Ravakaianga Tangata i te au Vai o te Ao Katoa

“Tuatua ua rai au i te evangelia, kare oku e akatietie anga: kare oki au e tika kia kore: e ae oki toku kia kore au e tutu i te evangelia!”​—1 KORINETIA 9:16.

1, 2. (a) Koai ma tikai te akono ra i te akaaoanga te taikuia maira ia 1 Korinetia 9:16, e eaa ra koe i pau ei mei te reira? (e) Eaa te apainga ta te Au Kite o Iehova te ariki ra?

KOAI ma i teia 20 anere mataiti nei tei akono tika tikai i te akaaoanga te orongaia maira e te au tuatua a Paulo i runga akenei? Koai ma tei aere atu ki roto i teianei ao e au mirioni ua atu e ravakai no te au tane e te au vaine “tei manako i to ratou anoano i te pae vaerua”? (Mataio 5:3, NW) Koai ma tei mataku kore ua i te tapekaanga e te mate, e kua tamamaeia ratou i te reira tu i te au enua e manganui, no te akatupuanga i ta Karaiti akauenga ia Mataio 24:14 ra?

² Te pau maira te au tika tataia e ko te: Au Kite o Iehova. I teia mataiti i topa akenei e tere atu i te a mirioni Au Kite tei aaere mei tera are ki tera are i te ‘tutuanga i te evangelia’ i etai 211 enua e te au kotinga e e tere atu i te 200 reo ke ke. Kare teia aronga i tetai pupu ikiia anake no tei akamatauia ei angaanga evangeria. Kare, ko te Au Kite katoatoa o Iehova te manako ngakau ra i ta ratou apainga e tutu aere e te apii mei tera are i tera are e i te au atianga katoa te tau ra. Eaa ra ratou i manako ngakau ei no te reira umuumu anga kia tua i to ratou au irinaki anga ma etai ke ra? No te mea te kite ra ratou e te oronga maira te kite i te apainga.​—Ezekiela 33:8, 9; Roma 10:14, 15; 1 Korinetia 9:16, 17.

Te Ravakaianga Tangata, e Akaaoanga no te Ao Katoa

3. Eaa te akatotoa anga tau no te angaanga ravakai?

³ Ko teia angaanga ravakai maata kare i kotingaia, mei te mea rai, ki tetai kauvai anake me kare roto me kare ki te moana okotai ua. Kare, mei ta Iesu i akaue maira, ka raveia te reira “i to te pa enua ravarai e tikaʼi.” (Mareko 13:10) I mua ake ka kake atu ei ki tona Metua, kua tuatua atura Iesu ki tana au pipi: “E teianei ka aere kotou e akariro i to te pa enua katoa ei pipi, ka papetito atu ia ratou i te ingoa o te Metua e no te Tamaiti e no te vaerua tapu, ma te apiianga ia ratou, kia akono i te au mea ravarai i akaue atu au kia kotou. E, i na! Te vaitata ua ra au ia kotou i te au ra katoa e tae ua atu ki te openga o te akatereanga o te au mea nei.”​—Mataio 28:19, 20, NW.

4. (a) Eaa tei akapoitirere i ta Iesu au pipi ngati Iuda mua ra? (e) Eaa te manako o te Au Kite o Iehova i te totoa anga no ta ratou angaanga tutu aere?

⁴ Ki te au pipi ngati Iuda a Iesu ra, kua riro te reira ei angaanga poitirere ua. Te akakite atura aia ki tana au pipi ngati Iuda e kia aere atu ratou i teianei ki te au Kenitara “viivii” o te pa enua ravarai e apii atu ia ratou. Kua riro te reira ei akatikatika akaou anga na ratou kia rauka te akakoromaki anga i te reru anga e te rave anga i taua angaanga ra. (Angaanga 10:9-35) Inara kare e tapae ke anga i te reira; no te mea kua akakite a Iesu kia ratou na roto i te parapore e “te kainga ra, koia teianei ao.” E no reira, te manako ra te Au Kite o Iehova i teia tuatau e i te ao katoa nei e tika anga to ratou no te ravakaianga i reira. Kare e “kotinga e 20 kiro mita” me kare “te au vai tatuangaia” ei ture anga i ta ratou angaanga no ko mai i te Atua ra. I etai taime ka umuumuia te manako anga tau i te au ngai kare e tu rangatira no te pae i te au akonoanga ra. Inara, ka ravakai ratou ma te tu rapurapu. Eaa i peraʼi? No te au mea e tupu nei i teianei ao no te totou Puka Tapu ra, te akakite maira e kua tae tatou ki roto i te tuanga openga o te angaanga ravakai i te ao katoa nei.​—Mataio 13:38; Luka 21:28-33.

Tupu Anga te Angaanga Ravakai i te Ao Katoa

5. Eaa te tu tangata te akarongo ra i te angaanga ravakai i te ao katoa nei?

⁵ Kua oti te maataanga o tei akatainuia o te aronga tuanga no te Patireia i te “ravakaiia” no roto mai i to te pa enua i mua ake i te 1935 ra, e no reira kua ki to ratou numero tumu anga i reira ra. E no reira, mei te 1935 mairai, no te kimi te Au Kite o Iehova ra i te aronga te akatakaia ra e ko te “aronga maru” e “ka riro te enua” no ratou. (Salamo 37:11, 29) Ko ratou te aronga tei “aue ua, e kua kapiki ua, i te au mea viivii katoa i raveia” ra. Te neke maira ratou ki te akaperepere i te tutara Patireia a te Atua i mua ake i te rokoia anga e te “mate maata” ki te akatereanga viivii e te tau kore a Satani no te au mea nei e tona aronga akamori iaia te ka tukuia ki roto i “te umu ai vera ra” koia te akapouanga openga ra.​—Ezekiela 9:4; Mataio 13:47-50, NW; Mataio 24:21.

6, 7. (a) Eaa te au takainga tei raveia i te 1943 no runga i te angaanga tutu aere? (e) Eaa te tupu anga i te reira?

⁶ Kua puapingaia ainei te angaanga ravakai i te ao katoa nei i teianei? E tuku tatou na te au tika e tuatua no ratou uaorai. Mei te 1943 mairai, te ririnui ra te tupu anga te Tamaki Rua o Teianei Ao, inara kua kite te au taeake akatainu tiratiratu i te opati maata o te Au Kite o Iehova i Brooklyn, i New York, e e angaanga maata no te ravakaianga i te ao nei te ka raveia. E no reira, eaa te au takainga tei raveia?a​—Apokalupo 12:16, 17.

⁷ I te 1943 kua akanooia e te Totaiete Punanga Tiaki tetai apii angaanga evangeria tei tapaia ko Gileada (Epera, “Akaputu Anga ei Kite”; Genese 31:47, 48, NW) e kua akamata te terenianga e tai anere aronga angaanga evangeria i te au ono marama ravarai kia tau ei ratou no te tonokia ei aronga ravakai akatutuia, ki te ao katoa nei. I te reira tuatau, e 126,329 ua Au Kite te ravakaianga no te au tangata i te au enua e 54 katoa. I roto i te tai ngauru mataiti kua rere mai tera numero kia tae ki te 519,982 Au Kite katoa i te 143 au enua! E tika tikai, kua akatupu mai te Apii Gileada i te au tane ravakai e te au vaine ravakai mataku kore, tei rekareka i te aere atu ki roto i te au akonoanga enua ke ke e kua akamatau atu i te au vai ou no te ravakaianga. Ko tei tupu, e au tauatini ua atu te aronga ngakau tiratiratu tei akarongo. Kua tuku taua aronga angaanga evangeria ra, e te Au Kite no tera ngai i angaanga kapiti ra ratou, i tetai tango no te tupu anga umere te tupu ua atu nei i teianei.

8, 9. (a) Eaa etai akaraanga tau kia taikuia no te angaanga meitaki i te evangeria? (e) Akapeea te tupu anga meitaki tei kitea e te aronga angaanga evangeria i ta ratou ngai tutu aere? (Akara katoa i te 1992 Yearbook of Jehovah’s Witnesses.)

⁸ E manganui te aronga tiratiratu kua roa te rave angaanga no taua au pupu mua o Gileada ra e te tavini ra i teianei i ta ratou angaanga i te au enua ke ke, noatu rai e i teianei kua tere atu i te 70 me kare e 80 atu mataiti. Ko tetai akaraanga te akatutu maira i teia tu e manganui, ko Eric Britten e 82 ona mataiti e tana vaine ko Christina tei karatuati mai mei te pupu 15 o Gileada i te 1950 e te tavini ua ra i Paratiri i teianei. I to raua aere anga e tavini i Paratiri, e tokoiti ake i te 3,000 Au Kite i taua enua ra. I teianei e tere atu i te 300,000 katoa! E tika tikai, kua riro te ‘mea ngiti poepoe ra ei enua maroiroi ia’ i Paratiri, no te mea e e puapinga tikai te angaanga ravakai i reira.​—Isaia 60:22.

⁹ Eaa ta tatou ka tuatua no te aronga angaanga evangeria i Aperika? Ko te maataanga i o ratou ra kua akamatau i tetai akonoanga tu ke roa e kua riro kia aroa tikai i te au tangata Aperika ra. Ko John e Eric Cooke etai nga taeake e ta raua nga vaine ko Kathleen raua ko Myrtle mei te reira te tu, te tavini nei i teianei i Apatonga o Aperika. Kua karatuati atu a John raua ko Eric i te pupu varu i te 1947. I rotopu ia raua kua tavini raua i Anakora, i Timipapue, i Motamapiki, e i Apatonga o Aperika. Kua mate tetai papaki o teia aronga angaanga evangeria i Aperika no te maki mate, ko etai no te tamaki e te takinga kino anga, mei ia Alan Battey e Arthur Lawson, tei mate ua akenei i te tamaki i roto ia Riperia. Inara kua kitea e e au vai tupu anga maata to Aperika ra. I teianei e tere atu i te 400,000 te Au Kite katoatoa tei totoaia atu i taua enua maatamaata ra.

E Tuanga ta te Katoatoa

10. Eaa te tumu e na teea tu oki ta te au painia raveanga i tetai angaanga meitaki?

¹⁰ Inara, e mea tau kia kiteia e ko te aronga angaanga evangeria i te enua ke ke e au tauatini ua atu, kua riro te aronga tutu aere e te au painiab ei au mirioni ua atu. Ko ratou te rave nei i te maata anga o te angaanga tutu aere i te enua katoa nei. I te 1991 e tere atu i te 550,000 painia e te au orometua tutaka aere. Mei teaa ra te manako maataia te reira numero koia oki kia manako tatou e ko teia Au Kite tiratiratu katoatoa te tauta pakari nei kia rave i taua angaanga ravakai ra, kia tae mei te 60 ki te 140 ora i te tutuanga i te au marama tataki tai katoa ra. E manganui te rave nei i teia ma te tuku atinga maata e te akapou anga moni ia ratou uaorai. No teaa ra? No te mea no to ratou aroa i to ratou Atua ia Iehova ma to ratou ngakau katoa, te manako, te meta, e te ririnui oki, e te aroa nei ratou i to ratou tangata tupu mei ia ratou uaorai.​—Mataio 22:37-39.

11. Eaa te akapapu anga te vaira e te angaanga ra te vaerua o Iehova i roto i tona au tangata?

¹¹ Eaa ta tatou ka tuatua no te tere atu i te toru e te apa mirioni Au Kite ke atura kare ra i roto i te angaanga i te au taime ravarai inara te oronga ra e 100 patene ki te angaanga a Iehova, kia tau ki to ratou au turanga? E au vaine tetai papaki, e au metua vaine etai te utuutu ra i te tamariki rikiriki, inara te akapou ra i tetai tuanga o to ratou tuatau puapinga i taua angaanga ravakai ra i te ao katoa nei. E manganui e au tane me kare metua tane ma te ngai angaanga i te au taime ravarai; inara, te akataka ra ratou i te tuatau i te openga epetoma e te au aiai kia apii atu i te tuatua mou ki te au tangata ke ra. Tera katoa oki te urupu maata o te au tane e te vaine takaua e te aronga ou tei rave katoa ra i te tutu aere anga e te akakite tau ra i te tuatua mou na to ratou tu akono. Ko teea tetai atu pupu akonoanga e tere atu i te a mirioni te aronga rave angaanga kare ra e tutakiia e te tutu ra i te tuatua meitaki o te tutara Patireia o te Atua ra? E tika tikai te akapapu ra teia e te angaanga ra to Iehova vaerua i reira!​—Salamo 68:11; Angaanga 2:16-18; akaaiteia atu kia Zekaria 4:6.

Au Tika te Turu ra i te Tupuanga

12. Eaa te tumu e eaa oki te numero o te au tangata te akarongo maira i te tuatua mou?

¹² Te apai mai nei teia angaanga tutuanga maata i te tupu anga meitaki i te au mataiti ravarai. I te 1991 e tere atu i te 300,000 Au Kite ou tei papetitoia na te taruku takiri angaia ki roto i te vai. Kua aite atu te reira ki te tere atu i te 3,000 au putuputuanga e 100 Au Kite i te putuputuanga okotai! I akapeea i raukai teia katoa nei? Kia maaraara tatou i ta Iesu i tuatua e: “Kare te tangata e tae mai kiaku nei, mari ra kia akatae mai te Metua ko tei tono mai iaku nei iaia: . . . Kua tataia oki i roto i te au peroveta ra e, ‘Ka ope, takiri ratou i te apiiia e te Atua [ko Iehova].’ E teianei, ko te akarongo e te apiiia e te Metua ra, ko te ka tae mai ïa kiaku nei.” E no reira, kare e na te tauta ua anga a te tangata e akarongo ei tetai ki te ravakaianga i te ao katoa nei. Te akara ra a Iehova i te ngakau e ka kika atu kiaia uaorai i te aronga tau ra.​—Ioane 6:44, 45; Mataio 10:11-13; Angaanga 13:48.

13, 14. Eaa te tu manako te akakiteia maira e te Au Kite e manganui?

¹³ Inara, ko te au tangata ravakai te au rima rave ta Iehova e taangaanga nei ei akatae atu i te au tangata kiaia ra. E no reira, ko to ratou tu manako ki te au tangata e pera katoa oki te ngai ta ratou e ravakai ra ko te mea puapinga maata ia. Mei teaa ra te akamaroiroianga i te akara anga e ko te maata anga kua tuku ki roto i to ratou ngakau i te au tuatua a Paulo ki to Galatia e: “Auraka tatou e roiroi i te takinga-meitaki, ei te tuatau tikai oki tatou e kokoti ei, kia kore tatou e akaparuparu.”​—Galatia 6:9.

¹⁴ E manganui te Au Kite tiratiratu tei tutu aere ana no te au raungauru ua atu mataiti, e kua akara matariki i te au mea i tupu ana i te ao nei. Kua kite ratou i te tu mai anga e te topa anga o te akatereanga Nati, e te Vatiti, e etai atu akatereanga e okotai rai tutara. Kua kite tetai papaki i te au tamaki e manganui tei tupu mei te 1914 mairai. Kua kite ratou i te tamou angaia te manakonako anga o te au arataki o teianei ao ki runga i te Kapitianga Enua e i muri akera ki runga i te Taokotaianga Enua. Kua kite katoa ratou i te arai angaia te angaanga a Iehova e i muri akera kua akatikaia e te ture i te au enua e manganui. I roto i teia au tu katoatoa, kare te Au Kite o Iehova i akamutu ana i te rave anga meitaki, kapiti katoa oki te tavinianga ei ravakai tangata. Mei teaa ra tetai tupu anga meitaki roa no te tiratiratu!​—Mataio 24:13.

15. (a) Eaa te tauturu i rauka mai ia tatou i te akatau atu anga ki tei anoanoia i to tatou ngai tutu aere i te ao katoa nei? (e) Akapeea teia au puka i te tauturuanga i taau ngai tutu anga?

¹⁵ Te vaira etai atu tumu tei turu i teianei tupu anga i te ao katoa nei. Ko tetai ko te tu manako ngoie ua te akatika anga a te aronga ravakai tangata ra kia tau ki tei anoanoia i to ratou ngai. I te aere mai anga te au tangata no te au peu tuke tuke, te au akonoanga ke ke, e pera katoa oki te au reo ke ke, kua aka­para­rau­are atu te Au Kite o Iehova i to ratou kite i teia au manako anga tuke tuke ra. E kua tauturu maata katoa te putuputuanga o te ao katoa nei na te akapapaanga i te au Puka Tapu e te au puka apii Puka Tapu i roto i te au reo e tere atu i te 200 katoa. Ko te katoa anga me kare ko tetai tuanga o te New World Translation of the Holy Scriptures (Urianga Ao Ou o te Au Tuatua Tapu), i teianei e 13 reo ke ke, kapiti katoa te Tekorovakia e te Torovakia. Ko te poroutia Kia Rekareka i te Oraanga ki runga i te Enua e Tuatau Uatu! ka rauka mai i teianei i roto i te 198 reo ke ke, mei to Arapania ki to te Turu, e 72 mirioni au puka rikiriki katoa tei neneiia. Te puka Te Tangata Maata Rava Atu Tei Ora Ana kua oti i te uriia ki roto e 69 au reo ke ke. Te Mankind’s Search for God (Ta te Tangata Kimianga i te Atua), kua oti i te uriia ki roto e 29 au reo ke ke, te oronga maira i te kite anga oonu ki roto i te akamata anga e te au irinaki anga o te au akatereanga akonoanga mamaata o teianei ao katoa e te akapapu maira e e tauturu meitaki ia no te ravakaianga i te ao katoa nei.

16. Akapeea ta tetai papaki akono anga i te au mea anoanoia i etai atu enua ra?

¹⁶ Eaa tetai atu tu tei akatere atura i te angaanga ravakai i te ao katoa nei? E au tauatini ua atu kua rekareka i te akarongo anga i te ‘kapiki anga a Makedonia ra.’ Mei ia Paulo oki i rekareka ra i te aere atu mei Asia Minora ki Makedonia i Europa ra, i ta te Atua kapiki anga, e manganui te Au Kite kua aere atu ki te au enua e te au ngai e maata ra te anoanoia o te aronga tutu aere i te Patireia, pera katoa oki te aronga pakari e te au tavini orometua. Kua aite ratou mei te aronga ravakai tikai tei kite ra e kua maata te ravakai anga i to ratou au vai ra e kua aere atu ki te au vai kare i maata te au poti e te maata ra te ika i reira.​—Angaanga 16:9-12; Luka 5:4-10.

17. Eaa te au akaraanga ia tatou nei no te aronga tei akarongo i te ‘kapiki anga Makedonia ra’?

¹⁷ I te au pupu apii angaanga evangeria o Gileada i oti ua akenei kua kapiti katoa maira i te aronga apiiia no etai enua ke ke o Europa tei apiiia ra i te reo Peritane e kua oronga ia ratou uaorai no te tavini i etai atu enua ma te au peu ke ra. Pera katoa oki, na roto i te Apii Terenianga Orometua, e manganui te au taeake takaua tei orongaia e rua marama te terenianga pakari e kua tonokia ki etai atu enua ei akamaroiroi i te au putuputuanga e te au kotinga. Ko etai atu ngai ravakaianga meitaki tei roto i te au tuanga enua te akatueraia mai nei i teianei i te Itinga ra o Europa ra e te au ngai Toviete repapuriki i mua ana.​—Akaaiteia atu kia Roma 15:20, 21.

18. (a) Eaa ra te au painia i matauiaʼi ei au orometua meitaki? (e) Akapeea e raukai ia ratou te tauturu atu ia etai ke i te putuputuanga ra?

¹⁸ Ko tetai atu tauturu i te angaanga ravakai i te ao katoa nei ko te Apii Angaanga Painia te aere atura te aronga painia tamou. Na nga epetoma e rua o te apiianga i te puka Shining as Illuminators in the World (Kakaanga ei Aronga Akamarama i te Ao Nei), tei akapapaia ra no te au painia anake, ka meitaki mai to ratou kite no te rave i te angaanga orometua ia ratou e akamanako ra i te au tumu tuatua mei te “Aruaruanga i te Mataara no te Aroa,” “E Aru ia Iesu ei Akaraanga,” e pera katoa te “Akatupuanga i te Kite no te Apiianga.” Mei teaa ra te akameitaki anga te katoatoa o te au putuputuanga no teia au pupu aronga ravakai tau no te tomo ngutuare tei rauka ra ia ratou i te akamatau atu i te aronga e manganui i teia angaanga ravakai maata!​—Mataio 5:14-16; Philipi 2:15; 2 Timoteo 2:1, 2.

Ka Rauka Ainei Kia Meitaki Mai Tatou?

19. Mei te apotetoro ko Paulo ra, akapeea tatou ka meitaki mai ei i ta tatou angaanga ei orometua?

¹⁹ Mei ia Paulo rai, ka anoano tatou i te tu manako papu, kia akara atu ki mua. (Philipi 3:13, 14) Kua akatau atu aia ki te au tu tangata ravarai e te au turanga ke ke katoa ra. Kua kite aia e akapeea e kiteaʼi te turanga aiteite e akapeea te manako anga ki runga i te akatumu anga o te au tu manako e te peu akonoia ra. Ka rauka ia tatou te akamata i te au apii Puka Tapu na te matakite i te au manako o tetai tangata ki te tuatua no te Patireia e ei reira ka akaariu atu ei i ta tatou oronga anga kia tau ki tei anoanoia no taua tangata o te ngutuare ra. Ma te au tauturu apii Puka Tapu ia tatou nei, ka rauka ia tatou i te oronga i te mea tau i te manakonako anga o te tangata ra. To tatou tu ngoie ua i te taui anga e te matakite e nga tumu puapinga katoa ia i te ravakaianga tupu meitaki.​—Angaanga 17:1-4, 22-28, 34; 1 Korinetia 9:19-23.

20. (a) Eaa ra i puapinga maataʼi ta tatou angaanga ravakai i teianei? (e) Eaa tikai ta tatou apainga tataki tai i teianei?

²⁰ Eaa ra teia angaanga meitaki i te ravakaianga i te ao katoa nei i puapinga maataʼi i teianei? No te mea mei te au totou Puka Tapu tei akaataia maira i te au mea i tupu ana e te tupu nei, e mea papu e te aere atura ta Satani akatereanga o teianei ao ki tetai take kino roa. E no reira eaa ta tatou ka tau kia rave, ei Au Kite no Iehova ra? Kua akakite maata mai nga tumu apii e toru o teia makatini nei i ta tatou apainga kia rave i te angaanga ravakai kia puapinga e kia maroiroi i ta tatou tuanga o te au vai o te ao katoa nei. Tei ia tatou te akapapu anga ketaketa no te Puka Tapu mai e kare a Iehova e akangaropoina i ta tatou angaanga i te ravakai maroiroi anga. Kua karanga a Paulo e: “Kare te Atua i te Atua tuatua-tika kore, ka akangaro atu ei aia i ta kotou angaanga i rave, e to kotou anoano, i tona ingoa i akakite puia e kotou na, ko kotou i matuapuru i te aronga tapu, e te matuapuru ua ra oki kotou. E te inangaro nei matou kia akakite tamou marie rai kotou katoa i taua maroiroi ra, kia rauka te irinaki kite pu tikai e tae ua atu ki te openga.”​—Ebera 6:10-12.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Te Maaraara Nei Ainei Koe?

◻ Eaa te Au Kite o Iehova i manako ei i te ao katoa nei ei ngai no ta ratou angaanga ravakaianga?

◻ Eaa te akameitakianga a te apii angaanga evangeria o Gileada i te angaanga ravakai?

◻ Eaa etai au tumu tei tauturu kia puapingaia te Au Kite o Iehova?

◻ Akapeea e meitaki mai ei tatou tataki tai i te rave i ta tatou angaanga orometua Kerititiano?

[Tutu i te kapi 24]

AU TUPU ANGA O TE RAVAKAI I TE PA ENUA

Mataiti Au Enua Au Kite

1939 ​61 ​71,509

1943 ​54 ​126,329

1953 ​143 ​519,982

1973 ​208 ​1,758,429

1983 205 2,652,323

1991 ​211 ​4,278,820

[Tutu i te kapi 25]

Te raveia nei te angaanga akakitekite aere i teianei i roto i te aronga ravarai o Galilea