Au Vaine Tei Akarekareka i to Iehova Ngakau

“Kia tutaki mai a Iehova i taau angaanga, e kia orongaia mai taau tutaki maata . . . e Iehova.”​—RUTA 2:12.

1, 2. Akapeea tatou i te puapinga anga mei te akamanako anga i te au akaraanga Pipiria o te au vaine tei akarekareka i to Iehova ngakau?

NA TE mataku i te Atua i akakeu i nga vaine e rua kia patoi ia Pharao. Na te akarongo i akakeu i tetai vaine akaturi kia tuku i tona oraanga ki roto i te tumatetenga e rauka ei i te paruru i nga tangata aroro e rua o Iseraela. Kua tauturu te tu akono meitaki e te akaaka i roto i tetai tumatetenga i tetai vaine kia akaora i te au oraanga e manganui e te arai anga i tei akatainuia e Iehova kia kore e apa no te akamaringi i te toto. Te akarongo i te Atua ko Iehova e pera te tu akamanuiri i akakeu i tetai vaine takaua e e metua vaine kia oronga i tana kai openga ki tetai peroveta o te Atua. Ko teia etai o te au akaraanga Tuatua Tapu e manganui o te au vaine tei akarekareka i to Iehova ngakau.

² To Iehova tu ki teia au vaine e te au akameitakianga tei orongaia e ia kia ratou te akatutu maira i tei akamareka maata atu iaia koia oki ko te au tu pae vaerua, e mea maata atu i te tu o tetai. I roto i teia ao, te inangaro maataia ra te au mea i te pae kopapa, kua riro te tuku anga ki te ngai mua i to tetai tu i te pae vaerua ei akaaoanga. Inara ka rauka taua akaaoanga i te akonoia, mei tei akatutuia mai e te au mirioni au vaine e mataku ra i te Atua tei akatupu i tetai tuanga maata o te iti tangata o te Atua i teia tuatau. Te aru ra taua au vaine Kerititiano i te akarongo, tu matakite, te akamanuiri, e tetai atu au tu meitaki te akatutuia ra e te au vaine mataku i te Atua tei taikuia i roto i te Pipiria. E tika, ka inangaro katoa te au tane Kerititiano i te aru i te au tu tei akaariia e te au vaine tau meitaki o te tuatau taito ra. Kia kite e ka akapeea tatou me rave pu tikai i te reira, ka akara ana tatou ma te maata i te au tataanga Pipiria no runga i te au vaine tei taikuia mai i te akamataanga.​—Roma 15:4; Iakobo 4:8.

Nga Vaine Tei Patoi ia Pharao

3, 4. (a) Eaa ra a Sipera raua ko Pua i patoi ei i te akarongo atu kia Pharao i tona ota anga e kia tamateia te pepe ou tamaroa Iseraela? (e) Akapeea a Iehova i te tutaki anga i nga vaine akaanau e rua no to raua tu mataku kore e te mataku i te Atua?

³ I roto i tetai akavaanga i Nuremberg, tei raveia i Tiamani i muri ua ake i te Tamaki II o te Ao, kua tauta te manganui tei akautungaia no te tamate anga maata i te akatika ua i ta ratou raveanga kikino tei raveia na te tauetono anga e te akono ua ra ratou i te au akauenga. I teianei e akaaite atu i teia aronga ki nga vaine akaanau e rua o Iseraela, ko Sipera raua ko Pua, tei ora ana i Aiphiti taito i te tuatau i tutara ei tetai Pharao kino ma te kore te ingoa. Te mataku anga i te maata o te iti tangata Epera, kua akaue a Pharao i nga vaine akaanau e rua kia akapapu e kua tamate pouroaia te pepe ou tamaroa Epera. I akapeea nga vaine i te ariu anga atu ki taua akauenga kino? “Kare akerai [“raua,” NW] i rave i ta te ariki i Aiphiti i tuatua mai kia raua ra, vaoo ua atura ra i te au tamariki tamaroa kia ora ua na.” Eaa ra teia nga vaine kare i tuku ua ki te mataku i te tangata? No te mea kua ‘mataku raua i te Atua.’​—Exodo 1:15, 17; Genese 9:6.

⁴ Ae, kua irinaki nga vaine akaanau ia Iehova, e kua riro maira aia, ei “paruru” kia raua, te paruru anga ia raua mei te tu riri o Pharao. (2 Samuela 22:31; Exodo 1:18-20) Inara kare to Iehova akameitakianga i akamutu ana ki reira. Kua tutaki aia ia Sipera raua ko Pua e kua rauka ia raua uaorai tetai ngutuare tangata. Kua akangateitei aia i teia nga vaine na te tataanga i to raua ingoa e te au angaanga ki roto i tana Tuatua akauruia no te au uki ki mua kia tatau, inara ko te ingoa o Pharao kua tangaroia.​—Exodo 1:21; 1 Samuela 2:30e; Maseli 10:7.

5. Akapeea te au vaine Kerititiano e manganui i teia tuatau i te akaari anga i taua tu mei ia Sipera raua ko Pua, e ka akapeea a Iehova me tutaki ia ratou?

⁵ Te vaira ainei tetai au vaine mei ia Sipera raua ko Pua i teia tuatau? Ae, tikai! I te mataiti tataki tai, kua tutu aere e tauatini ua atu o teia au vaine i te tuatua akaora a te Pipiria ki roto i te au enua i reira te arai ra te ‘akaue anga a te ariki’ i te reira, te tuku anga i reira i to ratou tu rangatira me kore to ratou oraanga ki roto i te kino. (Ebera 11:23; Angaanga 5:28, 29) Kua akakeuia e te inangaro i te Atua e te tangata tupu, kare te reira au vaine mataku kore e akatika ana i tetai ke kia tapu ia ratou mei te akakite anga i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua ki tetai ke. No reira, kua putoto tetai au vaine Kerititiano e manganui i te patoianga e te takinga kino. (Mareko 12:30, 31; 13:9-13) E no Sipera raua ko Pua, kua kite meitaki a Iehova i te au angaanga a taua nga vaine meitaki tikai e te mataku kore, e ka akatutu mai aia i tona inangaro ia raua na te tuku anga i to raua ingoa ki roto i tana “buka ora,” inara kia vai tiratiratu ua raua e tae ua atu ki te openga.​—Philipi 4:3; Mataio 24:13.

Akatupu Mai Tetai Vaine Akaturi o Mua Ana i te Rekareka ki to Iehova Ngakau

6, 7. (a) Eaa ta Rahaba i kite no Iehova e tona iti tangata, e i akapeea tona kite i te akakeu anga iaia? (e) Akapeea te Tuatua a te Atua i te akangateitei anga ia Rahaba?

⁶ I roto i te mataiti 1473 M.T.N., kua noo ana tetai vaine akaturi ko Rahaba tona ingoa ki roto i te oire Kanaana ko Ieriko. I te akaraanga, e vaine kite tikai a Rahaba. I te kimi anga nga tangata aroro e rua o Iseraela i te paruru i roto i tona kainga, kua rauka iaia i te akakite kia raua i te au tuatua taka meitaki no runga i to Iseraela Exodo temeio anga mai mei Aiphiti, noatu e kua tupu te reira e 40 mataiti i mua atu ana! Kua kite katoa aia i te autu anga a Iseraela ki rungao i nga ariki Amori ko Sihona raua ko Oga. Akara ana e i akapeea taua tu kite i te akakeu anga iaia. Ki nga tangata aroro, kua tuatua aia: “Kua kite au e, kua orongaia e Iehova te enua no kotou; . . . ko to kotou Atua ra oki ko Iehova, ko te Atua ïa no te rangi i runga ra, e no raro katoa nei no te enua.” (Iosua 2:1, 9-11) Ae, ko ta Rahaba i kite mai no runga ia Iehova e tana au angaanga no Iseraela kua akakeu i tona ngakau kia ariu ua atu e kua akatupu iaia kia rauka te akarongo ki roto iaia.​—Roma 10:10.

⁷ Kua akakeu to Rahaba akarongo iaia kia rave i te angaanga. Kua “āriki meitaki” aia i nga tangata aroro Iseraela, e kua akarongo aia i ta raua au ikuikuanga akaora i te tamaki anga atu a Iseraela ia Ieriko. (Ebera 11:31; Iosua 2:18-21) Kare e ekokoanga e kua akarekareka ta Rahaba au angaanga o te akarongo i to Iehova ngakau, no te mea kua akauru aia i te pipi Kerititiano ko Iakobo kia tuku i tona ingoa i te pae mai ia Aberahama, to te Atua oa, ei akaraanga no te au Kerititiano kia aru. Kua tata a Iakobo e: “Koia katoa oki te vaine akaturi ra ko Rahaba, kare aina aia i akatikaia i te angaanga, ka āriki ei aia i nga tutaka ra, e tuku atura oki na tetai mataara ke?”​—Iakobo 2:25.

8. Akapeea a Iehova i te akameitakianga ia Rahaba no tona akarongo e te irinaki?

⁸ Kua tutaki a Iehova ia Rahaba na roto i tetai au tu maata e manganui. No tetai mea, kua akaora temeio mai aia i tona oraanga e te au oraanga o te aronga tei kimi i te akapuanga i roto i tona kainga​—koia ra, “te ngutuare katoa o tona metua tane ra, e tona katoa oki.” E oti kua akatika aia i teia aronga kia ‘noo ua rai i roto ia Iseraela,’ i reira kua akonoia ratou ei au tangata tupu. (Iosua 2:13; 6:22-25; Levitiku 19:33, 34) Inara, kare e ko tera ua. Kua tuku katoa a Iehova ki rungao ia Rahaba te tu ngateitei no te riro anga mai ei tupuna vaine no Iesu Karaiti. Mei teaa te maata i te akatutuanga i te tu aroa takinga meitaki ki tetai vaine tei riro ana i mua ana ei vaine Kanaana akamori itoro!a​—Salamo 130:3, 4.

9. Ka akapeea to Iehova tu kia Rahaba e tetai au vaine Kerititiano i te anere mataiti mua i te akamaroiroianga i etai au vaine i teia tuatau?

⁹ Mei ia Rahaba rai, kua akaruke etai au vaine Kerititiano, mei te anere mataiti mua mai e tae mai ki to tatou tuatau, i te tu oraanga akono tau kore e rauka ei i te akamareka i te Atua. (1 Korinetia 6:9-11) Kare e ekokoanga e kua maata mai etai ia ratou i roto i tetai tu oraanga aiteite ki to Kanaana taito ra, i reira kua tupu maata te tu akono tau kore e kua ariki uaia te reira. Inara, kua taui ratou i to ratou au tu, kua akakeuia e te akarongo tei akatumuia ki runga i te kite i te au Tuatua Tapu. (Roma 10:17) No reira, ka rauka katoa i te tuatuaia no te reira au vaine e “i kore ei te Atua i akama ia ratou kia karangaia aia e e Atua no ratou.” (Ebera 11:16) Mei teaa te ngateitei!

Akameitakiia no Tona Tu Akono Meitaki

10, 11. Eaa te au turanga tei kapiti mai ia Nabala raua ko Davida tei akakeu ia Abigaila kia rave angaanga?

¹⁰ E manganui te au vaine tiratiratu o te tuatau taito kua akaari na roto i tetai tu meitaki roa i te tu akono meitaki, te akariro anga ia ratou ei aronga akaperepereia ki to Iehova ra iti tangata. Ko tetai o taua au vaine ko Abigaila, e vaine na Nabala e tangata Iseraela apinganui e e atu enua. Kua tauturu atu to Abigaila tu akono meitaki i te akaora mai i te au oraanga e kua arai atu ia Davida, to Iseraela ariki a te tuatau ki mua, mei te riro anga mai e kia apa no te akamaringi i te toto. Ka rauka ia tatou i te tatau no runga ia Abigaila i roto i te tataanga tei tataia ia 1 Samuela pene 25.

¹¹ I te akamata anga i te tua, te noo puakapa ra a Davida e tona pupu tangata i te pae mai i ta Nabala au anana, tei akonoia e ratou ma te kore e tutaki i te ao e te po no te takinga meitaki ki to ratou taeake Iseraela ko Nabala. I te vaitata anga ta Davida au apinga i te pou, kua tono atu aia e tai ngauru mapu tane kia Nabala no te pati i tetai kai. I teianei kua rauka ia Nabala te tuatau kia akaari i te tu arikianga kia Davida e kia akangateitei iaia e tangata akatainuia e Iehova. Inara e tuke tei raveia e Nabala. Ma te riri, kua akakino atu aia ia Davida e kua tuaru atu i te mapu tane ma te kore e apinga. I te akarongo anga mai a Davida i teia, kua akaputuputu atu aia e 400 tangata e kua aere atu i te rave i te tutaki. Kua kite mai a Abigaila i te tu akono kino o tana tane e kua rave viviki atura i te angaanga e ma te karape kua aere atu i te akamaru ia Davida na te oronga ua anga i te au apinga maata. E oti kua aere atu aia uaorai kia Davida.​—Irava 2-20.

12, 13. (a) Akapeea a Abigaila i te riro anga ei vaine tau e pera katoa te tiratiratu kia Iehova e tana i akatainuia ra? (e) Eaa ta Abigaila i rave i te oki anga atu aia ki te kainga, e i akapeea i tupu ei te au mea nona ra?

¹² I te aravei anga a Abigaila ia Davida, kua akaari mai tana pati anga akaaka no te tu akaaroa i tona tu ngateitei oonu i te tangata tei akatainuia e Iehova. “Ka riro oki a Iehova i te akatinamou i to ngutuare, e taku pu; no te mea kua tamaki koe, e taku pu, i te tamaki a Iehova ra,” i tuatua ei aia, i te karanga anga e ka akaue a Iehova ia Davida ei arataki ki rungao ia Iseraela. (Irava 28-30) I taua taime rai, kua akaari a Abigaila i te tu mataku kore na te akakite anga kia Davida e ko tana tauta anga i te rave i te tutaki, me kare e akatereia, ka arataki atu kia apa no te akamaringi i te toto. (Irava 26, 31) Kua rako tangata mai a Davida no te tu akaaka o Abigaila, te ngateitei oonu, e te manako taka meitaki. Kua tuatua atu aia: “Kia akameitakiia te Atua o Iseraela ko Iehova, ko tei tono mai ia koe i teianei rā kia aravei mai koe iaku. E kia ora oki koe i taau tuatua meitaki, e kia ora oki koe, ko tei tāpu mai iaku i teianei rā, kia kore e maringi iaku te toto.”​—Irava 32, 33.

¹³ I te oki anga ki te kainga, kua kimi maroiroi a Abigaila i te akakite ki tana tane no tana apinga aroa kia Davida. Inara, i te kite anga atu aia iaia, “kua kona oki” aia. No reira kua tiaki aia e kia rangi marie mai aia e kua akakite atura kiaia. I akapeea a Nabala i te ariu anga atu? Kua poitirere tikai aia e kua tupu kiaia tei riro mai e e maki akangoru. E tai ngauru ra i muri mai kua mate aia i roto i te rima o te Atua. I te kite anga mai a Davida e kua mate a Nabala, kua pati aia i te akaipoipo ia Abigaila, tana i akara mareka e te akangateitei oonu tikai. Ariki atura a Abigaila i ta Davida pati anga.​—Irava 34-42.

Ka Aite Ainei Koe mei ia Abigaila Rai?

14. Eaa te au tu o Abigaila penei ka inangaro tatou i te tatanu maata?

¹⁴ Te kite ra ainei koe i etai au tu o Abigaila​—te au tane pera katoa te au vaine​—taau ka inangaro i te tatanu ma te maata atu? Penei te inangaro ra koe i te rave i te angaanga ma te karape meitaki e te akono meitaki me tupu mai te au tu ngata. Me kare penei te inangaro ra koe i te tuatua na roto i te tu maru e te tau me te kinokino ra te manako o tetai i te pae mai ia koe. Me koia ia, eaa ka kore ei e pure kia Iehova no runga i te reira? Te taputou maira aia i te oronga mai i te pakari, te kite karape, e te manako meitaki ki te katoatoa e ‘pati ra ma te akarongo.’​—Iakobo 1:5, 6; Maseli 2:1-6, 10, 11.

15. I raro ake i teea au turanga i riro ei ei mea puapinga tikai no te au vaine Kerititiano kia akaari i te au tu tei akaariia e Abigaila?

¹⁵ E mea puapinga tikai taua au tu meitaki no tetai vaine ma tetai tane kare i roto i te akarongo te manako kore ra me kore kare e akono ana i te au kaveinga Pipiria. Penei te inu maata ra aia. Te manakonakoia ra, e ka taui taua au tangata ra i to ratou au tu. Mei ta te manganui i rave ana​—e putuputu te taime kua ariki mai no te tu maru, akangateitei oonu, e te tu akono tau o ta ratou au vaine.​—1 Petero 3:1, 2, 4.

16. Noatu tona au turanga i te kainga, ka akapeea tetai tuaine Kerititiano i te akatutu anga e te akaperepere maata ra aia i tona pirianga kia Iehova?

¹⁶ Noatu e eaa te au tu ngata ka akakoromaki atu koe i te kainga, e akamaara e tei reira ua a Iehova i te tauturu ia koe. (1 Petero 3:12) No reira e tauta i te akamatutu ia koe uaorai i te pae vaerua. E pure i te pakari e te ngakau maru. Ae, e akavaitata kia Iehova na roto i te apii putuputu i te Pipiria, te pure, akamanakoanga, e te taokotaianga ki te au taeake Kerititiano. Kare to Abigaila inangaro i te Atua e tona tavini akatainuia i akakeuia ana e te manako kore i te pae vaerua o tana tane. Kua rave angaanga aia kia tau ki te au kaveinga tuatua tika. Noatu i roto i tetai are e tavini akaraanga meitaki no te Atua te tane, kua kite rai tetai vaine Kerititiano e te anoanoia ra aia i te rave i te angaanga pakari no te akamatutu e te akono tamou i tona tu i te pae vaerua. E tika, kua rauka i tana tane te apainga Tuatua Tapu kia akono iaia i te pae vaerua e te pae kopapa, inara i te openga ra, ka tau aia kia angaanga pakari ‘i tona uaorai ora ma te mataku e te rutetetete.’​—Philipi 2:12; 1 Timoteo 5:8.

Kua Rauka Iaia i “ta te Peroveta Tutaki”

17, 18. (a) Kua aro atu te vaine takaua o Zarephata i teea timata anga tuke ua akerai o te akarongo? (e) Akapeea te vaine takaua i te ariu anga atu ki ta Elia patianga, e i akapeea a Iehova i te tutaki anga iaia no teia?

¹⁷ Te mataara i akono ei a Iehova i te vaine takaua ma te putaua i te tuatau o te peroveta ko Elia te akaari maira e te ariki oonu ra aia i te aronga e tauturu ra i te akamorianga mou na te oronga anga ia ratou uaorai e ta ratou au apinga. No te roa o tetai tuatau maro i to Elia tuatau, kua takino te rava kore o te kai i te au tangata e manganui, kapiti mai i tetai vaine takaua e tana tamaiti mapu e noo ra i Zarephata. I te akaraanga e manga ua ta raua kai, kua tae mai tetai manuiri​—te peroveta ko Elia. Kua rave aia i tetai ikianga tuke ua akerai. Noatu kua kite i te turanga o taua vaine, kua pati atu aia kiaia kia tau mai “i tetai vaʼi iti” nana, te akapou anga i tana manga inu e te varaoa. Inara kua tuatua atu aia: “Te tuatua maira oki te Atua o Iseraela ko Iehova, Kare te paero faraoa e iti, kare oki e pou te āriki inu, e tae ua atu ki te rā e apai mai ei a Iehova i te ua i te enua nei.”​—1 Ariki 17:8-14.

¹⁸ Ka akapeea koe me ariu atu ki taua patianga tuke ua akerai? I te akaraanga te kite anga te vaine takaua o Zarephata, ia Elia e e peroveta na Iehova, “kua rave i ta Elia i tuatua maira.” Na roto i teea tu i ariu atu ei a Iehova ki tana akaari anga i te tu akamanuiri? Kua oronga temeio mai aia i te kai na te vaine, tana tamaiti, e Elia i te tuatau maro. (1 Ariki 17:15, 16) Ae, kua oronga a Iehova ki te vaine takaua o Zarephata i “ta te peroveta tutaki,” noatu kare aia i te vaine Iseraela. (Mataio 10:41) Kua akangateitei katoa te Tamaiti a te Atua i teia vaine takaua i te taiku anga aia iaia ei akaraanga ki mua i te aronga akarongo kore o tona enua, ko Nazareta.​—Luka 4:24-26.

19. Na roto i teea au tu te akaata ra te au vaine Kerititiano e manganui i teia tuatau i te tu o te vaine takaua o Zarephata, e eaa to Iehova manako no teia aronga?

¹⁹ I teia tuatau, e manganui te au vaine Kerititiano te akaata ra i te tu o te vaine takaua o Zarephata. Ei akaraanga, i te au epetoma ravarai, e oronga ana te au tuaine Kerititiano noinoi kore​—e manganui e putaua e e ngutuare to ratou ka akono​—i te tu akamanuiri ki te au akaaere tutaka e ta ratou au vaine. E kaikai kapipiti ana tetai ma te au orometua tamou, te tauturu i te aronga e anoano ra, me kare na roto i etai au mataara te oronga ra ia ratou uaorai e ta ratou au apinga kia turu i te angaanga Patireia. (Luka 21:4) Te kite maira ainei a Iehova i taua tu akaatinga? Ae tikai! “Kare te Atua i te Atua tuatua-tika kore, ka akangaro atu ei aia i ta kotou angaanga i rave, e to kotou anoano, i tona ingoa i akakite puia e kotou na, ko kotou i matuapuru i te aronga tapu, e te matuapuru ua ra oki kotou.”​—Ebera 6:10.

20. Eaa te ka uriuriia i roto i te atikara e aru mai nei?

²⁰ I roto i te anere mataiti mua, kua rauka i te au vaine mataku i te Atua e manganui i te akameitakianga no te tavini anga ia Iesu e tana au apotetoro. I roto i te atikara e aru mai nei, ka uriuri tatou e i akapeea teia au vaine i te akarekareka anga i to Iehova ngakau, e ka akamanako tatou i te akaraanga o te au vaine i teia tuatau te tavini ra ia Iehova ma te ngakau katoa, noatu i roto i te au tuatau ngata.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

E Akara Akaou

• Akapeea te au vaine e aru mai nei i te akarekareka anga i to Iehova ngakau?

• Sipera raua ko Pua

• Rahaba

• Abigaila

• Te vaine takaua o Zarephata

• Akapeea te akamanako anga i te au akaraanga tei akanooia mai e teia au vaine i te tauturu ia tatou uaorai? Akatutu mai.

[Au Tutu i te kapi 9]

E manganui te au vaine tiratiratu te tavini ra i te Atua noatu ‘te akaue anga a te ariki’

[Tutu i te kapi 10]

Eaa i riro ei a Rahaba ei akaraanga meitaki no tetai ma te akarongo?

[Tutu i te kapi 10]

Eaa te au tu i akaariia e Abigaila te inangaro ra koe i te aru?

[Tutu i te kapi 12]

E manganui te au vaine Kerititiano i teia tuatau te akaata ra i te tu o te vaine takaua o Zarephata