I mua ake ka aere mai ei ki te enua nei, kua tupu ke ana to Iesu inangaro oonu e te akaperepere anga takake no te au tangata ravarai. (Maseli 8:31, NW) Na te noo anga ei tangata, i ariki pu tikai ei aia i te au timataanga ta tatou e kite ra i roto i ta tatou tavini anga i te Atua. “I tikaʼi [a Iesu] kia akariroia mai mei tona au taeake te tu i te au mea katoa ra,” i tata ei te apotetoro ko Paulo, “kia riro aia ei taunga maata tuatua-mou e te aroa ua . . . E koia uaorai oki i mate i te mea rokoia e te timataanga ra, e tika oki iaia kia tauturu mai i te aronga i timataia ra.” Kua rauka ia Iesu i te “aroa mai ia tatou i to tatou au paruparu nei” no te mea “i rokoia katoa oki aia i te au timataanga katoa, mei ia tatou katoa nei rai, kare rava ra e ara.”​—Ebera 2:17, 18; 4:15, 16.

17, 18. (a) Eaa ta te au reta ki te putuputuanga e itu i Asia Minora e akaari maira no runga i to Iesu tu arikianga oonu? (e) No teaa ra i akapapaia taua au Kerititiano akatainuia?

¹⁷ Kua akapapuia mai to Iesu tu arikianga maata no te au timataanga no tana au pipi i muri ake i tona akatuia anga mai. E akamanako ana i tana au reta ki te putuputuanga e itu i Asia Minora, tei tataia e te apotetoro ko Ioane. Ki te putuputuanga i Semurina, kua tuatua a Iesu: “Kua kite au i taau angaanga, e toou tumatetenga, e toou ngere.” I konei, te karanga ra a Iesu, tera te tu e, ‘kua kite pu tikai au i toou au manamanata; kua kite tikai au eaa te tupu ra kia koe.’ No reira, ma te tangi aroa e te mana tei tupu mai no tona uaorai mamae e tae ua atu ki te mate tikai, kua tuatua katoa a Iesu: “Kia mou marie ra koe e tae ua atu ki te matenga, e naku e oronga atu i te korona ora noou.”​—Apokalupo 2:8-10.

¹⁸ Kua ki te au reta ki te putuputuanga e itu i te au tuatua te akaata pu tikai maira i to Iesu kite anga i te au manamanata o tana au pipi e tona tu arikianga tikai no to ratou oraanga tiratiratu. (Apokalupo 2:1–​3:22) E akamanako ana e ko taua aronga ta Iesu e tuatua ra ko te au Kerititiano akatainuia ma te manakonakoanga i te tutara anga i te pae iaia i te rangi. I te aru anga i te au takainga vaevae o to ratou Atu, te akapapaia ra ratou no ta ratou tuanga akaaka no te tauturu anga i te akatere ma te tangi aroa maata i te au akameitakianga no to Karaiti atinga oko ki te au tangata ravarai te makiia ra.​—Apokalupo 5:9, 10; 22:1-5.

19, 20. Akapeea te aronga tei riro mai ko te “aronga maata rava” i te akaari anga i to ratou tu arikianga kia Iehova e ki tana Tamaiti?

¹⁹ E tika rai, kua oronga katoaia to Iesu aroa no tana au pipi akatainuia ki tana “mamoe [tiratiratu] ke atu,” e mirioni ua atu ratou tei riro mai i teianei ko te “aronga maata rava . . . no te pa enua ravarai,” te ka ora mai i te “mate maata” te aere mai nei. (Ioane 10:16; Apokalupo 7:9, 14) Te akaputuputu maira teia aronga ki to Iesu tua no te tu arikianga no tona atinga oko e no to ratou manakonakoanga no te ora mutu kore. Akapeea ratou i te akaari anga i to ratou tu arikianga? Ka akaari ratou i te reira na te ‘akamori anga i te Atua i te po e te ao.’​—Apokalupo 7:15-17.

²⁰ Te akapapu meitaki maira te ripoti o te ao katoa no te mataiti tavini anga 2006, tei akaariia mai i runga i te kapi 27 ki te 30, e te akamori tikai ra teia au orometua akarongo mou ia Iehova “i te po e te ao.” Ko te tika, i tera mataiti okotai, kua akapou ratou ma te pupu tokoiti ua o te toenga o te au Kerititiano akatainuia e 1,333,966,199 ora ki te angaanga orometua i te ngai tangata​—aiteite tei tere atu ki te 150,000 mataiti!

E Akaari ua rai i te Tu Arikianga!

21, 22. (a) No runga i te akaari anga i te tu arikianga, eaa ra te au Kerititiano ka matakite tikai ei i teia tuatau? (e) Eaa te ka akamanakoia i roto i te atikara e aru mai nei?

²¹ I te akono anga i te au tangata apa, kua akaari mai a Iehova e tana Tamaiti i te tu arikianga oonu ei mea umere tikai. Inara, ma te mii, kare te maataanga o te au tangata e manako mai ana i te Atua, i te akara mou anga ki runga i to ratou uaorai au manamanata. I te akataka anga mai i te au tangata te noo ra i te “tuatau openga,” ta Paulo i tata mai: “Ka riro te au tangata ei manako ia ratou uaorai, ka noinoi i te moni . . . Ka ngere takiri ratou i te tu akameitaki.” (2 Timoteo 3:1-5, Phillips) Mei teaa ra te tuke taua aronga ra ki te au Kerititiano mou, na roto i te pure ngakau tae, te akarongo puareinga ua anga, e te tavini ngakau katoa anga te akaari maira i to ratou tu arikianga no te au mea pouroa ta te Atua i rave ana no ratou!​—Salamo 62:8; Mareko 12:30; 1 Ioane 5:3.

²² I roto i te atikara e aru mai nei, ka akara akaou tatou i tetai au apinga tauturu e manganui i te pae vaerua ta Iehova i oronga aroa mai kia tatou. Ia tatou e akamanako ra i teia “au mea memeitaki” ra, kia tupu maata ua atu rai to tatou tu arikianga.​—Iakobo 1:17.

Akapeea Koe me Pau?

• Akapeea a Iehova i te akaari anga iaia uaorai ei Atua ariki ua?

• I roto i te ngai muna, akapeea tatou i te akarekareka anga i to Iehova ngakau?

• Na roto i teea au tu i akaari ei a Iesu i te tu arikianga?

• Akapeea te noo anga ei tangata ra i te tauturu anga ia Iesu kia riro mai ei tutara tangi aroa e te ariki ua?

[Tutu i te kapi 17]

Mei ta tetai metua e aroa ra i te akakite anga meitaki a tana tamaine, te ariki ra a Iehova i te reira me oronga tatou i te ka rauka ia tatou i te rave